PACHA Ei TOCH is Cichorei NOG de beste 114DE Verjaring Taxi Tel. 295 Verwarmde Auto DENTISTE M e Vandendriessche 2 jules TIMPERMAN Markt, 24, IEPER 7, DE STUERSSTRAAT, IEPER Tel. Bil is open den DONDERDAG, VRIJDAG en ZATERDAG van iedere week. Bijzonderheid van Kunstgebitten Henegouwsche te wijzigen en onze provincie van het voordeel van den doortocht dezer schepen te berooven. Immers, eens ter hoogte van de Spiere gekomen, dan zullen de schepen niet meer op Ou denaarde, Gent varen, maar de nieuwe vaart van Roubaix ontleenen om zoo, langs de reeds aangepaste en verdiepte binnenwateren van Frankrijk, hun bestemming te bereiken, en deze die toch nog den ouden weg langs onze wateren zouden volgen, zullen bij hun binnenvaren in Frankrijk met prohibitieve rechten belast wor den. Door de ontwerpers der Spierevaart werden alle middelen, zelfs de omkooperij, aangewend om tot hun doel te geraken. Zij verbonden zich eenerzijdg de verbindingsvaart vanaf de belgi- sche grens tot aan de Spiere op hun kosten te graven, terwijl hun agenten anderzijds aan de tegenstanders kosteloos kapitaalaandeelen aan boden om hun stilzwijgen af te koopen. Indien enkelen zich door deze lage aanboden lieten ver leiden, andere medeburgers integendeel gaven er geen gehoor aan en de onbaatzuchtigheid van enkele bijzonderen deed deze nadeelige ontwer pen twintig jaar lang schipbreuk lijden. Te ver geefs werd gepoogd de regeering voor hun op zet te winnen, de doorzichtigheid van den Hol- landschen vorst, die hun ontwerp als antinatio naal bestempelde, verijdelde al hun kuiperijen. Ook na de omwenteling werd onze eerste Koning met dit ontwerp lastig gevallen, doch de prins, ingelicht over de ware toedracht der zaak, wei gerde er op in te gaan. Men mocht er zich dus aan verwachten dat de actionarissen der Spiere vaart tegenover zooveel verzet van hun ontwerp zouden afzien, doch daar kwam niets van. In tegendeel, zij hernieuwden hun pogingen, wend den nieuwe middelen aan, gelukten er in enkele fransche overheden voor hun doel te winnen en, geholpen door dezen machtigen invloed en be scherming, wisten zij de ministers van den Ko ning te overtuigen. Intusschen had een onzer medeburgers, M. Verrue-Lafrancq, aan de regee ring de vergunning van het kanaal van Bossuyt gevraagd en was er nog een andere vraag voor den dag gekomen om de Schelde met de Leie te verbinden ter hoogte van Eecke en van Deyn- ze-Peteghem. Een onderzoek ging over deze aan vragen van vergunning geopend worden en, on der een vaag voorwendsel van samenhoorigheid, voegde men er de Spierevaart bij, alsof fransche belangen op dezelfde lijn moesten gesteld wor den met de belgische belangen. De uitslag van dit onderzoek was nogmaals geheel en gansch ten gunste der belangen van ons land, vertegen woordigd door het kanaal van Bossuyt. Men ver wachtte dus de vergunning dezer vaart, met uit sluiting der Spierevaart, alswanneer de fransche bladen aankondigden dat, ter gelegenheid der aankomst te Parijs van den Koning der Belgen, de zoo lang betwiste zaak der vaart van Roubaix eindelijk een gunstige oplossing ging bekomen. Terecht verontrust door deze nieuwstijding, zond de Handelskamer van Kortrijk aan den Koning, bij dezes terugkeer in België, een afvaardiging waarvan de Heer gouverneur der provincie het voorzitterschap wel had willen aanvaarden. Deze afvaardiging moest met spijt vaststellen dat de Koning geheel gewonnen was ten voordeele der Spierevaart. De Heer gouverneur en de andere leden der afvaardiging spanden al hun pogingen in om den Koning van gedacht te doen veran deren door hem de ware belangen van het land, zoo verschillend bij deze der Spierevaart, voor oogen te leggen. Zij slaagden erin zooniet den vorst te overtuigen, maar wel den twijfel in hem te doen ontstaan en zij verkregen de belofte dat hij niet teekenen zou alvorens hen een tweede maal te hebben gehoord. Middelerwijl namen en kele bladen van 't land, die ten dienste staan der fransche belangen in België, met zeker ge noegen een artikel over van den Parijschen Mo- niteur, waarin gezegd werd dat de fransche re geering een moeilijkheid kwam op te lossen die ten zeerste het departement van het Noorden aanbelangde. Volgens dit bericht had de belgische regeering zich verbonden toelating te geven tot