JULES DERUDDER
Naamdagen.
Zon.
Maan.
Maanstanden.
Gemeentekrediet van België
4 t. h. 1930
GROOTE FIGUREN DER WEEK
WETENSCHAPPELIJK HOEKjE
VRAACT
CRISTAL-CHAUDFONTAINE
het volmaakt tafelwater
DepotBROUWERIJ J. G. DONCK
Leening der Verwoeste Gewesten
1922
Leest en verspreidt HET YPERSCHE
BENZINE en MAZOUTVERBRUIKERS
van YPER en OMSTREKEN
DEPOT STANDARD
Rijsselsteenweg, 11 bis YPER
HET YPERSCHE 14 -2 -1941
van 16 tol 22 Februari 1941.
Zondag 16 FebruariSexagesima.
Maandag 17 FebruariTheodule, Faustinus.
Dinsdag 18 Februari: Simeon, Alexis.
Woensdag 19 Februari Bonifacius.
Donderdag 20 FebruariEleutherius.
Vrijdag 21 Februari: Severinus, Pepinus.
Zaterdag 22 Februari Margareta.
Opgang
Ondergang
Zondag 16 Februari
8 u. 54
19 u. 00
Maandag 17 Februari
8 u. 52
19 u. 02
Dinsdag 18 Februari
8 u. 50
19 u. 04
Woensdag 19 Februari
8 u. 49
10 u. 06
Donderdag 20 Februari
8 u. 47
19 u. 07
Vrijdag 21 Februari
8 u. 45-
19 u. 09
Zaterdag 22 Februari
8 u. 43
19 u. 11
Opgang
Ondergang
Zondag 16 Februari
1 u. 04
10 u. 55
Maandag 17 Februari
2 u. 00
11 u. 28
Dinsdag 18 Februari
2 u. 17
12 u. 06
Woensdag 19 Februari
3 u. 28
12 u. 49
Donderdag 20 Februari
4 u. 32
13 u. 38
Vrijdag 21 Februari
5 u. 29
14 u. 34
Zaterdag 22 Februari
6 u. 18
15 u. 34
Laatste kwartier18 Februari, te 20 u. 7.
Nieuwe maan: 26 Februari, te 5 u. 2.
Eerste kwartier6 Maart, te 9 u. 43.
Volle maan 13 Maart, te 13 u. 47.
De Iichtverduistering begint met den
zonsondergang en eindigt met den zons
opgang.
Trekking van 1 Februari 1941
De volgende obligaties zijn terugbetaalbaar aan pari
vanaf 1 Maart 1941
Obligaties
van
10.000
frank
84
114
137
147
250
292 461 542
688
750
767
969
1006
1035
1042 1146 1174
1231
1266
1278
1289
1344
1513
1518 1535 1738
1850
1923
1027
2108
2454
2712
2771 2788 2998
3021
3027
3297
3322
3476
3486
3575 3589 3784
3959
4009
4168
4227
4265
4332
4469 4521 4605
4762
4866
4908
5105
5275
5450
5506 5628 5731
5875
6294
6556
6594
6621
6637
6702 6840 6871
6908
6969
7146
7184
7215
7265
7300 7328 7369
7417
7629
7636
7809
7813
7829
7908 7919 7923
7996
8049
8121
8278
8282
8309
8350 8425 8448
8466
8582
8669
8702
8705
8783
8824 8850 8851
8909
8978
8982
8985
9012
9119
9144 9355 9488
9489
9572
9600
9759
9789
9858
9861 9885 9977
Obligaties
van
5,000 frank <1
en 2):
100
241
479
525
581
666 822 1006
1104
1163
1297
1325
1454
1616
1650 1688 1695
1835
1928
1999
2087
2091
2130
2146 2212 2218
2285
2538
2588
2617
2661
2663
2766 2886 3021
3022
3219
3507
3752
3786
3835
3887 3905 3970
3978
4024
4029
4047
4067
4098
4204 4233 4359
4400
4450
4498
4558
4640
4757
4867 4883 4886
4904
Obligaties
van
1,000 frank (1
tot 10);
41
51
149
274
275 318
346
359
367
423
600
722 730
760
1237
1332
1368
1406
1462 1635
1720
1759
1802
1859
1935
1939 1941
2007
2144
2332
2400
2488
2560 2734
2755
2862
2877
2989
3052
3053 3404
3478
3580
3616
3681
3796
3925 3940
3990
4114
4164
4341
4400
4439 4539
4573
4650
4712
4749
4752
4807 4854
4911
4917
5020
5159
5210
5302 5305
5339
5445
5460
5467
5586
5702 5794
5861
5921
5958
5978
6064
6096 6128
6259
6334
6349
6478
6589
6604 6752
6952
