2
OORLOG TEGEN SOVJET RUSLAND
Motorvoertuigen -- Rijbewijs
IEPERSCH KRONIEKSKE
Programma van het Beiaardconcert
Zondag om 12 uur
Winterhulp West-Vlaanderen
Winterhulp leper
Rood Kruis van België
uit te denken. We mogen ook onzen voorraad,
onzen schat doen aahgrbéierrlif zooverre dit met
de eerlijkheid en met de liefde bestaanbaar is,
maar dan ook met het zorgen gestaakt.
Nu de bekommering voor de toekomst met den
dag stijgt, zullen wij leeren welgemoed den te-
genwoordigen last te dragen en ons troosten met
de gedachte morgen, indien we leven, zal de
Heer ook leven om ons te helpen en te bescher
men.»
O
Zondag 22 Juni in den vroegen ochtend werd een
oproep van Adolf Hitler aan het Duitsche volk bekend
gemaakt en om 6 u. gaf von Ribbentrop kennis van de
door Duitschland aan Sovjet-Rusland gerichte nota. De
oorlogstoestand was ingetreden. De Duitsche regeering
motiveerde haar actie als volgt
1») In schrille tegenstelling met haar vroegere plech
tige verklaringen, heeft de Sovjet regeering haar poli
tiek steeds meer tegen Duitschland gekeerd
2° Sovjet-Rusland heeft zijn tegen Duitschland en
geheel Europa gerichte ontbindingspogingen niet alleen
voortgezet, maar sedert het uitbreken van den oorlog in
1939 nog aanzienlijk versterkt;
3°) de Sovjet-Unie heeft haar gezamenlijke strijd
krachten, gereed tot den aanval, nabij de Duitsche grens
geconcentreerd, zoodat Duitschland bij deze bedreiging
niet lijdzaam kan blijven toezien
4") het Duitsche volk is thans geroepen niet alleen het
eigen vaderland te verdedigen, doch tevens heel de
Europeesche beschaving te vrijwaren voor het bolsje
wistisch gevaar.
Intusschen had het Duitsche luchtwapen omstreeks
3 uur 's morgens de krijgsverrichtingen ingezet. Weldra
volgden kleine vlootoperaties in de Oostzee en in de
Zwarte Zee Duitsche en Roemeensche troepen rukten
Bessarabië binnen en een reusachtig front wellicht
het grootste uit de wereldgeschiedenis teekende zich
af van de Zwarte tot de Baltische Zee en zoo verder
tot in het hooge Noorden langsheen het Finsche verde-
di gingsfront.
Enkele landen kozen ten opzichte van dit conflict on
middellijk en duidelijk positie, voor andere is zulks
de aanstaande dagen te verwachten. Op dit oogenblik
dienen wij ons te beperken tot den toestand zooals hij
zich voordoet op het oogenblik dat wij dit schrijven.
Italië en Roemenië en even later Finland traden tegen
de Sovjet-Unie mede in oorlog.
Slowakije en Hongarije braken hun diplomatieke be
trekkingen met de Sovjet-Unie afmen verwacht het
zelfde van Bulgarije. Uit deze drie landen hoort men
talrijke stemmen die wijzen op een algemeen gevoel
van volkomen solidariteit met het Duitsche rijk. Dit is
ook het geval voor het protectoraat Bohemen-Moravië,
dat verder wil medewerken aan het bevoorradings- en
bewapeningsplan van Groot-Duitschland.
Turkije, dat aan Kaukasië grenst, blijft neutraal, doch
de uitzonderingstoestand, d.wz. de militaire maatrege
len, werden er voor 6 maanden verlengd terwijl een
belangrijk nieuw handelsverdrag met Duitschland wordt
aangekondigd. In Zweden worden de verlofgangers
teruggeroepen en volgens het internationaal recht heeft
Zweden doormarsch verleend aan Duitsche troepen die
naar Finland oprukken.
Samenvattend kan men dus zeggen, dat vrijwel alle
landen, nabij het nieuwe front, paraat staan.
Doch ook in de verder afgelegen landen van West-
Europa laat men zich niet onbetuigd. In Spanje wezen
de bevoegde kringen reeds op de innige banden met
Duitschland en Italië en er gaan stemmen op voor het
vormen van een vrijwilligerskorps.
