Een en ander
6
HET EERSTE GASMASKER.
Algemeen is men van oordeel dat het eerste gasmas
ker dagteekent van 1875. Alsdan immers vervaardigde
de scheikundige Tyndall een masker, bestaande uit
een met glycerine doorweekt pak watte omringd met
houtskool, gestoken in een doos en verbonden met een
stuk lijnwaad om voor het aangezicht te binden, waar
mede hij een uur lang"zonder hinder in een dichte rook
wolk bleef.
Als gevolg op deze proefneming werd zelfs toesloten
de brandweer van Londen met enkele van die rook-
maskers te voorzien.
KANYONNEMENTEN VOOR DE TROEPEN.
Met het doel een zoo volledig mogelijke lijst te kun
nen opmaken van de bestaande loodsen die desgeval
lend voor het kantonnement der troepen zouden kun
nen gebruikt worden, verzoekt het Ministerie van
Landsverdediging al de eigenaars van uiteenneembare
houten, metalen of gemengde loodsen zoo spoedig mo
gelijk, door bemiddeling van de Provinciale Directeurs
der Militaire Gebouwen, de lijst te laten geworden van
de loodsen die zij bezitten.
De opgave der loodsen moet vermeldena) de lig
ging b) de binnenafmetingen (breeSte. lengte, hoogte);
c> den tijd noodig om ze uit elkaar te nemen en ze weer
op te richten.
Voor de provincie West-Vlaanderen dient de aangifte
gedaan aan den heer Bestuurder van den Dienst der
Militaire Gebouwen. Hooistraat. 27, Brugge.
MOESTUINEN TE LONDEN.
De spoorwegmaatschappij van Londen onderzoekt de
mogelijkheid om de gronden, gelegen langs haar lijnen,
te verdtelen en als moestuinen te doen dienen.
De bedienden der maatschappij zullen de voorkeur
hebben, doch ook anderen zullen in de gelegenheid ge
steld worden over een moestuin te beschikken. De prij
zen, die-de maatschappij tot hiertoe toekende voor de
schoonst met bloemen versierde stations, zullen thans
verdeeld worden onder dezen die den schoonsten moes
tuin hebben.
DE POOLSCHE STAD LODZ.
Deze laatste dagen meldden de dagbladen dat de Po
len de stad Lodz terug hadden ingenomen, en wat ver
der stond te lezen dat Hitier een lang bezoek aan Lodz
had gebracht.
Deze in schijn tegenstrijdige berichten kunnen noch
tans met de werkelijkheid overeenstemmen. Immers,
er bestaan twee steden die denzelfden naam dragen en
waarvar de stations op 10 kilometer afstand van elkaar
zijn gelegen. De eerste heet Lodz-Kaliska of Lodz-stad
en de tweede Lodz-Fabryczna of Lodz-Fabrieken. Deze
laatste stad bevindt zich nader bij Warschau en het kan
dus gemakkelijk gébeurd zijn dat zij door de Polen
heroverd werd. terwijl de Duitsche Fuhrer de andere
ctad Lodz bezocht.
DE ANGSTWEKKENDE STIJGING der WERK
LOOSHEID.
Naar de officieele mededeelingen is het aantal werk-
loozen gedurende de laatste veertien dagen met zestig
duizend toegenomen. In de week van 21 tot 26 Augustus
waren ei 168.865 werkloozen en in de week van 4 tot
9 September was hun aantal reeds gestegen tot 226.809.
Dat de mobilisatie en de huidige spanning van den
internationalen toestand een zekere ontreddering in tal
van bedrijven zouden veroorzaken, was te voorzien,
doch de aangegeven cijfers der werkloosheid overtref
fen alle verwachtingen. Herhaaldelijk werd door de re
geering reeds aangekondigd dat zij naar doeltreffende
middelen uitzag, doch het wordt thans hoogdringend
niet langer meer met de toepassing ervan te wachten.
PRINS STARHEMBERG WENSCHT TE MO
GEN STRIJDEN.
