GARAGE
TYTGAT
Smeerdienst
MARFAK
Station de graissage
MARFAK
4
DE MACINOTLIJN
Laat uw auto smeren in den nieuw
geïnstalleerden
van de
Maarschalk Frenchlaan Y P E R
Agentschap «PEUGEOT»
en Vrachtwagens VOLVO
Faites graisser votre voiture a Sa
nouvelle
Boulevard Maréchal French YPRES
Agence «PEUGEOT»
et Camions «VOLVO»
Hef Vanden Peereboom - Gedenkteeken
Nu dat de oorlog reeds sedert twee maanden
begonnen is aan de Fransch-Duitsche grens, gaan
veler gedachten, bij het lezen of hooren der
nieuwsberichten in dagblad en radio, naar die
plaatsen waar de strijdende legers tegenover
elkaar staan.
Er wordt ook veel gesproken over de Maginot-
lijn, die algemeen bekend staat als een sterke
verdedigingslijn welke de Franschen op gansch
de lengte van hunne aan Duitschland palende
grenzen gebouwd hebben, om zich tegen eiken
inval langs dezen kant te kunnen verzetten,
doch waarvan velen zich niet het kleinste ge
dacht kunnen vormen waaruit zij zooal bestaat.
Alhoewel de bijzonderheden dezer verdedi
gingslijn, om redenen die iedereen best begrijpt,
strikt geheim gehouden worden, zijn er over de
Maginotlijn toch eenige algemeenheden bekend
die interessant zijn en van aard om zich een
juister denkbeeld te vormen van dit ontzaglijk
werk.
De werken dezer verdedigingslijn, die den muur
Maginot geheeten werd naar den naam van den
toenmaligen Franschen minister van oorlog,
duurden van 1929 tot 1936. Niet minder dan 15.000
arbeiders werden er regelmatig aan gebezigd, er
moesten daar ongeveer twaalf millioen kubieke
meter aarde verplaatst worden en anderhalf mil
lioen kubieke meter beton, alsmede 50.000 ton
pantserstaai werden daar gebruikt. Gansch het
werk kostte ongeveer zeven milliard frank. Se
dertdien echter werden daar nog overgroote som
men aan besteed, daar het werk nog gedurig ver
nieuwd en verbeterd werd.
Daar werden tunnels gegraven van acht ver
diepingen, waarin thans millioenen Fransche
soldaten leven op een gemiddelde diepte van 50
tot 60 meter. Heel zelden vertoonen zij zich aan
de oppervlakte, zij eten, slapen, werken en rusten
onder den grond. Zij kunnen naar de cinema gaan
op 65 meter diepte onder den grond. Indien zij
ziek of gekwetst zijn, worden zij er in een onder-
grondsch hospitaal verzorgd.
In de ondergrondsche zalen, observatieposten
en gangen, wordt de lucht regelmatig door elec-
trische machines ververscht. Daar is ook een
tramdienst ter beschikking der soldaten en aan
de drukste kruiswegen staan verkeersagenten om
het gerij en verkeer in dezen doolhof van onder-
aardsche gangen te regelen.
De torens, die hier en daar boven den grond uit
steken, zijn uit een stuk vervaardigd en wegen
zoomaar de kleinigheid van 120 ton. Zij dienen
tot kijkgaten en verbergen ook de modernste en
zwaarste wapens.
De telefoonlijnen liggen in een laag beton van
vijf meter dikte, vijftig meter onder de opper
vlakte van den grond.
De manschappen, die de Maginotlijn bezetten,
kunnen van onder de betonnen verschansingen
een waar spervuur onderhouden, die eiken op
ruk van vijandelijke troepen moet verijdelen.
Panoramieke telescopen laten de officieren toe
zonder eenig gevaar naar buiten te zien om de
uitwerking van het geschut of de bewegingen
van den vijand na te gaan.
De forten zijn, van langs boven gezien, totaal
onzichtbaar en zoodanig gebouwd dat zij zich
volledig aanpassen met het kader der bergachtige
streek waar zij zich bevinden. Ten einde het ge
vaar van een inval te verminderen, hebben de
forten slechts één enkelen ingang dien men enkel
bereiken kan na, over een afstand van omtrent
800 meter, door allerlei pinnekensdraadversper-
ringen en vallen tegen tanks te hebben gegaan.
Langs weerskanten van den ingang staan er ma
chinegeweren en anti-tankkanons door schietga
ten gereed opgesteld. Een der geheimen van de
Maginotlijn bestaat hierin dat deze stukken met
elkaar kunnen verwisseld worden, ten einde aan
alle gebeurlijkheden het hoofd te kunnen bieden.