Intusschen heeft Italië reeds een gemotoriseerde di
visie naar het Russische front gestuurd.
Te Vichy had maarschalk Pétain een langdurig on
derhoud met den Russischen gezant. De pers in Frank
rijk. Nederland en België herinnert aan den ontbinden
den invloed der roode internationale men acht er den
toestand thans duidelijk en beschouwt er Duitschlands
strijd als een Europeeschen kruistocht tegen het bolsje-
vistische gevaar.
Tokio heeft intusschen zijn houding nog niet bepaald,
doch geeft onverholen uiting aan zijn sympathie voor
Duitschland. In de Japansche hoofdstad wordt thans
druk beraadslaagd de resultaten hiervan zal men ge
duldig moeten afwachten.
De verhouding tusschen de Vereenigde Staten en de
Spilmogendheden kan moeilijk nog verslechterenreeds
voor het uitbreken van het conflict met Rusland, werd
in Amerika overgegaan tot de sluiting der Duitsche
consulaten, wat door Duitschland met soortgelijke maat
regelen werd beantwoord.
De posities zullen zich tijdens de komende dagen
steeds meer afteekenen, doch één ding lijdt geen twij
fel geheel Europa zal den strijd van Duitschland thans
met andere oogen beschouwen dan voorheen. Het bolsje-
visme heeft overal te slechte herinneringen nagelaten.
Sedert Augustus 1939 zijn 22 maanden verloopen. Een
korte parenthesis in Duitschlands politieke geschiedenis
is gesloten. Reeds ten tijde van het verdrag met de Sov
jets, moest het voor eenleder duidelijk zijn dat louter
opportunistische redenen daartoe hadden geleid en dat
de twee tegenstanders zich blijkbaar de toekomst voor
hielden. Het is voor Stalin evenwel een misrekening ge
weest. dat in westelijk Europa geen blijvend oorlogs
front de Duitsche strijdkrachten gebonden hield.
Het Reich beschikt thans over gansch zijn potentieel
te land, militair en economisch, om het tegen de Sovjet-
Unie aan te wenden.
Wat de Westelijke mogendheden niet op vredelievende
wijze wilden aanvaarden, heeft Adolf Hitler door de
kracht der Duitsche wapens weten te verwezenlijken
vrije bewegingsvrijheid van het Reich naar het Oosten
toe. Voor de landen van West-Europa kan zulks in de
toekomst verstrekkende en gunstige gevolgen hebben.
De personen, woonachtig in de provincie West-Vlaan-
deren, die het rijbewijs, ingevoerd door net besluit vsn
1 December 1940, wenschen te bekomen, moeten hun
aanvraag doen tusschen 15 en 30 Juni 1941.
Zn moeten zich, met de daartoe vereischte stukken,
w iden tot den burgemeester van de gemeente waar
zij hun woonplaats hebben.
HET YPERSCHE 27 - 6- 1941
RENDEZ - VOL'S.
Toen In de lente de natuur had gevoeld dat de zon
naderde, was er overal iets aan 't roeren gegaanin
de plant, in het dier, in den mensch. Als een hupsch
meisje, dat haar verloofde aan den hoek van de straat
zag verschijnen en voor den spiegel gaat staan, haar
beste kleedje aantrekt, de haren in deinende lijnen
kamt, hier wat krult en daar wat wegduwt, een strikje
knoopt en eentje herknoopt. wat wit poeder strijkt
waar haar blos te hevig is en wat rood waar iets te
bleek, en een fijn lijntje teekent waar 't roze mondje
niet knap genoeg is, kuischt en borstelt, zoo heeft de
natuur zich gehaast voor haar rendez-vous met de zon.
In een korte tijdspanne was het frischste groen aan
getrokken en had ze dit doorzaaid met duizendvoudige
bloemen, van alle kleuren, alle vormen, alle verschei
denheden. Er hangen over haar parfums die tot diep
ademen dwingen en in oneindige, teere schakeeringen
elkaar afwisselen, Ze zingt en fluit, kwinkeleert, tiere
liert en kweelt een lied waarbij de harp moet zwijgen,
de viool moet rusten en het klavier moet luisteren.
Nu ligt ze zich te koesteren in de armen van de zon,
die gelukzalig lacht omdat hij haar hart zoo goed wist
te veroveren. En in de natuur ontspringt, groeit en rijpt
de vrucht die ze de zon zal schenken.
