DE WERELDREIS VAN FLAP PINGUÏN
SPROKKELINGEN
Tekenverhaal 13
week vax 18 TO" 24 september
naamdagen.
bijzonder; dagen.
maanstanden.
in de natuur.
volkse weerkunde.
herdenkdagen.
UIT HET BINNENLAND
UIT HET BUITENLAND
Drukkerij DUMORTI1
DE HALLE VAN IEPER
Biivoeisel aan HET YPERSÜH N1EDWS 17-9-49
1426
1567
1573:
1719
1572:
1619:
Zondag 18 Septet": Sophia. Esther
Thomas.
Maandag 19 Sef Januarius. Fausta,
Sosius
Dinsdag 20 Sep Eustachius. Philippa
Woensdag 21 SP1 Mattheus.
Donderdag 22 iept-Maurits. Phocas.
Vrijdag 23 Se*-Thecla
Zaterdag 24 <ept-Domina.
Woensdag. Tijdag en ZaterdagQua-
tertemperdag<>-
21 Septeml»: de Herfst begint.
Nieuwe Vaan: 22 Sept. te 13 u. 21 min
19 Sept.: De schoorsteenzwaluw vertrekt
24 Sept; De noten zijn rijp.
21 Sept St Mattheus
Is het weder met Mattheus klaar.
't Voorspelt goede oogst het naaste jaar
22 Sept.St Mauritius valt samen met
de herfst-evening. die door het volk als
een periode van storm beschouwd wordt.
Vertoont zich Mauritius klaar.
Aan vele stormen verwacht u maar
18 September
Hubert Van Eyck sterft.
Verordening van de Hertogen van
Parma het land te verlaten, een
einde te stellen aan de grote uit
wijking van Burgers naar Holland
en Duitsland voor geloofsredenen.
Tevergeefse poging van het Spaanse
leger om Alkmaar in te nemen.
Het doodvonnis wordt voorgelezen
aan Anneessens, die daarop aan zijn
familieleden verbiedt genade voor
hem te vragen.
19 September
Overgave van Bergen aan het
Spaanse heir. Edelen en Soldaten,
die de stad verdedigden, mogen met
hun wapens, het gemeen volk
ongewapend de stad verlaten.
Spinola doet zijn intrede te Brussel
aan het hoofd der Spaanse troepen
om het gemeentebestuur te ver
plichten de toelagen te stemmen die
aan Aelbrecht en Isabella geweigerd
waren, omdat zij hun woord niet
gehouden hadden de voorrechten te
rug te schenken, door Keizer Karei
afgeschaft.
1719 Strafvoltrekking van Anneessens op
de Stadhuisplaats te Brussel. Vol
gens het smadelijk bevel van de
markies van Prié wordt de zeven
tigjarige deken van de St Niklaas-
gilde te Brussel, op een kar naar
het schavot gebracht, de armen en
benen gebonden. De plaats waar
zijn bloed vloeide werd bewaakt tot
°s anderendaags, en het was dan
eerst dat het volk het bebloede zand
kon weghalen. De gouverneur dreigt
daarop Anneessens te zullen ont
graven de Alexianen. die hem be
graven hadden onder de preekstoel
van de kerk in de Kapellestraat.
halen hem daar weg. Thans weet
men nog niet waar hij begraven
werd.
20 September
1787 De vrijwilligers en de Brusselse be
volking bereiden zich weerstand te
bieden aan het Oostenrijks leger
Eerstgenoemden hadden zich opge
steld op de Grote Markt en de Oos
tenrijkers op de Koninklijke plaats.
De burgers werpen van af de daken,
pannen op de dragonders. De gou
verneur Murray bereidt de vernie
ling van Brussel voor. maar hertog
dUrsel treedt op met wilskracht en
de gouverneur geeft zijn plan op.
21 September
Dood van Keizer Karei.
Willem van Oranje-Nassau wordt
te Brussel ingehuldigd als koning
van Noord- eil Zuid-Nederland.
