0 week.
WETCN/CHAPPEL'jK
Firma C. A. JANS
De Kortrijksche
Onderlinge»
GROOTE FiGUREN
ALLE UURWERKEN
TAFELGERIEVEN
JUWEELTJES,
GESCHENKARTIKELEN in alle metalen
Kunt U voordeelig koopen aan de
Naamdagen.
Maan. Opgang Ondergang
Maanstanden.
Leest en verspreidt HET YPERSCHE
HET YPERSCHE 4-4-1941
B. RADIOACTIVITEIT (Slot)
De bêta-stralen ondergaan eveneens den in
vloed van den magneet, zij wijken echter naar
de positieve pool af. Het zijn negatief geladen
electronen. Zij bezitten een buitengewone snel
heid, van 180.000 km. tot 299.000 km. per seconde,
en bijgevolg is hun doordringingsvermogen dan
ook grooter dan dit der alpha-stralen.
De gamma-stralen zijn electrisch neutraal, zij
worden dus niet door den magneet beïnvloed. Zij
vertoonen veel overeenkomst met de X-stralen
en zijn evenals deze laatste electromagnetische
stralen. Het doordringingsvermogen dezer stralen
is veel grooter dan dit der beide anderen en dui
zendmaal doordringender dan de sterkste X-
stralen. Daar ze, wanneer men er onvoorzichtig
mee te werk gaat, ongeneeslijke brandwonden
veroorzaken moet men het radium bewaren in
een looden (het minst doordringbaar) pantser,
van tenminste 15 cm. dikte. De oordeelkundige
toepassing van deze stralen op zieke organen
heeft integendeel een gunstigen invloed. De ra
diotherapie is een jonge tak der geneeskunde, die
de heelende kracht der radiumstralen gebruikt,
bepaaldelijk bij kankeraandoeningen.
Het oude princiep der alchimisten was dus
weer aan de eer. Stoffen konden in andere over
gaan. Radium bv., atoomnummer 88 (1), valt door
het uitzenden van de alpha-deeltjes uiteen in
beliumkernen en een gas radon, atoomnummer
M, ook radiumemanatie genoemd. Dit radon is
een nieuw element, een gewoon gas (ontdekt
door Rutherford). Het radon op zijn beurt zendt
nu weer alpha-stralen uit, waardoor het het ont
staan geeft aan een derde stof, die men Radium A
(atoomnummer 84) noemt. Uit deze stof ont
staan weer achtereenvolgens onder het uitzen
den van stralen radium B (82), radium C (83),
radium C' (83), radium D (82), radium E (83),
radium F (84) en uit dit laatste radium G of
lMd (82).
De reeds vroeger vermelde radioactieve stof
thorium (90) geeft o. m. het ontstaan aan tha-
lium (81).
Denk nu na dat goud atoomnummer 79 draagt,
dan blijft men er niet ver meer af. De droom om
goud (79) te bekomen uit een onedel metaal als
lood (82) is en was dus niet zoo dom. Men is er nog
niet in geslaagd (niet officieel ten minste), doch
de kans bestaat dat men er eenmaal in slagen
aal. Als men thalium eens kon dwingen om één
alpha-deeltje af te stooten, of het kwikzilver er
toe brengen kon om één alpha- en één bêta-
deeltje uit te zenden, of indien men twee alpha-
deeltjes en een bêta-deeltje kon ontnemen aan
lood, dan zou het eindproduct goud zijn.
Miethe beweert goud te hebben bekomen uit
kwik, doch zijn resultaten worden betwist. Na-
guoka, een Japansch geleerde, zou in kwik fijne
gouddeeltjes hebben aangetoond. Talrijke andere
pogingen zijn sindsdien uitgevoerd maar over
definitieve resultaten valt nog niet te praten.
Om te besluiten zeggen we met Prof. Jaeger
«Hoe dicht staan we met onze moderne opvat
tingen bij het oude vraagstuk der alchemie
C. ENKELE SYMBOLEN
In den benedenhoek rechts ligt een boek open
geslagen. Zes symbolen of teekens bemerken we
er op de beide bladzijden.
(1) Het aantal electronen aanwezig in een element
verschilt van element tot element en wordt atoom-
lummer genoemd.
in GERO - ZILMETA. gansch vlekvrij wit
metaal.
Herverzilvering, vergulding, piatineering
en chromeering.
Surmont de Volsberghestraat, 24 - IEPER
H. R. leper 386 Postcheck. 155.95
Hervorming en inkoop van alle oude gou
den juweelen aan hoogste prijzen.
Herstellingen worden nauwkeurig gedaan.
