WCTGN/CHAPPELÜK
GROOTE FiGÜREN
Aan de Candidaten voor eventueel
te begeven plaatsen
Prijs van Rome voor de Bouwkunst
Naamdagen
Zon.
Maan.
Maanstanden.
TREKKINGEN
Bitfinenlandsche Leening 5 t. h. met
premie, van 2.500.000.000 frank
Lotenleening 1938
Verwoeste Gewesten 1922
De buiten omloop gestelde nikkelen
5-frankstukken
Kalender der Vlamingen
HET YPERSCHE 13 - 3 -1942
ARCHIMEDES (Slot)
VII. DE DOOD VAN ARCHIMEDES
Na den val van Syracuse, moest Marcellus. tot zijn
spijt, de plundering der stad toelaten Archimedes was
op dit cogen-blik met een moeilijk vraagstuk bezig en
terwijl hij met gespannen aandacht de figuren be
schouwde, die hij In het stof 'had geteekend. naderde
herp gen soldaat. Deze gaf hem bevel, mee te gaan naar
Marcellus, doch Archimedes weigerde zoolang hij zijn
probleem niet had opgelost. De soldaat werd ongeduldig
en doodde tenslotte Archimedes. Dit gebeurde in het
jaar 212 v. C.
Bovenstaande versie zal ongeveer met de waarheid
overeenstrekken. De legende voegt er bij dat Archi
medes de bekende wotjrden wil mijn cirkels niet ver
staren zou uitgesproken hebben Wat het teekenen in
het stof betreft, dit valt cok te betwijfelen, daar Archi
medes' teekeningen in 't algemeen zeer ingewikkeld
waren. Hier wordt zonder eenigen twijfel iets heel an
ders bedoeld dan het stof van den grond, waarschijnlijk
werkte Archimedes zooals de meeste Grieksche wiskun
digen op een oppervlak van gladgestreken zand- of glas-
stof, dat een bak vulde, die abacus heette. Een te Hèr-
eulaneum (1) gevonden mozaiek. dat blijkbaar het be
faamde tooneel van den dood van Archimedes in beeld
brengt, ondersteunt daze opvatting. We zien er den ge
leerde gezeten aan een tafel, waarop de abacus ligt.
verontwaardigd opkijken naar een Romeinsch krijgs
man, die met getrokken zwaard naast hem staat en een
gebaar maakt alsof hij hem beveelt, mee te gaan. Archi
medes spreidt zijn handen beschermend over zijn werk
en spreekt waarschijnlijk de befaamde woorden uit.
Na een leven van toewijding aan de wetenschap, ein
digde de wijsgeer, wiskunstenaar en natuurkundige met
het dienstbaar maken van zijn kermis aan de verdedi
ging van zijn stad. Zucht naar kermis en liefde voor het
vaderland waren de drijfveeren van zijn handelen.
Archimedes zou bij zijn leven den wensch hebben
uitgesproken, dat op zijn graf een cylinder met inge
schreven bol zou worden geplaatst met een inscriptie,
waarin de door hem ontdekte verhouding van de in
houden dezer twee lichamen werd opgegeven (2) (3)
Marcellus, die den dood van zijn grooten tegenstander
erg betreurde., heeft voor de vervulling van dien wensch
zorg gedragen. Door dit grafmonument gelukte het 137
jaar later aan Cicero, die toen quaestor'van Sicilië was,
het graf van den grooten mathematicus te ontdekken,
verborgen cnder het struikgewas
(1) Herculaneum (stad van Hercules) stad in Oud-
Itelië, in het jaar 79 na Christus door een uitbarsting
van den Vesuvius onder asch bedolven, talrijke belang
rijke opgravingen werden er gemaakt.
(2) Over Bol en Cylinder- Boek I. Propositie 34. Van
een Cylinder, die een grooten cirkel van een bol tot
basis heeft en waarvan de hoogte gelijk is aan den dia
meter. is de totale oppervlakte anderhalfmaal zoo groot
als de oppervlakte van den bol en de inhoud anderhalf
zoo groot als zijn inhoud.
<3> Dezelfde figuur is ook cp de munten der stad Sy
racuse teruggevonden.
Provinciaal Bestuur West-Vlaanderen
—o
De personen die begeeren ingeschreven te worden op
de lijsten van de candidaten voor de eventueel te bege
ven plaatsen van provinciaal beambte in West-Vlaan
deren. worden verzocht vóór einde Maart 1942, eene
aanvraag daartoe te richten tot den Heer Gouverneur
der Provincie, te Brugge.