Proclamatie van prins Frederik, die
meldt dat hij Brussel door zijn le
ger zal bezetten en de Belgische
kleuren door de Koninklijke vlag
zal vervangen. Honderden barrika
den worden gemaakt3-500 man
van de- burgerwacht begeven zich
naar de Grote Markt. Groepen vrij
willigers trekken langs de steen
wegen naar Vlaanderen. Leuven en
Schaarbeek het Hollands leger te
gemoet. De stormklok van de Ste-
Gudulekerk doet zich horen en op
alle torens van de omliggende ge
meenten wordt eveneens alarm ge
luid. Een legermacht 4-000 man
sterk, van Maastricht komende
wordt te Oreye door een duizend
tal vrijwilligers verslagen en tot de
terugtocht gedwongen-
22 September
1577: Willem van Oranje «De Zwijger)
wordt tot Ruwaert van Vlaanderen
gekozen.
23 September
1567De graven van Egmont en Hoorn
worden naar de citadel te Gent ge-
bracht-
24 September
1813Dood van Grétry-
(O - P.)
1558:
1815:
1830:
Maar aan alles komt een eind. en dus ook aan het heerlijke autotochtje. En zo
stond Flap alweer voor op het grote schip, waarmee hij naar Londen ging. Nee maar,
zo 'n schip was groter dan zijn bootje of de kajak van de Eskimo
Ze vaarden heel lang en Flap begon al te twijfelen, of ze nog ooit in Londen
zouden komen toen ineens waren ze er.
De werkloosheid.
Tijdens de week van 28 Augustus
tot 3 September waren er in ons land
gemiddeld 160 361 volledig werklozen en
57.149 gedeeltelijke en toevallige, weze in
totaal 217.510. Tegenover de vorige week
Wordt een verhoging waargenomen van
2 259 volledige werklozen en een vermin
dering van 6 811 gedeeltelijke en toeval
lige werklozen.
Zwarte deviezenmarkt te Brussel.
Gouden pond
661.50
Gouden dollar
126.00
Vrenelli
510.00
Pond
133.00
Dollar
46.25
Franse fr. (100 fr.)
12.60
Zwitserse fr.
11.40
Gulden
11.35
Mark
7.55
Gevaar voor typhus in de streek van Aar
schot.
In de ziekenhuizen te Leuven zijn thans
twee en twintig aan typhus lijdende per
sonen in verpleging. De bewoners van
Aarschot, Westerloo en omgeving werden
olficieel verzocht niet meer in de rivie
ren en de beken van de streek te baden,
geen ongekookt water meer te drinken en
geen ongeschilde vruchten meer te eten-
Ongeldig verklaarde bankbriefjes.
De biljetten van 5 en van 10 fr. alsmede
de biljetten van 50 fr.. typen 1909. 1927
en 1928 houden op wettelijk gangbaar te
zijn van 1 Oktober 1949 af. Ze kunnen tot
1 Januari 1950 ingewisseld worden.
6 000 Belgische arbeiders voor de bieten-
oogst in Frankrijk.
Krachtens het op 28 Juli tussen België
en Frankrijk gesloten akkoord zullen
6.000 Belgische arbeiders aan de bieten-
oogst in Frankrijk deelnemen.
De zogezegde reis van Prins Boudewijn-
In de dagbladpers verschenen geruch
ten over een zogezegde reis van Prins
Boudewijn naar Kongo. Die reis werd op
een gegeven ogenblik overwogen, maar
er is nog geen beslissing getroffen Prins
Boudewijn gaat overigens, nu het verlof
ten einde is. zijn studies hervatten en
thans wordt onderzocht welke leden van
he; professorenkorps zich naar Pregny
zullen begeven om de wetenschappelijke
vorming van de kroonprins te voltooien
Waals kongres te Luik.
Het Nationaal Waals kongres komt op
1 en 2 Oktober te Luik bijeen.
Grot ontdekt nabij Charleroi.
De archeoloog Mare Gillo heeft op de
plaats Socites te Landelies een grot ont
dekt. Een gang van vijftien meter geeft
toegang tot een grote zaal omgeven van
verscheidene met druipsteen versierde ka
mers.