Het eerste links is het teeken pihet geeft
de verhouding aan tusschen de lengte van den
cirkelomtrek en de lengte van de middellijn en
is gelijk aan 3,141592... Dit teeken is slechts in
gebruik sinds 1737 alhoewel de benaderende
waarde ervan reeds bij de Egyptenaren en de
Hindoes gekend was. Het was Leonhard Euler
die het voor het eerst gebruikte. In een werk in
1748 gaf hij pi met 127 decimalen op. Pi is
de eerste letter van het Grieksche woord voor
omtrek. De twee volgende bijdragen zullen we
aan dit merkwaardig getal wijden.
Het eerste rechts, het teeken voor oneindig
groot, werd voor het eerst gebruikt door Descartes
(Cartesius) in 1655 in zijn werk over de analy
tische meetkunde.
Het vermelden der symbolen pi en oneindig
groot in een alchimistenwerk is dus een ana-
chronismeï
Het tweede links, het derde links en het derde
rechts zijn drie symbolen in gebruik bij de al
chimisten. Deze symbolen hadden slechts een zui
ver ideologische en qualitatieve beteekenis. Zij
stellen achtereenvolgens voor de lucht, de phos
phor en hetgoud.
De tweede figuur rechts stelt de quadratuur van
den cirkel voor, een der onmogelijke vraagstuk
ken der vlakke meetkunde.
De drie groote problemen der klassieke Griek
sche meetkunde zijn
1° De verdubbeling van een kubus, ook ge
noemd probleem van Delos. Het is de ribbe zoe
ken van een kubus, waarvan de inhoud het dub
bele is van dien van den eersten kubus.
2° De trisectie van den vlakken hoek. We kun
nen wel een hoek in twee of in vier gelijke dee-
len verdeelen, doch een hoek in drie gelijke dee-
len verdeelen kunnen we niet. Indien de hoek
toevallig een rechte hoek ware, dan is de trisectie
eenvoudig, doch van een willekeurigen hoek is
de trisectie met passer en lineaal niet uit te
voeren en het laat zich bewijzen, dat het onuit
voerbaar is.
3" De quadratuur van den cirkel. Het beroemd
ste der drie. De vraag is een vierkant te con-
strueeren waarvan de oppervlakte gelijk is aan
het oppervlak van een gegeven cirkel. Het aan
tal pogingen gedaan om dit vraagstuk op te los
sen is onnoemlijk groot, doch men heeft nooit een
oplossing gevonden omdat er geen oplossing be
staat. Prachtige en vernuftige benaderingen heeft
men wel bekomen, doch een meetkundige con
structie bestaat niet en zal nooit bestaan. (1)
Nooit zal er een genie geboren worden die zoo'n
constructie kan bedenken, ja zelfs, het is een be
wijs van onkunde, om zulk een constructie te
gaan zoeken. Het was een stap voorwaarts in de
ontwikkeling van het menschelijk verstand, toen
de wiskundigen konden bewijzen, dat zulk een
constructie onmogelijk was. Nog in 1775 moest
de Academie van Parijs besluiten, zich niet meer
te zullen bezighouden met de tallooze «oplossin
gen die door ongelukkige dwazen voortdurend
werden ingezonden. Het definitieve bewijs voor
de onoplosbaarheid van het probleem werd door
Lindemann in 1882 geleverd.
(1) Met behulp van een bijzondere kromme de
traktrix, dat zooveel beteekent als treklijn of hon-
delijn omdat het ontstaan eenigszins lijkt op de lijn,
die de hand van een mensch beschrijft, welke aan een-
strak gespannen lijn een tegenstribbelenden hond ach
ter zich aantrekt, is de quadratuur te verwezenlijken,
doch dit is geen zuivere meetkunde van het platte vlak
meer.
Het probleem van Delos en de trisectie zijn ook op
losbaar met behulp van biizondere krommen.
van 6 tot 12 April 1941
Zondag 6 April Palmen-Zondag, Celestinus, Irène.
Maandag 7 April Sixtus, Herman-Joseph.
Dinsdag 8 April Denyslus, Perpetua.
Woensdag 9 April Francisca, Waudru.
Donderdag 10 April Zelia, Bernadette.
Vrijdag 11 April Goede Vrijdag, Leo.
Zaterdag 12 April Julius.
Zon. Opgang Ondergang
Zondag 6 April 7 u. 09 20 u. 22
Maandag 7 April 7 u. 07 20 u. 24
Dinsdag 8 April 7 u. 05 20 u. 26
Woensdag 9 April 7 u. 03 20 u. 27
Donderdag 10 April 7 u. 00 20 u. 29
Vrijdag 11 April 6 u. 58 20 u. 30
Zaterdag 12 April 6 u. 56 20 u. 32
Zondag 6 April 13 u. 54 4 u. 04
Maandag 7 April 15 u. 02 4 u. 41
Dinsdag 8 April 16 u. 16 5 u. 15
Woensdag 9 April 17 u. 33 5 u. 47
Donderdag 10 April 18 u. 52 6 u. 17
Vrijdag 11 April 20 u. 13 6 u. 48
Zaterdag 12 April 21 u. 35 7 u. 21
Volle maan 11 April, te 23 u. 15.