het graven der Spierevaart, voor doel hebbende een gemakkelijke en goedkocpe verbinding te verzekeren tusschen Rijsel, Roubaix en Bergen en de andere steden van het Henegouwsche Stelt ter beschikking zijner klanten ('s winters) een MODERN (1157) was het verdrag zoo juist onderteeke«d gewor den door den Minister van Buitenlandsche Za ken van Frankrijk en den bijzonderen afgevaar digde van den Koning dér Belgen, en zou het niet lang meer duren eer dit verdrag door beide regeeringen bekrachtigd werd. Bij het vernemen dezer bedroevende berichten, ontstond er een al- gemeene werking om het onheil, dat ons door de fransche geestdrift bedreigde, van ons af te we ren. De steden Kortrijk, Meenen, Poperinghe, Rousbrugge, Veurne, Dixmude en Nieuwpoort zonden aan den Koning protestbrieven tegen de uitvoering der Spierevaart. Het meerendeel dezer steden zonden zelfs afvaardigingen naar Brus sel om de smeekschriften nog door persoonlijke voetstappen te ondersteunen. Ook de Handels kamers van Yper en Kortrijk voegden zich bij de gedane pogingen en verdedigden krachtdadig het algemeen belang der streek. Deze edelmoe dige burgers aarzelden niet aan Zijne Majesteit te zeggen Sire, uw verraste goede wil is op het punt een daad te bekrachtigen die aan den bloei van ons land een doodelijken slag moet toe brengen. De uitvoering van de Spierevaart ware voor de Vlaanderens een onheil dat de regee ring van Uwe Majesteit voor altijd de volks gunst zou doen derven. De Hollandsche vorst, Uw voorganger, heeft zich gedurende vijftien jaar verzet tegen diezelfde vraag aan dewelke men U thans zou willen zien toegeven. De kwes tie der Spierevaart, ontdaan van alle oogenver blinding waarmede men ze omringd heeft om Uwe Majesteit te bedriegen, is niet anders dan de vergunning aan Frankrijk van een jaarlijksch inkomen van 400.000 fr. en dit ten nadeele der werkende klas van België. Sire, in andere landen zouden dergelijke vergunningen een geweldige reden zijn tot aanwakkering van den opstands geest, die hier bij onze werkzame bevolking ge- lukkiglijk nog niet gekend is. Te vergeefs zal men U zeggen, Sire, dat er waarborgen ten voor deele van onze belangen voorzien zijn, de waar borgen van Frankrijk boezemen ons niet het minste vertrouwen in, zij zullen heenvlieden sa men met de wateren der vaart van zoodra deze zal gegraven worden. Wij meeken U, Sire, in naam der liefde die wij aan Uwe koninklijke hoogheid toedragen, het ongeluk niet te voltrek ken van het land dat U zijn lotsbestemming toe vertrouwde en wij durven van de vaderlijke be zorgdheid Uwer Majesteit verwachten dat zij on ze belangen boven die onzer geburen zal ver kiezen. De stad Yper bleef niet ten achter in de ver dediging der nationale belangen. In uwe zitting van 7n dezer maand werd besloten een verzoek schrift te sturen aan den Koning om Hem op eerbiedige maar tevens krachtdadige wijze de impopulariteit der Spierevaart te bevestigen. Den volgenden dag reeds trok het schepencollege naar Brussel om aan Zijne Majesteit de gevoelens van den gemeenteraad te vertolken, doch de ge ruststellende woorden welke deze afvaardiging van het staatshoofd ontving, miek de afgifte van het smeekschrift overbodig. Zijne Majesteit ver zekerde ons dat hij, in zijne koninklijke bezorgd heid, naar de middelen gezocht had om de belan gen van het land te verzoenen met hetgeen ze kere welvoeglijkheden van ons in het buitenland vereischten. In een woord de kwestie der Spiere vaart zou onderworpen worden aan het toeken nen der noodige kredieten om de vaarten van Bossuyt en van Yper te maken. Ongelukkiglijk werd deze troostende belofte ons niet bevestigd door den Heer Minister van Openbare Werken die ons zonder omwegen verklaarde dat de be krachtiging van het verdrag der Spiere niet zou verdaagd noch aan het maken van andere vaar ten onderworpen worden. In deze moeilijke om standigheden hebt gij tegen de beslissing van den Minister beroep aangeteekend bij dén Koning en wij verwachten, niet zonder zekeren angst, den uitslag dezer klacht. Het is opmerkenswaardig hoe in den loop der jaren de verklaringen en vooruitzichten van dit verslag, dat nu juist een eeuw geleden geschreven werd, bevestigd zijn geworden. Daarin wordt im mers beweerd dat het delven der Spierevaart het Noorderdepartement