PACHA
En TOCH is
Cichorei
NOG de beste
114"' Verjaring
2
Vereffening der Samenwerkende
Maatschappij voor Oorlogsschade
Het Leiedal te Wervick.
worden. En wanneer wij in den Nieuwpoortschen volks
mond hooren spreken van Yper-vaart en Yper sas.
namen waarmede de Yzer bedoeld wordt, dan klinkt
dit voor ons als een herinnering aan het groot verleden
maar tevens ook als een aanmaning voor de toekomst
Alzoo verstaat men waarom Yper. niettegenstaande
al de onheilen die het gedurende eeuwen teisterden,
steeds zijne hoop in zijne heropleving stelde en zioh
daarvoor steunde op het herstel van den verloren
handelsweg, maar niet onder den vorm van vroeger,
doen onder dezen eener verbinding der Yzerkom met
de Leiekom, Yper plaatsende langsheen een altijd be
vaarbaren waterweg ,die van den eenen kant toegang
gaf tot de zee en van den anderen tot het gansche wa-
ternet waarmede de Leiekom verbonden is.
Tot verwezenlijking daarvan werd. van 1636 tot 1640,
d vaart Yper-Yzer gegraven in vervanging der ver-
slijkte Yperlee en in den loop van verleden eeuw en
den aanvang dezer eeuw. de vaart Yper-Leie. Deze
verbinding bestond dus in 1914. maar om reden der
instorting eener brug te Hollebeke was het gedeelte
Yper-Leie nog niet in uitbating.
Beide vaarten ondergingen gedurende den grooten
oorlog het lot van Nieuwpoort. Diksmuide en Yper. De
vaart Yper-Yzer is sedert 1932 hersteld en wordt thans
merkelijk verbeter'd. maar de vaart Yper-Komen ligt
nog steeds in oorlogspuin
Het kostte dertien jaren strijd om het volledig her
stel der vaart Yper-Yzer te bekomen De strijd echter
voor de vaart Yper-Komen is jammer genoeg nog niet
gewonnen.
Doch als wij in de geschriften van het verleden zoe
ken. en zien hoe steeds alle mandatarissen, alle stads-
hooiden, alle besturen der Handelskamer steeds met
denzelfden moed en dezelfde hoop den strijd hebben
gevoerd en gewonnen, dan putten wij er de zekerheid
in dat ook wij de zegepraal nabij zijn.
Het is bij dergelijke opzoekingen dat men te weet
komt hoelang reeds, bij voorbeeld, onze Handelskamer
bestaat en het volgende zal voorzeker menigeen onder
u verwonderenOp het einde der zeventiende eeuw
werd onze streek door Frankrijk veroverd, en onder de
hervormingen die Lode wijk XIV hier trachtte in te
voeren, was die der gilden in Handelskamers. Met dit
doel had in Februari 1703 hier te Yper een vergadering
plaats van de vier leden der Provincie België, zooals
zij toen genoemd werden, namelijk de steden Brussel,
Brugge. Gent en Yper. met het doel de middelen tot
het stichten van Handelskamers te beramen. De totale
vernieling in 1914 der archieven van de vooroorlogsche
Handelskamer belet ons meer uit die verre tijden te
vernemen. Wat wij echter weten, is dat Napoleon den
heropbloei der Handelskamers bevoordeeligde. dat de
Ypersche Handelskamer toen de arrondissementen Yper
en Diksmuide in haar gebied had. en dat gedurende
verleden eeuw. de Handelskamer hier een merkwaar
dige rol heeft gespeeld, een voorbeeld dat wij voor
plicht hebben niet te vergeten.
Het was onder ditzelfde regiem dat. reeds in 1687.
door de handelaars van Yper, Kortrijk, Rijssel. Douai
en andere steden voetstappen gedaan werden bii Ko
ning Lodewijk XIV voor de uitvoering der vaart Yper-
Leie. waarvan de plans reeds sedert 1663 bestonden.