Laatste kwartier 18 April te 15 u. 03
Nieuwe maan 26 April, te 15 u. 23.
Eerste kwartier 4 Mei, te 14 u. 49.
SOCRATES
Deze groote Grieksche wijsgeer werd in 470
voor Christus te Athene geboren. Hij was de zoon
van een beeldhouwer en een vroedvrouw. Hij
werd onderwezen in de wetenschap, was een poos
beeldhouwer en nam deel aan drie veldtochten,
waarin hij dapper streed. Op rijperen leeftijd
verschijnt Socrates als een toonbeeld van vroom
heid, zelfbeheersching, volharding, vriendschaps
trouw, vastheid van karakter en vaderlandsliefde,
om welke deugden zijn tijdgenooten zijn leelijk
uiterlijk, waarmede hij dikwijls zelf den spot
drijft, geheel vergaten. Hij leefde eenvoudig en
had weinig behoeften. De drift zijner vrouw Xan
thippe wist hij met de grootste kalmte te verdra
gen.
Hij wijdde zijn geheele leven aan de geeste
lijke vorming zijner medeburgers, vooral van de
jeugd, en wees alle honorarium af. Zijn streven
was: zelfkennis.
Gedeeltelijk door de uitkomsten van zijn on
derzoek, die den democratischen geest niet vlei
den, gedeeltelijk door zijn methode (zijn zooge
naamde ironie, zijn onverbiddelijk ontmaskeren
der schijnwijsheid) maakte hij zich vele vijan
den. Zijn streven werd miskend. Hij werd aan
geklaagd, dat hij nieuwe goden invoerde en de
jeugd bedierf. Eerst werd hij met een kleine
meerderheid van stemmen schuldig verklaard
en daarna, door zijn fiere houding tegenover de
rechters, met een grootere meerderheid ter dood
veroordeeld. Hij dronk in 399 v. Chr. den giftbe
ker met een wonderbare kalmte.
Zijn beste leerlingen waren Xenophon, Aeschi-
nes en vooral den grooten Plato. Stonden ook on
der zijn invloed Euclides, Phaidon, Aristippus
en Antisthenes.
DAVID TENIERS
David Teniers, de jongere, werd te Antwerpen
in 1610 geboren. Hij stamt uit een schildersge
slacht (hij is de zoon van David Teniers de
oudere). Aanvankelijk copieerde hij naar andere
meesters, maar reeds in 1644 wordt hij als dekaan
van de Lucasgilde te Antwerpen benoemd. Spoe
dig daarna begon een glorierijke tijd voor hem.
toen de aartshertog Leopold hem tot conservator
van zijn belangrijke kunstschatten aanstelde.
Teniers was een ongelooflijk vlugge schilder.
Men vertelt van hem, dat hij op één middag een
schilderij kon ontwerpen en voltooien. Toch viel
hij niet in herhalingen.
Zijn werken geven een treffend beeld van de
Vlaamsche volksziel, die hij vooral in kermis-
tooneelen en boereninterieurs wist uit te beel
den.
Het is wel opmerkelijk dat Teniers nooit in
Italië geweest is en daardoor van de uitheemsche
kunsttendenzen vrij bleef, waardoor hij waar
schijnlijk den juisten toon van het inheemsche
land zoo bijzonder wist te treffen.
Hij stond in nauwe relatie tot Rubens en later
kocht hij van de weduwe Helene Fourment het
kasteel De Drie Torens bij Vilvoorde, dat in vele
van zijn landschappen voorkomt.
In 1663 stichte hij de Academie, die nu nog be
staat.
Hij overleed in de hoofdstad op 5 April 1690.
Weet gij
dat de Naamlooze Verzekeringsmaatschappij
reeds aan hare verzekerden eene teruggave ge
daan heeft van meer dan 2.500.000 frs onder vorm
van vrijwillige korting op de premiën.
Dat zij U desniettegenstaande de voordeeligste
tarieven en klare uitgebreide polisvoorwaarden
verleent, en U eene spoedige en zeer billijke op
lossing bij ieder rampgeval verzekert.
Waarom dus nog langer verzekeringen afslui
ten aan allerlei vreemde Maatschappijen
Kapitaal en Reserven Meer dan 16.000.000 frs.
Maatschappelijke Zetel
KORTRIJK, Lekkerbeetstraat H. R. K. 952.
Bijkantoren
IEPER OOSTENDE BRUGGE.
De Maatschappij stelt belang in elke ernstige
aanvraag voor agentschap.
