Léon GRILLET
Firma C. A. JANS
Naamdagen.
z.on.
Maan.
Maanstanden.
19 Meenenstraat 19
Y P E R
TITELS KOEPONS
BEURSORDERS
Loterij Winterhulp
Voor de houders van Reisduiven
Spoedbestellingen voor het Buitenland
ALLE UURWERKEN
TAFELGERIEVEN
JUWEELTJES,
GESCHENKARTIKELEN in alle metalen
Kunt U voordeelig koopen aan de
Leest en verspreidt HET YPERSCHE
DE ZONNEBLOEM
De plantkunde is een tak der wetenschap die
we slechts stiefmoederlijk behandeld hebben en
het wordt dus ook tijd, nu het mooie weer einde
lijk van de partij is, eens een bekende huisplant
van naderbij te bekijken nl. de zonnebloem.
De Helianthus wat letterlijk vertaald zonne
bloem geeft, is een reusachtige, éénjarige zomer-
plant, wier vaderland Amerika is en voorname
lijk in Peru aangetroffen wordt. Zij kwam in
Europa langs Spanje en een Mechelaar, Hopperus,
geheimschrijver van Philip II zond ze uit Ma
drid naar de Nederlanden. In 1569 bloeide ze voor
de eerste maal in onze gewesten. Zij is dus een
oude bekende en werd weldra een zeer gezochte
sierplant. In sommige streken, vooral in Zuid-
Rusland en in de Balkanstaten, wordt zij ge
kweekt om het zaad, waaruit men een kostbare
vette olie perst, die als tafelolie en ook in de lamp
gebruikt wordt; ook heeft zij waarde voor de be
reiding van fijne zeep en van olieverf.
Hoe kwam ze aan haar naam De als een groote
zon stralende bloem met wel eens een middellijn
van meer dan 25 cm. vertoont een groote gevoe
ligheid voor het zonnelicht. Zij richt steeds haar
bloemenhoofd naar de zon en volgt deze in haar
schijnbare dagkoers. Zij is dus een echte zonne
wijzer Doch dit zonnewijzen en bijgevolg haar
draaiende beweging houdt op wanneer de bloei
tijd voorbij is en wanneer het zaad aan het uit
groeien en rijpen is. Haar stand is dan vast.
Haar bloemenhoofd is dikwijls zoo zwaar dat zij
meer of minder sterk overhangend of knikkend
wordt. Ondanks dezen stand wordt zij niet ont
trokken aan de blikken van de insecten, want de
zonnebloem is een hooge plant en meestal vlie
gen de honingzoekende insekten vrij laag over
den grond.
Het bloemenhoofd is omgeven van een krans
van groene bladeren, die, zoolang het bloemen
hoofd in knop» is, dit geheel insluiten en toe
dekken. Ook later nog vormt dit omwindsel
een doelmatige bescherming tegen langs den sten
gel opkruipende dieren, zooals mieren en slakken.
Deze deelen vormen den gemeenschappelijken
kelk en hierdoor gelijkt de bloeiwijze op een
met bloemen gevuld mandje. Daarom is de naam
korfjesgewassen voor deze familie veel spreken
der dan samengesteldbloemigen of comDosieten.
Men weet dat de planten van deze familie zeer
vele kleine bloempjes hebben, die alle op een
gemeenschappelijken bloembodem zijn ingeplant.
Een enkel bloempje zou niet opvallen en de in
sekten zouden het niet bezoeken. De opeenhoo-
ping heeft dan ook voor gevolg dat het overbren
gen van stuifmeel zeer wordt bevorderd.
De familie waartoe de zonnebloem behoort is
de grootste van het heele plantenrijk, zij telt
niet min dan 24.000 soorten. Zij zijn over alle
hemelstreken verspreid en bij ons ook op de
meest uiteenloopende groeiplaatsen te vinden. De
aster, de dahlia, het madeliefje, de witte ganze-
bloem, de chrysantemum, het duizendblad, het
hoefblad, de kamille, het kruiskruid, de edelweis,
de korenbloem, de distels, de cichorei, de andij
vie, de kropsla, de paardebloem, enz. zijn enkele
der talrijke familieleden van de zonnebloem.
De kleine bruingele bloempjes die in het mid
den staan noemt men schijf bloem en, zij zijn hier
buisvormig. De langere gele lintvormige bloe
men die op den boord van het korfje staan noemt
men randbloemen of straalbloemen. De schijf-
bloemén die bij den rand staan bloeien eerst en
het bloeien schrijdt dan geleidelijk voort naar
het midden. Dit is zoo voor al de composieten.
Behalve de eerste en de laatste dagen van het
bloeien vinden wij aldus in elk korfje bloemen
op de meest verschillende trappen van ontwikke-
ling.
