André SEDEYN
HERSTELLEN
ALLE RADIO'S
WCTEN/CWAPPELU
O.C.A. S. A., 494, St. op Alsemberg, Brussel;
Tel. 43.00.30
INLICHTINGEN Gasdienst leper
Gasdienst Roeselare
Aangifte van de fruitvoorraden
H U IS
2, Rijsselstraat (Croote Markt)
Y P E R
RADIO'S - PICK - UP S
PHONO - PLATEN NAALDEN
Kontant en Krediet
MET WAARBORG
Aankoop van oude Platen aan de
hoogste prijzen.
Naamdagen.
Zon. Opgang Ondergang
Maan. Opgang Ondergang
Maanstanden.
Verwoeste Gewesten 1921
Lotenleening 1933
58, Yvonne Serruysstraat, Meenen
Tel. Meenen 464
PAST OP DE VELODIEVEN
HET YPERSCHE 21-11-1941
DE GEBROEDERS MONTGOLFIER
Reeds eeuwen lang hebben de menschen er van ge
droomd te kunnen vliegen. Lang voordat men er toe
kwam, de oplossing van het vraagstuk te zoeken in de
luchtschroef, hebben koene uitvinders alles in het werk
gesteld om apparaten samen te stellen, die «lichter dan
de luchtwaren. Een zekere faam bereikte in dit op
zicht het denkbeeld van Pater Lana, die voorstelde,
groote blikken bollen luchtledig te pompen, waardoor
zij vanzelf de noodige stijgkracht zouden krijgen. Dit
plan had echter als nadeel dat de luchtdruk van buiten
de blikken bollen plat drukte.
Op 5 Juni 1783 werd voor het eerst in het stadje An-
nonay een reusachtigen kogel opgelaten. Honderden
menschen waren getuigen van de eerste luchtreis, die
alleen door den ballon, gemaakt werd. De uitvinder of
beter de uitvinders waren de gebroeders Joseph en
Etienne Montgolfier, die aan het hoofd stonden van een
papierfabriek. Deze eerste ballon, Montgolfièrege
doopt, naar den naam van de uitvinders, bestond uit
paklinnen, hij had een doorsnede van 12 meter en woog
250 kgr. Van onder was hij open. Onder deze opening
bevond zich een soort verwarmingstoestel, waarop een
klein vuurtje van stroo en wol-afval brandde, wat er
nogal gevaarlijk uitzag. Doch alles ging goed de bal
lon maakte een geslaagde tocht, die echter spoedig was
afgeloopen, want reeds 10 minuten later was het vuurtje
uitgebrand en 2 a 3 kilometer verder kwam het ge
vaarte op den grond terecht. De opstijgende warme
lucht (door het vuur verwarmd) verwarmde de lucht
in het omhulsel, waardoor deze lucht uitzette en een
deel zich een uitweg baande door de opening van
onder. Op deze wijze werd de ballon lichter en kreeg
zoo de noodige kracht om op te stijgen.
Toen vatten de gebroeders Montgolfier het vraagstuk
aan, of levende wezens een luchttocht konden door
staan. Om te beginnen probeerde men het met dieren.
Deze proef vond plaats in tegenwoordigheid van het
gansche hof te Versailles. Men zette als eerste lucht-
passagiers ter wereld een lam, een haan en een eend
in den gondel van een nieuwen MontgolfièreDe
tocht verliep uitstekend en het drietal kwam in uitste
kenden toestand op de aarde terug.
Na dit zonder ongelukken volbrachte vliegrecord door
dieren, wilden de menschen ook niet langer achterblij
ven. De jeugdige professor Pilatre de Rozier, gecoif
feerd met een prachtigen hoogen hoed, en de Fransche
officier, markies de Rossier, met een niet prachtiger
pelsmuts op het hoofd, waren de eerste menschelijke
luchtreizigers. Op 22 November maakten ze de eerste
geslaagde luchtreis mee en landden veilig.
Joseph Michel (1740-1810) en Jacques Etienne (1745-
1799) Montgolfier kunnen met het volste recht den roem
voor zich opeischen, dat zij gezamenlijk de pioniers van
het luchtvaartwezen zijn. De oudste, Joseph, was een
kalme, rustige figuur, de jongste, Etienne, bezat een
vurige natuur, voor wie geen plan te gewaagd was. Dit
neemt niet weg, dat de beide broeders het samen voor
treffelijk eens wisten te worden. Joseph heeft later nog
andere uitvindingen gedaan, zooals die van een val
scherm en van den schokbreker.
Het princiep, door de gebroeders Montgolfier toege
past, is heden geheel verlaten, daar het hefvermogen
van warme lucht uiterst gering is.
Hullbroeck is een onzer populairste componis
ten welnu, hij schreef de muziek voor Sepp'l.
Is dat geen waarborg
In het Staatsblad van 14 November verschijnt vol
gende verordening
Ieder eigenaar of stockeerder van appels en peren
is verplicht aan de Hoofdgroepeering Tuinbouwpro
ducten, Groenten, Fruit aangifte te doen van de stocks
deaer producten welke hij bezit, te 24 uur, den dag
van het van kracht worden van deze verordening.
