Een Wereld zonder Vrouwen
Albert SLOSSE - DIERTCK
- De Berg Athos.
II. - Het Eeuwig-Vrouwelijke
wordt geweerd.
III. - Castvrijheid
en goedkoop Leven.
IV. - Heiligheid
en Wereldbeschouwing.
Bijvoegsel aan HET YPEftSCH NIEUWS 16-10-48
Wie durft te beweren, dat de eeuwige
vrede ook op deze wereld mogelijk is.
wordt over het algemeen, beschouwd als
ieniand die niet goed bij zijn zinnen is
Nochtans heeft deze durver gelijk Eeuwi
ge vrede is geen utopie, en men kan hem
op dit ondermaanse wel degelijk vestigen
op voorwaarde... dat er geen vrouwen in
ce onmiddellijke omgeving zijn.
De lezer kent de geschiedenis, welke
zo oud is als de wereld zelftwee hanen
leefden in vrede. Toen verscheen de
vrouw, en de oorlog-in-het-klein begon,
maar hij was er niet te minder bloedig
om.
Wel. het Oosten is altijd het land van
de geheimzinnigheid geweest, het land van
de langdurige bespiegelingen, de afge
trokkenheid. het diepe nadenken. Over
het algemeen nemen de bewoners van het
Westen aan. dat de Oosterling alleen
maar lui is, en zij stellen zich voor dat.
bij dergelijk wezen, geen gedachten in
het hoofd kunnen spoken, dat er geen
scherpe drijfveren aanwezig zijn, dat er
geen aanleiding tot daden is. Deze Wes
terlingen vergissen zich deerlijk. Men moet
niet vertrouwen op de schijn, die ons
doet geloven, dat zelfs de blik der Oos
terlingen «afwezig» is...
Wanneer wij er dieper op ingaan, ko
men wij namelijk tot de slotsom, dat wij
veel minder nadenken dan de zogenaamde
doorsnee-Oosterling, minder intensief voor
al Het kan niet anders. Hier is het leven
immers veel zenuwachtiger, er heersen
veel meer beslommeringen, de strijd voor
het bestaan is harder, het klimaat is niet
zo mild. onze behoeften zijn dus groter,
en al deze omstandigheden maken, dat
wij minder tijd hebben om na te denken
dan de Oosterlingen.
Wij hoeven niet eens tot Indië of Cen-
traal-Azië te gaan om hierover bevesti
ging te erlangen. De streek waar wij het
over willen hebben ligt alleen maar in
het Midden-Oosten. Wij bedoelen de'be
roemde Berg Athos in Griekenland. Al
leen strenge reizigers beweren, dat het
Oosten al vroeger begint dan bij de Golf
van Aden.
Wij-zelf moeten toegeven, dat wij het
zelfs scherper aanvoelden dan die stren
ge reizigers. Gedurende de talrijke rei
zen. welke wij destijds in Oostelijke rich
ting ondernamen, hadden wij het gevoel
alsof het Oosten alreeds begon bij de
Duits-Poolse grens. Meer in het Zuiden
geloofden wij, dat wij afscheid van het
Westen hadden genomen, zodra wij Buda
pest hadden verlaten.
Nu weten wij wel. dat zowel de Polen
als de Hongaren en tal van zogenaamde
nationaliteiten op het Balkan-schiereiland
een verontwaardigde houding zouden aan
nemen. als wij dat mondeling en in hun
bijzijn moesten durven bevestigen, maar
dat neemt niet weg, dat alle Westerlin
gen. die Zuid- en Oost-Europa hebben
verkend, het vrijwel zeker met ons eens
zullen zijn.
Goed. Daten wij het dan hebben over
Saloniki, de Griekse haven met de bewo
gen geschiedenis. Er heerst een bont,
schril leven. dat. in geen enkel opzicht,
vergeleken worden kan bij wat wij al
hier gewend zijn. Daar alreeds ontmoet
men zwijgzame, onwezenlijke, haast zwe-
venue figuren, welke behoren tot een be
spiegelende wereld, die wij, positivisten
uit het Westen, niet kennen, niet willen
kennen. Zij bestaan hier niet, want als
hu.i aanleg hen naar een dergelijk leven
drijft, gaan zij dood. Zij worden door
de opdringende elementen dood-gedrukt.