De zonnebloem is een prachtig voorbeeld van
de groote groeikracht, welke een plant in enkele
maanden kan ontwikkelen. Uit het zaad, dat men
in de lente in den grond steekt, groeien sterke
2 a 3 meter hooge stengels die zoo dik als een
arm kunnen worden. Deze stengel is alleen boven-
aan vertakt en over zijn gansche lengte ruw. Hij
vormt een soort buis gevuld met merg dat goed
op vlierpit gelijkt.
Zulk een groote plant is erg blootgesteld aan
den wind, vooral omdat zij groote, hartvormige
HET YPERSCHE 20 - 6 -1941
bladeren heeft. Óoch zij zitten aan beweeglijke en
vrij lange bladstelen, waardoor ze bij een grooten
wind naar alle zijden buigen en draaien en dezen
het hoofd bieden.
Het wortelstel is niet zoo groot als men van
zulke groote plant zou verwachten. De hoofdwor
tel dringt wel diep in den grond, maar de zijwor
tels zijn kort. Ze zijn echter zeer talrijk en hun
aantal vergoedt 'hun tekort aan lengte.
van 22 tot 28 Juni 1941
Zondag 22 Juni Paulinus, Felix.
Maandag 23 Juni Maria van Oignies, Basilides.
Dinsdag 24 Juni Geboorte van H. Joannes.
Woensdag 25 Juni Willem, Jacobus, Prosper, Guliel-
mus, Adelbertus.
Donderdag 26 Juni Joannes en Paulus, Maxentius, Pa-
polenus.
Vrijdag 27 Juni Ladislaus, Fernand.
Zaterdag 28 Juni Ireneus, Leo.
Opgang
Ondergang
Zondag 22 Juni
5 u. 29
22 u. 0
Maandag 23 Juni
5 u. 29
22 u. 0
Dinsdag 24 Juni
5 u. 29
22 u. 0
Woensdag 25 Juni
5 u. 30
22 u. 0
Donderdag 26 Juni
5 u. 30
22 u. 0
Vrijdag 27 Juni
5 u. 30
22 u. 0
Zaterdag 28 Juni
5 u. 31
22 u. 0
Opgang
Ondergang
Zondag 22 Juni
4 u. 19
19 u. 31
Maandag 23 Juni
4 u. 56
20 u. 27
Dinsdag 24 Juni
5 u. 40
21 u. 18
Woensdag 25 Juni
6 u. 30
22 u. 5
Donderdag 26 Juni
7 u. 26
22 u. 46
Vrijdag 27 Juni
8 u. 29
23 u. 22
Zaterdag 28 Juni
9 u. 34
23 u. 54
Nieuwe maan 24 Juni, te 21 u. 22.
Eerste kwartier 2 Juli, te 6 u. 24.
Volle maan 8 Juli. te 22 u. 17.
Laatste kwartier 16 Juli, te 10 u. 7.
Wisselagent - Correspondent
bij de Beurs van Brussel.
(Wettelijke borgsom nedergelegd
bij de Nationale Bank van België).
Aanbevolen geldplaatsingen
Kasbons op EEN JAAR van het Gemeentekrediet
van België 3,60 netto.
Vijfjarige Schatkistobligaties 3,50
uitgegeven aan 99
Kostelooze Financieele Inlichtingen
Stipte geheimhouding,
Trekking dér 5«' Snede
Zaterdagnamiddag had in den zetel der Loterij, Gul
den Vlieslaan, 56, te Brussel de vijfde trekking plaats
van de Winterhulp-Loterij De trekking gaf vol
genden uitslag
Al de biljetten eindigend op 8 winnen 100 frank.
Al de biljetten eindigend op 08 winnen 250 frank.
Al de biljetten eindigend op 180 of op 628 winnen
1.000 frank.
Al de biljetten eindigend op 6471 of op 0006 winnen
5,000 frank.
Al de biljetten eindigend op 5188 winnen 10,000 frank.
Al de biljetten eindigend op 62090, op 55746, op 04490.
op 40024, op 91646, op 541*75 winnen 25.000 frank.
Al de biljetten eindigend op 38713. op 45319, op 28330
of op 00657 winnen 50,000 frank.
De biljetten dragend een der volgende nummers win
nen elk 100,000 frank: 261167 215514 128680
289319 117489.
Het biljet dragend het nummer 129400 wint 1 miljoen.
Naar luid van een onderrichting van de Feldkom-
mandantur 578 te Brugge moeten de lijsten der reis
duiven, door de burgemeesters verzameld, rechtstreeks
aan de Feldkomniandantur overgemaakt worden. De
houders van reisduiven hoeven slechts één lijst in te
dienen, naar het model, waarvan exemplaren te ver
krijgen zijn bij de drukkerij Messager Colombophile
18. rue d'Ophem, te Brussel. De afstempeling en onder-
teekening door burgemeester en Feldkomniandantur van
de lijsten aan te brengen aan de reisduivenhokken valt
weg. De aangifte van bijzondere voorvallen, verlies van
reisduiven, moet onmiddellijk gebeuren. Ook voor deze
aangifte zijn formulieren te bekomen. De driemaande-
lijksche 'lijsten moeten stipt ingediend worden binnen
de vijf dagen te rekenen van 1 Augustus, 1 November
en 1 Februari aanstaande.