ZOMERFEEEN.
Als jaloerseh van der schoone schoonheid heeft de
mensch, die een stuk is van de natuur, zich pogen aan
te passen bij dezen rijkdom. Een zwerm van witte
feeën is over de stad neergedaald. De satijnen kleedjes
wiegelen bij eiken lichten stap van de kleine voetjes.
Hun jurkjes zijn doorzaaid met bloemtuiltjes. Men zou
denken dat ze uit een hemelsch bloemenfeest op de
aarde zijn neergevallen en de bouquetjes op de japon
netjes bleven aankleven. Het windje dat af en toe eens
blaast van de warmte, geeft ze een lichtheid zoodat men
zou denken dat ze kunnen vliegen. Een echt ruikertje,
met een rood lintje samengebonden, versiert het cor
sage. Maar zooals die porseleinen vaasjes, die zelf reeds
met bloemen zijn beschilderd, dienen al die versierselen
slechts om de groote bloem te bevatten en dat is een
frissche glimlach. Is er een schooner bloem dan een
vrouwenglimlaeh
Velen dragen daarbij nog een zonnebril maar of
schoon dit een groot deel van de vriendelijke wezens
verbergt, zien deze feeën werkelijk alles in het groen
of het roze en zoo is het best.
Op dit alles zitten de adamszonen te kijken als een
uil op een kluit
VAN EEN UURWERK ZONDER KETTING.
In verband met ons onderzoek waarom de beiaard
weinig of niet meer gehoord wordt, zijn we ook den
heer Donche gaan vinden. De heer Donche is een uur
werkmaker die zijn sporen verdiend heeft bij het ma
liën van het uurwerk voor den halletoren, een merk
waardig stuk, en die ook voor het onderhoud en de wer
king ervan blijft instaan. Hij heeft ons vriendelijk ont
vangen en ons verzekerd dat de verdwenen wijzers aan
de zijde van het stadhuis er binnen kort weer aanko
men. Men zal zich herinneren dat deze afgerukt werden
bij de oorlogsgebeurtenis van verleden jaar. Terzelfder-
tijd zal alles zoo in orde gebracht worden dat de groote
klok het uur zal slaan. Van beieren zal evenwel nog
geen spraak zijn. Dit valt buiten de taak van den heer
Donche. Als kenschetsende inlichting kunnen we er
bijvoegen dat de schade, die hiervoor moet hersteld
worden, zich herleidt tot... een ketting. Niets meer is
er noodig om den beiaard om de vijftien minuten te
hooren spelenOndertusschen wachten de Ieperlingen
en blijven wachten.
TWALF... UEREN IS DE CLOCKE.
Alles te leper spreekt van een groot verleden. Ver
mits we het toch over het uurwerk op den halletoren
hebben, kunnen we eens de geschiedenis ervan nagaan.
Bij het bouwen van het belfort werd er geen plaats
voor de uurplaat voorzien, want, alhoewel er in dien
tijd reeds uurwerken bestonden, kwamen de wijzerpla
ten maar op 't einde der 15« eeuw in gebruik. Wanneer
die eraan gekomen zijn weten we niet, maar in 1432
waren ze er reeds. In 1564 moeten er zelfs op twee ver
schillende hoogten uurplaten aan het belfort geweest
zijn. De onderste uurplaat die lang in de magazijnen
van de halle bewaard werd, droeg twee reeksen van 12
cijfers in kring geschikt, zoodat het middaguur boven
en middernacht langs onder stond. Ook werden de op
en ondergang van de zon aangeduid, alsmede de maan-
gestalten. Het volk heette daarom die uurplaat maen-
looper
Langen tijd hielden mannen de wacht op het belfort,
en overdag sloegen zij het uur, terwijl ze dit 's nachts
door een spreekhoren riepen. In het jaar 1378 echter,
op 12 October, sloeg de klok zelf voor de eerste maal
om 7 uur 's avonds. Men zou denken dat de nachtwakers
nu verlof kregen, doch ze waren er nog noodig om de
stad, met haar talrijke houten puntgevels, voor brand
rampen te vrijwaren en het naderen van vijandelijke
legers aan te kondigen. Om nu verzekerd te zijn dat
die wakers niet door Jan Vaak overmand werden, legde
men hun op 's nachts het uur te roepen. Met sleepende
en eentonige stem declameerden ze hun formule, die
onmiddellijk door de nachtwakers der verschillende
wijken werd herhaald
Wacht... uw vier...