6997
7014
7040
7068
7102 7325
7424
7462
7532
7620
7634
7929 8120
8451
8461
8845
8878
8982
9118 9182
9250
9303
9408
9415
9419
9441 9449
9480
9637
9705
9940
9976
10197 10696
10730
10798
10823
11006
11084
11171 11192
11201
11277
11305
11483
11493
11578 11579
11782
11965
"11977
12079
12190
12238 12541
12588
12615
12624
12646
12698
12717 12838
12840
12850
12869
12871
12880
12933 12948
13024
13050
13080
13106
13177
13266 13278
Obligaties van 500 frank (1 tot 20);
93 138 205 401 459 541 546 622 695
739 778 838 853 1063 1113 1120 1259 1294
1465 1496 1579
De uitgelote obl. brengen geen interest meer op van
af 1 Maart 1941, waarop ze terugbetaalbaar zijn mits
afgifte der titels voorzien van al de kps, Inbegrepen
deze van 1 Sept. 1941.
9
WASHINGTON
George Washington, 1' president der Vereenig-
de Staten zag het daglicht op 22 Februari 1732 in
Virginië. Hjj was de zoon van een planter en
vestigde reeds vroeg de aandacht op zich, zoodat
de gouverneur van Virginië hem in 1753 gelastte
om aan het hoofd van een gewapende afdeeling
kolonisten het voortdringen van de Franschen in
het Ohiodal tegen te gaan. In het begin streed
hij met succes, maar in 1754 moest hij zich met
zijn afdeeling overgeven. Vrijgelaten, nam hij
het volgende jaar deel aan den tocht tegen Fort
Duquesne. De afdeeling viel in een hinderlaag,
doch Washington wist zich te redden. Bij het
uitbreken van den Zevenjarigen Oorlog tegen
de Franschen nam hij wederom dienst en nam
deel aan de inname van voornoemd Fort Du
quesne. Hij geraakte wat op den achtergrond en
eerst tijdens de moeilijkheden met de Engelschen
trad hij weer naar voren. Hij werd zelfs tot op
perbevelhebber (1775) gekozen. Hij streed met
afwisselend succes. Langzamerhand slaagde hij
er echter in, het Amerikaansche leger te gewen
nen aan discipline, zoodat in 1778 de Amerikanen
succes behaalden. Toen de Fransche hulptroepen
het Amerikaansche leger kwamen versterken was
de strijd spoedig beslist. In 1781 slaagde Washing
ton er in het Engelsch hoofdkorps bij Yorktown
tot capitulatie te dwingen, waarop na langdurige
onderhandelingen in 1782 de Engelsche regeering
de onafhankelijkheid der Staten erkende.
Na het tot stand komen der Constitutie in 1787
werd hij in 1789 gekozen tot president. Hij was
voorstander van den eenheidsstaat (federalist).
Onder zijn bewind werd het bestuur der Unie
geregeld, een munt ingevoerd, het bouwen van
een hoofdstad (Washington) voorbereid. Voor de
tweede maal gekozen tot president in 1793, dreef
hij een onzijdigheids verklaring voor de Unie tij
dens den oorlog tusschen Frankrijk en Engeland
door. Ondanks de moeilijkheden, welke er aan den:
Amerikaanschen handel door Engeland en Frank
rijk berokkend werden, wist hij den vrede te be
waren. Het gelukte Washington een handelsver
drag met de Engelsche regeering tot stand te
brengen (1795). Hij gaf te kennen, dat hij voor
de derde maal niet gekozen wenschte te worden,
trad af en vestigde zich op zijn landgoed. Toen
er weer oorlog dreigde met Frankrijk werd hij
opnieuw benoemd tot opperbevelhebber (1798).