Rerordpogingen op de weg Oostende-Brus-
seL
De Britse autorijder kolonel Gardner,
houder van verschillende records, tracht
te op het vak. Aalter-Jabbeke van de
autoweg Brussel-Oostende. verscheidene
snelheidsrecords voor auto's te verbeteren.
De uitslagen zijn nog niet bekend
Wisselkoers van de Belgische frank-
Uit bevoegde bron wordt vernomen, dat
de Belgische frank niet overschat wordt-
De munt van een land kan slechts gedeva
lueerd worden, indien zulks noodzakelijk
is om een fundamenteel gebrek aan even
wicht in de betalingsbalans van dit land
geval in België, waar de handelsbalans
gunstig is en waar de betalingsbalans een
belangrijk overschot aanwijst-
Voor de herbergiers, bote!- en restaura
tiehouders-
Tijdens een vergadering van de sekre-
ta rissen der 59 beroepsverenigingen, aan
gesloten bij de nationale Confederatie van
Herbergiers. Hotel- en RestauratiehoudeTS
werd door de sekretaris-generaal, de heer
J. Boon. een uiteenzetting gegeven om te
bewijzen dat het aantal drankgelegen
heden in België dient beperkt te worden
en dat in de toekomst de kandidaten her
bergiers blijk zouden moeten geven van
vakkennis.
Hel vrij technisch onderwijs.
De eerste minister heeft beloofd, dat
het akkoord van 1948 betreffende de wed
den volledig zal toegepast worden. Dit
akkoord voorziet, dat van 1 Januari 1948
af 75 der maximum wedde zal uitbe
taald worden aan de leerkrachten van
het erkend vrij technisch onderwijsdat
nieuwe barema's zullen toegepast wor
den van 1 September 1947 af. zoals voor
het officieel onderwijs. De andere vraag
stukken in verband met het technisch
onderwijs, zullen eerlang worden onder
zocht door het beperkt interministerieel
comité, onder voorzitterschap van eerste-
minister Eyskens.
De ziekteverzekering.
Het Rijksfonds tegen ziekte en invali
diteit heeft in 1948 ongeveer 4 milliard
frank ontvangen aan bijdragen van werk
nemers en werkgevers, doch het heeft
5.5 tot 6 milliard uitgegeven Voor 1949
verwacht men zich aan een nieuw te
kort van 750 millioen tot 1 milliard frank.
De electriciteitsproductic in ons land.
De totale productie van electrische
drijfkracht in België bedraagt voor het
eerste semester van het jaar 1949 niet
minder dan 4.100.310 duizend Kilowatt-uur.
Dit betekent een toeneming van 237.125
Kwu vergeleken bij het eerste semester
van 1948.
Wichtjes van 900 gram in leven gehouden.
In een hospitaal te Birmingham is men
er in gelaagd een pas geboren kind dat
slechts 840 gram woog in het leven te
houden. Het wichtje werd gedurende drie
dagen zonder voedsel in een incubator
geplaatst. Eerst de vierde dag ontving het
borstvoeding Nadat het gedurende 18 da
gen aan de beste zorgen van het perso
neel was vertrouwd geweest, verklaarden
de artsen het gered. Ook te Brussel, in
het Instituut Cordier. wordt getracht
boorlingen van 800 gr. te redden. De Bel
gische instelling geniet op dat gebied
zulke goede faam. dat zelfs vanuit Scan
dinavië kleine kinderen per vliegtuig er
worden naar toe gebracht.
In Duitsland overleden Belgen worden
gerepatrieerd.
Een tweede convooi met het stoffelijk
overschot van in Duitsland overleden Bel
gen is thans dit het Franse bezettingsge-
bieö op weg naar België. Het betreft de
lijken van 20 politieke gevangenen. 23
tewerkgestelde arbeiders en 18 krijgsge
vangenen.
Naar een automatisch telegraafverkeer in
Nederland.
