WETGN/CHAPPELÜK
PER -USÊK.
VERZEKERINGEN
Edgard MISSIAEN
GROOTE FiGUREH
Naamdagen
ZWART PAPIER
voor verduistering
Zon.
Maan.
Maanstanden.
Zie uw biljetten van de
Winterhulploterij na
Gemeentekrediet 1930
VOOR UWE
Oude Houtmarktstraat, 6 - YPER
Kalender der Vlamingen
STAD YPER
Fonds der meest begaafden
HET YPERSCHE 20 - 2-1942
van 22 tot 28 Februari 1942
ARCHIMEDES
I. DE TIJD
De wiskunde stond reeds In de vierde eeuw vóór onzt
iaartelling onder de beschaafde standen in Griekenland
in hoog aanzien. Het toppunt van haar bloei bereikte
dj te Alexandrië, dat na het verval van Griekenland,
liet middelpunt der Grieksche beschaving werd en een
verzamelplaats- was van de beoefenaars der wis- en
natuurkundige wetenschappen. Hier ontstof in de 3-
eeuw vóór Christus het beroemde leerboek der meet-
kimde van den wiskunstenaar Euclides (315-255), een
zoo voortreffelijk in elkaar gezet werk, dat het tot in
de vorige eeuw. zij 't ook eenigszins gewijzigd, op de
dholen werd gebruikt De beroemdste leerling van
EvIStaer ■wast* Archimedes.
II. DE PERSOON
Over het leven der Grieksche wiskunstenaars is in
het algemeen weinig bekend en Archimedes vormt op
dezen algemeenen regel slechts schijnbaar een uitzon
dering. Reeds het geboortejaar staat niet geheel vast en
men vermoedt dat het het jaar 287 vóór Christns is.
Hij was Syracusenaar van geboorte. Over zijn af
komst is weinig met zekerheid te zeggen. Sommige klas
sieke schrijvers geven ons den indruk dat hij arm was
en van geringe geboorte. Volgens andere schrijvers zou
liij een familielid van koning Hiëroon van Syracuse ge-
weegt zijn, wat zou te denken laten dat zijn afkomst
nlel zoo gericht was.
Hij zou de zoon geweest zijn van den astronoom Phei-
dias, van wiens werk men niets anders weet dan een
schatting van de verhouding van de diameters van zon
en maan.
Als legenden en onmogelijkheden moeten aanzien
worden de gezegden dat hij de zoon was Van Pytha
goras (1) of dat hij lessen van Plato zou hebben ge
hoord ,('Flato was al 60 jaar dood toen Archimedes op
<1e wereld kwam).
Archimedes kwam minstens éénmaal in Egypte en
onderhield verder vriendschappelijke betrekkingen met
verschillende geleerden te Alexandrië. Archimedes stu-
iteerde o. a. bij Euclides In het toenmalig centrum der
Grieksche wetenschap. Hier zou hij de cochlias of wa-
terschrpqt hebben, uitgevonden.
Archimedes zou' na zijn terugkeer uit Egypte nog
tad ere landen hebben bezocht, al. Spanje. Daar ver
leende hij den koning Cilodastri bijstand ia een zee
oorlog tegen de Engelsehen door de uitvinding van eer.
middel om brandend pek op de schepen der tegenstan
ders te spuiten.
Het is niet uitgesloten dat Archimedes een tweede
meal in Egypte is geweest, doch meestal wordt aange
nomen dat hij het grootste deel van zijn leven in zijn
geboortestad Syracuse heeft gesleten, en daaruit de
groote faam verspreid, die zijn naam in de oudheid
omgeeft.
Archimedes hechtte de grootste waarde aan de zuivere
wh&unde en al wat techniek aanging, aanzag hij als bij
zaak en iets laag. Plutarchus (2) verhaalt over hem
Voortdurend betooverd door een heim steeds vergezel
lende Sirene, vergat 'hij zich te voeden en liet hij de
verzorging van zijh lichaam na en, wanneer hij, zooals
cSkwijls geschiedde, met dwang naar bad en zalving
werd gedreven, teekende hij nog geometrische figuren
ia de aschXen met dén vinger trok hij lijnen op het
gezalfde lichaam...»
IU. GEEF MIJ EEN PLAATS WAAR IK STAAN KAN
Kaning Hiëroon, die bekend stond om zijn ne'ging
groote bouwwerken te laten uitvoeren, had den bouw
van het beroemde schip Surakosia laten uitvoeren om
het ha' voltooiing vol geladen met levensmiddelen, ten
geschenke te geven aan koning Ptolemaios van Egypte.
