GTGN/CHAPPELÜK
Léon GRILLET
GROOTE FIGUREN
week
De Loterij ten bate van Winterhulp
Premieieening 4 t. h. 1923
(Verwoeste Gewesten)
Lotenleening 1933
19 Meenenstraat 19
Y P E R
TITELS KOEPONS
BEURSORDERS
Naamdagen.
Maanstanden.
HET YPERSCHE 25-4-1941
HET SCHRIJVEN DOOR VLIEGMACHINES
Men ziet soms dat vliegtuigen, op zeer groote
hoogte, witte strepen in de lucht maken. Men-
schen, die er alles van weten, beweren dat het
Engelsche vliegtuigen zijn die propagandaleuzen
schrijven of pogen te schrijven, anderen gaan
verder en weten te vertellen dat na het trekken
van zulke strepen een bepaald bombardement zal
uitgevoerd worden.
De waarheid is, dat men hier te doen heeft met
een zuiver natuurkundig verschijnsel en zoowel
Duitsche als Engelsche vliegtuigen trekken zulke
strepen in bepaalde omstandigheden.
Het zijn zoogenaamde condensstrepen (wolk
vorming), die ontstaan onopzettelijk bij een be
paalden weerstoestand en op zeer groote hoogte.
Voor t onstaan van een wolk is noodig met vocht
verzadigde lucht en condensatiekernen (fijne zout-
of rookdeeltjes). De waterdamp hecht zich aan
deze kernen en verdicht tot een neveldruppeltje,
waardoor de damp zichtbaar wordt. Vele van
deze alzoo gevormde druppeltjes vormen een ne
vel, een wolk of mist.
Gewone condensatiekernen komen voor in de
lagere luchtlagen en worden door den wind tot-
omstreeks 5000 m. hoogte gevoerd. Hooger ont
staan dan in normale omstandigheden geen wol
ken.
Wanneer nu echter vliegmachines hooger dan
5000 m. vliegen zenden deze condensatiekernen in
de lucht rookdeeltjes van verbrande benzine, is nu
tevens de lucht met waterdamp verzadigd dan
ontstaan de zooveel besproken wolkstrepen. Dit
is dus het verschijnsel, zooals men dat vooral op
koude en heldere dagen kan waarnemen.
WATERGLAS
Het zijn silicaten (zouten van kiezelzuren) van
natrium en kalium, die geen constante (vaste)
samenstelling hebben. Zij worden bereid door het
samensmelten van zand en soda (natriumcarbo-
naat) of van zand en potasch (kaliumcarbonaat)
in ovens, die ongeveer den vorm en de constructie
hebben van glasovens. Het ontstane smeltproduct
wordt afgelaten in ijzeren wagentjes en stolt
daarin tot een groene of bruine glasachtige mas
sa vandaar de naam. Van het werkelijke glas
onderscheidt het zich door afwezigheid van on-
gebluschte kalk (calciumoxyde) en daarmee ge
lijkwaardige tweewaardige metaaloxyden (bv.
loodoxyde). Door dit feit is het niet bestand (zoo
als gewoon glas) tegen de inwerking van water
en het lost er zelf op den duur volledig in op. De
zoo verkregen oplossing vormt een dikke, geel
achtige, strooperige vloeistof (gehalte ongeveer
40 procent) en heeft de belangrijke eigenschap
door verdamping, doch veel sneller door inwer
king van het koolzuur uit de lucht, over te gaan
in een harde, glasachtige massa, die bestaat uit
een mengsel van waterglas en amorf kiezelzuur.
Op grond van deze laatste eigenschap wordt
een verdunde oplossing van waterglas zeer veel
gebruikt als kit (kleefstof) voor het kitten van
aardewerk, als plakmiddel o. a. voor stroocar-
tonvellen, als impregneervloeistof voor het ont
brandbaar maken van weefsels zooals bv. hout,
als bindmiddel voor wegbedekking, als vulmid
del voor zeep en voor het conserveeren van
eieren.
Op de eierschalen vormt zich een dun bescher
mend laagje van het hierboven beschreven meng
sel, zoodat het ei als het ware van de buiten
wereld afgezonderd wordt.
Om te sluiten iets voor de huisvrouwen Li-
helle schrijft Daar de eierschalen der inge
maakte eieren op den duur uiterst dun worden,
zoodat zelfs de geringste infectie van buiten
af invloed kan hebben en ook omdat het water
glas op den duur gaat scheuren, is langer dan
plus minus 1 jaar bewaren beslist niet aan te
raden
EEN FIJNE LICHTSTRAAL
In het station Innsbrucker Platz te Berlijn is
een roltrap die de reizigers naar het hoog gele
gen perron leidt. Doch deze trap werkt alleen als
een persoon hem nadert en eenmaal haar taak
volbracht ligt zij stil.
Welk is het geheim Een fijne roode lichtstraal
staat dwars over den weg der passagiers tusschen
de beide leuningen en wordt voor een breuk van
een seconde door den reiziger onderbroken.
