Laten we nooit vergeten
DE POLITIEKE TOESTAND
WERELDGEBEUREN
ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER.
3e JAARGANG Nr 40
PRIJS 2 Fr.
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1950
VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS
HET YPERSCH NIEUWS
BESTUUK EN REDACTIE: 34. BOTERSTRAAT. YPER
£el jeo Postcneckrek. 461.73 (L. DUMORTIER)
ABONNEMENTSPRIJS
EEN JAAR 100 FR.
de kon. prins tegenwoordig op de prijskamp voor trekpaarden.
K. H de Koninklijke Prins heeft Zondag te Brussel aan de laureaten van de
prijskamp voor trekpaarden, de beloningen uitgereikt. Hier riet U de Prins tijdens
de plechtigheid.
Deze week van September die we
thans komen af te sluiten, heeft voor
onze stad een bijzondere betekenis.
Immers, Woensdag 1.1. herdachten we
het heuglijke feit van 6 September
1944, toen we van een hatelijke be
zetting verlost werden en we de be-
vrijdingsroes meemaakten.
Thans, op morgen Zondag zullen
we piëteitsvol de nagedachtenis eren
van onze stadsgenoten, die tijdens de
oorlogsjaren 1940-1945 hun leven lie
ten voor het vaderland.
Een ogenblik trilt de vreugde in
ons hart, bij de herinnering aan de
oevnjdingsdagen. doch dit dankge
voelen wordt dadelijk overstemd door
de smart, die onze keel toeprangt bij
de gedachte aan hen, onze vrienden
en bekenden, die deze vreugde met
het offer van hun jonge leven betaald
hebben.
Het is een groot volk dat zijn do
den eertDeze gedachte moet ons
allen bezielen bij de onthulling van
de gedenkplaten, die aan ons lepers
oorlogsmonument aangebracht wer
den. Hier moeten we de band her
nieuwen die ons met onze geliefde
doden bindt, hier moeten we onze
overtuiging sterken om altijd en in
alle omstandigheden ons land te die
nen.
En toch, we kunnen de indruk niet
van ons afzetten, dat onze woorden
hol klinken, alsof ze slechts uit goede
bedoelingen bestonden, en niet uit
dadenOveral waar we rondom ons
zien, komen we tot dezelfde vaststel
ling en overtuiging.
Slechts zes jaar geleden werd onze
stad bevrijdzes jaar is zo luttel
onze vreugde moet ons nog fris in
het geheugen liggen en niettegen
staande alles, kwam de herdenking
van deze mooie dag ons zo armtierig
voor. De goedmenenden vergeven
ons deze uitdrukking, doch ons dank
gevoelen is niet in de mate van het
geen we verkregen, van het einde
loos offer dat voor die bevrijding ge
bracht werd. "We vinden het zo nor
maal te krijgen en niets te geven
Onze stadsgenoten hebben niet ge
noeg meegevierd en meegevoeld bij
jji® herdenking. Doch op de keper
beschouwd kunnen wij het hun niet
kwalijk nemenimmers elke dag
borden onze uren vergald door de
m^st ongelooflijke sensatieberichten.
Paniekstemming wordt elk uur
sroterwat voorbij is. is voorbij,
Rechts de toekomst telt», is de ge
dachte die thans eenieder schijnt te
z:e'en- Het egoïsme viert opnieuw
n°ogtij.
Zullen wij het aandurven ons mor
sen Zondag met die geestesstemming
ons IePers oorlogsmonument aan
e bieden, in het aanschijn van onze
gesneuvelden Zullen wij kunnen ge-
'ge zijn van de droefheid van hun
'amibeleden, wanneer we slechts op-
«zen woorden hebben, zonder zin.
°m hen te troosten
b>een nietwaarHet volstaat niet
bij die onthulling aanwezig te zijn,
met een gelegenheidsplooi op het ge
zicht, bereid zelfs te wenen als het
moet, wanneer we met ons hart zelf
niet tegenwoordig zijn, wanneer we
alleen kunnen berekenen welke winst
we van deze of gene speculatie zul
len maken, gesteund op de goedge
lovigheid van onze medeburgers om
hen de angst op het lijf te jagen.
Onze doden hebben die openlijke
eerbetuiging meer dan verdiend.
Doch hun offer was zo eindeloos
groot, dat het niet enkel met woor
den kan vergoed worden.