Dat de stomme wijsgeren van Saloniki
var. nature uit aangelegd zijn tot bespie
geling in verband met het bovenaardse,
dat zij hun kostbaretijd doden met
het nadenken over de grote levensvragen,
kan men zo al vaststellen wanneer men
er gemoedelijk door de straten kuiert. Het
hoeft ons. Westerlingen, dan ook niet te
verbazen, dat alle godsdiensten uit .het
Oosten komen.
Op enkele mijlen afstands van Salo
niki. in een verloren hoek van Grieken
land. ligt een streek, waar de mensen
heengaan, die met het prozaïsche leven
op aarde afrekenen. Het is een prachtige
streek. Zij leent zich tot overweging en
nodigt er de mens toe uit, vaarwel te
zeggen aan het vijandige, stoffelijke le
ven. Daar is het, dat de Berg Athos staat,
de heilige berg.
Miet minder dan zeven duizend mon
niken van allerlei nationaliteiten leven
aldaar en voor alle inwoners van de
Balkanlanden staat het vast, dat daar een
stichtelijke stemming heerst, welke de be
woners nader tot God brengt.
De oude Grieken, die alreeds over een
njke verbeelding beschikten, dichtten de
erg Athos toen al de schoonste legen-
er. ,oe. Maar op onze dagen wordt nog
verzekerd dat de Berg in de vroegste
tijden door de Goden op aarde werd ge
smeten. en wel op een ogenblik als een
van hen in woede was ontstoken.
Langsheen de flanken en aan de voet
van de berg leven thans niet minder dan
zeven duizend broeders, zegden wij. Daar
*a; bei. dat de beruchte Raspoetin heen
trok toen hij meende, dat het leven in
zijn geboorte-dorp te eng was geworden.
s net daar. dat de fantastische monnik.
roeger paarden-dief. later, in de ogen
^er tsaren-familie en hare omgeving, een
-god. de kracht van de mystiek leerde
kennen
De zeven duizend monniken van de
**rg Athos brengen hun tijd door met bid-
en werken, studie. Zij vormen een
aparte wereld, gegrondvest op een soort
van christelijk communisme. Dat wil zeg-
S-.. dat zij een ideale staat vormen, in
eweike de ene broeder niets meer te
Syen heeft dan de andere, en waar
3-leen vrijwillig opgenomen tucht geldt.
di« verstande, dat God boven allen
en boven alles staat.
Onder de duizenden leden van deze
kloostergemeenschap zijn er tal van broe
ders. die op de heilige berg trachten een
vroegere, ongelukkige liefde in de verge-
telheid terug te dringen. Anderen hebben
willen afrekenen, voor goed, met de be
slommeringen van dit aardse leven, om
dat zij het niet de moeite waard vinden,
zich in te spannen met het oog op stoffe-
1 lijk bezit. Weer anderen hebben zich daar
teruggetrokken omdat zij, in de wereld,
van elk leed de ondertoon hebben ont
leed. Daar ten minste kunnen zij zich
totaal vergeestelijken in hef teken van
de drie grote christelijke deugdenvrij
willige armoede, volkomen onderwerping,
eeuwige zuiverheid.
Op die Berg zochten de eerste kloos
tergemeenschappen heil ten tijde van kei-
zerin Helena, en zij bereikten een hoge
bloei.
Sinds de oudheid is echter het een en
het ander op de berg veranderd. Het
schiereiland staat, op onze dagen, name
lijk alleen nog open voor personen van
het mannelijk geslacht, en zelfs de wijf-
jes-dieren worden stelselmatig geweerd
Wanneer men in de richting van de
heilige berg vaart, wordt men alreeds
van in de verte gewaar, dat een zwaar
bouquet van parfum boven de zee vlot.
Gewoonlijk is het water er roerloos. Bijna
altijd is er windstilte. De aanwezigheid
van de doordringende en aangename geur
herinnert aan dat wat Napoleon destijds
zegde over Corsica, namelijk, dat hij.
ook geblinddoekt, op afstand raden zou
dat hij zijn vaderland naderde, alleen
reeds afgaande op de geur.
De natuur zorgt voor alles. Het par
fum haalt de bijen aan tot op betrek
kelijk grote hoogte, waar bloemen wach
ten op de bevruchting, en hiervoor moe
ten de nijvere insecten zorgen.