Twalf... ueren is de clocke,
Bidt... voor de zielen... in 't vagevier
IN HET LICHT DER GESCHIEDENIS.
Deze details werpen een schilderachtigen schijn op
het leven in dien tijd, in de donkere middeleeuwen.
Wat nochtans opvalt als men de geschiedenisboeken van
leper leest, is deze voortdurende drang naar vooruit
gang, naar verbetering, naar verheffing, die men bij de
magistraten waarneemt, en hoe ze bekommerd waren
om de schoonheid van de stad. leper was toen ook wer
kelijk, dank zij hun wijs beleid, in een tijdperk van
bloei. Zoo zien we dat in 1493 zekere wijzigingen aan de
klok werden uitgevoerd. In 1542 echter schenen de
schepenen niet meer tevreden over haar werking, want
ze wilden een nieuw uurwerk. Bedreven stielmannen uit
Kortrijk, Brugge, Antwerpen en Leuven werden hier
voor geraadpleegd. Een nieuw uurwerk werd geplaatst.
Gedurende de volgende eeuwen werd dit nieuw uur
werk dikwijls hersteld en veranderd. In 1872 werd het
door een electrisch uurwerk vervangen dat met den
oorlog van 1914 verdween.
Laat ons hopen dat, als men in latere eeuwen onze
kronieken zal lezen, onze afstammelingen zullen kun
nen vaststellen, dat de magistratuur van nu even voor
uitstrevend was, en dat, dank zij haar wijs bestuur, de
stad een nieuwe periode van bloei te gemoet ging.
T ZIJN MAAR PIETERS.
zegt de volksmond en weinigen geven er zich reken
schap van dat dit gezegde werkelijk van Sint Pieters
naam komt. Aangezien het Zondag Petrus' en Paulus'
feestdag is, willen wij er den uitleg van geven. Er be
staan namelijk in onze folklore een heele Teeks Sint-
Pieters en Ons Heere vertelselkens. In al die ver
haaltjes vaart of doet Sint Pieter altijd het slechtst. Hij
is dwaas, boos, onbehendig en verbrodt alles, terwijl
Ons Heere den besten kant houdt en alles in 't rechte
stelt. Daarbij komt het dat, in zekere spreuken, Sente
Pietere geldt voor het kwade, het slechtste, het min-
derachte en Ons Heere voor het goede, het verkiese
lijke. Sente Pieter boven ons Heere leggen is heel
Vlaanderen door bekend voor eerst het beste en daarna
het slechtste nemen, zijn wittebrood voor eten, enz...
Van daar dan ook dat men het uitstek, verworpen of
verkrente waar, planten, dieren en zoo meer pieters
heet. Andere uitdrukkingen die men hoort zijn: «hij
heeft mij daar ne pieter of twee in mijn hand gesto
ken een hoop verpieterde pruts willen verkoopen
Guido Gezelle. bij wien we deze inlichtingen vinden,
voegt er aan toe dat, als men eenen pieterof een
pietertje aan den man kan helpen, men er doorgaans
een kruis achter maakt, als om de kwade ware voor
taan het huis te ontzeggen. Op denzelfden grond schij
nen ook de gezegden Pietje Pek en Pietje de dood
te berusten. 1
VAN THORHOUT NAAR SINT PIETER.
Voor de heidensche Vlamingen waren er veel goden.
Elk had zijn bijzondere historie of gevaarte het kwaad,
de dwaasheid, de onvolmaaktheid zelf werden zekere
goddelijke wezens toegeschreven. Wien kon men dan
beter in de plaats doen treden van die onvolmaakte,
kwaadaardige godheden als den onvolmaakten, geval
len Petrus. Zooals dan Sint-Jansdag van het oude hei
densche midzomerfeest of zomer-zonnewende heeft mee
gedeeld, (bij voorbeeld, het Sint-Jansvuur waarover
we verleden week spraken) zoo deelt Sint-Pietersdag,
in Vlaanderen veel meê van Sint-Jansdag die maar
acht dagen vroeger valt. Hoe nader de zee, hoe meer
Sint - Pietersdag heel en gansch Sint - Jansdag achter
steekt en in 't donker zet. 't Is eigenlijk op Sint-Pieters
dag dat wij hier onze zomer-zonnewende vieren. In de
oude, heidensche tijden was Thor de afgod van land
bouw en zeevaart, van schip en ploeg. De geloofszen
delingen zijn met Sint-Pieters Thor te keer gegaan.