De eenige reden waarom het werk niet kon uitgevoerd
worden ligt in het feit dat Nieuwpoort onder Oosten-
rijksche heerschappij was gebleven.
Mogen wij ons nog veroorloven te herinneren dat,
den 30 Floréal van het jaar tien. in buitengewone zit
ting van den Gemeenteraad van Nieuwpoort en als ge
volg aan een verzoekschrift van den Heer De Brauwere,
gewezen maire en toen griffier bij het Tribunaal van
Veurne. een dringenden wensch werd gericht tot de
Regeering der Fransche Republiek ten voordeele van
het graven eener vaart van Yper naar Komen of Waas
ten.
Wij kunnen ook aanhalen hoe in de eerste jaren der
Belgische onafhankelijkheid de steden Kortrijk, Mee-
nen, Poperinghe. Rousbrugghe, Veurne, Diksmuide,
Nieuwpoort en Yper en de Handelskamers van Yper
en Kortrijk smeekschriften zonden en persoonlijke voet
stappen deden bij zijne Majesteit Koning Leopold I
tegen de uitvoering der Spierevaart en voor de ver
wezenlijking der verbinding Yzer-Leie langs Yper
zooals de Hollandsche regeering ze voorzien had.
Deze enkele geschiedkundige gegevens toonen aan
hoe de steden van het Westland vroeger steeds samen-
wrochten, om door goede waterverbindingen met de
zee en met het binnenland, den bloei der gansche streek
te verzekeren en ook hoe men nog deze innige samen
werking voor hetzelfde doel noodig heeft, om vrucht
baar werk te kunnen leveren.
Daar is, Mijne Heeren. het standpunt van Yper. Wij
hopen dat Ued. dit standpunt, en onzen onwrikbaren
wil het doel onzer ouders en voorouders te verwezen
lijken. zult begrepen hebben.
Onze uiteenzetting was misschien wat lang, maar het
vraagstuk is voor Yper van zóó groot belang dat wij
het moeilijk korter konden samenvatten.
Om te sluiten, bedanken wij de vertègenwoordigers
der Handelskamers van Nieuwpoort, Diksmuide en
Veurne, alsook den Heer Professor Ingelbeen, voor
hunne vereerende aanwezigheid, en verzekeren hen
dat wij, zooals altijd, de handen reiken naar onze vrien
den om samen de heropleving van het Westland te be
werken, in den zin, zooals de tradities van Yper het
bevelen en met de hoop dat die handen het verhoopte
onthaal zullen ontmoeten.
Bij het einde zijner rede werd de heer Ver
meulen luidruchtig en langdurig toegejuicht.
De heele groep werd alsdan in autocar tot aan
de kaai gevoerd. Hier werd uitgestapt en namen
de bezoekers een zicht op onze mooie kaai waarin
een viertal schepen lagen. Vervolgens gingen
allen te voet langs de vaart Yper-Komen tot aan
den Veurnesteenweg, waar de autocar hen op
wachtte en naar den Dickebuschsteenweg voer
de. Hier werd andermaal nabij de vaart stilge
houden en uitgestapt en onze bezoekers zagen
hier nogmaals de vaartgeul terug, die dan verder
meer zuidwaarts zwenkt naar de scheidings
kruin van Hollebeke. Onze gasten toonden zich
ten zeerste door dit bezoek geinteresseerd, na
men een kijk op de vernielde sassen en konden
maar niét begrijpen dat onze regeering, vooral
in dezen tijd van scherpe werkloosheid, er nog
niet toe besloten heeft deze vaart Yper-Komen
te herstellen, te meer daar de gronden daar lig
gen, de vaartgeul op sommige plaatsen nog in
tamelijk goeden staat is en het gansche werk
daar om zeggens naar uitvoering wacht.