Dit befaamde zeekasteel, waarvan de grootte op 4200 ton
geschat wordt, was met alle denkbare wonderen van
weelde en techniek toegerust. Archimedes had het op
pertoezicht over de werken.
Toen het schip klaar was. wist men niet hoe het te
water te laten de hulp van Archimedes werd inge
roepen en deze vervaardigde énkele werktuigen
Koning Hiëroon bediende zelf de nieuwe vervaardigde
toestellen en het schip gleed te water. De koning riep
toen verbaasd uit (t Van dezen dag af moet Archi
medes geloofd worden in alles, wat hij zegt
(Vervolgt).
<L> Pythagoras Grieksch wijsgeer, sterren- en wis
kundige. Leefde van 570 tot 500 vóór Christus, dus on
geveer 300 jaar vóór Archimedes Hij leerde de ziels-
va-fauizmg, beoefende de wiskundige getallenphilo-
Atphie'en "predikte een strenge zedenleer. Hij stelde het
eerste astronomisch wereldsysteem op (de zon draait om
•de stilstaande aarde), vond een tafel van vermenig
vuldiging uit en is de ontdekker van de welbeken.de
Stelling van Pythagoras» ook genoemd de «Ezels-
teug Deze zegt dat de som van de vierkanten, be-
-efereven op de rechthoekszijden van een rechthoekigen
driehoek, gelijk is aan het vierkant beschreven op de
schuine zijde van dien driehoek.
(2) Plutarchus (of Ploetarchos) Grieksch geschied
schrijver, leefde van het jaar 46 tot 120. Schreef Ver-,
gelijkende Levensbeschrijvingen (telkens een Griek
naast een Romein), boeiende levendige karakterschet
sen die veel werden gelezen, maar met weinig critischen
gfeest zijn opgesteld.
steeds te bekomen ter
DRUKKERIJ DUMORTIER
31, Boterstniat, Yper.
Zondag 22 Februari St Petrus' Stoel te Antiocliië.
Isabella, Margareta.
Maandag 23 Februari Petrus Damianus, Omieus.
Dinsdag 24 Februari Matthias.
Woensdag 25 Februari Walburgis.
Donderdag 26 Februari Nestor, Alexander.
Vrijdag 27 Februari Gabriël van O. L. Vrouw van
Smarten, Leander, Honorina.
Zaterdag 28 Februari Romanus, Oswald.
Opgang
Ondergang
Zondag 22 Februari
8 u. 43
19 u.
10
Maandag 23 Februar
8 u. 41
19 u.
12
Dinsdag 24 Februari
8 u. 39
19 u.
14
Woensdag 25 Februari
8 u. 37
19 u.
16
Donderdag 26 Februari
8 u. 35
19 u.
17
Vrijdag 27 Februari
8 u. 33
19 u.
19
Zaterdag 28 Februari
3 u. 31
19 u.
21
Opgang
Ondergang
Zondag 22 Februari
12 u. 02
2 u.
00
Maandag 23 Februari
12 u. 36
2 u.
58
Dinsdag 24 Februari
13 u. 13
3 u.
54
Woensdag 25 Februari
13 u. 59
4 u.
47
Donderdag 26 Februari
14 u. 46
5 u.
37
Vrijdag 27 Februari
15 u. 43
6 u.
19
Zaterdag..28 Februari
16 u. ,45
7 u.
00
Eerste kwartier23 Februari, te 5 u. 40.
Volle maan3 Maart, te 2 u. 20.
Laatste kwartier9 Maart, te 24 u.
Nieuwe maan17 Maart, te 1 u. 50.
Vanaf 7 Maart aanstaande worden de winnende bil
jetten der elfde schijf 1941 der Loterij Winterhulp niet
meer uitbetaald.
Zie dus een laatste maal uw biljetten na, door de
trekkingslijst. bij uwen gewonen verkcoper, te raad
plegen of, indien U ze in uw omgeving niet meer vindt,
door een kostelooze lijst aan te vragen aan de Loterij.
56, Gulden Vlieslaan te Brussel.