Kunnen alleen in aanmerking komen de personen, die
den oudeidom van 18 jaar bereikt hebben en nog geen
volle 40 jaar oud zijn (45 jaar voor de oudstrijders en
daarmede gelijkgestelden)een diploma kunnen voor
leggen van ten minste volledig lager, middelbaar of
daarmede gelijkgesteld onderwijs, die Belg zijn en in
het Jodenregister niet ingeschreven zijn, die een getuig
schrift kunnen voorleggen van goed gedrag en zeden,
die aan hunne militieverplichtingen voldaan hebben en
voldoende gezond zijn. Deze laatste voorwaarde zal even
tueel. vóór het indiensttreden, door een geneeskundig
onderzoek vastgesteld worden.
Bij hunne aanvraag, worden de belanghebbenden ver
zocht een afschrift te voegen van de diplomas of ge
tuigschriften van genoten onderwijs, die zij in hun bezit
hebben, alsook, in het voorkomend geval, eene nota met
aanduiding van al de diensten en de ambten die de
candidaat tot op heden waargenomen heeft-
De candidaten moeten ook de verplichting aangaan
in geval van benoeming te gaan wonen in de stad waar
zij zullen te werk gesteld worden of in een der onmid
dellijk aanpalende gemeenten.
Er wordt ter kennis van de belanghebbenden gebracht
dat de groote wedstrijd, gezegd van Romein de
bouwkunst voor 1942 voorbehouden is aan de kunste
naars van Belgische nationaliteit ten minste 21 jaar oud
en ten hoogste 30, op 1 Januari 1942.
De aanvragen tot deelneming aan den wedstrijd, ver
gezeld van een uittreksel uit de geboorteakte van den
mededinger en van een getuigschrift van nationaliteit,
dienen gericht te worden tot het bestuur van schoone
kunsten, letteren en volksopleiding, 52. Nijverheidstraat,
te Brussel, vóór 1 April 1942.
van 15 lol 21 Maart 1942
Zondag 15 Maart: Longinus. Lea.
Maandag 10 Maart: Eusebia. Cyriacus, Palmyra.
Dinsdag 17 MaartPatricius, Gertrudis van Nijvel
Woensdag 18 MaartCyriel van Jerusalem. Gabriel
Donderdag 19 Maart: Jozef.
Vrijdag 20 MaartAlexandra. Wulfram. Joachim
Zaterdag 21 Maart Benedietus
K*VswDaa
Opgang
Ondergang
Zondag 15 Maart
7 u. 58
19 u. 47
Maandag 16 Maart
7 u. 56
19 u. 48
Dinsdag 17 Maart
7 u 54
19 u. 49
Woensdag 18 Maart
7 u. 52
19 u. 51
Donderdag 19 Maart
7 u. 50
19 u. 53
Vrijdag 20 Maart
7 u. 47
19 u. 54
Zaterdag 21 Maart
7 u. 45
19 u. 56
Opgang
Ondergang
Zondag 15 Maart
7 u. 21
18 u. 07
Maandag 16 Maart
7 u 50
19 u. 18
Dinsdag 17 Maart
8 u. 17
20 u. 28
Woensdag 18 Maart
8 u. 42
21 u. 35
Donderdag 19 Maart
9 u. 07
22 u. 39
Vrijdag 20 Maart
9 u. 33
23 u. 43
Zaterdag 21 Maart
10 u- 01
0 u. 45
Nieuwe maan :17 Maart, te 1 u. 50.
Eerste kwartier: 25 Maart te 2 u 1
Volle maan: 1 April, te 14 u 32.
Laatste kwartier 8 April, te 6 u. 43.
1 2- 3' 4 en 5' REEKSEN
Aflossing der afgestempelde obligatiën
LOTING VAN 28 FEBRUARI 1942
De 80 definitieve afgestempelde eenheidstitels uitge
komen zijn als volgt genummerd
EERSTE REEKS
104097 177893 185506 185616 234503 245770
336882 432617 449345 516881 538006 627524
690369 739377 796962 862263 880524 921496
950236
TWEEDE REEKS
24727 77343 120280 131748 131770 138031
146318 178679 180402 180407 212970 263640
263642 314248 314252 316347 439158 589269
589302 610918 690910 700554 703461 713461
721057
'DERDE REEKS
8563 17228 36023 36402 71468 199100
199112 238697 310996 363080 458928 559049
596022 608837 608865 770298 787256 787257
820565 913165
VIERDE REEKS
156946 190547 316949 343034 366717 432190
471395 548557 557033 557035 211129 632303
691532 791795 795714 847802
De definitieve afgestempelde globale titel uitgekomen
is als volgt genummerd 19504
De hierboven aangeduide obligatiën brengen geen
intrest meer op te beginnen van den dag vastgesteld
voor hunne uitkeering (15 Mei 1942). Zij zijn betaalbaar
bij al de agenten van den Staatskassier (Nationale Bank
van België), te Brussel en in de provinciën, mits over
legging van de titels en van al de intrestbriefjes welke
op den dag der eisebbaarheid van het kapitaal niet
vervallen zijn.