Dit onderbreken is voldoende om de zware elek
tromotoren in gang te zetten en de trap aan
het rollen te brengen. Boven gekomen wordt
een tweede lichtstraal onderbroken en alles valt
stil.
Trekking der 3' snede
De trekking der 3r snede van de Loterij ten voor-
deele van Winterhulp, had Zaterdagnamiddag in de
zaal voor kamermuziek van het Paleis voor Schoone
Kunsten te Brussel plaats.
De uitslag luidt
Winnen 100 fr., de biljetten waarvan het nummer
eindigt op 4.
Winnen 250 fr.. de biljetten waarvan het nummer
eindigt op 77.
Winnen 1.000 fr., de biljetten waarvan het nummer
eindigt cp 827 392.
Winnen 5.000 fr., de biljetten waarvan het nummer
eindigt op 4.628 3.023.
Winnen 10.000 fr., de biljetten waarvan het nummer
eindigt op 6.187.
Winnen 25.000 fr., de biljetten waarvan het nummer
eindigt op 81.329 36.192 45.886 19.647 84.626
64.890.
Winnen 50.000 fr., de biljetten waarvan het nummer
eindigt op 46.782 33.753 72.811 45.562.
Winnen 100.000 fr., de biljetten dragende de num
mers 183.368 279.853 273.670 234.492 288.197.
Het biljet dragende het nummer 242.144 wint 1 mil
joen frank.
Trekking van 19 April
De trekking van de premieieening 4 t. h. 1923 gaf
volgenden uitslag
Winnen 100.000 fr. de reeksen 174672 Nr 4 en
277823 Nr 2.
Winnen 50.000 fr. de reeksen 235394 Nr 5; 013833
Nr 2 253932 Nr 5.
Winnen 10.000 fr. de reeksen 393691 Nr 4 013213 Nr 1:
387029 Nr 3; 179391 Nr 1; 142075 Nr 1; 263887 Nr 3;
167806 Nr 5; 163759 Nr 5. 024145 Nr 1; 293631 Nr 3;
093766 Nr 4; 172922 Nr 1; 149388 Nr 1; 369614 Nr 2:
064018 Nr 4.
De andere nummers van bovengenoemde obligatiën
zijn betaalbaar met 575 of 550 frank.
91'' trekking op 18 April
Het lot van 1 miljoen frank is gewonnen door serie
122.428.
De 45 loten van 25.000 fr. .zijn toegekend aan de vol
gende series
196618
161196
103379
113411
216579
240416
278783
326473
369618
380647
310844
358893
120418
130706
180444
157522
143930
142630
226405
253696
221141
271597
268550
262283
258201
265349
225815
302355
354316
353518
346855
374503
383239
337221
310517
105048
108487
126522
157256
191442
193337
204306
208412
244414
265023
Wisselagent - Correspondent
bij de Beurs van Brussel.
(Wettelijke borgsom nedergelegd
bij de Nationale Bank van België).
Aanbevolen geldplaatsingen
Kasbons op EEN JAAR van het Gemeentekrediet
van België 3,60 netto.
Tienjaarlijksche Schatkistobligaties 4
uitgegeven aan 97.50
Kostelon7e Financieele Inlichtingen
Stipte geheimhouding.
van 27 April tot 3 Mei 1941
Zondag 27 April Anastasus, Petrus Canisius, Poly-
carpus. Antimus.
Maandag 28 April Vital, Valérie, Anastasia.
Dinsdag 29 April Robrecht, Petrus van Verone.
Woensdag 30 April Catharina, Eutrope.
Donderdag 1 Mei Philippus en Jacob.
Vrijdag 2 Mei Athanasius.
Zaterdag 3 Mei Kruisvinding.
Zon Opgang Ondergang,
Zondag 27 April 6 u. 25 20 u. 57
Maandag 28 April 6 u. 23 20 u. 58
Dinsdag 29 April 6 u. 21 20 u. 59
Woensdag 30 April 6 u. 20 21 u. 01
Donderdag 1 Mei 6 u. 18 21 u. 03
Vrijdag 2 Mei 6 u. 16 21 u. 04
Zaterdag 3 Mei 6 u. 14 21 u. 06
Nd33n. Opgang Ondergang
Zondag 27 April 7 u. 11 21 u. 49
Maandag 28 April 7 u. 43 22 u. 47
Dinsdag 29 April 8 u 18 23 u. 43
Woensdag 30 April 8 u. 59 0 u. 35
Donderdag 1 Mei 9 u. 47 1 u. 22
Vrijdag 2 Mei 10 u. 41 2 u. 00
Zaterdag 3 Mei 11 u. 41 2 u. 03
Eerste kwartier 4 Mei, te 14 u. 49.
Volle maan 11 Mei, te 7 u. 15.
Laatste kwartier 18 Mei, te 3 u. 17.
Nieuwe maan 26 Mei, te 7 u. 18.
iWAl.i.t1* 1 1 n
MAN ET
Edouard Manet, werd te Parijs geboren in 1832.