Prins Rudiger Starhemberg, de gewezen leider der
Oostenrijksche Heimwehr, die thans te Antibes (Alpes
Maritimes) in Frankrijk verblijft, heeft de hoop uitge
drukt dat de Fransche regeering hem zal toestaan opge
nomen te worden in een Oostenrijksch leger dat aldaar
gevormd wordt om tegen het Hitlerisme te strijden. Hij
verklaarde verder dat hij, naar het voorbeeld van zijn
vriend, den hertog van Windsor, naar zijn vaderland
wilde terugkeeren om ervoor te strijden.
OM DE SCHEPEN TEGEN DE MIJNEN TE
VRIJWAREN.
Twee Nederlandsche passagiersschepen, namelijk de
Oranjeen de t Dempowelke op weg zijn naar
Nederlandsch Indië, werden uitgerust met bijzondere
toestellen paravanesgenoemd, welkë bescherming
bieden tegen drijvende mijnen. Voor zooveel mogelijk
zullen alle uitvarende passagiersschepen met deze toe
stellen uitgerust worden, en thans is men in Holland
druk aan 't werk om nog meerdere van deze toestellen
te vervaardigen, ten einde er in zeer korten tijd ook
alle koopvaardijschepen te kunnen van voorzien.
EEN ENGEL VAN EEN MAN
De zevende vlaamsche film, in eigen midden vervaar
digd, werd zooeven voor de eerste maal te Antwerpen
voorgesteld. Om reden der huidige tijdsomstandigheden
hadden Jan Vanderheyden, de Vlaamsche filmvoort
brenger, en het Aanmoedigingscomiteit voor artistieke
Werking afgezien van de luisterrijke plechtigheid welke
ter gelegenheid van de eerste voorstelling van Een
engel van een man moest plaats hebben.
Niettemin heerschte er overgroote belangstelling en
men verzekert dat deze nieuwe vlaamsche film een ver
zekerden bijval te gemoet gaat. De vertolkers, de Da
mes G. Loosveldt, Wieske Colpyn, en de Heeren M.
Cauwenberg, Jefke Bruyninckx, doch vooral Charles
Janssens en Willem Benoy halen eer van hun werk.
DE VIJFTIG FRANKSTUKKEN.
De stukken van 50 frank, die in 1935 aangemunt wer
den ter gelegenheid der tentoonstelling van Brussel en
van het Eeuwfeest der Belgische Spoorwegen, hebben,
zooals reeds vroeger gemeld werd, sedert 15 Juni 11.
geen wettelijken koers meer. Zij kunnen nochtans nog
altijd uitgewisseld worden, en zulks tot 31 October aan
slaande. bij de kantoren van de Nationale Bank van
België, alsmede bij de openbare kassen in de steden en
eemen waar geen agentschap van de Nationale
Bank bestaat.
Na 31 October 1939 worden bedoelde muntstukken
n'et meer omgewisseld.
EEN ZONDERLING MIDDEL OM NAAR ZIJN
LAND NIET TE MOETEN TERUGKEEREN.
Dezei dagen heeft de Nederlandsche politie een Ita
liaan naar de Belgische grens gebracht met het doel
hem ahoo langs België kwijt te spelen.
Deze Italiaan, na aan den oorlog in Abessynie te heb
ben deelgenomen, begaf zich later op weg om naar
Spanje te gaan strijden, doch kwam. verdoken onder
oen spoorwegwagen, te Munchen aan. Na eenigen tijd
in Duitschland te hebben rondgezworven, landde hij in
België aan en verbleef hij in Brussel en Luik. waar hij
als zwerver aangehouden werd. Ten einde zijne uit
drijving te verdagen, vond deze Italiaan niets beters
dan eenige naalden èn zelfs een pennemesje in te zwel
gen. wat telkens een heelkundige bewerking noodig
miek en den kerel eenigen tijd hospitaal bezorgde. In
Nederland gekomen, beproefde hij er met bijval het
zelfde middeltje. Daar werd hij, als zijnde zonder mid
delen van bestaan, veroordeeld om uitgedreven te wor
den. doch slikte een naald in, zoodat hijandermaal
moest geopereerd worden. Nauwelijks hersteld zwolg
hij achtereenvolgens een stopnaald, een hecht van een
lepeltje en stukjes koper in, wat dan ook iedermaal
nieuwe operaties voor gevolg had.
