WETCN/CHAPPGLUk
Léon GRILLET
10
Naamdagen.
Zon.
Maan.
Maanstanden.
19 Meenenstraat 19
Y P E R
TITELS KOEPONS
B EURSORDERS
TREKKINGEN
Lotenleening 1932
De nikkelen vijffrankstukken hebben
sedert 1 juli geen wettelijken koers
meer
Uitgifte van zinken muntstukken
van 25, 10 en 5 centiemen
HET YPERSCHE 4 -7 -1941
VITAMINEN
(Vervolg)
C. OVER VITAMINEN IN T ALGEMEEN
Uit wat bestaan de vitaminen Aanvankelijk
bestond er geringe hoop, dat men er ooit in zou
slagen aard, samenstelling en hoeveelheid van
deze vreemde stoffen te leeren kennen, maar de
chemische en physiologische wetenschap heeft
dit vraagstuk met verbluffende snelheid en juist
heid opgelost. Het laboratorium levert thans in
vele gevallen dezelfde stoffen, die de natuur op
bouwt.
De hoofdbestanddeelen zijn koolstof, waterstof,
zuurstof, en stikstof. De formules zijn natuurlijk
min of meer ingewikkeld. Het Vlaamsch genees
kundig tijdschrift gaf enkele jaren geleden als
formule voor de antiscorbutische vitamine (vitC)
C 45 H 6 O 48 CHONPh.
Door «avitaminose» of «ziekte door carentie»
verstaat men de ziekte teweeggebracht door de
afwezigheid van een bepaalde vitamine.
De provitaminen zijn stoffen die door een
bijzonderen invloed vitaminen kunnen worden.
Ten slotte zeggen we nog dat de vitaminen over
het algemeen beter bestand zijn tegen niet te
lang voortgezette verhitting dan men vroeger
meende. Door licht en lucht worden zij echter
zeer ongunstig beïnvloed.
VITAMINE A.
Deze vitamine, ontdekt in 1913, is noodzakelijk
voor het in stand houden van een normale huid
en van normale slijmvliezen.
De binnenste laag van de opperhuid en van het
slijmvlies vormen steeds nieuwe cellen terwijl
de oudere (de buitenste) afsterven. Bij gebrek
aan vit A wordt dit vernieuwings- en afstervings
proces gestoord. De huid wordt ruw en de samen
hang tusschen de cellen gaat verloren, vit A-
gebrek maakt dan ook vatbaar voor allerlei ont
stekingen verkoudheid, longontsteking, ontste
king van galblaas, urinewegen, nierbekken, enz.
Versta nu niet slecht. Denk vooral niet dat alle
ontstekingen het gevolg zijn van vit A-tekort.
Neen, doch vit A tekort kan de genoemde ziekten
in de hand werken.
Het vit A-gebrek kan ook zeer erge oogziekten
teweegbrengen daar er aan het oog zeer gevoe
lige slijmvliezen te vinden zijn. Zoo verweekt bij
zuigelingen het hoornvlies en veroorzaakt blind
heid en zoo worden bij oudere kinderen de bind-
vliezen van het oog droog en is eveneens blind
heid het gevolg.
Zitten we in een fel verlichte plaats en gaan we
de donkere straat op, dan duurt het een tijdje voor
wij wat bemerken. Hierbij speelt de vit A ook
een rol (ook B2) er bestaan twee verschillende
soorten gezichtscellen voor het daglichtzien en
het nachtlichtzien. Het daglichtzien of kleuren-
zien geschiedt met de z. g. kegeltjes Het
nachtlichtzien met de z. g. «staafjes». Deze laat
ste zijn gekenmerkt door het bezit van staafjes-
rood, een verbinding van eiwit met vit A. Treft
een lichtprikkel het staafjesrood, dan verandert
deze in een gele carotineachtige stof die niet meer
lichtgevoelig is. Er moet dus nieuw staafjesrood
gevormd worden en bijgevolg moet er door het
bloed nieuwe vit A toegevoegd worden. Een oog
dat op een gegeven oogenblik geen staafjesrood
meer bevat (na felle belichting) zal bij een nor
maal gevoed mensch ongeveer een kwartier noo-
dig hebben om zwak licht waar te nemen in het
donker. Deze z. g. donkeradaptatietijd kan meer
dan een uur worden bij personen met onvol
doende vit A.
Tenslotte speelt de vit A ook nog een rol bij de
voortplanting en bij den groei (zie vit D)
Hoe vult men het tekort aan vit A aan In de
meeste groene plantendeelen treft men de kleur
stof carotine aan (geeft o. a. de kleur aan peen
Fr. carottes). Deze carotine is een provitamine A
(kan dus in vit A omgezet worden). Door het
eten van groene groenten (vooral boerenkool)
komt carotine in onze ingewanden, daar lost ze
op in vet (niet in water), zoodat we tevens vet
stoffen moeten opnemen. De carotine dringt in
het bloed om tenslotte in den lever te worden
omgezet in vit A. De lever is tevens de stapel
plaats van deze vitamine.