Na dit hoogst belangwekkend bezoek werden
allen naar het lokaal gevoerd waar om 1 uur aali
een 60 tal genoodigden een lekker feestmaal werd
opgediend. De spijzen en dranken waren alle
om ter fijnst en deden eere aan den lokaalhouder
M. Aimé Burgho. Gedurende gansch het feest
maal heerschte onder de tafelgenooten een ge
zellige en opgewekte stemming en tusschen de
gerechten in werden mooie liederen en luimige
vertellingen voorgedragen.
Bij het nagerecht nam de N heer Vermeulen,
voorzitter, het woord, om de afvaardigingen van
Veurne, Nieuwpoort en Dixmude te bedanken om
hun aanwezigheid. Hij heette allen hartelijk-wel
kom te Yper en zegde dat de Handelskamer van
Yper steeds bereid is om de beste vriendschap
pelijke betrekkingen met hen te onderhouden
en samen te werken tot den bloei van het West
land. Hij verheugde er zich in dat het verbroe
deringsfeest van heden het nut en de noodzake
lijkheid eener onderlinge samenwerking heeft
aangetoond, om aldus samen met vereenigde
krachten te ijveren ten voordeele van het alge
meen belang onzer streek. Hij begroette ook de
tegenwoordigheid van heer Dr Ingelbeen, die te
Nieuwpoort een uiteenzetting hield over de mid
delen om den bloei der haven van Nieuwpoort te
verzekeren, en deze voordracht eerstdaags ook
te Yper, voor de leden der Handelskamer, zal
komen houden. Om te eindigen stelde hij, onder
luid applaus, een heildronk in op den bloei van
het Westland.
Na hem kwam de heer Steyaert, voorzitter der
Handelskamer van Nieuwpoort aan het woord.
Hoe ongelegen deze dag voor mij kwam zegde
de heer Steyaert, toch heb ik eraan gehouden
vandaag naar Yper te komen
Over een 15 tal jaren heeft de heer Steyaert
geruimen tijd te Yper verbleven en het is hem
telkens een genoegen, zoo sprak hij, Yper terug
te zien. Hij zegde zijn bewondering voor de her
wording van Yper en voor de heilzame en voor
beeldige werking van de Ypersche Handelskamer
en bracht hulde aan den heer Vermeulen, die al
les in 't werk stelt, niet alleen ten bate van Yper,
maar van heel'het Westland. Hij zag in hem een
dezer typische menschen van voor den 'oorlog,
die zich nog zonder eigen belang ten voordeele
van het algemeen belang kunnen inspannen. En
zich tot de leden der Ypersche Handelskamer
wendende gij moet geen 25 jaar wachten om
aan M. Vermeulen de hulde te brengen, die hem
toekomtsprak hij, want zoo een voorzitter
zult ge nooit meer hebben». Vervolgens betoog
de de heer Steyaert voor het nut, welke de ver
binding Yzer-Leie voor de haven van Nieuw
poort, zou opleveren. Zonder deze verbinding
zegde de spreker, is de haven van Nieuwpoort,
de eenige natuurlijke haven van België, gedoemd
dood te blijven. Daarom is het onze plicht mede
te werken om het herstel der vaart Yper-Komen
te bekomen. Deze verbinding zal er komen zij
moet er komen en het zou mij ten zeerste ver
heugen kon de verbroederingsdag van vandaag
bijbrengen tot de verwezenlijking van dit groot
en nuttig werk
Nadat deze overtuigende aanspraak lang en
luidruchtig werd toegejuicht kwam de heer
Asaert, voorzitter van de Handelskamer van Dix
mude aan de beurt. Hij verklaarde zich volko
men eens met de vorige sprekers en zegde dat de
Handelskamer van Dixmude steeds paraat staat
om de Handelskamer van Yper te steunen. Hij
was overtuigd dat ook Dixmude zou deelen in
den bloei welke de verbinding Yper-Komen in
het Westland zou scheppen en stelde voor aan
den heer Minister van Openbare Werken een te
legram te sturen onderteekend door de vertegen
woordigers der vier Handelskamers. Het luid
ruchtig handgeklap waarop deze woorden ont
haald werden betuigde de algemeene instemming
van de vergadering met dit voorstel.