O
41' trekking van 5 Maart 1942
van 500.000 fr. is toegekend aan de serie 265622
loten van 25 000 fr. zijn toegekend aan de
series
104629 106605 109897
136093 150315 L55787
180241 187105 188324
225577 229372 243374
278776 286955 295675
Een lot
Dertig
volgende
103393
115459
176482
199545
265430
104391
122641
176986
221210
2j2936
1132CO
166302
189942
246372
298518
238 trekking van 10 Maart 1942
Een lot van 250000 fr. is toegekend aan Nr 13 van
serie 093-082
Twee loten van 100 000 fr. zijn toegekend aan de Nrs
16 en 14 van dezelfde serie
De andere nummers van deze serie' worden terugbe
taald met 312 fr. 50 of met 300 fr., volgens dat ze al dan
niet omgezet werden krachtens het Kon. Besluit van
11 Mei 1935.
De series 177 736 en 157 788 werden terugbetaald zon
der lot.
Nieuwe inleveringstermijn tot 30 Juni 1942
Het Staatsblad publiceert een besluit van 28 Fe
bruari, waarbij een nieuwe termijn van- ruiling wordt
toegestaan voor de buiten omloop gestelde nikkelen
5-frankstukken. De tekst van het besluit luidt als
volgt
Eenig artikel- Aan de houders van nikkelen 5-
frankstukken wordt een op 30 Juni 1942 afloopende
nieuwe termijn toegestaan om bedoelde muntstukken
in te ruilen.
Deze worden aangenomen bij de kassen van de Na
tionale Bank van België, alsmede bij die van de ont
vangers van financiën, posterijen en Nationale Maat
schappij van Belgische Spoorwegen.
Kortrijk geboren, hij was minister van Spoorwegen,
Post en Telegraaf en in 1899 Minister-President. Deze
welbekende figuur te leper, was het die Peter Benoit in
zijn pogen om het tot stand brengen van de Nationale
Vlaamsche muziekfestivals steunde
19 Maart 1834 zag de geboorte te Nevele van Rosalie
Loveling en 1847 het overlijden van den besten dichter
van zijn geslacht Karel-Lodewijk Ledeganck. Zijn Drie
Zustersteden» is een treuren dat zingt.
JEF DENYN
Jef Denyn, die den roem van zijn land van zijn stad
en van zijn kunst over de wereld wist te verkondiger:
werd te Mechelen op 19 Maart 1862 geboren Hij deed
goede middelbare studiën in zijn geboortestad en wou
de Gentsche Hoogeschool bezoeken toen zijn- vader die
stadsbeiaadier was. het gezicht begon te verliezen. Jef.
de oudste van het gezin, kon niet anders dan zijn stu
diën te staken en aan het werk te togen, en wat kor
al beter doen dan het beroep van zijn vader. Zoo speelde
de jonge Denijn op 19-jarigen leeftijd zijn eerste concert
in de Coudenbergkerk te Brussel. Dit concert was een
ware openbaring, het beiaardspel zat hem als 't ware in
den bloede, en in hetzelfde jaar nog nam Jef den post
over van zijn vader.
In 1892 richtte Denijn de bekende Maandagavond
concerten voor het eerst indeze hadden plaats gedu
rende de maanden Juni, Juli, Augustus en September.
Duizenden en duizenden hebben de reis naar de St Ron -
boutsstad gemaakt cm er den meester te nooren. Nedei -
landers en Amerikanen waren er steeds aanwezig- daar
zij bijzónder op de beiaardkunst waren gesteld. Al deze
menschen stonden in de Mechelsche straatjes en steeg
jes en luisterden zwijgend naar het betooverende klok
kenspel en niet alleen het brons trilde, maar alle harten
trilden mee bij de onvergelijkelijke uitvoeringen van
den kunstenaar.
Jef Denijn trad menigmaal in het buitenland op.
vooral bij onze Noorderburen. In 1915 verbleef hij er
een maand en de recepties die hem aldaar te beurt
vielen is Jef niet zoo gauw vergeten geweest. Later
keerde hij terug voor een periode van drie maanden,
gedurende dewelke hij omstandige rapporten opmaakte
over de voornaamste Nederlandsche beiaarden. Hij werd
tot eerelid benoemd van de Nederlandsche Klokkenspel -
Vereeniging wegens de groote diensten die hij bewezen
had bij de inrichting van de beiaarden in Nederland en
ook tevens voor zijn groote meesterschap in het klok
kenspel. De laatste maal dat Denijn in Holland optrad,
was vier jaar geleden, te Breda, waar hij in gezelschap
van zijn oud-leerling, de huidige stadsbeiaardier van
Mechelen, Staf Nees, een concert gaf.