Wij hebben zeer weinig van deze stof noodig.
0,1 mg dus één tienduizendste van een gram per
dag, zoodat onze lever meer dan honderd dage-
lijksche rantsoenen kan bevatten. Dit verklaart
hoe we den winter kunnen doorbrengen met wei
nig versche groenten. (Vervolgt).
van 6 tot 12 Juli 1941
Zondag 6 JuliGodard.
Maandag 7 JuliCyrillus. Methodius, Willebald.
Dinsdag 8 Juli Elisabeth. Virginie, Landrada.
Woensdag 9 Juli Martelaren van Gorkum.
Donderdag 10 Juli Amelberga, Felicitas, Ruflna,
Secunda.
Vrijdag 11 Juli Godelieve. Pius I, Norbert, Char-
lotta.
Zaterdag 12 JuliJohannes Gualbertus. Nabor, Felix.
Opgang
Ondergang
Zondag 6 Juli
5 u. 36
21 u. 58
Maandag 7 Juli
5 u. 37
21 u. 57
Dinsdag 8 Juli
5 u. 38
21 u. 57
Woensdag 9 Juli
5 u. 39
21 u. 56
Donderdag 10 Juli
5 u. 40
21 u. 55
Vrijdag 11 Juli
5 u. 41
21 u. 54
Zaterdag 12 Juli
5 u. 42
21 u. 53
Opgang
Ondergang
Zondag 6 Juli
19 u. 20
3 u 38
Maandag 7 Juli
20 u. 24
4 u. 28
Dinsdag 8 Juli
21 u. 19
5 u. 27
Woensdag 9 Juli
22 u. 05
6 u. 31
Donderdag 10 Juli
22 u. 43
7 u. 41
Vrijdag 11 Juli
23 u. 16
8 u. 50
Zaterdag 12 Juli
23 u. 44
10 u. 00
Volle maan 8 Juli, te 22 u. 17.
Laatste kwartier 16 Juli, te 10 u. 7.
Nieuwe maan 24 Juli, te 9 u. 39.
Eerste kwartier 31 Juli, te 11 u. 19.
Wisselagent - Correspondent
bij de Beurs van Brussel.
(Wettelijke borgsom nedergelegd
bij de Nationale Bank van België).
Aanbevolen geldplaatsingen
Kasbons op EEN JAAR van het Gemeentekrediet
van België3,60 netto.
Vijfjarige Schatkistobligaties 3,50
uitgegeven aan 99
Kostelooze Financieele Inlichtingen
Stipte geheimhouding.
112" Trekking op 25 Juni 1941
Serie 204007 wint 250.000 fr.
Twintig loten van 25.000 fr. zijn toegekend aan de vol
gende series
113965 145324 152381 158889 172487 184403
188429 193775 215958 220192 224164 226210
238385 244431 270197 287200 288134 291407
292355 297101
Krachtens een besluit van 10 Juni 1941 hebben de
vijffrankstukken van zuiver nikkel, uitgegeven ter vol
doening van de koninklijke besluiten van 27 Juni 1930,
21 December 1936 en 10 November 1938, geen wettelij
ken koers meer sedert 1 Juli 1941.
Deze maatregel betreft alle nikkelen stukken van
5 frank, zoowel die van klein formaat met den stempel
van den Belgischen leeuw (diameter 25 millimeter) als
de grootere modellen (diameter 31 millimeter) met de
beeldenaars van Albert en van Leopold III.
Hieruit volgt dat, van 1 Juli af, de zinken 5-frank-
stukken met den beeldenaar van Z. M. Leopold III,
jaartal 1941, uitgegeven ter voldoening aan 't besluit
van 24 Februari 1941 (Staatsblad van 27 Maart 1941)
alleen wettelijken koers hebben, samen- met de biljetten
van 5 fr.
Een op 30 September 1941 vastgestelde termijn wordt
aan het publiek toegestaan om de nikkelen 5-frankstuk-
ken, die na 1 Juli nog in zijn bezit mochten zijn, tegen
gangbare munt te ruilen. Zij worden aangenomen bij
de loketten van de Nationale Bank van België te Brus
sel en buiten de hoofdstad, en, in de plaatsen waar geen
agentschap van de Nationale Bank bestaat, bij de kan
toren van posterijen, belastingen, douanen en accijn
zen alsmede van registratie en domeinen.
Volgens de vastgestelde behoeften worden zinken
muntstukken van 25, 10 en 5 centimes geslagen.
MAUPASSANT
Guy de Maupassant werd geboren in 1850 Hij
diende als soldaat in 1870 en was ^gedurende een
tiental jaren ambtenaar aan de ministeries van
marine en van onderwijs.