Om de spreekbeurten te sluiten nam de heer
Henderyckx, secretaris der Handelskamer van
Veurne, nog het woord en richtte zich als volgt
tot de aanwezigen
Mijnheeren,
Na den woordenvloed hier'heden uitgesproken, heb
ik, als afgevaardigde van de Handels- en Nijverheids-
kamer van Veurne en Omstreken, niet veel meer toe
te lichten en wij sluiten ons ten volle aan bij al uwe
rechtmatige eischen. En zulks is ook het oordeel van
onzen Voorzitter, Mijnheer L. Cortier-Devos, dewelke
zich laat verontschuldigen, gezien zijnen hoogen ouder
dom, hij dit gure winterweder niet kan trotseeren om
aan uw feesttafel aan te zitten.
Nochtans wilde ik u er nog dit bij zeggen De Han
dels- en Nijverheidskamer van Veurne en Omstreken
is zeer gelukkig en zeer vereerd geweest met uwe uit-
noodiging, en die te hebben kunnen beantwoorden. Het
is noodzakelijk, in deze moeilijke tijden, meer en meer
met elkander in voeling te komen, en grondig kennis
te nemen, om die te helpen steunen. der weder-
zijdsche eischen en noodwendigheden van de Handels
kamers uit den Westhoek van België, ik noem leper.
Nieuwpoort, Dixmude en Veurne, des te meer daar
wij wat ver afgelegen zijn van de zon.
Een gedachtenwisseling van de verschillende vraag
stukken. aanhangig bij onze wederzijdsche Kamers, kan
niet anders dan die ten goede komen. Het is immers
uit de botsing der gedachten dat het licht straalttwis
ten moeten vermeden worden en de goede reden moet
de bovenhand halen.
Wij nemen bijzonder ter harte, en zuilen die tot het
uiterste steunen, de rechtmatige eischen van de Han
delskamer van leper, inzonder wat aangaat het herstel
van het kanaal Ieper-Komen. de rechtstreeksche. ver
binding met de Leie. Het kanaal Ieper-Komen hoort
bij leper, de Martelaarstad, en het is slechts een weder-
beleg van oorlogsschade.
Onder een ander oogpunt gezien, kan het uitvoeren
van die werken enkel een weldoenden invloed uitoefe
nen op economisch gebied.
Wekelijks kondigt de Radio het getal werkloozen aan
in België. -
Die zijn nu 300.000. Dit beteekent een uitgave voor
de Regeering aan werkloozensteun, van een Milliard.
Denkt eens na wat dat Is. Zonder twijfel zal dit cijfer
de beste begrootingen in de war sturen.
Het. uitvoeren van die werken, aan het kanaal Ieper-
Komen. zou voor de gansche streek van leper een
groote leniging beduiden, wat betreft de werkloozen.
Niet alleen bij de graafwerken en het bouwen der
kunstwerken zullen veel handen van doen zijn, doch
het uitschrijven van zulke werken is een aaneenscha
keling machienen en allerhande materieel zijn er noo
dig, vandaar werk in de werkhuizenovervloed van
materialen is er ook noodig, zooals cement, baksteenen.
arduin, ijzer, steenslag, enz., dat beteekent werk in
de cementfabrieken, steenbakkerijen, hoogovens en
ijzergieterijen, steengroeven, enz..
En eens dit kanaal hersteld, alsmede de werken uit
gevoerd tot verbetering van het bencdenpand van het
kanaal Ieper-Yzer, en deze laatste zelf hersteld, zoo
danig dat het waterpeil, in winter en zomer, de scheep
vaart niet meer belemmert met dien belachelijken
diepgang van 1,00 m. en nog minder, zullen de Bori-
nage, het Centrum en Doornik hunne koopwaren in
rechte lijn kunnen brengen naar leper, Diksmuide en
Nieuwpoort, en zal er mogelijkheid bestaan overzeesche
waren daarheen te brengen.