Een poging om hem te Rotterdam op een Italiaansch
schip te doen inschepen mislukte, doch ten slotte kon
men hem over de grenzen zetten. Wat zal de kerel er
nu op vinden
DE TENTOONSTELLING VAN DEN SOCIALEN
VOORUITGANG TE RIJSEL GESLOTEN.
Tengevolge van de mobilisatie in Frankrijk, werd de
tentoonstelling van den Socialen Vooruitgang te Rijsel
gesloten.
De ontreddering in de diensten was zoo groot dat de
dieren uit den dierentuin aan hun lot werden overgela
ten en, bij gebrek aan voedsel, gevaarlijk werden. Er
werd besloten een oproep te doen aan de Rijselsche af-
deeling van de Vereeniging voor Dierenbescherming,
opdat de dieren door haar tusschenkomst zouden ge
voed worden. Naar het schijnt is deze oproep onbeant
woord gebleven, zoodat verscheidene dieren omgeko
men zijn of moesten afgemaakt worden. Een olifant,
onder meer, is van honger gestorven.
Deze dieren behooren toe aan den Dierentuin van'
Berchem bij Brussel en de vergunninghouder van dezen
dierentuin heeft thans stappen aangewend opdat de
Fransche Staat hem de vergoedingen zou betalen waar
op hij recht heeft.
EEN SPOORWEG DOOR LAPLAND.
Indien het scheepvaartverkeer over de Oostzee thans
door den nieuwen oorlog moest bemoeilijkt worden, zou
zulks den handel van Finland grootelijks schaden. Daar
om heeft de Finsche regeering maatregelen getroffen
om den in- en uitvoer van koopwaren te beschermen.
Aan het parlement werden namelijk kredieten aange
vraagd om dwars door Lapland, een spoorweg aan te
leggen naar Petsamo, een kustplaats aan de IJszee.
Deze nieuw ontworpen spoorweg zou een lengte hebben
van 500 kilometer.
DE OUDSTE BOOM TER WERELD
Onlangs is op het kerkhof van Santa Maria de Tule,
in Mexico, een reusachtige treurwilg doodgegaan die,
naar men beweert, wel de oudste boom ter wereld zou
geweest zijn. Natuurkenners hebben vastgesteld dat
deze boom ten minste 5000 jaar oud moest zijn. De om
trek van den boom bedroeg 23 meter en zijn blader
kroon overschaduwde gansch het kerkhof.
DF RIJKSMIDDELENBEGROOTING VOOR 1940
De Rijksmiddelenbegrooting voor 1940 was door den
Heer Gutt, minister van Financiën, zoo goed als klaar
gemaakt en, dank zij een ernstige krachtinspanning,
sloot zij ongeveer in evenwicht.
Doch sindsdien werden alle vooruitzichten omverge
worpen. De oorlog is in Europa weer losgebroken, met
net gevolg dat de economie van ons land ten zeerste ge
troffen is en dat zware offers van het land geëischt
worden voor het handhaven van het leger in staat van
mobilisatie. Naar men verzekert kost het leger thans
ongeveer 8 millioen frank per dag. Daaruit valt licht
te begrijpen dat buitengewone middelen noodzakelijk
zullen zijn om aan de financieele behoeften het hoofd
te kunnen bieden.
Men verwacht dat er amendementen op de begrooting
zullen ingediend worden vooraleer ze aan het parle
ment te onderwerpen. Ook zullen nieuwe belastingen
onvermijdelijk worden. Thans wordt reeds gesproken
van een buitengewone belasting op de betalingen. Die
taks zou slechts 1 ten honderd bedragen, doch geen
enkele betaling zou er vrij van zijn.
DE CLUB DER DOODGEWAANDEN.
In Londen werd kortelings een club gesticht van per
sonen die om den een of anderen reden doodgewaand
waren. Die club telt thans reeds 84 leden, welke in twee
afdeelicgen verdeeld worden. De eene helft zijn de zoo
genaamde krantenleden't is te zeggen deze wier
overlijdensbericht met een dikken rouwband errond in
de dagbladen verscheen. De anderen zijn de openbare
leden die ambtelijk dood verklaard werden. Onder deze
laatste bevinden er zich velen die stammen uit den tijd
van den wereldoorlog, doch daar zijn er ook bij waar
van mer, in lange jaren niets meer vernam en die dan
nlots, na een lange afwezigheid, weer gezond komen op
duiken.