Het waren jongens zoals om het
even wie, niet beter en niet slech
ter, die niet beter vroegen dan te
leven. Doch dit leven hebben ze ge
offerd, zonder grote woorden, over
tuigd hun plicht te doen.
Hun plicht doen daarin ligt ook
gans het drama van onze huidige tijd.
Hun leven offerden ze zonder grote
woorden, bezield met de gedachte
te dienen
Morgen zal hun nagedachtenis met
ronkende volzinnen gevierd worden,
bloemen zullen opgestapeld worden,
doch in hun ogen, in de ogen van
hen die er als stomme getuigen van
een grote smart zullen zijn, zal de
vraag rijzenHebt gij uw plicht
gedaan
Zijn plicht doen, het is zo eenvou
dig, er worden immers geen halsbre
kende toeren voor vereist, doch juist
wellicht omdat het zo eenvoudig is,
wordt het zo weinig gedaan.
We verbergen ons ware gezicht
achter woorden en ronkende volzin
nen, we scharen ons rond een vader
landse vlag, hoe groter hoe liever,
en al ons doen en laten is er alleen
op gericht zoveel mogelijk aan onze
plicht te ontkomen.
Ja, de wereld is een schouwtoneel.
Doch de een speelt zijn rol, en een
ander krijgt zijn deel.
Morgen zullen we de nagedachte
nis eren van hen die stierven, opdat
we zelf zouden leven. Hun dood mag
niet te vergeefs geweest zijnhet
mag voor hun vrouw en kinders,
voor hun familieleden niet voorko
men alsof dit offer nutteloos geweest
is.
Opnieuw worden oorlogsgeruchten
de wereld ingestuurd. En toch is de
toestand niet slechter en niet beter
dan verleden jaar, vereiste is het
hoofd koel te houden.
Onze plicht is thans die paniek
stemming te keer te gaan opdat ons
volk zijn vroeger evenwicht en ge
zond verstand zou mogen terugvin
den. Vee! is het niet. doch als we ons
daarvoor eens willen inspannen, dan
zullen we de nagedachtenis van onze
doden reeds meer geëerd hebben, dan
met het ellenlangste betoog.
Dit is de gedachte die morgen Zon
dag zal en moet overheersen. En dan
eerst zullen onze doden kunnen ge
rust zijn, want hun offer zal niet te
vergeefs zijn.
EEN RADIOREDE VAN DE EERSTE-
MINISTER.
Qns wekelijks artikel over de politieke
t""5tand was vorige week reeds verstuurd,
'oen Eerste-Minister Pholien zijn radio
rede hield, over de aanpassing van 's lands
verdediging aan de noodwendigheden van
de internationale toestand.
'Wie nog aan de ernst van de huidige
internationale toestand durfde twijfelen,
werd aldus officieel terecht gewezen
West-Europa verkeert in gevaar en ons
land dient zijn cffer bij te dragen om
dit gevaar te helpen het hoofd te bieden,
te weerstaan.
Uit deze rede citeren wij de volgende
passus, die de voorgestelde maatregelen
opsomtIn het Parlement heeft de re
gering van de h. Duvieusart reeds aange
kondigd. dat zij het inzicht had de ter ge
meenschappelijke verdediging gedane fi
nanciële krachtsinspanning met 5 milliard
op te voeren Aldus gaan wij er 5,5 t. h.
van "s lands inkomen aan besteden, ter
wijl de Verenigde Staten 9.5 I. h., Frank
rijk. 5.5 t- h. en het Verenigd Koninkrijk
6.5 t. h. ervan uitgeven.
Wij staan er op. dat deze uitgaven doel
treffend zouden zijn en dat zij er toe lei
den het land te voorzien van een zo doel
treffend mogelijke legeruitrusting.
In die omstandigheden heeft de rege
ring besloten de volgende maatregelen aan
het Parlement voor te stellen
1. Oprichting, reeds in vredestijd, van
interventiestrijdkrachten, bestaande uit
infanterie- en pantserdivisies en eenheden
volkomen geschikt om onmiddellijk te
velde te trekken
2. Voorbereiding van reservedivisies
3 Oprichting van strijdkrachten ter ver
dediging van het binnenland, die de strijd
tegen de valschermtroepen moeten verze
keren
4 Uitbreiding van een luchtmacht be
staande uit een groep bestemd om België
in de lucht te verdedigen, en een groep
om de landtroepen bij te staan.