Maar als men dichterbij de Berg Athos
komt ruikt men overwegend dennenlucht.
Het is een eigenaardig gezicht. De Berg
rijst zo uit de zee op. Verzekerd wordt
dat. onmiddellijk bij de flanken de diepte
onpeilbaar is.
Men geraakt er niet gemakkelijk aan
wal. Er zijn immers een aantal formali
teiten te vervullen, alvorens men tot het
heilige oord wordt toegelaten. Zij; die
de leiding over de kloostergemeente heb
ben, houden blijkbaar niet veel van be
zoek. Men koestert alleen maar vriende
lijke belangstelling voor hen, die zich
uitverkoren wanen om aldaar hun intrek
te nemen voor de rest hunner dagen. Voor
toeristen heeft men minder over.
Het begint al met de hinderlijke gen
darmen. die met grote nauwgezetheid de
identiteitspapieren nazien. Wie in het
Oosten heeft gereisd, weet wat dat zeg
gen wil. Wanneer men zonder schade door
heen deze eerste sluis is geraakt, ont
moet men aan de wal de controleurs van
het klooster, en deze zijn niet minder
streng dan hun wereldlijke collega's. Het
zijn indrukwekkende mannen met lange,
zilvergrijze baarden en lang haar. Hun
opdracht bestaat vooral hierin, dat zij
erover te waken hebben, dat geen in man
nen vermomde vrouwen aan land zouden
stappen.
Na deze eerste controle moet men eerst
nog naar de kanselarij van de klooster-
republiek. alwaar men al of niet een ver-
blijfstoelating zal afleveren, en pas dan
kan men ongehinderd rondwandelen op
het heilige domein.
Op de Berg Athos liggen een paar dor
pen Een daarvan heet Karyais. Te voet
kan men het echter niet bereiken, en men
is gedwongen, een muilezel te huren als
men het bezoeken wil. De weg naar 't dorp
voert langs diepe afgronden. Wanneer
men boven is, staat men in de jungle.
Omendom krijgt men schilderachtige ver
gezichten. Brokkelende wegen, hier en
daar door rollend gesteente versperd,
slingeren grillig heen en weer naar God
weet welke bestemmingen. Hier en daar
staat een eeuwenoude kastanje-boom. Het
landschap wisselt af met bossen van olijf
bomen en van vijgelaars. Deze laatste
schijnen er zo welig als onkruid te tieren.
De vijgelaars zijn overigens sierlijke bo
men en passen daar goed in het kader,
want hun prachtige bladeren doen enigs
zins denken aan ten hemel gerichte, sme
kende handen.
De hele berg is bedekt met duizenden
soorten van bloemen. Wanneer men de
moed heeft om van de ene rots op de
andere te springen, geraakt men ten slotte
in het eigenaardige dorp, waar ongeveer
vijf duizend monniken leven. Er is geen
enkele vrouw. Er zijn geen kinderen- Veel
van wat het leven der mensen kan op
vrolijken. ontbreekt te Karyais, maar al
de monniken verzekeren, dat al hun wen
sen bevredigd zijn Waar geen vrouwen
wonen, zijn de hartstochten dood, en hier
door wordt kommer en verdriet verme
den.
Het dorp wordt in twee helften gesne
den door de hoofdstraatlangs beide zij
den staan winkeltjes, waar men in bon-
dieuserie» doet. dat wil zeggen, dat men
er heiligen-beelden. prenten, boeken, mis-
saals en allerlei voorwerpen kopen kan
die bij de beoefening van de godsdienst
te pas komen. Maar er staan ook enkele
koffiehuizen, en die zijn dan voor de toe
risten bestemd. Zodra men binnenkomt,
zegt men
Eglovite
Dat betekentIk groet u *zeer. De broa-
der. die daar als kellner dienst doet. ant
woordt
«O Kyrios»... Dag. Heer.
Binnen in deze koffiehuizen hoeft men
niet te praten over wereldpolitiek, niet
over alledaagse aangelegenheden, niet
over de echte of valse beschavings-mid
delen van de moderne tijd. niet over de
eeuwige wetten der economie noch over
de talrijke vraagstukken, welke de mens.
die nadenkt, bezighouden. Op de Berg
Athos wordt uitsluitend gedacht aan het
heil van de ziel en aan al de geestelijke
dingen, die daarmede verband houden.
