WETCN/CHAPPELÜk
Firma C. A. JANS
Naamdagen.
Zon. Opgang Ondergang
Maan. Opgang Ondergang
Maanstanden.
TREKKINGEN
Lotenleening 1938
Gemeentekrediet- 4 t. h. 1938
Loterij van Winterhulp
ALLE UURWERKEN
TAFELGERIEVEN
JUWEELTJES,
GESCHENKARTIKELEN in alle metalen
Kunt U voordeelig koopen aan de
BEWIJZEN VAN HERKOMST
HET YPERSCHE 12 -9 -1941
PARACELSUS
Naar aanleiding van de 400'' verjaring van zijn
overlijden, op 24 September 1541, te Salzburg,
wordt dit jaar de groote heelmeester, wijsgeer
en vernieuwer van de toenmalige wetenschap
pen, Theophrast von Hohenheim, beter bekend
onder den naam Paracelsus, plechtig herdacht,
Paracelsus was een der merkwaardigste figuren
van zijn tijd, en sommige grondbeginselen van
zijn wijsgeerige leerstelsels zouden ook thans
kunnen beschouwd worden als hoeksteenen van
de huidige wereldhervorming
De Tijd
Toen Paracelsus op 10 November (vermoede-
lijken datum) 1493 in het stadje Einsiedeln, in
het Zwitsersch kanton Schwyz geboren werd,
stond de wereld op een keerpunt. Gutenberg had
de boekdrukkunst uitgevonden, Luther was ge
boren, Colombus ontdekte het jaar daarvoor
Amerika en Copernicus wijzigde de heelalbe-
schouwing. De geneeskunde echter bleef in haar
kinderschoenen bijgeloof, mystiek, foutieve the
orieën en het vaste geloof in de ouderen (vooral
in Galenus (1), waren zooveel remmen voor haar
opbloei. De alchemie was in een nieuw stadium
getreden na de vergeefsche pogingen om den
Steen der Wijzen te maken was men op zoek ge
gaan naar een stof die den ouderdom tegen
houdt, de jeugd hergeeft en het leven verlengt
Deze elixir vitae» of levenselixir was nu het
doelpunt der alchemisten.
Naam, jeugd, studie en eerste zwerftochten.
Zijn vader was een geleerd medicus, die tevens
alchemie onderwees en afkomstig uit het adel
lijke geslacht Bombast of Bambast von Hohen
heim, bij Stuttgart. De eenige authentieke voor
naam van den zoon is Theophrast, misschien een
vergriekscht Gottwalt, terwijl de naam Paracel-
sus wel een latiniseering van Hohenheim (Cel
sius hoog) zal zijn ofwel gaf hij zich dien
naam naar Celsius, een beroemd Romeinsch arts.
Zijn volledige naam luidt Philippus-Auréolus-
TheophrastParacelsus Bombast v. Hohenheim. (2)
Het eerste medisch onderwijs genoot hij van
zijn vader; hij bracht zijn schooljaren in een
loodmijnendistrict door en werd voor verdere
studiën naar de universiteit van Bazel gezonden.
Hier maakte hij kennis met de geschriften van
den abt Johannes Trithemius, een beroemd astro
loog en alchemist en tevens ontwerper van een
systeem van stenographie. Van Bazel trok onze
student naar Würtzburg, werkte daarna in een
zilvermijn te Schwatz in Tirol, waar hij vooral de
chemie der metaalverbindingen en haar werking
op het menschelijk lichaam bestudeerde. Verder
studeerde hij in Ferrara en promoveerde er tot
doctor in de medicijnen.
Op 23-jarigen leeftijd (1516), begon Paracelsus
zijn zwerverstochten. Gedurende 10 jaar lang
zwierf hij dan als fahrender Schiller of Doc
tor» door Europa, Azië en Noord-Afrika rond en
bracht aan elke beroemde universiteit en aan
elk bekend hospitaal eenigen tijd door.
In Parijs ontmoette hij Ambroise Paré, den
grondlegger der moderne heelkunde, die evenals
Paracelsus in zijn moedertaal schreef (3). In
Montpellier bestudeerde hij de Moorsche genees
kunde Van daar trok hij over Bologna, Padua
(bezat toen een der beroemdste universiteiten),
Spanje, Portugal, Engeland naar de Nederlanden.
Hier nam hij het ambt van barbier-heelmeester
van het leger waar, doch zijn rusteloosheid dreef
hem verder door Duitschland, waar hij Luther
de nieuwe leer (protestantisme) hoorde verkon
digen door Zweden, waar hij de oorzaken van
de mijnrampen onderzocht en c|e ziekten der
mijnwerkers bestudeerde door Rusland, waar
hij de veeziekten naging naar Constantinopel,
waar hij evenals zijn tijdgenooten kwam zoeken
naar het geheim van de verlenging van het leven;
(1) Galenus: Grieksch geneeskundige; geboren in het
jaar 130, overleden omstreeks 200zijn op ontleedkun-
digen en zielkundigen grondslag gebouwd stelsel bleet
tot in de Middeleeuwen gelden.