Alzoo, om een machinegeweer door een anti-
tankkanon te vervangen, volstaat het twee hef-
boomen in beweging te brengen. Die verrichting
duurt slechts 15 seconden.
Vanaf den ingang van het fort daalt men langs
een hellend vlak tot op een diepte van 30 meter.
Daar bevindt zich de bijzonderste gaanderij, waar
men ook een volledige electrische centrale heeft,
die gevoed wordt door Dieselmotoren. Deze cen
trale levert de noodige drijfkracht voor het bij
zonder vervoerstelsel van kanons en verschaft
ook den electrischen stroom voor de verlichting,
verwarming, voor de keuken en de verluchting.
Er is een voorraad mazout die voldoende is om
de machines gedurende zes maanden lang te doen
werken en in de koelkasten worden er nog voor
langeren tijd levensmiddelen van allen aard be
waard, zoodat de manschappen er desnoods aan
een maandenlange belegering zouden kunnen
weerstaan. Er is ook munitie voorhanden voor
een jaar. Ingeval de electrische stroom mocht
onderbroken zijn, dan komt een hulpstelsel in
werking. De verwarming en verluchting zijn zoo
goed geregeld dat een soldaat er zelden een ver
koudheid opdoet.
De soldaten hebben er ook geen gasmasker
vandoen en moest het gebeuren dat gassen in het
fort dringen, dan verspreidt men chemische stof
fen die de gassen onschadelijk maken.
De kanonnen staan in draaibare toren en wor
den mechanisch geladen. Zij kunnen echter ook
met de hand gemanoeuvreerd worden. Ingeval
van stroomonderbreking, gaan de kanonnen noch
tans voort met schieten, want een stelsel van
zorgvuldig berekende gewichten laat aan één
man toe een gansche batterij van zware kanon
nen te doen opstijgen of dalen.
De wagons, die de obussen bij de kanonnen
brengen, worden met de electriciteit bewogen en
kunnen, zoo noodig, ook gemakkelijk met de
hand -bewogen worden. Van zoodra een kanon
schot gelost is, valt de ijdele huls in een put waar
ze in een kist terechtkomt om naderhand volgens
grootte gerangschikt te worden.
De officier, die beveelt, bevindt zich in een
kleine plaats die niet langer is dan 1 m. 50 en ziet
den vijand niet. Hij geeft zijn orders volgens de
telefonische verslagen die hij ontvangt van de
observatie-officieren welke de bewegingen van
den vijand nagaan.
Gansch de Maginotlijn is zoodanig ingericht dat
de troepen zich ook tot een plotséftngen aanval
kunnen voorbereiden. Overal bevinden zich
alarmsignalen, uitkijkposten, telescopen en toe
stellen die elk geluid verraden. Er zijn ook on
zichtbare vallen en zoo kan het gebeuren dat een
groep vijandige soldaten, tijdens een aanval op
de lijn, plots in den grond verdwijnt en in een
vijftig meter diepe zaal machteloos gevangen zit.
Een andere merkwaardigheid der Maginotlijn
is nog dat elk onderdeel ervan verschilt van de
andere, zoodat, moest de vijand er in slagen een
deel der lijn te bemachtigen, hij daardoor toch
nog niet zou weten hoe het overige der lijn inge
richt is.
Daar tegenover aan den anderen kant der grens,
hebben de Duitschers ook een niet minder be
langrijke verdedigingslijn gebouwd, die zij de
Siegfriedlijn noemen, doch over deze laatste lijn
is echter minder bekend. De Duitschers beweren
dat zij een diepte heeft van vijftig kilometer en
zich uitstrekt vanaf de Zwitsersche tot aan de
Nederlandsche grens, dat ze niet minder dan
17.000 forten, blokhuizen en schansen bevat die,
naar hunne verklaringen, oninneembaar zijn.
Naar blijkt uit de mededeelingen die reeds over
de eerste gevechten, welke aldaar plaats hadden,
werden bekend gemaakt en uit de bevindingen
die er opgedaan werden, zijn de eerste versterkin
gen dezer lijn door geen soldaten verdedigd maar
voorzien van machinegeweren die electrisch en
van op afstand kunnen in werking gebracht wor-
o
O
den. De vooruitgeschoven Duitsche onderstanden,
die men van uit de Fransche lijn ontwaren kan,
zijn meestal gecamoufleerd als cottages door op
de betonnen muren ervan deuren en vensters te
schilderen.
De Franschen beweren dat gansch de Siegfried
lijn niet in zulke goede voorwaarden gebouwd
werd als hunne Maginotlijn, doordat ze door de
Duitschers met zekere overhaasting gemaakt
werd. en dat ze dan ook zwakke plaatsen moet
hebben waardoor het mogelijk is door te breken.