Tusschen België en Duitschland alsmede tusschen
België en de neutrale landen zijn, in beide richtingen,
gewone en aangeteekende postzendingen als spoedbe
stelling (express) toegelaten. Deze zendingen worden
in de postkantoren en spoorwegstations aangenomen en
gezonden aan het bureau Brussel I (Post), dat voor de
verdere doorzending zorgt.
9
MORMONEN
De Mormonen of zooals zij zichzelf graag noe
men de heiligen der laatste dagen vormen een
religieus-sociale gemeenschap te Salt Lake City
in Utah (Vereenigde Staten). De stichter Jozef
Smith werd in 1805 geboren en groeide van kinds
been af in een min of meer geëxalteerde omge
ving op. Hij verklaarde, dat hij op aanwijzing
van een engel metalen platen had opgegraven
met een geheim schrift, welk schrift hij door een
wonderbril ontcijferde en als Boek van Mormon
uitgaf.
Dit boek bevat een fantastisch verhaal omtrent
twee volksverhuizingen van Azië naar Amerika
vele eeuwen voor Christus, verder omtrent het
optreden van Christus in Amerika enz. Smith
stichtte verschillende gemeenten. Toen zijn
vrouw zich over zijn onzedelijk gedrag beklaagde,
werd hem de polygamie (veelwijverij) als god
delijk gebod geopenbaard, welke leer door den
apostel Brigham Young sedert 1852 als dogma
werd geopenbaard. De bevolking kwam in verzet
tegen de Mormonen en Smith werd gevangen ge
nomen en door het volk op 24 Juni 1844 gelyncht.
Er ontstond een strijd voor de opvolging van
Smith tusschen Young, Rigdon en Smith's zoon.
Young werd aangeduid en Smith junior scheidde
zich af en stichtte de Georganiseerde kerk van
de heiligen der laatste dagen die ongeveer 100.000
leden telt.
De gemeente van Young verhuisde naar Great
Salt Lake, dat nu nog het middelpunt is van het
Mormonisme. De staat Utah werd in de Unie (der
Vereenigde Staten) opgenomen. Het Congres der
Unie verbood in 1862 de veelwijverij. Lang boden
de Mormonen weerstand, doch ze moesten ten
slotte buigen. Sindsdien behoort de polygamie
niet meer tot de verplichte practijken. In 1924
telden de Mormonen ongeveer 535.600 adepten,
verspreid over de gansche wereld doch vooral in
Noord Amerika. In Nederland waren er in 1931
een klein duizendtal.
Pierre Benoit laat een zijner romans in Salt
Lake City afspelen te midden der Mormonen
Le lac salé
PUCCINI
Giacomo Puccini werd op 22 Juni 1858 te Lucca
in Italië uit een geslacht van musici geboren. Zijn
voornaamste werken zijn Manon Lescaut, La
Bohème, Madame Butterfly, Tosca, Trittico.
Zijn muziek vertoont een neiging tot sentimen
taliteit en tot sensatie, doch hij is een der weinige
componisten van zijn tijd, die een duidelijk her
kenbare eigen taal heeft gesproken. Na Debussy
en Richard Strauss mag hij tot de meest oor
spronkelijke muziekvinders van het begin dezer
eeuw gerekend worden. Hij is zeker de grootste
Italiaansche operacomponist sedert Verdi ge
weest. Vooral in het komische is hij groot.
MATTEUCCI
Karei Matteucci werd in 1811 geboren te Forli
in Italië. Hij studeerde aan de hoogeschool van
Bologna en te Parijs en werd leeraar in de na
tuurkunde te Ravenna en professor aan de uni
versiteit van Pisa. Op wetenschappelijk gebied
verwierf hij groote vermaardheid door zijn op
zoekingen betreffende de uitwerkselen der elec-
triciteit. Ook op politiek terrein speelde hij een
belangrijke rol, hij werd nl. achtereenvolgens
Minister van Openbaar Onderwijs in het kabinet
Rattazzi (1862). Hij overleed te Andenza op 22
Juni 1868.
in GERO - ZILMETA, gans h vlekvrij wit
metaal.
Herverzilvering, vergulding, platineering
en chromeering.
Surmont de Volsberghestraat, 24 - IEPER
H. R. leper386 Postcheck. 155.95
Hervorming en inkoop van alle oude gou
den juweelen aan hoogste prijzen.
Herstellingen worden nauwkeurig gedaan.
