'HET yPERiCHE
bUVOEGJErL AAN
't Geluk vliegt
Een handelaar die
vooruit wil, adver
teert in ons blad.
20 |aar, N' 23 2 September 1939
Ge hebt allen nog wel eens de spreuke gehoord
't Geluk vliegt en die 't vangt, heeft het
Dat is nu echter geen reden om te gelooven dat
we in een luilekkerland leven, waar de gebraden
kiekens in je mond vallen. Doch op de wereld
loopen er nog van die geluksvogels rond, die op
zekeren dag 't lotje van een millioen winnen, die
'n brief krijgen uit Amerika, dat hun nonkel, en
nog wel een onbekende suikernonkel, gestorven
is en een millioen achterlaat voor hem...
In den loop der geschiedenis zijn er zelfs van
die groote mannen geweest, die hun roem en aan
zien, zoo niet heelemaal, dan toch gedeeltelijk
hebben te danken aan een «vliegend geluk aan
een toeval of occasie.
De grootste beeldhouwer van Denemarken heet
Thornwaldsen. Ik heb eens gestaan vóór zijn ge
wrocht De stervende leeuw te Luzerne... want
tot in Zwitserland, overal heeft hij naam en
roem verworven. En zeggen dat die groote Thorn
waldsen inzake kunst tewege de pijp aan Maarten
gaf en weer naar Denemarken trok om er de
koeien te gaan melken. Hij verbleef immers in
Rome, het pelgrimsoord van alle kunstenaars.
Zijn koffer was ingepakt, de heele inboedel staat
klaar... adieu Rome, maar zijn landgenoot en ka
meraad, die hem zou vergezellen komt maar niet
af. Het uur van den trein nadert. Enfin daar is
hij... maar om te zeggen dat hij absoluut vandaag
niet weg kan, dat de reis maar één schamel dagje
moet worden uitgesteld. Oef, daar zet Thorn
waldsen met een zucht pak en zak weer neef, en
gaat eens op zijn eentje kuieren door de groote
kunststad, die Rome is. Toevallig ontmoet hij een
Engelschman, praat met hem, maakt kennis, toont
zijn kunstwerken...,en daar zie, de Engelschman
staat er voor in hoogste bewondering, en geeft
order aan Thornwaldsen om direct te beginnen
aan een groot werk in marmer. En dat beteékende
voor den armen beeldhouwer rijkdom, roem en
redding. Ja, dat ééne dagje wachten had hem dit
gelapt.
En om met beeldhouwers voort te doenKent
gij iets van kunstgeschiedenis Dan moet gij we
ten dat Antonio Canova een groot Italiaansch
beeldhouwer was. Maar door welke leuke en
heerlijke occasie hij dat geworden is, zult ge gaan
hooren. Antonio was maar een arme kerel. Zijn
vader was steenkapper ergens te Pisano. En lijk
nu de meisjes zoo moest de jongen gaan dienen
naar Venetië, om den kost en wat fooi te verdie
nen. Daar was hij knecht bij den rijken Paleiro,
die veel van kunst hield. Antonio moest er helpen
de schotels wasschen, en stond dus op de laagste
sport van het dienstpersoneel. Toen er weer eens
een groot feestmaal moest plaats hebben bij
Signor Paleiro kwam de suikerbakker wanhopig
binnengeloopen... het suikerstuk om de tafel te
versieren was kompleet mislukt. Nu zou hij voor
goed zijn vetbetaalde post kwijt zijn... En nu
komt Antonio Canova van achter den watersteen,
en vraagt of hij voor een stuk mag zorgen om de
tafel te versieren. Iedereen lacht, maar de sui
kerbakker laat hem toch begaan, en daar boet
seert hij uit een grooten klont boter, een prachti-
gen leeuw. Hoe levend, hoe waarachtig schoon.
De heele bent der kunstlievende gasten van Pa
leiro staan er voor stom van bewondering. De sui
kerbakker moet komen om geluk gewenscht te
worden, doch die steekt zenuwachtig den schotel-
wasscher voort, die bedremmeld en ontroerd voor
al die fijke lui staat. Hij mocht zijn schotelschort
afleggen... Paleiro betaalde zijn verder kunstop
voeding... en Canova werd rijk en machtig...
dank zij dit misbakken' suikerstuk van dien ze-
nuwachtigen taartjesbakker!...