(2) Het Museum van Brussel bezit een mooi portret
van Paracelsus. Het toont ons dezen hervormer als een
zeer energiek figuur. Het is een kopie gemaakt door
Rubens van een verloren geraakt doek.
(3) Dit was voor dien tijd iets buitengewoons, daar
de eenige taal in dewelke onderwezen werd en in de
welke wetenschappelijke werken werden geschreven
tiet Latijn was.
door Egyptenaar Klein Azië en Turkestan, waar
hij den zoon van den Grooten Khan vergezelde
bij het zoeken naar het geheim van den levens
elixir, dat in het bezit moest zijn van een Griek-
schen alchemist.
Gedurende deze tochten mengde Paracelsus
zich met allerlei soort van volk, eerlijke en on
eerlijke en deed vruchtdragende ervaringen op.
Hij studeerde, practiseerde, onderwees en in-
tusschen leerde hij onderscheiden wat goed en
wat dwaas was in de geneeskunst van zijn tijd.
De bedriegerijen van deze schijnwetenschap ver
ontwaardigden hem. zoodat hij in Bazel aange
komen (1526), waar hij benoemd was tot hoog
leeraar in de medicijnen en stadsmedicus, gereed
was voor zijn grooten strijd tegen de verkeerde
beginselen der geneeskunst, een strijd, die dezen
hervormer gansch zijn leven lang heeft gestre
den. (Vervolgt).
van 14 tot 20 September 1941.
Zondag 14 SeptemberKruisverheffing, Maternus.
Maandag 15 September Eleuterius, Nicodemus.
Dinsdag 16 SeptemberO. L. Vrouw der 7 Weeën,
Cornelius, Cyprianus, Lucia.
Woensdag 17 September Lambertus, Sylverius.
Donderdag 18 SeptemberSophia, Jozef van Cuper
tino.
Vrijdag 19 SeptemberJanuarius, Tecla.
Zaterdag 20 September Eustachius,
Zondag 14 September 7 u. 15 20 u. 01
Maandag 15 September 7 u. 17 19 u. 58
Dinsdag 16 September 7 u. 18 19 u. 56
Woensdag 17 September 7 u. 20 19 u. 54
Donderdag 18 September 7 u. 21 19 u. 51
Vrijdag 19 September 7 u. 23 19 u. 49
Zaterdag 20 September 7 u. 25 19 u. 47
Zondag 14 September 0 u. 55 15 u. 42
Maandag 15 September 1 u. 48 16 u. 29
Dinsdag 16 September 2 u. 00 17 u. 12
Woensdag 17 September 2 u. 49 17 u. 50
Donderdag 18 September 3 u. 55 18 u. 25
Vrijdag 19 September 5 u. 05 18 u. 56
Zaterdag 20 September 6 u. 19 19 u. 26
Nieuwe maan 21 September, te 6 u. 38.
Eerste kwartier27 September, te 22 u. 9.
Volle maan5 October, te 10 u. 32.
Laatste kwartier13 October, te 14 u. 52.
Op Vrijdag 5 September had de 35e trekking plaats
van de lotenleening 1938.
Reeks 128298 wint 500.000 frank.
De volgende reeksen winnen ieder 25.000 frank
106265 109181 120575 122440 134736 141695
149214 150232 150735 153752 161808 165065
166399 167057 178183 184484 197988 211070
216974 233433 239523 244227 253163 258583
269729 274573 275634 286899 295264 296743
O
SI* trekking op 4 September 1941
Een lot van 1 millioen frank is toegekend aan de
reeks 303730
De volgende reeksen zijn terugbetaalbaar met 10.000
frank
101265 131910 145434 147071 153696 164099
164933 170479 178791 178912 180103 185933
191167 195292 196022 208526 217195 219483
226646 235769 240362 259055 264590 266361
288137 291464 305319 310387 324464 338755
O
Trekking der 8' snede
Zaterdag namiddag had te Brussel de trekking plaats
der 8^ snede van de Loterij van Winterhulp.
Ziehier de uitslagen
Winnen 100 fr. de loten eindigend op 9.
Winnen 250 fr. de loten eindigend op 92.
Winnen 1000 fr. de loten eindigend op 507 en 550.
Winnen 5.000 fr. de loten eindigend op 1409 en 4217.
Winnen 10.000 fr. de loten eindigend op 3254.
Winnen 25.000 fr de loten eindigend op 25650, 85623,
80554, 36116, 95516 en 68339.
Winnen 50.000 fr. de loten eindigend op 73394, 89790,
51610 en 95555.
Volgende loten winnen 100.000 frank 236851, 101702,
254462, 171721 en 155816.
Wint 1.000.000 frank het lot256996.
in GERO - ZILMETA, gansch vlekvrlj wit
metaal.
Herverzilvering, vergulding, plaHneering
en chromeering.
