Germain - Lucigny revient a Ypres
PAPIER GOMMÉ EN ROULEAUX
L'INTRODUCTION DE L'IMPRIMERIE
a YPRES.
CERCLE «LES AMITIÉS
CHAREL DE BRUXELLES
Dit zijn in vogelvlucht de bijzonderste gebeur
tenissen die nog versch in ieders geheugen staan.
Met al deze aanhechtingen is de bevolking van
Duitschland in een jaar tijd van 68 millioen tot
op 80 millioen gestegen, en dit land vormt thans
een macht die niet meer te ontkennen is.
Dit heeft voor gevolg gehad ook de andere
landen, die zich door deze grooter wordende
macht van Duitschland bedreigd zagen ofwel
elders van hun invloed op economisch gebied ver
loren, aan te zetten hun bewapening te vermeer
deren. Volgens cijfers aangehaald in het laatst
verschenen militair jaarboek van den Volken
bond. werden er van de 9.400 millioen goud-dol
lar, die vier en zestig landen in 1938 aan militaire
uitgaven besteedden, 7.400 millioen, 't zij 78,7 p. h.
der militaire werelduitgaven, uitgegeven door
zeven groote mogendheden alleen. In een tijd
perk van tien jaar, gaande van 1929 tot 1938, heb
ben deze zeven landen een globale som van 41.000
millioen goud-dollar aan hun bewapening besteed,
't zij gemiddeld 5.800 millioen voor ieder land,
terwijl de zeven en vijftig andere landen der
wereld gedurende diezelfde tien jaar slechts
14.500 millioen uitgaven of 254 millioen voor ieder
land.
Men spreekt gedurig van crisis, maar hoe wil
men dat het economisch leven zijn normalen
gang herneemt, dat de zaken opnieuw op duur
zame wijze mogelijk worden, wanneer derge
lijke overgroote sommen practisch uit den om
loop der algemeene bedrijvigheid onttrokken
zijn Een wereld die zich op die wijze bewapent
kan moeilijk de noodige middelen aanwenden om
uit de economische crisis te geraken.
Deze gevolgen doen zich dan ook reeds gevoe
len. De financieele toestand in Duitschland ziet er
allesbehalve rooskleurig uit en de uitvoer van
deviezen wordt beperkt. Ook in Italië is er een
ontzaglijk tekort in 's lands begrooting en de be
lastingen drukken er reeds zoo zwaar op de be
volking dat men er onmogelijk aan denken kan
ze nog te verhoogen.
Hoe die landen uit hun moeilijkheden zullen
geraken moeilijkheden die aan hun overdreven
militaire uitgaven te wijten zijn, blijft nog een
raadsel. Voor het oogenblik zoeken zij afleiding
met nog steeds nieuwe eischen te stellen. Duitsch
land loert op Memel, op Oekraine. Italië is thans
op Frankrijk verbeten en zou onder meer willen
den baas spelen op het Fransche eiland Corsica
en in de Fransche bezitting Tunisie.
Waar brengt dit ons Niemand weet het, maar
het is thans een feit dat Engeland en Frankrijk
thans ook gereed zijn en besloten schijnen geen
voet meer toe te geven hoe luid en hoe hard de
anderen ook mogen schreeuwen, dat ook Amerika
zijn leger versterkt, zijne vloot uitbreidt, wat,
alhoewel er daar nog geen spraak is opnieuw tus-
schen te komen in een eventueelen Europeeschen
oorlog, voor de dictatoriale en oorlogszuchtige
landen toch een aanmaning is tot meer voor
zichtigheid.
Het oorlogspook blijft dus nog dreigend boven
Europa hangen en ons landeke, dat reeds te dik
wijls tot slagveld van anderen diende, mag zich
thans beloven met geen enkel land meer verbon
den te zijn en moet zijn koning eeuwigen dank
wijten om zijn doorzichtigheid wanneer hij Bel
gië vrij miek van alle verbond met andere staten.
Al de groote naburige staten hebben onze onaf
hankelijkheid erkend en de onschendbaarheid
van ons grondgebied plechtig beloofd. Wij heb
ben echter reeds de treurige ondervinding opge
daan hoe weinig waarde men aan al deze belof
ten en verbintenissen mag hechten. Onlangs nog
liep men zoo hoog op met het verdrag van Mun-
chen en thans spreekt men er reeds niet meer
van, tenzij om zijn broosheid te onderlijnen. Dit
belet echter niet dat wij, Belgen, de toekomst
met vertrouwen mogen inzien. Zoo een of ander
land zijn gegeven woord te onzen opzichte moest
vergeten, dan zijn er andere landen genoeg die
het eergevoel nog hoog houden en het zonder dra
len aan zijn belofte zouden weten te herinneren.
Ook de moreele verzekering van Amerika's steun
en hulp, zoo het tot een oorlog met de totalitaire
staten moest komen, is een waarborg voor den
vrede.
Wat de groote mogendheden betreft, wij wen-
schen dat de Engelsche staatsman Chamberlain,
die het met zijn vreedzame pogingen niet opgeeft,
tot een bepaalde overeenkomst moge geraken.
Quand Le 19 février, au théatre communal.
Retenons bien cette date. Un dimanche, tout le
monde est libre. Et puis, Germain-Lucigny, Suzy
Marquis et toute cette excellente troupe, que nous
avons pu applaudir, a maintes reprises, nous of-
friront un spectacle palpitant, portant le cachet
moral et patriotique, qui caractérise les oeuvres
de l'auteur. De plus, nous pourrons mettre a l'é-
preuve la sensibilité de notre détection, en ta-
chant de découvrir le personnage qui incarne
L... 2... Agent secret. Tous, nous voudrons voir
cette pièce policière et d'espionnage militaire,
d'autant plus que, huit jours avant, elle sera
représentée par cette même troupe, au «Théatre
Patria» a Bruxelles, au cours du Grand Gala de
Jubilé de Germain-Lucigny a l'occasion de ses
35 ans de théatre, 25 années de profession d'au-
teur dramatique et 30" pièce représentée.