Hij reisde naar Portugal, Engeland, Canada en de
Vereenigde Staten, overal werd zijn optreden een
triomf onvergetelijke dagen bracht hij er door, doch
liefst speelde hij op zijn ouden toren van St Rom-bout.
In 1922. bij gelegenheid der 35° verjaring zijner be
noeming tot stadsbeiaardier, stichtte Denijn de wereld
vermaarde Beiaardschool. Hier wordt beiaardspel,
beiaardbóuw, harmonie en compositie voor klokkenspel
onderwezen. Denijn zelf was er leeraar tot bij zijn dood.
Hier werden de beste beiaardiers der gansehe wereld
gevormd. Vermelden we als buitenlanders de beiaardier
der Universiteit te Michigan Wilmot Prattdeze van de
Universiteit te ChicagoMariottdeze van de Metro-
politain United Church te TorontoSidney Giles, en de
stadsbeiaardier van 's Hertogenbosch van Balkom
als landgenooten de bekende Staf NeèsStaf Gebruers,
beiaardier- te Cobh in Ierland Jozef Vaes, beiaardier
der Kathedraal van AntwerpenKamiel Lefevere, bei
aardier der Riverside Drive Baptiste Church te New-
York .voorzitter van het Gild der Amex-ikaansche
beiaardiers en eere-doctor der Alfred UniversityMej.
Veldeman uit Antwerpen Rottier uit St Niklaas en Do-
nais uit Mechelen
Jef Denijn en zijn medewerkers heboen zich de laat
ste jaren bezig gehouden met een zeer verdienstelijk
werk, nl. met het overzetten van een deel van hun re
pertorium in Braille-schrift. zoodat nu ook de blinden
in staat zijn de lessen der Beiaardschool te volgen. In
Nederland zijn zelfs reeds drie blinde beiaardiers.
Jef Denijn componeerde ook. Algemeen bekend van
hem zijnAndante Cantabile. Preludium in B en Ave
Maria.
In 1931. na vijftig jaar lang stadsbeiaardier te zijn
geweest, werd hij op pensioen gesteld... een welver
diend pensioen
Ter gelegenheid van zijn tachtigsten verjaardag die
nu moest plaats hebben wou men hem den Rem-brandt-
prijs toekennenhet heeft echter niet mogen zijn, het
lot heeft het anders gewild, een dom accident, een een
voudige val en Jef Denijn was niet meer.
De man die dichters en kunstenaars bezielde, hij die
de menigte dwong naar zijn bronzen lied te luisteren
werd ten grave gedragen op 6 October 1941. doch wij
zullen hem niet vergeten en zijn naam zal in de ge
schiedenis der klokken met gulden letters geschreven
worden.
O
In 1884. op 13 Maart, overleed te Gent J. F. J. Herre-
mans. Deze verdienstelijke hcogleeraar was een geleerd
taalkundige, die onder zijn leerlingen mannen telde als
Julius Vuylsteke en Tony Bergmann.
In 1909 overleed in zijn geboortestad de natuur- en
kruidkundige Henri Van Heurck. Hij verwierf een we
reldvermaardheid met zijn werk Traités des Diato-
mies dat in 't Engelsch verscheen.
Op 14 Maart 1862 werd te Brussel Prosper Van Lan-
gendonck, de fijne dichter en scherpe kritikus. geboren
Er is geen Vlaamsch dichter die gezongen heeft uit
zulke diepten van leed waar toch altijd de schoon
heid over helderde van de onverwoestbare binnenste
ziel
Op 17 Maart 1822, overleed te Gent de baanbreker
der katoenspinnerij Lieven Bauwens, de man die uit
Engeland de mechanische katoenfabricatie invoerde In
1928 ontviel ons op dien dag de jonge dichter Paul van
Ostayen. Op zijn graf te Miauvoye-Anthée werd ge
beiteld Hier rust de dichter van Het eerste Boek van
SchmollDit als huldiging voor zijn enkele uiterst mu
zikale gedichten, waarin hij zijn poëtisch credo verwe
zenlijkte. Hij stierf op slechts 32-jarigen leeftijd.
Op 18 Maart 1843 werd Jules van de Peereboom te
(Zie vervolg onderaan vorige kolom).