Surmont de Volsberghestraat, 24 - IEPER
H. R. leper386 Postcheck. 155.95
Hervorming en inkoop van alle oude gou
den juweelen aan hoogste prijzen.
Herstellingen worden nauwkeurig gedaan.
FLOR ALPAERTS
Flor Alpaerts werd geboren te Antwerpen op
12 September 1876. Hij was aanvankelijk een
leerling van Peter Benoit en later van Jan
Blockx. Hij studeerde aan het konservatorium
van zijn geboortestad en voorts bij Tilborghs,
bestuurder van het «Théatre Royal». Hij was or
kestleider der koncerten van den Antwerpschen
Dierentuin en stichter van het Peter Benoitfonds.
waarvan hij sinds 1922 de koncerten leidt.
Flor Alpaerts heeft een echte vereering voor
zijn meester Benoit alhoewel de klauw van den
meester minder op zijn werk is geprent. Alpaerts
is eerder een discipel van Jan Blockx en heeft
diens kleurige muziektaal tot een zeer persoon
lijke, eigen schoonheid wéten te verwerken.
Alpaerts schildert graag met het orkest. Een
zijner eerste komposities Psyche toont dit
reeds aan; het is de verklanking van uittreksels
uit Couperus' dichterlijk symbolisch werk. Deze
bladzijden zijn rijk gestoffeerd en buitengewoon
levendig en men staat verwonderd te vernemen
dat het hier een werk geldt van een 24-jarige.
Alpaerts is vooral bekend om zijn symphonisch
gedicht Pallietereen levenslustig en uitbun
dig werk naar,, zooals iedereen het raden kan, too-
neelen van Felix Timmermans. Het succes van
dit werk ging ver over de grenzen en te Mar
seille, waar Alpaerts ieder jaar in den herfst als
orkestleider te gast was, werd Pallieter geestdrif
tig onthaald. De Zuid-Fransche bladen spraken
niet alleen met lof over de gaven als komponist
en als dirigent van Flor Alpaerts, maar zagen er
tevens de gelegenheid in, den Vlaamschen kunst
roem in het algemeen te bezingen. Zoo verrichte
Flor. Alpaerts flink propagandistisch werk.
Hadermann schrijft over Alpaerts als dirigent
«Wie het voorrecht heeft genoten, onder de
leiding van Flor. Alpaerts te spelen of te zingen,
weet beter dan wie ook, welk bezieler ook hij
is, hoe hij al de elementen als met zoovele on
zichtbare draadjes gebonden houdt, hoe hij, door
een buitengewoon los en onafhankelijk spel van
beide vrije handen én koren én orkest als het
ware bespeelthoe hij opjaagt en bezweert,
een inzet weet aan te geven, gebiedend en kor
daat, hoe hij met een blik, met een trek van de
gelaatszenuwen de minste van zijn bedoelingen
verraadt
Van zijn hand verscheen verder Muziek le
zen en schrijven in 5 deelen, symphonieën voor
orkest, kantaten en liederen.
NICOLAAS BEETS
Nicolaas Beets werd op 13 September 1814 te
Haarlem geboren. Hij studeerde de theologie en
promoveerde op 25-jarigen ouderdom tot doctor
in de theologie. Hij werd predikant te Heem
stede, daarna te Utrecht. In 1875 werd hij in deze
laatste stad tot hoogleeraar in de theologie be
noemd en drie jaar later tot rector verheven. Hij
overleed te Utrecht op 3 Maart 1903.
Beets heeft weinig op gebied van wetenschap
pelijke theologie geschreven doch leverde heel
wat op stichtelijk terrein. Bekend is vooral
Stichtelijke Urendat van beteekenis is ge
weest in de geschiedenis der geestelijke ontwik
keling onzer Noorderburen.
Als dichter van stichtelijke poëzie is Beets nog
bij velen geliefd. In verschillende Nederlandsche
kerkelijke gezangboeken komen liederen voor
van zijn hand.
In de geschiedenis der Nederlandsche letter
kunde neemt Beets een bijzondere plaats in. Als
student vertaalde hij den romantieker Byron.
Later werd hij als dichter meer zichzelf en dicht
te hij aardige liedjes in den volkstoon De Con
ducteur Het Boertje van Heemstede huise
lijke poëzie «Wanneer de kinderen groot zijn»,
Herinneringgeestige puntdichten en gele
genheidsgedichten.
Nicolaas Beets is echter vooral bekend voor zijn
prozawerk de Camera Obscura (1839), dat hij
onder den schuilnaam Hildebrand uitgaf, en
waarin hij verschillende stukken uit zijn stu
dententijd vereenigde. Toen Beets stierf kende
het boek reeds zijn 22" druk.
Door behandeling en stof is de Camera Obscura
een door en door Hollandsch boek.
Verder gaf Beets nog letterkundige studies en
bezorgde hij uitgaven van gedichten van Anna
Roemers, Visscher en van Staring.
te verkrijgen ten bureele dezer
