Cinema «Oud Yper»
Gij alleen
die ik bemin
Houdt er den moed
maar in
3
Eertijds op Sinxendag
komt nog de kwestie van de voortzetting ter be
spreking. maar de hr burgemeester wil hier niet
van weten en heeft slechts de volgende woorden
voor het werk van Delbeke
L'ceuvre de Monsieur Del'beke est une oeuvre
toute personnelle dont une main étrangère pour-
rait gater le caractère et amoindrir le cachet
d'originalité
D. Ons besluit.
.Ons besluit kan kort zijn. Wij zijn nooit in de
gelegenheid geweest de muurschilderijen van
Delbeke te bewonderen. Zij zijn door het toeval
van den wereldoorlog verdwenen, maar nu wij de
ontwerpen hebben mogen bezichtigen, willen wij
zeggen dat het werk van Delbeke de critiek van
den tijd schitterend zou hebben doorstaan.
Deze schetsen munten uit door een rijke com
positie van de onderwerpen, die zooals wij het
reeds schreven in de inleiding getuigen van
een diepe kennis van de geschiedenis der stad,
van een bekommering om de geestelijke en eco
nomische grootheid van de stad te huldigen en
van een hooge technische vaardigheid, die, be
reikte zij den zwier niet van de schilderijen van
F. Pauwels, toch deze grootere waarde hadden,
«lat zij met historische juistheid waren geschil
derd. Ook de rijkdom van kleuren die het palet
van Delbeke bezat kan ons in deze schetsen nog
boeien en in bewondering brengen. Wij mogen
gerust verklaren, dat. moest het werk van Del
beke nog bestaan hebben, wij een der vurige ver
dedigers er van zouden geweest zijn.
3. DE TENTOONGESTELDE ONTWERPEN.
De Delbeke-zaal heeft aan den noordelijken kant
acht vensters. Hierdoor en mede door de zware
steunbalken van het gebint waren de te beschil
deren vlakken zeer onregelmatig en had de schil
der alle moeite om zijn onderwerpen te schik
ken. Toch was Delbeke er in geslaagd dit werk
op één schilderij na, tot een goed einde te bren
gen.
Wij zullen nu deze schilderijen beschrijven in
de orde van links naar rechts, dus in omgekeerde
orde van zoo ze geschilderd werden. Merk op dat
de eerste muurschildering nog pas begonnen was
en de tweede nog niet volledig was opgedaan.
Eerste tafereel: OORSPRONG DES YPRENS
THUYNFEEST (1). Origine des Festivités
communales, la Thuindag.
Dit paneel stelde voor de stad leper omringd
door de versterkingen in 't midden rezen boven
«ie huizen de beide torens van St Maarten en het
Belfort op. Op den voorgrond liggende gekwet
sten. Rechts van de schilderij moest een voorstel
ling komen van de dankprocessie welke onder
een der stadspoorten doortrekt.
Tweede tafereelDER ROSIEREN REDERIJ
KERSKAMER ZEGEPRAEL. - Les Rosieren vic-
torieux parmi les chambres de rhétorique parti
cipant au concours.
Dit is de voorstelling van de opvoering
van Judith en Holofernes Judith was
een Joodsche heldin, die het hoofd afhieuw
van Holofernes, generaal van Nabuchodonosor,
koning der Assyriërs door de Iepersche Rede
rijkerskamer De Rosieren in 1586. Op het too-
neel staat Judith met het hoofd van Holofernes
in de hand, terwijl in de zaal de toeschouwers
vol aandacht en bewondering het spel volgen.
Onderaan is een decoratief motief aangebracht
voorstellende de ingrediënten van den maaltijd
«lie op de voorstelling moest volgen een varkens
kop, brood, kannen bier, enz.
Derde tafereel INMELDING ALPHA
OMEGA'S TOT DEN REDERIJKERSKONST
Ouverture d'un concours de déclamation a l'occa-
si'on de la fête jubilaire de MCCCC... (1483).
Dit prachtig tableau stelde voor twee leden
«Ier rederijkerskamer Alpha en Omega de
»oederkamer van leper een man te paard,
waarschijnlijk de vaandrager en een ander te
voet de prins die het besluit afleest dat
een wedstrijd van dichtkunst zal worden ge
houden ter gelegenheid van de 100r verjaring van
het Beleg en het Ontzet van leper in 1383. Boven,
Inks van dit tafereel is een decoratief paneel met
4e banieren van de overige rederijkerskamers
▼an leper die van O. L. V. van Alsemberg De
Koornbloem de namen der andere onleesbaar.
Vierde tafereel1276. STICHTING DES GODS-
MUIS GENAEMT DE BELLE. Christine de
•nines fonde, en mémoire de Salamon Belle...
(vervolg van den tekst staat op de volgende af
beelding).