Ik denk dat, wanneer een goed deel van
de wereld door atoombommen of andere
middelen vernield zal zijn. uit een ge
meenschap als die van de Berg van Athos
een man zal oprijzen, die zeggen zal
Ziet ons voorbeeld en oordeelt of
het niet het goede leven is...
Maar dan denk ik er weer bijZonder
vrouwen sterft de wereld ook uit, welis
waar niet zo vlug als met atoom-tech
niek...
Er wordt wel eens gezegd dat, wanneer
twee Russen samen zijn, dadelijk een ge-
dachtenwisseling over het bestaan van
God aan gang gaat. Men moet naar de
Berg Athos wanneer mén zich dagenlang,
wekenlang of maandenlang wil verdiepen
in de meest-abstracte aangelegenheden,
die des geestes zijn.
Wie minder tijd heeft, doet er een on
derzoek naar de practische dingen. Het
zal hem treffen, dat een broeder-kellner
hem een glaasje rakiinschenkt. Het is
een soort van brandewijn, die. overigens
overal in het Zuid-Oosten populair is.
In dezelfde gelagkamer zit een broeder
visser. Hij herstelt op gemoedelijke wij
ze een zijner netten, kijkt niet op, maar
haast zich ook niet. Een andere broeder,
een helper-visser, houdt zich bezig met
het verzamelen en versieren van zee
schelpjes, want later zal hij er primitieve
schapulieren mee samenstellen.
Tegenover het koffiehuisliggen de
winkels van de broeder-schoenmaker en
van de broeder-kleermaker. Men ontmoet
er immers alle mogelijke beroepen, even
als ginder in de gewone wereld. Er zijn
houtvesters, bakkers, brouwers, stokers,
kruideniers en ook letterzetters. Ieder de
zer monniken heeft een eigen specialiteit,
en gedurende de. rest van zijn leven zal
hij daar zijn beroep uitoefenen naar zijn
beste vermogen.
Tegen de middag gaat eèn klokje aan
het tampen. Dit is het teken, dat de toe
risten zich moeten aanmelden bij de
klooster-politie, alvorens zij tot de heilige
diensten zullen worden toegelaten. De
heilige synode is een verzameling van
twintig afgevaardigden van de verschil
lende klooster-gemeenten, die op de Berg
Athos verblijven. Vier der kloosters heb
ben het voorrecht, elk voor de duur van
één jaar, een voorzitter te benoemen. Dei-
ze opperste raad is het tevens, die over
de geschillen te oordelen heeft, welke
soms uitbreken tussen de verschillende
orden.
De leefregel voor de monniken is streng.
Gedurende het gehele jaar verschijnt
geen vlees op tafel. Alle broeders moeten
steeds gezamenlijk arbeiden om in hun
onderhoud te voorzien. Zij bidden en
eten ook in gemeenschap Zij mogen niet
omgaan met de broeders van een andere
orde zonder voorafgaandelijke toelating.
Een deel der bewoners echter heeft toe
lating tot vlees-eten, namelijk zij, die een
beroep hebben, dat goed opbrengt. Zij
hebben zelfs getracht, bezit te verwerven,
maar in het verleden is hierdoor onder
linge twist tussen verschillende orden ont
staan.
Ofschoon het binnenste van de tempels
op de Berg Athos soms een zekere weelde
ten toon spreidt, spreken de monniken
met klem over de ijdelheid van het stof
felijke leven en roemen boven alles de
vertroosting, welke de wijsbegeerte aan
de denkende mens schenkt.
Het klooster van Iviron is echter be
kend voor zijn groot vermogen. Maar, van
een andere kant, de vrijgevigheid en
gastvrijheid grenzen aan het ongelooflijke,
zoals dit trouwens, in normale omstan
digheden, in het Oosten steeds is geweest.
Immers zelfs in Rusland en Congres-Polen
kon men zich als vreemdeling vroeger
neerlaten in e§n plaatselijk gezin. De leden
van dit gezin zouden niet licht de vraag
hebben gesteld, wanneer de vreemdeling
zou ophoepelen.