Geen aangifte wordt vereischt voor een op de ver
blijfplaats van den eigenaar gestockeerde hoeveelheid
appels of peren, welke in totaal, de 50 kilogram per
persoon deeluitmakend van het gezin van den eigenaar
niet overschrijdt.
M de aangifte moeten voorkomen Namen, adres,
hoedanigheid van den eigenaar, hoeveelheid appelen,
hoeveelheid peren, nauwkeurig adres van de stockee-
ringsplaats.
De aangifte moet binnen drie dagen na het van
kracht worden van deze verordening, ingestuurd wor
den aan de Hoofdgroepeering Tuinbouwproducten
41-43, Schildknaapstraat, Brussel.
van 23 tot 29 November 1941
Zondag 23 November Clement, Felicitas, Trudo.
Maandag 24 November Johannes van 't Kruis, Flora.
Chrysogonus.
Dinsdag 25 November Catharina, Marcus.
Woensdag 26 NovemberJohannes Berchmans, Victo-
rina, Delphina. Silvester, Petrus van Alexandrië.
Donderdag 27 November Albertus, Acharius, Amel-
berga, Oda.
Vrijdag 28 NovemberMansuetus, Sosthenus, Rufus.
Zaterdag 29 NovemberSaturinus, Radbodus.
Zondag 23 November 9 u. 10 17 u. 47
Maandag 24 November 9 u. 12 17 u. 46
Dinsdag 25 November 9 u. 14 17 u. 45
Woensdag 26 November 9 u. 15 17 u. 44
Donderdag 27 November 9 u. 16 17 u. 44
Vrijdag 28 November 9 u. 18 17 u. 43
Zaterdag 29 November 9 u. 19 17 u. 42
Zondag 23 November 13 u. 15 22 u. 53
Maandag 24 November 13 u. 53 0 u. 02
Dinsdag 25 November 14 u. 25 1 u. 10
Woensdag 26 November 14 u. 52 2 u. 00
Donderdag 27 November 15 u. 16 2 u. 17
Vrijdag 28 November 15 u. 41 3 u. 22
Zaterdag 29 November 16 u. 04 4 u. 26
Eerste kwartier25 November, te 19 u. 52.
166° trekking van 15 November 1941.
Het lot van 250 000 fr. is toegekend aan de serie
19170 Nr 20.
Het lot van 100.000 fr. is toegekend aan de serie
87.144 Nr 5.
Drie loten van 50.000 fr. zijn toegekend aan serie
14584 Nr 19serie 168,783 Nr 12 en serie 150.770 Nr 15.
Een lijst van de andere obligaties die terugbetaalbaar
zijn zonder premie, zal kortelings in het Belgisch Staats
blad verschijnen.
Trekking van 18 November
Den 18 November had ten zetel van de Nationale Bank
de trekking plaats van de Lotenleening 1933.
Serie 185.108 wint het lot van 500.000 frank.
De hlernavermelde reeksen winnen ieder 25.000 fr
100651 102964 108733 110936 118659
126142 131777 132512 138966 146794
166168 174577 185113 188797 201772
204834 210913 211336 214488 216192
237560 237952 251738 253387 255165
256129 260767 267292 276647 277750
286308 297862 318677 322978 326484
326666 342023 346294 350317 363459
365961 380292 381499 396383 399725
KOO Referentie*
Voordeelige Prijzen
Gemak van betaling
ALFRED NOBEL (Slot)
In tegenstelling met de meeste groote uitvinders bleek
Nobel een knap zakenman te zijn. Gedurende zes jaren
maakt hij buitenlandsche reizen om overal dynamiet-
fabrieken op te richten. Na het jaar 1870, dus 4 jaren
na de uitvinding, heeft Nobel reeds fabrieken gesticht
in Noorwegen, Duitschland, Zwitserland, Italië, Spanje,
Portugal, Oostenrijk, Hongarije en Finland. In Enge
land rijzen moeilijkheden op, doch in 1871 zijn deze ook
overwonnen en krijgt hij de toelating om in Glasgow
een fabriek te stichten. In Frankrijk wil het ook niet
vlotten en slechts na 1875 mag het dynamiet aldaar
vrij vervaardigd worden. Ook buiten Europa verrezen
Nobelfabrleken. In Zuid-Amerika, Canada, Zuid-Afrika
en Japan. In 1880 wist Nobel de meeste maatschappijen
in twee groepen samen te brengen
Intusschentijd verwerft hij patenten op de bereiding
van zwavelzuur, rookloos kruit, een automatische rem-
inrichting enz. In totaal zijn er door hem 129 patenten
aangevraagd.
In 1890 werd Nobel buiten zijn weten en willen, door
zijn medewerker de Franschman Paul Barbe, in het
Panama-schandaal betrokken, doch alles kon spoedig
geregeld worden.