Het bovenste gedeelte van dit paneel is de voor
stelling van de stichting van de Belleaan een
tafel zit de weduwe van Salamon Belle, Chris
tine de Guinesvoor haar staat een geestelijke
en achter de tafel toont een man het plan van de
toekomende stichting. Aan den voet van dit ta
bleau staat afgebeeld het grafmonument met een
ridder in liggende houdingSalamon Belle.
(1) Uit de Nederlandsche teksten blijkt dat Delbeke
aeer slecht Nederlandsch schreef. Hij sprak en schreef
gewoonlijk Fransch.
Vijfde tafereel: ONDERSTAND DER BEHOEF
TIGE WEDUWEN son époux, l'hospice
encore nommé la Belle.
In de hal van het nieuwe Belle-godshuis wordt
een oud vrouwtje, op een bank gezeten, verwel
komd door een der zusters van het godshuis.
Eigenaardig détail het katje van het oud vrouw
tje is meegekomen en staat op de bank te wach
ten...
Zesde tafereelRECHTEN DER KEURE XIII8
EEUW XIII... La Keure, le monopole pour le
maintien...
Dit paneel werd in dwarse richting in twee
deelen verdeeld het bovenste rechter deel stelt
den verkoop van 't rood Iepersch laken aan de
vreemde kooplieden onderaan links staat een
man uitgebeeld een vertegenwoordiger van
't magistraat met een weegschaal in de hand,
bezig het gouden (vreemde) geld te wegen. Voor
hem op een tafel een geldkistje en een hoopje
geld.
Zevende tafereelLOYEN, WEEVEN EN TWY-
NEN de son industrie drapière.
Links staat een zeer mooie afbeelding van het
looden en het stempelen van het laken met het
Iepersch of Lorreinsch kruis, het inpakken in
balen, alsook het opladen op wagens die aan een
der deuren van de Looye te wachten staan, om
het naar de Halle te voeren.
Bovenaan rechts zijn de verschillende bewer
kingen van de lakenindustrie afgebeeldhet
spinnen, het twijnen, het weven.
Onderaan is weer zoo een symbolische teeke-
ning aangebracht als in tafereel IIhier is een
haan, een hen met haar kuikentjes, waarschijn
lijk als zinnebeeld van de vruchtbaarheid, van
de weelde.
Achtste tafereelYPER VRIJEN KOOPHAN
DEL 1252 Etablissement d'une grande foire en
notre ville.
Een vreemd koopman komt te leper vóór de
stadspoort aan en wordt door een Iepersch laken
handelaar verwelkomd. Op den achtergrond,
door de poort, een zicht op de stad en de torens.
Negende tafereelYPRE REGTEN VAN 'T GE-
MEYNT MCLXXI Le dragon était ainsi le
symbole de l'indépendance communale.
Dit en het voorgaande tableau waren de twee
eerst uitgevoerde. Zooals men uit de eerste be
spreking kan opmaken, waren deze het minst
gelukt. De latere tafereelen stonden veel hooger
vooral wat betreft de prachtige compositie.
Daar hier een vrij groote wand ter beschik
king van den schilder stond is dit tafereel ge
groeid tot een heel tableau. Voor den gevel van
de Halle defileert een stoet.: vier mannen dragen
een verkleinde reproductie van de spits van het
Belfort waarop de draak staatlauwerkransen
hangen van den draak weg naar beneden. Een
magistraat neemt den stoet in oogenschouw en
bazuinblazers verhoogefi door hunne muziek de
plechtigheid.
De draak met het belfort is de allegorische af
beelding van de gemeentelijke vrijheid.
Dit tafereel staat afgedrukt in Ypres avant et
après la guerre van V. De Deyne.
Deze negen tafereelen welke dus de eigenlijke
versiering van de Delbeke-zaal uitmaakten, zijn
als volgt geschetst in de tentoongestelde ont
werpen -.
Eerste tableau(1.76 m. op 0.68 m.)
a) Oorsprong van Tuindag.
b) Opvoering van Judith en Holofernes door
de Rosieren.
c) Aanmelding van een declamatiewedstrijd
door de Alpha en Omega
Tweede tableau (2 m. op 0.68 m.)
a) Stichting van het Belle-godshuis.
b) Aankomst van een oud vrouwtje in de Belle.
c) Verkoop van 't laken en wegen van 't geld.
d) Inpakken, looden, weven en twijnen.
Derde tableau(1.65 m. op 0.68 m.)
a) Aankomst van een vreemd koopman.
b) Allegorie der gemeentelijke vrijheid.
NotaOp dit derde tableau is nog ruw ge
schetst wat op de wanden moest komen van den
doorgang naar het belfort. Wij bespreken dit
bij het tiende tableau, daar Delbeke hiervan
niets had uitgevoerd, maar twee schetsen had ge
maakt, die ook thans in het bezit van het mu
seum zijn.
De overige nooit uitgevoerde ontwerpen.
Vierde tableau(1.65 m. op 0.68 m.)