Thorhout beteekent een donderbosch, een donderkant,
naar den naam van die godheid. En zoo zien we in die
stad een Sint-Pieterskerk en abdij komen.
Als we in onze streken veel kerken aantreffen die
toegewijd zijn aan Sint Pieter, zoo hebben we ook veel
familiën die Pieters, Pieterszoon, Persoons, Pietersens,
Pietsens, Peters, Peeters, Peterman, Pieterman, Serpie-
ters, Pierens, Depietere, Depiere en Coppieters heeten.
Fernand DE BRUTN.
1) Sonate G. Van Hoey
2) a) Wij reizen om te leeren P. Benoit
b) Marschlied C. A. Brandts - Buys
c) Hij die geen liedje zingen kan E. Hullebroeck
3) Thema met Variaties Staf Nees
Omhaling der Oudstrijders ten bate van Winterhulp
op 5 - 6 Juli aanstaande.
Het zal niemand verwonderen dat het Winterhulp-
werk zijn aktie onverdroten voortzet ook in de zomer
maanden.
Iedereen weet, dat er eiken dag nood te leningen valt,
steun te bezorgen, hulp te verleenen, kinderen te ver
dedigen tegen verzwakking en ondervoeding, enz. enz.
Daarom mag er geen dag voorbijgaan, zonder dat de
oproep van Winterhulp weerklinke. Deze oproep komt
een ontroerend echo te verwekken in kringen, die nauw
verbonden zijn met het wel en wee onzer bevolking en
dan ook steeds op de grootste sympathie mochten reke
nen, n.l. bij de Oudstrijders. Alle Oudstrijders zullen
gezamenlijk en in de beste verstandhouding een inza
meling houden op 5 en 6 Juli eerstkomende ten voor-
deele van Winterhulp.
Het moet niet betwijfeld worden, of deze inzameling
zal in gansch bijzondere mate de medewerking ver
werven en de edelmoedigheid opwekken van alle lagen
onzer bevolking.
De Oudstrijders zelf en al de milde gevers wezen
reeds van nu af van harte bedankt voor hun edelmoedig
en volkslievend gebaar.
WEDSTRIJD - AANPLAKBRIEVEN
De deelnemers worden hierbij verwittigd, dat hun
ontwerpen mogen afgehaald worden bij het Provin
ciaal Bestuurscomité van Winterhulp West-Vlaanderen,
Vlamingstraat, 35, te Brugge.
ONS MAANDBLAD
Wij willen nog even de aandacht vestigen op het
maandblad van Winterhulp een rijk geïllustreerd tijd
schrift, dat niet alleen bijdragen geeft over het arbeids
veld van Winterhulp, maar zeer interessante artikels
over kunst, letteren, sport en daarbij soms een mooi
verhaal.
Het tijdschrift kost 25 fr. 's jaars, som die echter
mag afgehouden worden van de bijdragen welke men
aan Winterhulp verleent. Wie dus minstens 25 fr. steun
verleent aan het werk, kan, mits zijn naam op te ge
ven op het sekretariaat, het maandblad gratis ontvan
gen
BIOSKOOP - VOORSTELLINGEN
De filmvoorstellingen ten bate van Winterhulp zijn
voorlooplg, waarschijnlijk tot aan het winterseizoen,
en dit om technische redenen, uitgesteld. Winterhulp
maakt van deze gelegenheid gebruik om den Directeur
van de bioskoop Flora den h. Meyvaert, haar besten
dank te betuigen voor het geleverde werk tijdens het
voorbije seizoen, en niet minder de talrijke bezoekers
die elke week hun werkelijken steun hebben verleend.
Afdeelingen Yper - Poperinghe
Vanaf 1 Juli zullen de bureelen gesloten worden op
Zondag, Woensdag en Donderdag.
De pakken moeten ten laatste den Maandag morgen
ingeleverd zijn.