In de toekomst zal het Morse-stelsel uit
het Nederlandse telegraafverkeer verdwij
nen De Morse-toestellen zullen plaats ma
ken voor moderne zgn. teletype »-toestel-
len. verreschrijvers. Dit hangt samen met
het besluit om het telegraafverkeer in ons
land te automatiseren
13 millioen oorlogswezen.
Europa bezit, ten gevolge van de jong
ste wereldoorlog, ongeveer 13 millioen we
zen.
Een onverwachte vangst.
Ter hoogte van de Noorse Zuidkust
heeft een haringvisser in zijn netten
een levende inktvis bovengehaald, met een
diameter van twee meter en vangarmen
van vijf meter lengte. Dit is de grootste
inktvis die sinds vier eeuwen in de Scan
dinavische wateren is bovengehaald Hij
is naar een Kopenhaags aquarium ge
zonden.
Smokkel in trouwringen.
Volgens een beslissing van het Hon
gaarse hogere gerechtshof stellen de per-
tzie vervolg onderaan volg. kolom>
Enkele maanden geleden brachten wij
u een artikel waarin wij vertelden over
de reis die de Nederlandse schrijver Bus
ken Huet naar leper deed in de loop van
de verleden eeuw. Te dier gelegenheid
gaven wij een uittr|ksel uit zijn bekend
werk «Het land van Rubens» waarin hij
ons een uiterst diepzinnige studie gaf
ove- de Lakenhalle van leper.
Ir. de loop van de latere jaren onder
namen nog veel andere schrijvers, schil
ders e i kunstenaars de tocht naar onze zo
beroemde stad Af en toe. naar gelang van
onze opzoekingen, krijgen wij de gelegen
heid ktnnis te maken met de geschriften
van deze reizigers. Vandaag bieden wij
u een prachtig stuk aan over leper en in
het bijzonder over de Hallehet is van
de nog levende en gunstig bekende kunst
criticus Jozef Muls. Het stukje dat enkele
jaren geleden verscheen in zijn bundel
opstellen Werk werd reeds geschreven
vóór de eerste wereldoorlog en beeldt
dan ook de halle uit in haar oude glorie.
Nu de werken aan ons schoonste kunst
gebouw flink opschieten, is het ons een
genoegen deze mooie brok literatuur, die
werkelijk getuigt van een waarachtige
dichterlijke bezieling, te kunnen over
drukken Wij nemen het stuk letterlijk
over. na alleen de nieuwe spelling toe
gepast te hebben.
Hier volgt nu de tekst
De lakenhalle was het allerschoonste
wat ooit door een vrije gemeente werd
bedacht en tot stand gebracht in de Ne
derlanden De weidspralende grijze muren
met de spitsboogramen en de beeldenrijen,
onder het scherp-hellende hoge schaliën-
dak. vertoonden een stenen pracht die
voor geen Venetiaans paleis hoefde onder
soneidie het aandurven de grens over
te steken zonder paspoort zich aan een
bijkomende straf bloot, indien zij juwelen
medenemen Een dagblad van Budapest
beschouwt zelfs het dragen bij zulke ge
legenheid van een trouwring als juwelen-
smokkel.
Zeekoe gevangen aan de Italiaanse kust-
De Italiaanse visser Pasquala Cardoni
heeft in zijn netten een Noord-Atlantische
zeekoe gevangen, die slechts zelden in de
wateren van de Middellandse Zee aange
troffen wordt De zeekoe was 3.60 m. lang
en woog 88 kg-
200 gr. van een product zou de mensheid
kunnen vernietigen.
Dr Raymond Gautier (Zwitserland), ad
junct-directeur van de wereldorganisatie
voor de volksgezondheid heeft verklaard
dat zijn chef Dr Chisholm een toespeling
heeft gemaakt op de mogelijkheden van
een bacteriologische oorlog, toen hij zei-
de dat 200 gr van een bekend product de
mensheid kan vernietigen.
Richard Strauss verast.
Richard Strauss is overleden en werd
«.e.. .e rc;:wp.schtfg.-.Cid in de werk
kamer waar hij gedurende 25 jaar zijn
meesterwerken heeft gecomponeerd naar
Munchen overgebracht, waar hij. in het
bijzijn van enkele intieme vrienden en
verwanten werd verast. De urne wed be
graven in de grote tuin van de aflijvige.