Dit tableau stelt voor
a) Opvoering van «Judith en Holofernes».
b) Stichting van het Belle-godshuis.
c) Inpakken, looden, weven en twijnen.
Een herhaling dus van de reeds vermelde ta
bleau's.
Vijfde tableauzelfde als het vierde tableau,
maar in potloodteekening.
Zesde tableau (1.60 m. op 0.66 m.)
Dit tableau is zonder tekst, maar is een ontwerp
voor de versiering van den zuidelijken gevel
VRIJDAG 10 MEI, ZATERDAG 11 MEI, te 8 uur
ZONDAG 12 MEI, te 2 en 5 u. doorloopend
's Avonds om 8 uur
MAANDAG 13 MEI. (2' Sinksendag), te 5 en 8 uur
LET OP Ter gelegenheid van Sinksen
een GROOT SUCCES PROGRAMMA
De wereldberoemde Radio-Zanger REDA CA1RE
(De minnezanger), in zijn beste en grootste succes.
VOUS SEULE QUE J'AIME
Groote fransch sprekende film
Vertolkt door den beroemden Minnezanger REDA
CAIRE, den komiek GORLET, Mona GOYA, Pauline
CARTON. Marcel VALLEE.
Muziek van Vincent Scotto. Een prachtige operette,
onderbroken door het beroemde liedjeVous seule
que j'aime dat spoedig op eenieders lippen zal zijn.
Daarbij: Een overgroot lachsucces
iNE T'EN FAIS PAS) Groote Music-Hall film
De beroemde komiek STANLEY LUPINO zingt,
danst en doet u schaterlachen.
ECLAIR JOURNAL KINDEREN TOEGELATEN.
Militairen 2 en 3 frank.
(kant der markt) van de Delbeke-zaal. Het stelt
voor, van rechts naar links
a) De Jeugd (dansende kinderen).
b) De Verloving (man en vrouw op een feest
getij).
c) Het Huwelijk (een gehuwd paar treedt uit
de kerk).
Zevende tableau
Dit is een onafgewerkte nieuwe schets van het
vorige drieluik, zonder het eerste deelde jeugd.
Achtste tableau
Deze nog maar even aangelegde schetsen moes
ten een locaal gebruik, de St Maartensviering,
illustreeren.
Het drieluik stelt voor, van links naar rechts
a) St Maartensavond (kinderen met lampions
trekken door de straten St Maarten deelt zijn
mantel met een bedelaar op den voorgrond een
winterlandschap)
b) St Maartensnacht (voor een groote schouw
in een huis, staat St Maarten met zijn ezel en
zijn knecht).
c) St Maartensochtend (dansende kinderen die
jubelen om wat de heilige heeft gebracht).
Negende tableau
Onafgewerkte schets met drie tafereelen over
dood, begrafenis en erfenisverdeeling.
Tiende tableau
Dit is een ontwerp van decoratie voor den
wand der Delbeke-zaal. kant van het belfort.
Rechts van den dubbelen gotischen boog stelt het
voor de burgerlijke overheid der stad bovenaan,
het wapen van leper. Links van den boog de gees
telijke overheidbovenaan, een paard Bo
ven den grooten dubbelen boogde Maagd van
leper, omringd door een tuin hierboven einde
lijk nog een zon.
Deze figuren paard en zon zijn in elk
geval zinnebeeldig op te vatten, maar de verkla
ring vonden wij nog niet.
Elfde tableau
Is ongeveer identiek aan de vorige, maar onge
veer dubbel zoo groot.
R. van Ipre.
O
Van verscheidene Sinxen gefloghentheden is er
geschreven geweest, onder andere van 't neder-
laten van eene duive, van 't strooien door de ster-
regaten der kerkevanten, van roó uwelen, ont
bladerde Sinxenrozen, enz.
Wij kennen daarover ook een verhaal dat ons
gedaan werd na een goeden maaltijd in een kas
teel door een pastoor, soort van navolger van
kanunnik van Aecke, maar wij zullen hier ons
moeten houden aan een ander verhaal, dit van
kanunnik Duclos.
't Schijnt dat een oud gebruik te Thienen, in
Brabant, ter gelegenheid van 't los laten dezer
Sinxenduive, aan de inwoners dezer stad den bij
naam van kwekkers gegeven heeft.
't Volk van Thienen willende eertijds de ge
woonte inbrengen van eenen vogel op dien hoog
dag in de kerke te doen nederdalen, en vreezen-
de dat zij nooit daartoe een duive en zouden ge
leerd krijgen, namen elders hunnen toevlucht en
koozen eene aande. Maar als 't nu Sinxendag
was, en dat die aande in de kerke losgelaten
wierd, ging mij die beeste, die schuw was van al
dien ongewonen toestel, zoo schrikkelijk aan
't kwekken, dat gansch de kerkedienst ervan ge
stoord was. SERPY.