5. Verbetering van de zeestrijdkrachten.
Zoals gij het kunt vaststellen ligt het in
onze bedoeling ditmaal geen spectaculair
maar ,en afdoend militair wapen te sme
den Weet daarenboven dat onze inspan
ning zich in een sterk geheel voegt
GEEN REDEN TOT ONRUST.
Het mag paradoxaal klinken, doch hoe
wel de internationale toestand als zeer
gespannen wordt beschouwd, zo gevaar
lijk zelf dat de regering onverwijld tot
grote, pijnlijke en kostelijke maatregelen
besluit, toch werd de officiële radiorede,
met volgende verzekering besloten
Om te besluiten verklaar ik U. opdat
mijn woorden in uw harten geen enkele
onrust zouden doen ontstaanWij trek
ken op naar meer veiligheid. Met andere
woorden, het vertrouwen zal groter moe
ten zijn na de verwezenlijking van ons
programma dan voorheen.
Toch dient, bij ernstig nadenken en on
vooringenomen standpunt verklaard te
worden, dat dit besluitniet tot onrust,
doch wel tot zekere herademing moet lei
den. als «juist» aanvaard te worden. Im
mers. zo het mocht in de bedoeling van
het Kremlin liggen, een algemene nieuwe
wereldoorlog te ontketenen iets waar
aan wij persoonlijk niet geloven dan
zullen de Russische leiders door de groter
bewapening van heel het Westen, wel nog
tweemaal hun plan overwegen alvorens
toe te slaan. En ieder nieuwe overwe
ging kan tot gezonder inzicht, tot vre
desplannen. tot de ware vrede leiden.
WAAROM DIENSTVERLENGING
EN TERUGROEPING
VAN SOMMIGE KLASSEN
Het is U reeds bekend want schok
kende berichten zijn dadelijk algemeen
bekend dat de militaire dienst in ons
land op twee jaar wordt gebracht en dat
dc dienstplichtigen van de jaarklassen
1945 tot 1949 voor een periode van vier
maanden teru^ onder de wapens moeten
gaan.
De vraag stelt zich dadelijk bij de ge
wone burgerWaarom
Wel. bij de geallieerde militaire over
heid schijnt thans de opvatting te bestaan,
dat het in de Westerse landen noodzake
lijk is steeds een voldoende aantal man
schappen onder de wapens te hebben, die
elk ogenblik in de strijd kunnen gewor
pen worden, daar de moderne oorlog geen
tijd biedt voor een mobilisatie, die ette
lijke dagen in beslag neemt. Aldus dient
ook België in opdracht van Fohtaine-
bleau over een minimum divisies te be
schikken. die steeds vechtensklaar staan.
WAT DAN OOK VAN BELANG WORDT I
He Standaard n verklaart zich daar
akkoord over. doch meent dat nu de tijd
van redevoeringen voorbij is en het op
daden aankomt. Hij schrijft, in verband
met de jongste regeringsbesluiten o. m
Goed. doch dan moet men ons bewij
zen. dat er officieren zullen zijn om de
nieuwe soldaten aan te voeren en wape
nen om de nieuwe divisies uit te rusten.
De regering heeft haar plicht niet vol
bracht. wanneer zij een spectaculair ge
baar stelt dat een gevaarlijke illusie van
veiligheid verwekt Heel onze militaire or
ganisatie moet hervormd worden. Wan
neer men bedenkt, dat men sedert de
oorlog de vorming van een reservekader
geheei heeft verwaarloosdMen is er
slechts verleden jaar mede begonnen. Men
zou veel nieuwe bataljons kunnen oprich
ten met de miliciens, die hun dagen in
de bureaux verslijten. Dat de administra
tie een veel te grote uitbreiding heeft ge
nomen. wordt door iedereen toegegeven
Wij wachten op de minister, die eindelijk
aan die plaag zal een einde stellen.
Het dient ter verontschuldiging van de
ze en vroegere regeringen, gezegd, dat dit
echter geen zuiver Belgisch, maar een al
gemeen West-Europees verschijnsel was.
De heer Churchill heeft toch nog verleden
jaar over de Britse legermacht gezegd,
dat haar staart te lang was en haar tan
den te kort waren. Daarmee zinspeelde
hij op het feit. dat er te veel administratie
en paperassenboel in 't leger heerste, die
,c weinig gevechtsmannen toeliet.