Op de Berg Athos wordt nu weliswaar
vergoeding voor geleverde koopwaren en
diensten gevraagd, maar wie werkelijk
niet moest kunnen betalen zou ook krij
gen. Het leven op het schiereiland is trou
wens spot-goedkoop en ook dat is een
vorm van gastvrijheid, en wel een der
aller-aangenaamste. Tussen de klooster
gemeenten en de regering van Grieken
land is een overeenkomst gesloten, vol
gens dewelke voor de op de Berg Athos
aangevoerde koopwaren geen inkomrech-
ten te betalen zijn.
Wanneer men met de broeders gaat
praten, kan men zich niet ontveinzen, dat
zij een zekere laatdunkendheid, bijna een
blijk van medelijden, ten overstaan van
de toeristen afleggen. De monniken heb-
ben een superioriteits-complex.
iEr zijn een hele reeks mirakuleuze
beelden in het land. Een daarvan heeft
een schone geschiedenis. Een beroemde
broeder had gedurende de nacht een
j vizioen. De heilige Maagd was hem ver
schenen in zijn droom en had hem be
volen
Sta morgen vroeg in de ochtend
op. wandel naar de kust. en daar zult
gij mijn beeld kunnen aanschouwen...
De broeder deed het. De legende vertelt
nu. dat hij op de baren van de zee wan
delde. en bij die gelegenheid vond hij.
in zee een heiligen-beeld. aan hetwelk
wonderbaarlijke krachten in zake bemid
deling met de hemel worden toegeschre
ven. Dit beeld nu wordt streng bewaakt,
want soms wordt beweerd, dat onbeken
de vijanden het zouden willen roven
om het weer in zee te smijten
Een zekere vorm van armoede is, op de
Berg Athos. enkel schijnbaar. De broe
ders aldaar verstaan immers de deugd
der onderschatting. Zo kan de toerist
erover verwonderd staan, wanneer hij
vaststelt, dat de muren van groots-aan
gelegde kerken afbrokkelen en dreigen
in puin te vallen Wie op de hoogte is
weet echter, dat zij, die de leiding over
die kerken hebben, in het bezit zijn van
een soms onschatbaar vermogen aan edele
stenen en kostbare metalen.
Men moet de kerken op Athos trouwens
nooit beoordelen op het uiterlijke, want
zodra men binnen gaat kan men er half
verheven beeldhouwwerk bewonderen, dat
zo fijn is als Mechelse kant. In de tempel
van Iviron zijn diamanten te zien, die de
grootte van een duivenei benaderen. Maar
de rijkdommen van de klooster-gemeen
schappen op Athos bestaan niet enkel in
edelstenen,goud en zilver. Ook de geest,
gepaard met het engelengeduld der mon
niken heeft, door eeuwen heen. goederen
geschapen, welke met geen geld te beta
len zijn. De broeders hebben, sinds
eeuwen, het voorbeeld van het oude
Alexandria nagevolgd, want op Athos lig
gen bergen zeldzame en kostbare hand
schriften, keuren en zegels, alles met de
hand op duurzaam materiaal bewerkt en
heerlijk verlucht, en bovendien liggen
daar rijke verzamelingen van reliquies.
Een goed deel van de oppervlakte van
het schiereiland is beplant met prachtige
wijngaarden. Terwijl men mijmert over
de vraag, waar de wijn heengaat, die hier
rijk van smaak en geur moet wezen, daar
hij in een milde zon wordt gestoofd, ziet
men soms eensklaps broeders bij paren
of in groep op de vlucht slaan. Zij heb
ben een toerist gezienzij hebben de
schaduw van de duivel ontwaard... Zo
ongunstig denken zij over de wereld, dat
zij de toerist alreeds a priori beschou
wen als een vermaledijde. Het herin
nert aan de vlucht der M'zab-vrouwen
in de heilige steden van de Sahara...
Wanneer men een kloostér-gemeente
nadert, gebeurt het echter meestal, dat een
groep monniken de wandelaar tegemoet
gaat en een van de broeders spreekt dan
met zachte stem een sacramenteel welkom
uit. Daarna stellen zij de eerste vraag,
en die luidt altijd
Welk nieuws brengt gij mede uit
gindse wereld
Urenlang kunnen de broeders dan luis
teren naar het verhaal van hem die van
overzee is gekomen en die met hen spreekt
over de wonderbaarlijke wereld, welke
daar zo dichtbij ligt maar die, voor de
bewoners van de Berg Athos, toch zo on
bereikbaar is.