Een ander toeval beleefde de groote kunstschil
der Leonardo da Vinei, de schilder van het groote
meesterwerk Het laatste Avondmaaldat men
eeuwen later terugvond onder een laag witsel,
boven een kelderdeur. Na een kieskeurig zoeken
vond hij eindelijk een man met een edel en schier
volmaakt gelaat dat moest dienen voor model van
den Christus van zijn AvondmaalIedereen
loofde dit prachtige Christusbeeld. Jaren later
was het schilderij nog nie af. Leonardo zocht nog
steeé|s naar een man die ei aag en leelijk genoeg
zou uitzien om tot Judas-model te dienen. Einde
lijk had hij hem gevonden. Doch wie zou zich
graag, tot zoo'n stieltje leenen. En toch was de
kerel subiet gereed om aan te pakken, want er
waren wat stuivers te verdienen, en daarvoor zou
hij. alles doen. Het was immers een onvergetelijke
dronkaard. Binst het schilderen begon Leonardo
te ondervinden dat die man in zijn grondtrekken
meer dan één gelijkenis had met Christus
Doch het kwam uit... Het was één en dezelfde
persoon. De dronkenschap had hem aldus toege
takeld.
Treffend maar vreeselijk toeval
En Christoffel Columbus Zegt men ook niet
van hem dat hij door louter toeval zijn ontdek
kingszaak zag vooruitgaan. Koningin Isabella
wilde eerst van Columbus' plan niks weten. Doch
nu geraakte Columbus in kennis met een zeker
pater-prior, die nu juist per toeval de biechtva
der was van Isabella, en aldus nog heel wat te
zeggen had. Ja zooveel, dat Isabella de expeditie
bekostigde... en Columbus Amerika ontdekte.
Een andere ontdekkingsreiziger werd nog op
een aardiger manier het gelukkige slachtoffer
van het puurste toeval. We bedoelen Vasco de
Gama die het eerst den nieuwen weg naar Indië
v#id, langs de Zuid-Afrikaansche Kaap der Goe
de Hoop om. De koning van Portugal, Manuel,
wilde kost wat kost een nieuwen weg naar Indië
vinden. Doch daartoe was een flink man noodig,
en dien had hij nog niet gevonden. Daar stapt
op zekeren dag Vasco de Gama voorbij het paleis
van koning Manuël. De koning ziet dien kranigen
kerel stappen, dapper, manmoedig, durvend...
Vasco wordt binnengeroepen, en na korte be
raadslaging aangesteld om de zee-expeditie te
leiden naar Indië. Vasco heeft den koning niet
teleurgesteld.
Hoe een dobbeltje toch rollen kan
En zelfs Napoleon, de groote keizer
Na zijn soldatendienst stond hij daar te kijken,
werkloos, niet wetende wat begonnen. Doch daar
daagt ineens een prachtgelegenheid op om naam
en faam te maken. De Nationale Conventie in
Parijs had een bevelhebber van doen. De keuze
valt op Napoleon, die op één keer zich zoo groot
en durvend toonde, dat men hem naar Italië zond,
om van hem af te zijn... En dat was weer een
nieuwe gelegenheid om zich te toonen als een on-
geëvenaarden veldheer Zijn broodje was gebak
ken, zijn kroon was gesmeed.
Als ge chance hebt, zeggen de menschen.
Zonder moed, werklust, werkzaamheid en vol
hardend geduld is nog nooit één man groot ge
worden. R. B.
standbeeld van Jacob van Maarlant, den Vader der
Vlaamsche Dichters altegader
1894. Dood te Charlottenburg van von Helmholtz,
die de physiologie van het gezicht bestudeerde.
1926. Duitschland wordt in den Volkenbond opge
nomen.
9 SEPTEMBER
1567. Aanhouding van de hertogen Egmont en
Hoorn.
1828. Geboorte van den beroemden Russischen
•schrijver Tolstoï.
1846. Opening.van de telegraaflinie tusschen Brus
sel, Mechelen en Antwerpen. Het was de eerste van
Europa.
1936. Onderteekening van het Fransch - Syrisch
traktaat, door hetwelk Frankrijk verzaakt aan zijn
mandaat over Syrië, mandaat dat hem sedert 17 jaar
door den Volkenbond was toegekend.