Hij was een der vernieuwers van de schilder
kunst in de laatste helft der 19 eeuw (impres
sionist). Zijn leermeester was Couture. Hij maak
te studiereizen naar Holland, Duitschland, Wee-
nen en Italië en kwam onder invloed van de Ita
lianen en weldra ook van de Spanjaarden, echter
lang vóór hij Spanje bezocht. Een optreden van
Spaansche zangers en dansers te Parijs, gaf aan
leiding tot zijn Danseuse Espagnole en het
Ballet Espagnol Voorafgegaan werden deze
werken door het bekende doek Le Buveur
d'Absinthe Velasquez' invloed blijft min of
meer tot 1870. Goya's invloed is te bespeuren in
Le Balcon en Angeline Ook nam hij een
voorbeeld aan Japansche prenten om in eigen
kunst, waarin hij door eenvoud en klaarheid
zocht het decoratieve te bereiken, door ongebro
ken kleuren en zuivere omtreklijnen. Geen tus-
schentinten, maar zuivere kleuren naast elkaar.
Aldus schilderde hij Le Déjeuner sur l'Herbe
Olympia en Déjeuner dans 1'Atelier
Na '70 wordt zijn coloriet lichter en vindt hij de
uitdrukking van licht- en atmosfeerverband tus
schen figuren en natuuromgeving. Zoo o. a. in
Argenteuil La Familie Claude Monet
(een zijner leerlingen), Dans la Serre en
Chez le père Lathuile
Naast de figuurstukken heeft hij portretten ge
schilderd van bijzondere tijdgenooten o. a. van
Zola (ook de figuur Nana behoort tot zijn
beste werk).
Hij overleed te Parijs op 30 April 1883.
GCIDO GEZELLE
Met Karei van de Woéstyne de grootste zan
ger van Vlaanderen. Hij werd op 1 Mei 1830 te
Brugge geboren zijn vader was bloem- en boom-
kweeker en bestemde hem tot geestelijke, zoodat
hij in 1842 op het Klein Seminarie te Roeselare
kwam. In 1850 ging hij naar het Groot Seminarie
te Brugge en vier jaar later werd hij priester ge
wijd. Als leeraar kwam hij in Roeselare terug.
Hij brak met veel ouden sleur en wist zijn leer
lingen te bezielen. Op 28 jarigen leeftijd liet hij
zijn eerste werk verschijnen «Kerkhofblommen»
en in hetzelfde jaar verschenen zijn Dichtoefe
ningen In dezelfde stad ontstonden nog zijn
eerste Kleengedichtjes
Zijn leerlingen hadden groote bewondering voor
hun jongen leeraar en deze wekte bij hen vooral
liefde voor de eigen taal, het Westvlaamsch.
In I860 verhuisde Gezelle naar Brugge waar
hij hielp een Engelsche school stichten, die echter
spoedig moest worden opgeheven. Van 1861-65
was hij onderrector van het Engelsch Seminarie
te Brugge, in welke periode «Gedichten, Gezan
gen en Gebeden het licht zagen. Daarna werd
hij onderpastoor te Brugge en te Kortrijk. Intus-
schen had hij in 1868 het volkstijdschrift «Rond
den Heerd opgericht, dat hij tot 1871 opstelde.
Na langen tijd als dichter gezwegen te hebben,
daar het groote publiek hem in dien tijd niet be
greep en niet waardeerde, gaf hij in 1878 «Liede
ren, Gedichten en Reliqua uit, terwijl hij 3 jaar
later een tijdschrift voor wetenschappelijke
woorden- en zinnerstudie Loquela uitgaf en
in hetzelfde jaar zijn tweede bundel Kleenge
dichtjes schreef.
Nu volgden zijn bundels elkaar snel en in
grooten getale op Kerkhofblommen en Ziel-
gedichtjes, Tijdkrans, Werken, Rijmsnoer om en
om het jaer, Laatste verzen.
Na 1880 is de groote "bewondering voor Gezelle
algemeen geworden en kwam ook de waardee
ring. Hij werd benoemd tot lid der Vlaamsche
Academie en tot Dr. honoris causa der universi
teit te Leuven, terwijl verschillende kerkelijke
ambten hem ten deel vielen.
Hij overleed den 27 November 1899.
Het is onmogelijk in een zoo korte bijdrage
Gezelle's beteekenis en grootheid te schilderen.
Wat hem tot een groot dichter maakte, is zeker
allereerst zijn meesterschap over de taal, dat hem
in staat stelde vloeiende verzen, vol klank en
kleur te schrijven. Hij had een innige liefde voor
de natuur en het Vlaamsche landschap heeft hij
menigeen leeren liefhebben. Het innig-vrome
zijner verzen is algemeen menschelijk en ontroe
rend.
Zijn leerling Hugo Verriest heeft er gedurende
zijn lang leven een roeping in gevonden Gezelle's
dichtwerk door woord en geschrift alom bekend
te maken.