Een jaar daarop trok hij zich uit de zaken terug en
ging rusten op zijn villa te San Remo, waar hij cp 10
December 1896 in zijn werkkamer stierf. Hij was toen
63 jaar oud.
DE NOBELPRIJZEN
Twee jaar voor zijn dood had Nobel in tegenwoor
digheid van twee getuigen zijn testament opgemaakt.
Dit testament miste zijn effect niet toen het openbaar
werd gemaakt. Bijna gansch zijn fortuin, 32 millioen
Zweedsche kronen (ongeveer 225.000.000 fr.) liet hij na
tot oprichting der zgn. Nobelfundatie. De intrest dezer
fundatie moet elk jaar verdeeld worden onder 5 prijzen
die worden toegereikt aan degenen die zich het meest
verdienstelijk hebben gemaakt op 't gebied der physica,
scheikunde, geneeskunde, literatuur, en voor de be
vordering van den wereldvrede. De prijzen, die elk on
geveer 1 millioen frank bedragen, worden toegekend
door de Zweedsche Academie voor Wetenschappen te
Stockholm voor wat betreft de natuur-, schei- en let
terkunde, door het Carolinisch (medisch chirurgisch)
Instituut te Stockholm voor wat betreft de geneeskunde
en door de Noorsche Parlementscommissie te Oslo voor
wat betreft den vredesprijs. Een prijs kan in tweeën
gedeeld wordenbehalve het bedrag ontvangt een be
kroonde een gouden medaille en een diploma en van
hem wordt verwacht dat hij een lezing zou houden over
zijn arbeid te Stockholm of te Oslo.
Nakomelingen had Alfred Nobel niet (hij is nooit ge
trouwd geweest), zijn naaste familieleden, de zoons van
zijn broers, waren zelf schatrijk door het uitbaten van
petroleumvelden in Rusland, echter verre bloedverwan
ten waren er en deze hieven een protest aan tegen het
zonderling testament, doch zonder succes.
Het kapitaal der. Nobel-fundatie werd belegd in
Zweedsche staats- en gemeente-obligaties, hypotheken,
enz. en zoo heeft het niet geleden onder de inflatiemaat
regelen gedurende en na den wereldoorlog.
Vijf jaar na het overlijden van Nobel, op 10 Decem
ber 1901, werden voor het eerst de vijf prijzen toege
kend. De laureaten waren: voor de natuurkunde, de
Duitscher Konrad von Rönitgen, de ontdekker der
X-stralen; voor de scheikunde, de Nederlander J. H.
Van 't Hoff voor zijn studie over de koolstofatomen
voor de geneeskunde, de Duitsche docter Emil von
Behring, de ontdekker van het serum tegen diphterie
(kroep); voor de letterkunde, de Fransche dichter Sully
Prudhomme; voor den vrede, de Zwitser Henri Dunant,
de stichter van het Roode Kruis en de Fransche econo
mist Frederic Passy.
Tot en met 1936 ziet de rangschikking er als volgt uit:
1. Duitschland40 Nobelprijzen2. Engeland 26
3. Frankrijk 244. Vereenigde Staten 22 5. Zweden 14;
6. Nederland 97. Zwitserland 8Oostenrijk 89. Ita
lië 6 10. België 5Denemarken 5; Noorwegen 513.
Rusland 314. Britsch-Indië 2Spanje 2 Canada 2
Polen 218. Argentinië 1 en Ierland 1 Nobelprijs.
De Nobelprijzen door onze landgenooten gewonnen
zijn de volgende
1904 Instituut van internationaal recht te Gentprijs
voor den vrede. t
1909: Beernaert: prijs voor den vrede
1911 Maeterlinck: prijs voor de literatuur
1913La Fontaineprijs voor den vrede
1919Bordetprijs voor de geneeskunde.
Na 1936 behaalde Prof. Cornelius Heymans den prijs
voor geneeskunde, zoodat we tenslotte op 6 Nobelprij
zen mogen bogen.
Het kan vreemd klinken dat een Dynamietkoning i
stierf als pacifist door het stichten van een vredesprijs,
doch Nobel zag in de door hem uitgevonden springstof,
naast een prachtig hulpmiddel bij het exploiteeren van
mijnen, aanleggen van spoorwegen, ontginningen, en».,
een belemmering van den oorlog. Zijn paradoxale op
vatting, dat men slechts door het fabriceeren van de
verschrikkelijkste wapenen de oorlog onmogelijk kan
maken, dreven hem ertoe zich voortdurend daadwerke
lijk met de wapenindustrie bezig te houden.
Hoe het ook zij, de naam van Alfred Nobel als vriend
van de kunst en wetenschap zal door zijn nalatenschap
altijd levendig blijven.
De andere leden der familie, zijn broers Lodewijk en
Robert en zijn neef Emanuel speelden een groote roi in
dé exploitatie der olievelden van den Kaukasus. Hun
levensloop was even avontuurlijk als dien van hun
vader Emanuel, doch wij zullen het bij deze melding
laten.