1938. De Britsche admiraliteit laat mijnvegers,
mijnleggers en torpedobooten in gereedheid brengen.
P. B.
3 SEPTEMBER
1798. De Fransche republiek voert den verplichten
soldatendienst in.
1838. Dood van Ch. Percier, architect van Napo
leon, Louis XVIII, Karei X.
1855. Jan Fortuyn geboren.
1859. Jean Jaurès geboren.
1877. Dood van den Franschen geschiedschrijver
en staatsman Thiers.
1882. Otto Bauer geboren.
1883. Dood van den Russischen schrijver Ivan
Tourgeneff.
1930. De Fransche vliegers Costes en Bellonte vlie
gen van Parijs naar New-York zonder tusschenlanding.
1935. Koningin Astrid wordt begraven.
1936. De Amerikaansche piloten Harry Richman
en Dick Merrill, dwarsen per vliegtuig de Noord Atlan-
tiek van New-York naar Engeland in 18 uur, met een
gemiddelde uursnelheid van 330 km. Lindberg had 36
uur noodig voor den eersten transatlantischen raid.
4 SEPTEMBER
1797. Eerste Dekreet tegen de Belgische priesters.
1828. Geboorte te Trévise in Italië van L. Codemo,
letterkundige, ontdekkingsreizigster en schilderes.
1870. De derde Republiek wordt in Frankrijk uit
geroepen.
1938. De Gentenaars houden groote herdenkings
feesten voor Van Arte velde. Te Antwerpen wordt Mar-
nix van Sinte Aldegonde herdacht.
In Frankrijk worden militaire maatregelen geno
men alle verloven worden ingetrokken, met het oog
op den gespannen militairen toestand.
5 SEPTEMBER
1599. Inhuldiging te Brussel van de aartshertogen
Albrecht en Isabella als vorsten der Nederlanden.
1857. 'De Fransche wijsgeer August Comte overle-
leden. Geboren in 1798. Hij is de stichter van de posi
tieve school.
1860. Conventie tusschen Frankrijk en Engeland
om met troepen de uitmoordingen in Syrië stop te zet
ten.
1907. Dood van den begaafden dichter Sully Prud-
homme. Geboren te Parijs in 1839.
1938. De Tsjechische Regeering doet verdere con
cessies aan Duitschland. In Frankrijk worden reservis
ten opgeroepen tot volledige bezetting van de Magi-
not-linie.
6 SEPTEMBER
1683. Dood van Colbert. Geboren te Reims in 1619.
Hij was één der grootste ministers van Lodewijk XIV.
1906. Een herdenkingsplaat van R. Schumann wordt
te Heidelberg ingehuldigd.
1938. Overlijden van Droogleever-Fortluyn, bur
gemeester van Rotterdam.
Overlijden van Graaf van Covadonga, oudste zoon
van koning Alfonso.
Te Nurenberg vangt het Nazi-Kongres aan, waarop
Hitier verschillende aanvallen op Tsjecho-Slowakije en
vooral op Benes richt.
De Internationale spanning neemt toe.
Labor Day in de Vereenigde Staten.
7 SEPTEMBER
1556. Ferdinand, zoon van Karei V, ontvangt de
Keizerlijke kroon.
1655. Dood te Parijs van Frangois L'Hermite dich
ter, dramaturg en akademielid. Geboren in 1601.
1823. Geboorte te Parijs van H. Marinoni, uitvinder
van een rotatieve machine.
1860. Garibaldi aan het bewind in Italië.
1937. Overlijden van de vermaarde Nederlandsche
tooneelspeelster Mevrouw De Boer-Van Rijk.
1938. De Sudetenauitschers onderbreken de onder
handelingen met Praag, om ongereldheden te Ostrau.
8 SEPTEMBER
1425. Inrichting van de Universiteit van Leuven,
onder Jan IV, hertog van Brabant.
1830. Geboorte te Maillane, in Frankrijk van den
Provingalen dichter Frédéric Mistral. Overleden in
1914. Schreef de idylle Mireille, liederen en romancen,
en gaf een provengaalsch woordenboek uit.
1860. Onthulling te Damme, bij Brugge, van het
(Zie vervolg onderaan vorige kolom).