Hij overleed te Morent Vernon in Virginië in
1799.
OGIER
Willem Ogier, Viaamsch blijspeldichter, werd
te Antwerpen geboren in 1618 en overleed aldaar
op 20 Februari 1689. Zijn voornaamste werk,
De seven Hoefd-sonden bestaat uit een reeks
spelen tusschen 1639 en 1678, achtereenvolgens
op het tooneel der rederijkkamer De Olijftak
verschenen, waarvan hij factor was. Het eerste
daarvan De Gulsigheytwerd in 1921 opnieuw
uitgegeven door van Eeghem. welke daarop in
1934 De Hooveerdigheytliet volgen. Zijn werk
behoort tot het belangrijkste uit de Zuidelijke
Nederlanden in de 17° eeuw.
PEARY
Robert Peary, Amerikaansch poolreiziger, werd
geboren in 1856 te Cresson Springs (Pennsyl-
vanië) hij kwam in 1881 als ingenieur bij de
Amerikaansche Marine. In 1886 deed hij zijn
eerste reis in de poolstreken en zes jaar later
trok hij over het landijs van Noord-Groenland
naar Independence fjord. De volgende jaren door.
vorschte hij Noord-Groenland bij de groote ex
peditie van 1898-1902 bereikte hij 84°17'bij de
volsende reis, die de Pool ten doel had, kwam hij
tot 87°6' en met de tweede expeditie met de Roo
sevelt bereikte hij per hondenslede, na overwin
terd te hebben bij Kaap Sheridan en een zeer ge-
forceerden tocht, de Noordpool (7 April 1909),
waar hij de Amerikaansche vlag heeft geplant.
Het doel van zijn reis was daarmee bereikt, de
beteekenis van zijn tochten is echter voor de
wetenschap betrekkelijk geringhij heeft echter
de methode van de poolreizen belangrijk verbe
terd.
Hij overleed op 20 Februari 1920.
DE GESCHIEDENIS VAN HET KUNSTLICHT
A. OLIELAMP EN KAARS
Nu de hoofdbron van het licht, de zon, vroeg
ondergaat en de avonden lang zijn, is het stellig
het oogenblik om het een en ander te vertellen
uit de geschiedenis van het kunstlicht.
De man die het eerst VUUR wist te maken was
tevens de ontdekker van het kunstlicht en wel de
grootste uitvinder aller tijden. De legende vertelt
dat het Prometheus was, die aan de Goden de
hemelsche vlam ontstal, doch dit is slechts le
gende. Wie was de eerste die zich van de rooken-
de toorts bediende Wie was de eerste die een
uit klei vervaardigde lamp met olie vulde Nie
mand zal het ooit te weten komen, maar zij wa
ren het die den eersten kettingring smeedden
van de lange keten der kunstmatige lichtbron
nen.
Bij de oudste volkeren vinden we de olielamp.
3000 jaar voor onze tijdrekening vinden we ze
bij de Egyptenaren, grillig en vreemd van vorm,
en later bij de Grieken en de Romeinen doch nu
sierlijk en kunstig bewerkt.
Deze olielamp, hoe elegant ze ook vanvorm
was, gaf echter slecht licht en roette bovendien
zeer sterk. Weinig of geen verbetering werd er
in de middeleeuwen aangebracht.
Een vooruitgang in de geschiedenis van de ver
lichting beteekent de straatverlichting. Zoo wer
den de straten van Parijs in 1558 met ongeveer
750 «pekpotten» versierd. Het is waarschijnlijk
nog niet uit dezen tijd dat de naam van licht
stad dagteekent
De kaarsen doen wat later hun intrede, zij wer
den van schapenvet gemaakt met van binnen
een pit van katoen. Vooral in het Noorden had
deze nieuwe methode succes, terwijl men in
Frankrijk, Italië en Spanje de olielamp bleef be
houden, gezien den lagen prijs der olie.