Zodra de duisternis op het schier
eiland invalt, kan de toerist het kloostér
binnentreden. Daar wordt het avondmaal
in volkomen stilte gebruikt. Daarna leest
een broeder de psalmen voor. Verder
doet hij een verhaal uit het leven van de
heilige wiens dag moet herdacht worden.
Aan het slot worden de broeders ertoe
aangespoord, overwegingen met eigen ziel
te houden en het leven van de heilige
na te volgen.
In allekloosters kan men gratis eten
en overnachten. Dat bewijst natuurlijk op
onomstootbare wijze, hoe de broeders over
-de gastvrijheid denken, en hoe weinig zij
houden aan aardse goederen. De mate
rialistische communist eist gelijke verde
ling bij ongelijke verdienste. De christe
lijke broeder beoefent echter het practi
sche idealisme Wat is er edeler op de we
reld dan deze legendarische gastvrijheid
van het Oosten, die doet veronderstellen,
dat de mensen, die haar eerbiedigen en
toepassen, veel meer genoegen beleven
aan het geven dan aan het nemen, en dus
liever schenken dan te ontvangen. De
broeders van Athos bezitten dus deze
hoogste wijsheid.
Men eet op het schiereiland massa's
tomaten en gebakken vis. Na de maaltijd
rijst een monnik op plechtstatige wijze
op om de hemel te danken voor al de
weldaden, die aan de mensen op aarde
werden geschonken.
Dan valt de nacht langzamerhand in.
Af en toe hoort men bronzen klokjes
zachtjes tampen. Alreeds om 3 uur 's och
tends grijpen de eerste godsdienstoefenin
gen plaats. Bij sommige orden moeten
de broeders van Athos niet minder dan
dertien uren in één etmaal bidden.
Over de gehele streek hangt een zware
lucht van orthodoxe eredienst. Daar voelt
men. hoe hoog de pogingen van de mens
kunnen stijgen, wanneer hij zich van het
stoffelijke weet los te rukken om zijn ziel
aan de hemel te beloven. Ja. zo is het
Oosten, en njet ten onrechte heeft Rudyard
Kipling desijds gezegd Het Oosten is
het Oosten, het Westen is het Westen
beide zullen elkander nooit begrijpen
De wereldbeschouwing, die heerst onder
de broeders van de Berg Athos geeft na
tuurlijk aan een deel der volkeren van
het Midden-Oosten een geestelijke kracht,
welke bij voorbeeld tot uiting kwam in het
leven van een man als mahatma Ghandi
die. in Brits-Indië. aan de hand van zijn
lijdzaamheid, honderdtallen millioenen vol
gelingen wist te begeesteren.
Zo lang deze bewegingen een idealisti
sche inslag hebben, blijven zij te bewon
deren. maar wanneer zij, zoals in sommige
landen, de weg van het zuivere materia-"'
lisme betreden, worden zij een gevaar,
niet enkel voor de volkeren-zelf. die daar
toe behoren, maar ook voor de rest van
de wereld.
De Berg Athos staat ginder in de zee
als een reusachtige zuil. een verbinding
tussen hemel en aarde. De monniken, die
aan zijn voet en op zijn flanken leven
bidden er elke dag in de hoop. dat hun
voorbeeld de stervelingen heil zal brengen
en hen zal verlichten bij de gang langs
de talrijke dwaalwegen in dit ondermaan
se. Wij zwakke.mensjes, moeten die won
derbaarlijke, vergeestelijkte wezens dank
baar zijn.
Marc SEMDONCK.
(Copyright by «OMNIUM-PRESS»).
WEEK VAN 1" TOT 23 OCTOBER
NAAMDAGEN.
Zondag 17 OktHedurgis, Heron.
Maandag 18 Okt.Lucas.
Dinsdag 19 Okt.Ptolomeus, Theofridus. I
Woensdag 20 Okt.Wendelimus, Capra-1
sius.
Donderdag 21 Okt.Ursula, Oskar, Ce-1
lina.
Vrijdag 22 Okt.Elodia. Cordula.
Zaterdag 23 Okt.Oda, Joannes-Capris- j
1 tanus.
B1ZONDERE DAGEN.