Cripps rookt niet meer.
Sir Stafford Cripps heeft aan de Ame
rikanen gezegd, dat hij en Bevin er van
afzien te roken wegens de in Groot-Brit-
tannie heersende dollarschaarste.
iai
Alle Handels- en Famiüedrakwt
wordt met zeeg uitgevoerd
34. Boterstraat IEP
Niet in Londen zelf. maar in een havenplaatsje. Met een grote bus werden ze
naar Londen gebracht, en daar ging Flap maar weer aan het wandelen. Wat voelde
hij zich klein tussen al die grote huizenNa een half uurtje lopen zag hij een hotel.
«Ha», dacht Flap. «daar zal ik maar eens naar binnen gaan...»
TMSTISMOnKK
te doen. Het belfort, dat. van uit het
midden van de trotse voorgevel, vierkant
omhoog groeide, en- tussen vier slanke!
weelderige pinakels de pyramide van zijn
dak met het klokketorentje op de lucht
verhief, had de afmetingen en de strer"f
majesteit van een kathedraaltoren. De goó
den draak en de gouden arenden, me
wijd-open vleugels vuurvonkten des zo
mers op de tinnen in de zon.
Halle. belfort, stadhuis, die in andere
steden zovele afzonderlijke gebouwen
vormen, waren hier vereend tot één ont
zaglijk monument, dat heel een kant van
een der grootste stadspleinen van VlaanT
deren volbouwde. Daarnaast verdween a|
les. De kathedraal zelve lag verdoken e
weggezonken achter het overheersend
burgerlijk gebouw, en de top van haa
toren en de nok van haar koor wars
maar nauwelijks zichtbaar boven het a
machtig dak. dat als een berghelling tegd
de hemel stond geschoord.
Tot in de laatste tijden werd er gewerl
om van dit gebouw het juweel te makl.
van den lande- Eerst'in de zeventiendlj-
eeuw. als de luister der stad reeds taand^,j
werd het nieuwwerkof stadhuis i
Spaanse renaissance-stijl. als rechtervla
gel der halle afgebouwd. En toen brai
het geslacht van heden er die kleurj
fresco's aan van de historieschilders Pi
wels. Delbeke. de Grouxhet beleg
Ieptren door de Gentenaars en de
gelsen in 1383 de verschrikkelijkste pl
van 1347. bekend als de dood van lepere®
de terugtocht der zegevierende IeperaaiJ
na Groeningen. In het licht der lange
sterrij boven de Schepenkamer, tusl
de bruine houtpanelen, onder het zwarl
balkwerk der zoldering, ontwikkelden X
de rijke bonte stoeten van graven ed(
vrouwen schepenen prelaten, kooplui d-
vreemde vorsten, die de historie hielp!
maken dezer stad die eens de ziel was v*
heel Vlaanderen. j
En langs de grijze gevels, buitenwaj
werd de glorie van het land verb!
Tussen de spitsboogramen. twee aan t|
.'.onder de standbeelden der graven!
:aanderenBoudewijn met de IJfl
Arm. Philips van de Elzas, Guidef
Dampierre. Robrecht van Bethune. ïA
wijk van Nevers. Lodewijk van Maf
allen waren zij daar met hun kronel
helmen, met hun maliënkolders en j
rassen, met hun zwaarden en schild
Dit gebouw was het eeuwig syr_
der kracht van het land Het stondU
wrikbaar in zijn massieve rechthei
grootheid. Zijn voorgevel met het f
honderd-voet-hoge belfort scheen t
iocs, onafzienbaar door het ontelbaa
tal van altijd-herhaalde orname
spitsboogramen en beeldengroepen
de getande kroonlijst. De nok va
dak lijnde als een horizon op de i
en. in de gloeiende stilte van een
noen zag ik eens hoe de zon er ove
rleed. met gouden licht en traa|
schuivende schaduw, als over de ro
van een bergland.
Vli