Zie uw biljetten na voor den 7 Maart.
ll" trekking van 2 Februari 1942
vanaf 1 Maart 1942
frank
670
931
1403
1894
2363
3381
4698
5543
6093
6884
7675
8139
8568
9323
9945
Zijn terugbetaalbaar
Obligaties van 10.000
194 259 308 378
817 849 895 898
1240 1280 1374 1390
1685 1752 1862 1870
2036 2102 2319 2324
2946 2981 3089 3264
3972 4074 4426 4546
5242 5295 5513 5514
5943 5953 6C06 6055
6620 6645 6790 6802
7465 7505 7543 7583
7976 8087 8091 8129
8404 8444 8498 8532
9183 9209 9227 9314
9551 9559 9677 9867
Obligaties
242 292
615 700
1187 1256
1927 2351
3043 3055
3744 3765
4231 4267
4871 4956
Obligaties van 1.000 frank (1 tot 10)
van 5.000 frank (1
308 323 339
760 776 809
1375 1451 1613
2412 2522 2566
3142 3224 3266
3771 3927 3974
4389 4422 4591
675
740
77U
801
952
1133
1188
1235
1466
1524
1559
1616
1959
1980
1997
1993
2566
2619
2629
2807
3382
3465
3762
3846
4863
4962
5190
5222
5812
5862
5871
5939
6133
6423
6511
6550
7020
7035
7303
7342
7685
7883
7898
7917
8232
8334
8346
8390
8681
8735
8852
9003
9326
9367
9374
9465
en 2)
356
499
592
614
995
1115
1134
1174
1675
1696
1705
1805
2660
2698
2767
2865
3355
3479
3641
3642
4051
4070
4135
4159
4665
4739
4829
4841
50
146
233
356
393
407
426
606
906
941
953
1058
1131
1146
1284
1350
1376
1625
1636
1716
1822
1862
1997
2012
2128
2191
2345
2372
2401
2473
2534
2775
2828
2852
2936
3141
3215
3219
3301
3331
3473
8463
3613
3671
3710
3729
3778
3840
3952
4027
4071
4083
4116
4196
4207
4455
4483
4586
4610
4741
4766
4856
4897
4910
5141
5179
5337
5475
5711
5752
5764
5838
6239
6308
6361
6539
6750
6755
6796
6799
6868
6891
6901
7013
7198
7199
7251
7317
7391
7475
7499
7541
7594
7644
7684
7840
7845
7877
7941
7971
8042
8052
8075
8152
8197
8260
8301
8402
8486
8545
8637
8781
8764
8802
8926
8933
9075
9094
9105
9262
9320
9481
9529
9609
9627
9681
9720
9799
9802
9921
9966
10379
10431
10443
10455
10690
10782
10831
10832
11251
11309
11349
11357
11743
11772
11853
11871
11947
11966
12055
12">15
12306
12400
12412
12429
12436
12439
12467
12504
12556
12595
12620
12641
12773
12917
12940
12997
13040
13160
13175
13181
13206
13240
TEGEN BRAND, OP HET LEVEN,
ONGEVALLEN, VOOR AUTOS,
BURGERLIJKE VERANTWOORDELIJKHEID,
VOOR l8 KOMMUNIE, HUWELIJK
- en alle andere verzekeringen, -
WENDT U TOT
die U de beste voorwaarden en zekerste waarborg
biedt. (3206)
EMIEL HULLE'BROECK
Emiel Huliebroeck werd te Gentbrugge op 20 Februari
1878 geboren. Na middelbaar onderwijs genoten te heb
ben In het St-Gregoriuscollege te Ledeberg, volgde hl;
de lessen van het Gentsche conservatorium, waar hij o.a
den eersten-prijs voor orgel en voor harmonie wee
'kaapte. Hij kwam dan aan het hoofd te staan van
zangvereenigingen. In 1899 stichtte hij het Gentsch
A Capella-koordat in binnen- en buitenland eev
voorname rol in het vooroorlogsche muziekleven speel
de. Huliebroeck spande zich in om de Nederlandscht
polyphonisten, de oude Duitsche en Spaansche meesters
te doen kennen. Bovendien nam hij composities van
moderne Vlamingen in zijn altijd hoogstaande pro
gramma's op. Wat de jonge Huliebroeck deed in de
jaren tusschen 1900 en 1914 voor de verspreiding van de
oude en de nieuwe Vlaamsche muziek was al voldoende
om de dankbaarheid van zijn volk te verzekeren. Geen
onzer dirigenten heeft ooit de triomfen gekend zoo
schitterend als deze welke de leider van het A Capella-
koor vieren- mocht te Brest en te Parijs op wedstrijden
waar de grootste zangvereenigingen uit Frankrijk, Bel
gië en Duitschland het 'beste van het beste voortbrach
ten.
Ondertusschen komponeerde Huliebroeck de eerste
van zijn eigen liederen in volkschen trant. Op een con
cert ih 1903 werden met overweldigend succes uitge
voerd Kertingeland Mooi Grietje Ik ben de zan
ger van het Dietsche volk Liefdelied. Ze werden op
kosten van den auteur gedrukt op honderd exemplaren
Sedertdien zijn er meer dan 4.000.000 van Hullebroeck's
Liederen verspreid geworden in alle werelddeelen.