BEZUINIGINGEN EN BIJZONDERE
BELASTINGEN TE VERWACHTEN.
Het is duidelijk, dat de nieuwe maat
regelen. die de regering verplicht wordt
te nemen, bezuinigingen en nieuwe belas
tingen zullen teweegbrengen.
Welke
Daarover schrijft een Brussels dagblad
het volgende
De ministers hebben nog geen verkla
ring afgelegd omtrent de voorgenomen be
snoeiingen. maar in bevoegde kringen ver
neemt men dat zij vooral de begrotingen
van Openbare Werken, Volksgezondheid
en Verkeer zullen betreffen.
De duurste posten op de begroting van
Openbare Werken zullen zonder meer ge
schrapt worden. Inzake de bouwpolitiek
van de regering wijst men erop dat een
positieve huisvestingspolitiek moet blijven
gevolgd worden. Anderdeels hebben de
deskundigen vastgesteld dat het tempo
van het verlenen der bouwpremies te hoog
is en de capaciteit van het kredietwezen
overtreft Men had immers de bouw van
50.000 woningen over een termijn van
vijf jaar voorzien, terwijl thans amper
twee jaar na de inwerktreding van de
wet de 3/5 van het gehele contingent
der kredieten reeds uitgeput zijn. Ook
hier zou een bezuiniging ingevoerd wor
den.
Een gedeelte van de werkkrachten van
het bouwbedrijf zou daarenboven tewerk
gesteld worden voor het optrekken van
nieuwe kazernes, nodig voor de Inkwar
tiering van de nieuwe regimenten.
Naast de politiek van bezuiniging wordt
door het departement van Financiën een
fiscaal wetsontwerp voorbereid om de win
sten. die uit de herbewapening voortvloei
en, bijzonder te belasten. Niet enkel de
winsten, die voortkomen van de verkoop
van wapens, maar ook de meerwaarde
die de verkoop van artikels, welke maar
onrechtstreeks verband houden met de
herbewapening, oplevert, zal door een
speciale taxe getroffen worden.
Het spreekt van zelf dat die taxes zo
wel de leveringen aan de Belgische strijd
krachten als die, welke in het kader van
de hulp aan de Westerse geallieerden ge
schiedden, zullen treffen.
Tenslotte wijst men er in de kringen
der financiële deskundigen op dat de her
bewapening de werkloosheid gevoelig zal
doen verminderen en de uitgaven voor de
werkloosheidssteun met éën milliard fr.
zal verlichten.
Tevens verwacht men een aanzienlijke
uitbreiding van de fiscale ontvangsten als
gevolg van de taxatie op de wapenleverin
gen.
Al die factoren zouden naar ver
luidt toelaten het budgetaire even
wicht te bewaren en de Belgische eco
nomie van al le erge schokken bewaren.
TIJDENS DE OORLOG DEZELFDE
PLICHTEN EN TIJDENS DE VREDE
DEZELFDE RECHTEN I
Hoe staat thans de regeringsoppositie
tegenover de nieuwe militaire maatrege
len
De heer Spaak verklaart in zijn jongste
Woensdagartikel o. m. het volgende
Meer manschappen, meer geld voor het
leger, ziedaar een politiek die bij ons
nooit bijzonder veel sympathie heeft ge
wekt. En nochtans zeg ik het brutaal
men zal die politiek moeten aanvaarden
Hij maakt echter verder in zijn artikel
de volgende bedenking
Indien tijdens de oorlog iedereen de
zelfde plichten heeft, waarom zou dan.
tijdens de vrede niet iedereen dezelfde
rechten hebben En hoe kan men werke
lijk dezelfde rechten hebben, indien men
niet een werkelijke sociale rechtvaardig
heid in het leven roept
Dat geen enkele regering ons dus komt
verklaren, op het ogenblik waarop zij ons
nieuwe militaire uitgaven zal voorstellen,
dat zij genoodzaakt is, de sociale hervor
mingen tot betere tijden uit te stellen.
Niet alleen zou die regering onze steun
niet hebben, maar zij zou tevens een van
de meest noodzakelijke elementen van de
landsverdediging in het gevaar brengen
het vertrouwen dat het volk moet hebben
in het regime
ZONDER BEZIELING.
Het liberale dagblad Het Laatste
Nieuwsmeent dat reeds vroeger maat
regelen dienden genomen te worden
Het schrijft o. m.