DE MADONNA MET DE KAT
De Italiaansche bladen maken melding van de ophef
makende ontdekking van een schilderij van Leonardo
da Vinei De Madonna met de katUit het dagboek
van den kunstschilder wist men dat hij de Madonna
met de katmeermalen in verschillende afbeeldingen
had geschilderd.
Een zekere Carlo Noja bezocht de tentoonstelling der
werken van Leonardo da Vinei, welke onlangs te Mi
laan gehouden werd, en bij het zien van een schilderij
herinnerde hij zich dat hij thuis ergens op den zolder
een soortgelijk schilderij liggen had. Hij deed het ver
volgens door deskundigen onderzoeken die bevonden
dat het schilderij het origineel van de Madonna met
de kat is en een onschatbare waarde heeft.
DE KOOPCOMMISSIES.
De koopcommissies, die naar het buitenland zullen
gezonden worden om er de noodige aankoopen voor de
bevoorrading van België te doen. zijn thans samenge
steld. Werden aangeduidde Heer Paul Kronacker
voor Nederland,; de Heeren Richard en Baudinot voor
Frankrijkde Heer Anciaux voor Duitschland, en de
Heeren Bemelmans en André Terlinden voor Engeland.
DE ZOMERTIJD IN FRANKRIJK.
Naar de Fransche bladen mededeelen zou binnen
kort een dekreet uitgevaardigd worden, waarbij de zc-
mertijd voor gansch den duur van den oorlog zou be
houden blijven.
DF SPOORWEGABONNEMENTEN DER JIAN-
DELSREIZIGERS.
De Nationale Maatschappij van Belgische Spoorwe
gen brengt ter kennis dat de handelsreizigers, die in de
huidige omstandigheden hun abonnement niet kunnen
gebruiken, op aanvraag toelating kunnen bekomen de
afhaling van hun eerstvolgende maandabonnements-
kaart uit te stellen gedurende den noodig geoordeelden
tijd.
Handelsreizigers, die houder zijn van driemaandelijk-
sche of van jaarabonnementen, mogen hun kaart op een
der stations van het net inleveren, ten einde een des-
gevallende terugbetaling te bekomen.
Het abonnement zal nochtans, in elk geval, op den
normaal voorzienen datum, d. w. z. één jaar na den
datum van onderschrijving, vervallen.
BELGISCHE SOLDATEN MET VERLOF IN
FRANKRIJK.
Naar het Ministerie van Landsverdediging mededeelt
mogen de Belgische soldaten, die met verlof in Frank
rijk willen gaan, niet in uniform zijn. Daarbij, om zich
naar Frankrijk te begeven, moeten zij een visa beko
men en het duurt drie weken eer zij dit krijgen.
HET HUIDIG VERKEERSVRAAGSTUK.
Bij gebrek aan brandstof zal het verkeer langs de
wegen gaandeweg verminderen. Nu reeds is het sterk
afgenomen, daar van de 60.000 vrachtauto's, die op ons
wegennet reden, er reeds 27.000 door het leger opge-
ëischt werden. Andere opeischingen kunnen zelfs nog
noodzakelijk worden voor de bevoorrading van de bur
gerbevolking.
Door de Nationale Maatschappij van Spoorwegen
wordt thans de mogelijkheid onderzocht om, in plaats
van benzine, gazogeen als brandstof op de kleine lijnen
te gebruiken. Die brandstof zou uit inlandsche anthra-
cietkolen worden getrokken. Met dit doel wordt thans
een bijzondere motor gebouwd en men hoopt dat de
eerste proefnemingen met dezen nieuwen motortrein
op het einde van October zullen kunnen geschieden.
Men,overweegt ook het bouwen van sterke stoomloco
motieven om de motorwagens op 'de groofe lijnen te
vervangen.
UITSTEL VAN MOBILISATIE.
Het Ministerie van Landsverdediging deelt ook nog
mede dat er geen gevolg wordt gegeven aan de vragen
om uitstel van mobilisatie, die ingediend werden na
het treffen van de mobilisatiemaatregelen.