Wij zijn gelukkig te hebben vernomen dat besloten is
geweest ook uwe Hallen, waarop ge zoo fier moogt
gaan. volledig herop te bouwen, en dat uw voorloopig
station, hetwelk een geheel kwartier ontsiert, eerst
daags zal vervangen worden door een gebouw waardig
van uwe stad.
Na dit klein overzicht, ben ik gelukkig de beste ge-
lukwenschen der Handels- en Nijverheidskamer van
Veurne en Omstreken aan te bieden aan de Handels-
en Nijverheidskamer der stad leper voor de werkzaam
heid waarvan zij getuigt en voor den weldoenden in
vloed welken zij uitoefent op den voorspoed en het
welzijn der stad en de gansche streek. Deze gelukwen-
schen komen bijzonder ten goede aan uwen onvermoei-
baren Voorzitter, Mijnheer H. Vermeulen, en aan zijn
wakker Bestuur.
Het werk dat uw Kamer uitoefent met veel gezag en
groote bevoegdheid, de zorgen en de werking die zij
standvastig toedraagt om de intresten van al de inge
zetenen van leper te bewaken, kunnen slechts krachtig
de Handel en Nijverheid van uwe stad dienen, de Open
bare Besturen toelichten, gelukkige veranderingen te
weeg brengen, en voordeelig strijden tegen de ekono-
mische crisis, waarvan wij meer en meer de uitwerk
selen voelen. En zoodoende luistert ge enkel naar de
stem van uw geweten, uw eenige rechter, en beoefent
ge een ware deugd, door het goede te doen. voor de
liefde van het goede.
Het is daarom, u gelukwenschende met uwe pogin
gen welke wij toejuichen, dat wij den wensch uitdruk
ken uwe Handelskamer nog bloeiender te zien worden,
nog langen tijd te zien volharden in den zwaren strijd
voor het goede, het schoone en het ware, welke zij zoo
kranig leidt tot het verdedigen der intresten van nijve-
raars, kooplieden, handelslieden en alle burgers van de
stad leper.
En het is met die gevoelens. Mijnheeren, dat ik u de
gelukwenschen herhaal van uwe Zusterkamer van Veur
ne, en ik de eer heb het glas te heffen en te drinken op
de gezondheid, den voorspoed en het welvaren uwer
Kamer.
Bij het einde dezer schoone rede werd de heer
Henderyckx eveneens warm toegejuicht.
Ingaande op het voorstel van den heer Asaert
werd vervolgens volgend telegram verzonden
Heer Balthazar
Minister Openbare Werken
Brussel.
De Handelskamers van het WestlandDix
mude, Nieuwpoort, Veurne en Yper, in algemeene
vergadering, dringen aan tot het herstel der vaart
Yper-Komen, voor de herleving der gansche
streek.
De Voorzitters
Asaert, Dixmude
Steyaert, Nieuwpoort
Cortier, Veurne
Vermeulen, Yper
Deze dag stond aldus in het teeken der ver
broedering tusschen de vier handelskamers van
het Westland Nieuwpoort, Veurne, Dixmude en
Yper. Mocht hij het uitgangspunt wezen van een
samengeordende en heilzame werking ten voor
deele der heropleving van gansch het Westland,-
heropleving die alleen door de verbinding Yper-
Leie kan mogelijk gemaakt worden.
Het is de wensch van Het Ypersche en voor
zeker van al dezen die het goed meenen met onze
belangen.
KOMEN
O
De aandeelhouders worden dringend verzocht
zich te begeven in de herberg De Fonteine
Groote Markt, te Komen, op Zondag 22 Januari
j 1939, of Zondag 29 Januari 1939, tusschen 2 1/2
en 4 1/2 ure namiddag, drager van hun Lidboekje,
om het bedrag, gestort op hunne aandeelen, terug
te ontvangen.