zou verrijken ten nadeele van onze streek. En wat zien wij heden ten dage Onze arbei dersbevolking, eens dat het werk ten huize be gon te vervallen en de nijverheid zich begon te mechaniseeren, zag zich verplicht werk te gaan zoeken in het Noorden van Frankrijk waar, dank zij de verbinding met de Schelde door de Spiere vaart, spoedig de eene fabriek na de andere opge richt werd en de nijverheid een machtige uit breiding nam. Tourcoing en Roubaix te zamen hadden toen te dien tijde minder inwoners dan Yper. Tourcoing was maar een klein dorpje en Roubaix telde amper 12.000 zielen, terwijl Tour coing nu reeds 82.000 en Roubaix 118.000 inwoners hebben, 't zij samen 200.000 zielen. Ook Rijsel telde vroeger slechts van 40 tot 50.000 inwoners en is nu een stad geworden van meer dan 200.000 zielen. Stellen wij daartegenover de stad Yper, die in 1839 een bevolking van 15.455 zielen telde en nu op einde December 1937, 't zij bijna honderd jaar later, nog maar 16.137 inwoners heeft. Zonder te gewagen van het garnizoen, de rijschool, het wel dadigheidsgesticht en andere inrichtingen die ons na den oorlog ontstolen werden, bestatigen wij alleen dat het uit de vroegere jaarverslagen blijkt dat Yper over honderd jaar tal van kleine nij verheden bezat, zooals garenspinnerijen, vijf lin tenweverijen, talrijke brouwerijen, vier leerlooie rijen, kaarsengieterijen, vijf zeepziederijen, enz. en onder meer nog de vermaarde kantennijver heid die toen aan meer dan 4000 personen een winstgevende bezigheid verschafte. En wat is er ons thans van dit alles overgebleven Mogen wij dan niet besluiten dat onze voor ouders, onze vroegere gemeentebesturen en han delskamers overschot van gelijk hadden en blijk gaven van een klaar doorzicht wanneer zij met zooveel hardnekkigheid aandrongen om de ver binding van de Leie met de vaart van Yper te bekomen En is het niet klaarblijkend dat, had de vaart Yper-Komen toen gegraven geweest, de stad Yper sedert lang reeds ook haar bevolking aanzienlijk had zien stijgen en dat talrijke en machtige nijverheden hier den bloei van stad en streek hadden verzekerd Uit die verslagen blijkt ook dat, had België een tijd langer onder het Hollandsch regiem geble ven, de vaart Yper-Komen reeds lang verwezèn- lijkt zou geweest zijndat zelfs onze eerste ko ning de ontwerpen der vaarten Bossuyt-Kortrijk en Yper-Komen voorstond en deze verkoos bo ven de voor ons zoo fatale Spierevaart, doch la ter, door zijn huwelijk met de fransche prinses Louise van Orléans, en onder den drang van den alzoo grooter geworden franschen invloed, van gedacht veranderde dat het is sedert het ont staan der Spierevaart en door die verbinding dat de steden Tourcoing, Roubaix en Rijsel zoo een groote uitbreiding kenden, zooals gansch het Noorderdepartement zijn bloei en rijkdom aan zijn uitstekend net van zestien kanalen en aan de bevaarbaarheid van al zijne rivieren te dan ken heeft, terwijl de toestand van Yper en van gansch de streek, bij gebrek aan de onmisbare verbinding met de Leie, sedert honderd jaar schier onveranderd is gebleven. De les der Spierevaart, de nu nog gehandhaafde politiek der waterwegen die in alle landen steeds met succes gevoerd wordt, en de verzekering dat de verbinding Yzer-Leie thans nog steeds de zelfde diensten zal bewijzen als deze welke onze voorouders ervan verwachtten, moeten voor ons een aansporing zijn om met vernieuwden moed voor het herstel der vaart Yper-Komen te ijve ren. Het is dan ook met voldoening dat wij besta tigen dat onze Handelskamers, getrouw aan de tradities haar door haar voorgangsters overge leverd, nog steeds met evenveel ijver hetzelfde doel betrachten en de pogingen van onze man datarissen en gemeentebesturen, die van het nut dier vaart overtuigd zijn en het met de be langen onzer streek goed meenen, met al haar macht en invloed ondersteunen. Die samenwer king moet ons ten slotte naar het beoogde doel brengen. Wij wenschen de afvaardigingen van Dixmude, Nieuwpoort en Veurne van harte welkom in onze stad en mocht die verbroederingsdag der Han delskamers, die hier morgen plaats heeft, ons een stap nader tot de eindoverwinning leiden Het tandheelkundig kabinet van

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersch nieuws (1929-1971) | 1939 | | pagina 2