Flaubert, die groote vriendschap voor zijn moe
der had, leidde gedurende bijna 10 jaar zijn po
gingen om te schrijven. Zijn debuut als schrijver
begon met de bijdrage «Boule de suifin de
Soirées de Médan (1880), een bundel novellen
en verhalen, waarin Zola en zijn vrienden hun
letterkundige theorieën toepasten.
Maupassant schreef ongeveer 300 novellen, die
hij uitgaf in bundels, waarvan de titel gewoon
lijk die van de eerste novelle is.
Tot de voornaamste behoorenLa maison Tel
lier, Contes de la bécasse, Mell° Fifi, Les soeurs
Rondoli, Miss Harriett, Contes du jour et de la
nuit, Le Horla, Le rosier de Mme Husson, enz...
Ook schreef hij romans dienen vermeld te
wordenUne, vie, Bel ami (waaruit de bekende
film ontstond), Mont Oriol, Pierre et Jean, Fort
comme la mort, en Notre coeur.
Ook reisindrukken, tooneel en verzen zijn van
hem bekend.
Midden in zijn werk openbaarde zich een ziels
ziekte, die steeds erger werd, hem eenige jaren
ongeschikt maakte voor eiken arbeid en eindelijk
zijn dood veroorzaakte.
Hij overleed op 7 Juli 1893 te Parijs.
Guy de Maupassant is de meest zuiver natura
listische van de Fransche naturalisten. Zijn ge
niale gaven komen het best tot haar recht in de
novelle. Zijn stijl kenmerkt zich door een zeld
zame kracht en preciesheid; hij versmaadt alle
ongewone versierselen. Daarbij is hij buitenge
woon objectief.
HUBERT EN JAN VAN EYCK
De gebroeders van Eyck zijn de grondleggers
van de Vlaamsche paneelschildering. Over hun
leven is slechts weinig bekend. Hun naam moet
ontleend zijn aan de stad Maeseyck, in Limburg,
en men plaatst hun geboortedatums, voor Hubert
tusschen 1366 en 1370, voor Jan tusschen 1380 en
1390. De datums van hun overlijden zijn beter
bekend, daar hun grafsteenen werden terugge
vonden. Hubert overleed te Gent in 1426 en Jan
te Brugge in 1441 (waarschijnlijk op 9 Juli), zoo
dat het deze week juist 500 jaar zou geleden zijn
dat deze kunstenaar Vlaanderen ontviel.
Wie waren hun leermeesters Gaf' Hubert les
aan Jan Men weet het niet. Jan werkte eerst
voor den bisschop van Beieren, Jan zonder Mede
lijden, die hem meenam naar Nederland. Later
kwam hij in de gunst van Philips de Goede. Deze
riep hem naar Rijsel, daarna naar Brugge en zond
hem naar Portugal om het portret te schilderen
van Isabella, dochter van Jan I en toekomstige
echtgenoote van Philips de Goede. Jan verbleef
15 maanden in Portugal en Spanje en werd naar
Vlaanderen terug geroepen door den dood van
zijn broeder.
Het hoofdwerk van de van Eyck's is het altaar
stuk De Vereering van het Lam Gods in Sint-
Baafs te Gent, geïnspireerd op de Openbaring van
Johannes. Hubert begon het werk en Jan vol
tooide het. Het is nog niet gelukt de beide handen
zeker te onderscheiden. Jan werkte er meer dan
6 jaar aan20 paneelen, 300 personages, nooit te
voren werd zulk een werk ondernomen. Alles is
bewonderenswaardig in dit werk de techniek,
die de kleuren tot op onzen tijd volmaakt zuiver
deed blijven, het coloriet, de verheven vroomheid
en de volkomen natuurgetrouwheid van personen
en landschap. De portretten der schenkers, Josse
Vijdt en zijn vrouw, de musiceerende engelen, de
figuren van Adam en Eva zijn allen meesterwer
ken op zichzelf.
De kerkfabriek van Sint-Baafs, geld noodig
hebbende, verkocht aan een zekere Van Nieuwen-
huys, bijna al de zijpaneelen voor de belachelijke
som van 3000 florijnen. Later werden ze door het
Museum van Berlijn voor 410.000 fr. aangekocht.
Na den wereldoorlog keerden ze terug naar Gent.
De huidige waarde van deze schilderij is onschat.
baar.
Alle andere aan de van Eyck's toegeschreven
werken zijn hoogstwaarschijnlijk door Jan alleen
gemaakt. Het beste daaronder is de Madonna
met den kanunnik Van der Paele» (Brugge), «net
het onovertroffen portret van den schenker. Zeer
bekend zijn verder de Madonna met den kanse
lier Rolin (Louvre), het portret van de vrouw
van den schilder, Margareta (Brugge) en dat van
het echtpaar Arnolfini (Londen).