Zoo echter die Siegfriedlijn, zooals de Maginot
lijn, werkelijk oninneembaar is, dan zal, tenware
een onverwachte gebeurtenis of onvoorziene wen
ding van den oorlog, de eindoverwinning behoo-
ren aan dezen die het langst achter deze lijnen
volhouden kan.
O
Wij ontvingen van een toevalligen medewerker
een brief in verband met het artikel over het stil
leggen van verscheidene werken en het Vanden
Peereboom-Monument.
Alhoewel wij niet volledig akkoord gaan met
dit schrijven, dat ten andere ook onze zienswijze
gedeeltelijk verwerpt, is het toch met zekere vol
doening dat wij het hier in zijn geheel overdruk
ken, omdat het steeds interessant is te vernemen
hoe anderen ook over de kwestie oordeelen. Het
is immers aan iedereen toegelaten een anders ge
dacht niet te deelen, vooral op kunstgebied waar
de opvattingen steeds zoo verschillend zijn. Zegt
een fransch spreekwoord niet «Les goüts et les
couleurs ne se discutent pas
Hier volgt thans dit schrijven dat de uiting is
der zienswijze van sommige onzer lezers
M. de Redacteur,
Wij lazen met de meeste aandacht het artikel
dat in dit blad verscheen onder den titel Nos
travaux Publics et nos Monuments en kunnen
ons met het eerste gedeelte ervan akkoord ver
klaren, waar er sprake is van de verlamming
waarmede men te leper schijnt geslagen te zijn
sedert het begin van September. Eerlijkheids
halve moeten wij nochtans onderstrepen, dat,
wat de Halle betreft, er een zeer belangrijke
reden is welke de werken deed stil leggen. Wij
zullen hierop trouwens binnenkort terugkeeren.
Wat het tweede gedeelte betreft, nl. het Vanden
Peereboom-gedenkteeken, hiermede zijn wij het
niet eens. De steller van het artikel stelt de vraag
hoe het staat met dit gedenkteeken, wanneer hij
toch moest weten dat pas op 15 October de ont
werpen moesten worden ingediend. Daar deze
datum nu verstreken is, drukken wij de vaste
hoop uit dat de jury de ontwerpen geen maanden
zal laten liggen en door iedereen laten bekijken,
vooraleer zijn beslissing te nemen. Inderdaad,
wij hebben moeten betreuren dat, bij een vroe
gere beslissing, de namen van bijna al de mede
dingers aan de juryleden bekend waren. Een her
haling van zulke feiten ware niet aan te nemen,
en daarom dringen wij tot spoed aan voor de be
handeling der prijsvraag. En zoo de jury nog niet
is samengesteld, dat men dan gauw tot de vor
ming van het selectie-comité overga.
De schrijver van het bewuste artikel pleit ver
der voor herstelling van het oude monument.
Welnu, hierop antwoorden wij neen Men moge
nu nog de meeste sympathie hebben voor den
maker van het vooroorlogsche beeld, beeldhouwer
Fiers, maar het zou een klinkend bewijs zijn van
wansmaak moest de jury zulk besluit nemen.
Trouwens, dan moest er geen wedstrijd worden
uitgeschreven. Wij hebben ons daarbij al zoo dik
wijls afgevraagd wat een standbeeld van een man
in redingote nog in onzen tijd zou komen doen.
Dat men zich inspireere op wat nog van het mo
nument is overgebleven, nl. het hoofd, akkoord 1
Maar geen standbeeld meerEen mooi geboet
seerde buste met een eenvoudig onderstel is de
coratief genoeg om waardig de plaats van het
vroegere gedenkteeken in te nemen.
Daarmee hebben ook wij onze meening gezegd
en, wij zijn ervan overtuigd, die van vele onzer
stadsgenooten. En dat men vooral niet kome aan
draven met het zoo belachelijke als simplistische
gezegde Het was alzoo vóór den oorlog en
't moet weer aldus komenEen vergelijking
met andere werken die op deze wijze zouden wor
den uitgevoerd, zou het bespottelijke ervan doen
uitkomen.
En v/at het Astrid - gedenkteeken betreft, wij
betreuren nog meer dan de rest van het artikel,
de zeer oneerbiedige woorden van den schrijver,
die het had over mal réussien irrespec-
tuéuse en chemise collante Dit beeldhouw
werk van een der beste artisten van onzen tijd
mag er zijn en leper moet op dit schoone kunst
werk fier zijn. Wij moeten niet altijd gelijk geven
aan wie op kunstgebied wil blijven stil staan of...
achteruitkrabbelen.
Met de meeste hoogachting.