EEN NIEUWE GRONDSTOF.
De jonge Deensche beeldhouwer Palle Bruun heeft
dezer dagen een tentoonstelling gehouden te Kopen
hagen. met het doel de veelvuldige productiemogelijk
heden van het Groenlandsteenals grondstof voor
beeldhouwwerk en kunstnijverheid te bewijzen. Dit
zacht gesteente vindt men in groóte hoeveelheden in
Groenland en werd vroeger veel gebruikt door de Es
kimo's die er een groot gedeelte van hun huisgerief uit
vervaardigden. Het groenlandsteen is op een draai
bank even goed te bewerken als het harde hout en be
zit, volgens Bruun, vele voordeelen die zijn toepassing
op het Europeesche vasteland in groote mate zullen
rechtvaardigen. De beeldhouwer heeft nu een groot
stuk van het gesteente besteld, om er een beeld van te
maken.
TER BESCHERMING VAN HET LAM GODS
TE GENT.
Wegens de onzekere omstandigheden werd besloten
het beroemde drieluik Het Lam Gods in een veiliger
plaats te bergen. Het zal naar de krocht der hoofdkerk
te Gent overgebracht worden. Het romaansch gedeelte
ervan werd hiervoor gekozen, daar het gewelf er het
sterkst is. Waarschijnlijk zullen ook nog andere schil
derijen daar een schuilplaats vinden. Wat de beeld
houwwerken betreft, zooals het grafmonument van bis
schop Triest, zal men ze bij middel van zakjes zand
trachten te beschermen.
DE NIEUWE LIJN OVER DE MAAS.
De reizigers, die van Brussel naar Verviers gaan,
kunnen sedert Maandag de reis doen zonder te Luik-
Guillerr.ins te moeten uitstappen. Sedert de ramp aan
de brug van Val-Benoit, werden de reizigers van de
Guillerrinsstatie per autobus naar den rechter Maas
oever gevoerd. Nu echter rijdt de trein langs de nieuwe
lijn Fexhe-le-haut-Clocher en Kinkempois, die stroom
opwaarts is gelegen ten opzichte van Val-Benoit. De
reizigers voor Luik stappen uit te Angleur. De nieuwe
lijn geeft een belangwekkend uitzicht op de Maasvallei
en doorkruist de nijverheidswijken van Hollogne- aux-
Pierres, Jemeppe-sur-Meuse, Tilleur en Sclessin -
Ougrée.
GEEN TARWE MEER ALS VEEVOEDER.
Door de regeering wordt thans onderzocht zoo het
niet wenschelijk ware een besluit uit te vaardigen waar
bij het zou verboden worden nog tarwe als veevoeder
te gebruiken. Zoo noodig zou dit verbod ook nog tot
andere graansoorten uitgebreid worden.
DE COMÉDIE FRANCAISE HERNEEMT HARE
VOORSTELLINGEN.
Naar het voorbeeld van wat in Engeland gedaan
werd. waar men oordeelde dat ontspanning thans meer
dan ooit noodig is en waar dan ook alle spektakelzalen
weer hun deuren openden, heeft* de Comédie-Frangaise,
de bekende Fransche Schouwburg, besloten haar voor
stellingen te hernemen met de artisten die niet onder
de wapens zijn. Een eerste proefvertooning zou morgen,
Zondag 24 September, in den namiddag gegeven wor
den, ten einde na te gaan zoo het publiek in voldoende
aantal opkomen zal.
DE BELGEN HEBBEN GEEN VISUM NOODIG
VOOR NEDERLAND.
Sedeit 20 September moet ieder buitenlander, die
zich naai Nederland begeeft, op zijn pas een visum heb
ben afgeleverd door een consulair ambtenaar der Ne
derlanden in den vreemde.
Dit visum is echter niet verplichtend voor Staatsbur
gers uit België, de Vereenigde Staten. Luxemburg, Ita
lië. Japan, Portugal, Siam en Vatikaanstad. De buiten
landers. die slechts door Nederland trekken met be
stemming naar een vreemd land, zijn over het alge
meen van het yisum ontslagen.