Niettegenstaande de eerste straatverlichtingen
met pekpotten bleven de straten onveilig, de ver
lichting werd inderdaad op zeer kleine schaal toe
gepast en de sterkte der lichtbronnen was ge
ring. Zoo kwamen dan ook in de 17° eeuw in
Parijs de fakkeldragers te voorschijn, die tegen
een bepaalde belooning personen, die des nachts
nog uit moesten, begeleidden en belichtten. De abt
Laudatie was de eerste, die een dergelijke onder
neming stichtte, nadat hij in Maart 1662 patent
brieven van Lodewijk XIV had gekregen. Voor
bijlichten van een rijtuig betaalde men 5 stuivers
per kwartier, voetgangers slechts 3 stuivers.
De handlautaam werd omstreeks de eerste tij
den der middeleeuwen uitgevonden. Zij bestond
uit een metalen omhulsel met een doorschijnen
de hoornen plaat. De luitenant van politie de la
Reynie verving in het midden der 17e eeuw de
pekpotten door zulke kaarslantaarns, die op de
kruispunten werden opgehangen. Dit systeem
bleef ongeveer een eeuw in voege en werd dan
vervangen door de eerste lantarenpalen. Noch
tans bleven de handlantaarns nog lang in ge
bruik.
In 1769 werd een olielamp met metalen reflec
tor gebruikt. In 1780 verbeterde Argan de olie
lamp belangrijk door betere luchtcirculatie in de
lamp en het gebruik van een cylindervormige
katoenpit. In het begin van de vorige eeuw heeft
men, onder den naam van studeerlamp, een lamp
met zijdelings aangebracht oliereservoir en on
veranderlijk olievak gemaakt, welke lamp vele
voordeelen bood. In Zuid-Frankrijk gebruikte
men de pomplamp. In deze lamp voert een zuig
en perspompje de olie uit den voet in een cylin
dervormige buis nabij den brander. Carcel, een
Parijsch horlogiemaker bracht het pompje met
een uurwerk in beweging.
Samen met de olielamp evolueerde ook de
kaars. Was de waskaars (uit bijenwas) een weel
deartikel, waarvan de lagere klassen zich niet
konden bedienen, ook de vetkaars werd langen
tijd nogal kostbaar geacht. In het begin van de
19" eeuw gebruikte men in Engeland en Amerika
veel paraffine- en walschotkaarsen (1) als weel
deartikel. In Europa paste men het smelten van
vetten met zuren toe volgens het procédé van
cPArcet. Men moest echter wachten tot in het
begin der 19° eeuw om een merkbaren vooruit
gang te zien in de verlichtingswijze. De stearine-
kaars werd in Europa ingevoerd. Deze kaars be
hoefde niet meer gesnoten (2) te worden. De toe
passing van de stearinekaars is te danken aan
Chevreu, die met Gay-Lussac in 1834 te Parijs
de eerste stearinekaarsenfabriek oprichtte.
('t Vervolgt).
(1) walschot: vet uit den kop van den potvisch.
(2) snultenmet een schaar afknippen.
ft. Lombaardstraat, YPER. Tel. 256
De 225® trekking van de leening der Verwoeste Ge
westen 1922 heeft Maandag 10 dezer plaats gehad en
gaf volgenden uitslag
Reeks 025105, Nr 6, is terugbetaalbaar met 250.000 fr.
Reeks 058275, Nr 9. en reeks 025105, Nr 9, zijn terug
betaalbaar met 100.000 fr.
Reeks 024778 is uitgekomen zonder lot.
De in deze reeksen begrepen obligaties waaraan geen
lot is toegekend, zijn terugbetaalbaar met 312.50 of
300 fr., naar gelang zij al dan niet werden omgevormd.
wendt U met uw kaarten en bons tot he»
VELOMAKER
(rechtover de baan naar Kemmel)
Tel. 187 H. R. Yper 10358
MEN BESTELT AAN DE POMP
EN IN T GROOT EN IN T KLEIN