Maandag 18 Okt.Lucas, patroon der j
tekenaars en schilders.
MAANSTANDEN.
Volle Maan18 Okt. te 3 u. 23 min.
Laatste Kwartier25 Okt. te 14 u. 41 m.
Nieuwe Maan 1 November te 7 u. 2 m.
IN DE NATUUR.
17 OktoberDe kerkkauw trekt.
18 OktoberDe zwarte kraai trekt.
20 OktoberNormale datum van de ge
middelde temperatuur van het jaar.
21 Oktober Het kwikstaartje vertrekt.
22 OktoberDe bladeren van de Indi-1
sche kastanjeboom beginnen af te vallen
eerste teken van het afnemen van de plan-
tennatuur.
23 Okt. Van 23 Oktober tot 3 Novem
ber (ll*dagen) vermindert de gemiddelde
temperatuur met 2'4. Ontbladering van
de pavia.
VOLKSE WEERKUNDE.
18 OktoberSint Lucas. In Wallonië
is men van oordeel, dat de winter tegen
die tijd begint.
Met St Lucas staat de winter voor
de deur.
A la Saint Luc, l'hiver est a notre
porte.
Als St Lucas zijn mantel draagt,
Vriest het dat het kraakt.
Quand Saint-Luc met son manteau.
II gèle a fendre les cailloux.
HERDENKDAGEN.
17 Oktober
Overlijden van R. A. Reamur, Frans
natuurkundige.
Geboorte van de Duitse dichter
George Bucher.
Overlijden van de Vlaamse missio
naris Amaat Vyncke.
Overlijden van Ch. Fr. Gounod.
Frans toondichter. Geboren in 1818.
Toondichter van Faust, Mireille,
Koningin van Saba, Romeo en Julia.
Frankrijk verklaart de oorlog aan
Bulgarije, dat de zijde der Centra-
len had gekozen.
Overlijden van Thomas Alva Edison,
Amerikaans uitvinder. Geboren in
1847.
18 Oktober
Keizer Karei wordt te Aken ge
kroond.
Overlijden van Jacob Jordaens, be
roemd Vlaams kunstschilder.
Napoleon ontscheept te St Helena
waar hij in ballingschap zou over
lijden.
Overlijden van Fred. Chopin, Pools
komponist.
Geboorte van Andrée, Zweeds ont
dekkingsreiziger. Overleden in 1897.
Geboorte van Henri Bergson. Frans
wijsgeer.
1757
1813
1888
1893
1914
1931
1520
1678
1815
1849
1854
1859
1745
1797
1830
1934
1651
1834
1914
19 Oktober
Overlijden van Jonathan Swift. Iers
schrijver. Vooral bekend door zijn
Gulliver's Reizen
Uitvinding van het serum voor koe
pokinenting.
Overlijden van Jenneval, eigenlijk
A. Dechez. Geboren in 1803. Hij
was de dichter van de Braban-
gonnedoor Van Campenhout op
muziek gezet.
Adolf Hitler wordt in Duitsland tot
Rijksführer voor het leven benoemd.
20 Oktober
Geboorte te Duinkerke van de be
ruchte Vlaamse kaper Jean Bart.
Stichting van de Vrije Universiteit
te Brussel.
Hevige gevechten aan de IJzer. De
sluizen worden open gezet en hel
water stroomt door de vlakte.
21 Oktober
1790Geboorte van Alphonse Lamartine
Frans dichter.
1833 Geboorte van Alfred Nobel, uitvin-,
der van het dynamiet en stichter
der Nobelprijzen- Overleden in 1896
1930De Vlaamse Rijksuniversiteit te
Gent wordt onder rectoraat van
Prof. Dr. Vermeylen geopend.
22 Oktober
1811 Geboorte van Franz Liszt. Duits:
componist. Gestorven in 1886
23 Oktober
1817 Geboorte van Pierre Larousse. Frans
uitgever. Overleden in 1875.
1906Santos-Dumont gelukt er in voor de
eerste maal met een vliegmachine
gedurende 65 minuten in de lucht
te blijven.
STOORS
GORDIJNEN
MATTEN
TAPIJTEN
Van de Peereboom plaats 27, IEP KR
De Grootste Keus Meubelpapier.
DE LAAGSTE PRUS.
Reu w versie ringen - Markies*
(M)