In 1904 is Huliebroeck begonnen met zijn voordrach
ten over het Vlaamsche lied, waarop hij ook zelf optrad
als zanger. Sindsdien is hij in Vlaanderen, Wallonië
Nederland, Oost-Indië, Zuid-Afrika, Amerika, honder
den malen opgetreden en heeft hij als varende zanger
als Vlaamsdhen Bard eer en roem verworven.
Met Conscience en Benoit is Huliebroeck één der
hardnekkigste opbouwers uit de cultuurherwording van
Vlaanderen.
Hullebroeck's operetten Sepp'l «Cupido Dicta
tor Knokkelbeen De Neger Het 'Meisje var.
Zaventhemmoeten aan de lezers niet meer voorge
steld worden, zij zijn overbekend.
Huliebroeck is ook leeraar geweest en wei een be
zielend leeraar o. a. aan de Normaalschool te Ger
Daarna werd hij inspecteur van de muziekscholen.
Piet Nuten, die een zeer goede studie over Hulie
broeck schreef, waaruit bovenstaande levensschets werd
geresumeerd, zegt in zijn besluit het volgende
c Huliebroeck heeft zijn volk niet alleen een Vlaamse}»
volkslied van zuiver gehalte geschonken, maar daaren
boven een kunstvol zangspel dat de vergelijking ma-
doorstaan met vele der goede buiteiüandsche producten
in het genre. Voor Vlaanderen zelf heeft hij op het be
slissende cogenblik den krachtlgen stoot gegeven voor
zijn muzikale operetten-genre.
Op 26 Februari 1689 overleed te Antwerpen Willem
Ogier, factor van de rederijkerskamer De Violier en
Den Olijftak. Deze merkwaardige too nee', schrijver
schreef vooral blijspelen o. a. De Seven Hoofdzonden».
Op 21 Februari 1811 werd het Willemsfonds gesticht
en in 1852 het Vlaamsch Studentengenootschap 't Zal
wel gaan
Dezen zelfden dag van het jaar 1911 overleed Felix
Plattean, de bekende bioloog, die evenals zijn vader.
Jozef Platteau. leeraar was aan de Gentsche hooge-
school.
22 Februari brengt ons twee geboorten in herinne
ring. Paul van Ostayen, de moderne dichter de man
met internationale belangstelling en de rustelooze zoe
ker, wïfehs intellect op paradoxen belust was, kwam in
1896 ter wereld. Jan Van Beers, die eveneens dichter
was maar vooral succes kende als causeur, werd in 1821
geboren.
Op 24 Februari 1879 zag de letterkundige Herman
Tqirlinck het daglicht te St Jans - Molenbeek. Hij stu
deerde de natuurwetenschappen, maar kende vooral suc
ces als auteur. Hij debuteerde met de landelijke ro
mans als De Wonderbare Wereld en schreef ver
volgens Mijnheer Serjanszoon een romantisch beeld
uit de XVIIF eeuw. In zijn romans Het Bedrijf van
den Kwade en Het Ivo: en Aapje teekent hij het
stadsleven. In den laatsten tijd hield hij zich vooral
bezig met tooneel. Bekend van hem zijn De vertraagde
Film Ik dien en De Man zonder Lijf
Op 25 Februari 1835 werd te Antwerpen den bouw
meester Lodewijk Baeckelmans en in 1853 te leper
Victor Begerem geboren.
ingevolge artikel 20 van het K. B. van 26 Juni 1927
moeten de aanvragen, om door het Fonds der meest
Begaafden ondersteund te worden, vóór 15 Maart 1942
bij den Heer Gouverneur der Provincie West-Vlaande-
ren te Brugge, ingestuurd worden.
Bti de aanvraag om ondersteuning, dewelke van het
gezinshoofd moet uitgaan en diens beroep moet op
geven, behoort gevoegd
1. Een uittreksel, op ongezegeld papier, uit de akte
van geboorte van het kind
2. Getuigschriften afgeleverd door de hoofden van
de gedurende de laatste drie jaar bezochte onderwijs-
inrlchtln gen.
Bewuste getuigschriften geven de Studieuitslagen per
vak aan. en wijzen op den verstandeli'ken aanleg en
de zedelMVe hoedanigheden van den leerling:
3 Een afschrift van het gezondheidsboekje voor
geschreven door het reglement op het geneeskundig
schooltoezicht.
Er zal geen gevoTg gegeven worden aan de vragen
d:e na 15 Maart gedaan worden.
Yper, den 24 Januari 1942.
De Burgemeester. J. Vanderghote.