Témoignons done, a notre tour, notre sympathie
a eet auteur-acteur, si malchanceux, hélas
chaque fois qu'il vint a Ypres, non pas en lui
'offrant des fieurs et des cadeaux, mais, tout sim-
plement, en assistant nombreux, trés nombreux
a cette soirée; en faisant salie comble, le di
manche 19 février.
Nous disons a notre tour, paree que a Bruxelles,
une grande ovation sera faite au jubilaire, grace
au comité organisateur composé de Madame la
Comtesse de Rochechouart, Présidente d'honneur;
Maïtre Georges Thonnard, avocat prés de la cour
d'appel de Liége, Présidentle Comte Emmanuel
Cornet d'Elzius de Peissant de Viron, trésorier
enfin de Mmcs Jane de Coene et Eléonore Legrain
et de Mra le Commandant, Vastemans, Louis Ven-
derau et Jean Maes de Liguy.
Pour cette représentation, toutes les entrées a
réduction seront suspendues.
Les prix des places seront done 12 fr. 10 fr.
8 fr. 6 fr.
La location se fera exclusivement, même le Di
manche au Café Astrid (en face du théatre, coin
rue Courte du Marais). Retenons done bien la
dateDimanche, 19 février.
en vente au bureau de ce journal
Une invention éminemment civilisatrice fut
celle de l'imprimerie. L'histoire bibliographique
d'une cité ou d'un pays est le critérium le plus
sür de son degré de développement intellectuel.
La Belgique, comme on le sait, prit une part
active et glorieuse au développement et au pro-
grès de l'art typographique aux XV' et XVI'
siècles. En eet art, comme en beaucoup d'autres,
notre pays occupa jadis un rang des plus distin-
gués. Thierry Maertens, d'Alost, édifia en 1473,
dans sa ville natale, un atelier typographique,
soit seize ans a peine après que Mayence avait vu
naitre la typographie. C'est en cette année qu'il fit
sortir de ses presses le Speculum confessionis
peccatorum que l'on consiaère comme le pre
mier livre imprimé en Belgique.
A la suite d'Alost, Louvain, Anvers, Bruges,
Bruxelles, Audenarde, Gand virent en l'espace de
quelques années, s'élever dans leurs murs des im-
primeries a juste titre célèbres et dont les
produits rivalisèrent avec ceux des autres impri-
meries contemporaines dans le reste de l'Eu-
rope.
Ce puissant levier d'une civilisation nouvelle
ne fut pas seulement porté en notre pays a un
haut degré de perfection, mais, fait digne de re-
marque, un grand nombre de typographes beiges
allèrent propager a l'étranger cette précieuse
découverte (1). C'est a des Beiges que l'Italie et'
l'Espagne sont redevables, sinon de l'introduction,
du moins du rapide essor de leur imprimerie.
Cette renommée typographique si glorieuse ne
manqua pas d'attirer l'attention des amis des
études historiques si nombreux en notre pays, il
y a trois quarts de siècle, et l'on vit dès lors les
études bibliographiques marcher de pair avec les
études historiques. Alors furent tirés de l'oubli
les noms de Ces artistes qui se firent les cham
pions de cette invention dont les conséquences
furent incalculables pour l'humanité.
Dans nombre de villes, les dates de l'introduc
tion de l'imprimerie, la vie des premiers impri-
meurs, leurs premières impressions, devinrent
l'objet de recherches, d'études et de discussions
aussi intéressantes qu'utiles. A cóté de Gand,
Audenarde, Mons, Liége, etc. Ypres se signala
par les travaux bibliographiques de son érudit
archiviste Alphonse Diegerick, travaux qui dé-
notent autant de patience que de talent.
Ypres occupe, chronologiquement parlant, un
rang distingué parmi les villes de la Belgique qui
se virent dotées de presses dès le XVIe siècle.
Notre ville vient en huitième ligne puisqu'on peut
fixer a l'année 1544 l'établissement du premier
atelier typographique. Nous n'avons done été
distancés que par Alost (1473), Louvain (1474),
Anvers (1476), Bruges (1478), Bruxelles (1479),
Audenarde (1479), Gand (1483). Sous ce rapport,
bien des villes importantes de la Belgique doivent
nous céder le pas, et nous pouvons a ce sujet,
constater une fois de plus ce fait déja reconnu,
c'est que les provinces Wallonnes ont été favori-
sées des bienfaits de l'imprimerie assez longtemps
après les provinces flamandes. SERPY.
(1) M. Van der Meersch a consacré dans le Meisager
des sciences historiques de Gand. des notices aux im-
primeurs beiges établis en pays étrangers pendant les
XV" et XVI" siècles.
BB
REPRÉSENTATION THÉATRALE
Le Mercredi lr Février
Au programme
Comédie en 3 actes, de Charles Des-
bonnets et Charles Mahieu. Avec le con
cours de MM. Charles Mahieu, André
Guise, R. Lovard, R. Darmor et V. Nan-
drin et de Mme" Jane Tony, Madeleine
Grandet et Betsy Vanes.
Extrait de presseUn trés vif succès
a accueilli cette pièce qui, a la fois amu
sante et attendrissante, est bien con-
struite.
Signé Tybalt L'éventail
(Bruxelles)
Le Jeudi 2 Février:
ASSEMBLÉE GÉNÉRALE.
Que tous- les membres retiennent cette
date. L'ordre du jour sera trés important.
LE COMITÉ.
UNE SCÈNE DE CHAREL