Het orgeldeuntje, dat de regering Don
derdagavond over de radio heeft ten beste
gegeven, zal maar weinigen bevredigen
De internationale toestand is zorgwek
kend. In ?ille landen, die met ons verbon
den zijn tot verdediging van de vrede,
worden maatregelen getroffen. Wij zijn bij
dit alles ten achter
Verder verwijt dit blad de regering, dat
er van haar geen bezieling uitgaat.
BESLUIT.
We kunnen dit wekelijks politiek over
zicht besluiten met een andere uitlating
van Hei Laatste Nieuws en wel met de
volgende
Drie September 1944 was een belang
rijke mijlpaal op weg naar de volledige
bevrijding van ons grondgebied. Op de
bevrijding van Brussel volgde deze van
Antwerpen, en enkele maanden later
kwam het einde van een nachtmerrie,
die bijna vijf jaar geduurd had. In die
merkwaardige dagen was ieder een
drachtig in de vreugde van de bevrij
ding. De Septemberdagen van 1944 wa
ren een spoorslag om zich met hart en
ziel te wijden aan de zware taak van
het herstel.
Nu de wereld opnieuw een ernstige
crisis doormaakt, moeten solidariteit en
verstandhouding er voor zorgen, dat de
vruchten van de moeizaam bevochten
bevrijding niet verloren gaan. Die bevrij
ding was gekomen na lange jaren be
proevingen en ontberingen. Millioenen
hebben zich die opofferingen getröost,
omdat zij in stilte de hoop hadden ge
koesterd. dat de wereld eindelijk vrede
zou kennen. Thans heerst slechts een
gewapende vrede, en de volkeren die
van een bezetter werden bevrijd, ken
nen nog de vrees.
Alleen samenhorigheid en koelbloedig
heid onder de democratische volkeren
kunnen een duurzame bevrijding bren-
'gen van de onrust, die sedert enige jaren
opnieuw op de wereld drukt».
TIJL.
KOREA MAG NIET IN ALGEMENE
OORLOG ONTAARDEN.
President Truman heeft in een radio
rede verklaard dat de gevechten in Korea
niet tot een algemene oorlogzullen
leiden, tenzij de communisten andere le
gers en andere regeringen in de strijd zou
den werpen.
Hij beklemtoonde dat de communisti
sche invasie op Korea haar hoogtepunt
had bereikt, en drukte de hoop uit. dat
het Chinese volk niet zal gemengd wor
den in. of verplicht worden deel te nemen
aan de kamp tegen de Verenigde Naties
en tegen het Amerikaanse volk.
Hij belichtte vervolgens een programma
van acht punten dat bestemd is om een
einde aan de oorlog in Korea te maken
1. De verwezenlijking van de vrede en
de veiligheid door middel van de UNO.
2. Een vrij. onafhankelijk en verenigd
Korea.
3 Beletten dat het Koreaanse geschil
in een algemene oorlog ontaardt.
4 Een oproep tot het Chinese volk. op
dat het geen oorlog tegen de UNO-strijd-
krachten zou ontketenen.
5. Vreedzame regeling van de kwestie
Formosa door een internationale actie.
6 Vrijheid voor alle landen in het Verre
Oosten
7. Afkeuring van elke agressieve of
preventieve oorlog.
8. Mobilisatie van alle krachten voor
de tot standkoming van de macht, die de
vrede zal vrijwaren.
RUSSISCHE BOMMENWERPER BOVEN
KOREA NEERGEHAALD.
Doch het heeft er wel alle schijn van,
dat Rusland de Noord-Koreanen tegen de
UNO-troepen aktief in de strijd zal
steunen. Zulks kan alvast afgeleid worden
uit het zeer ernstige incident, dat thans
door het Amerikaanse staatsdepartement
werd bekend gemaakt.
Een eskader UNO-gevechtsvliegtuigen
heeft immers een bommenwerper neerge
schoten. die de rode ster, kenmerk van
de Russische luchtmacht, droeg. De bom
menwerper werd neergehaald, toen hij
een aanval ondernam op Britse marine
eenheden, welke in Koreaanse wateren
opereren. Het State Departement ver
klaarde dat men het lijk van een der be
manningsleden kon identificeren, als dat
van een Russisch luitenant. Het incident
w-erd bekendgemaakt in een officieel ver
slag. dat overhandigd werd aan Sir Glad-
wyn Jebb, president van de Veiligheids
raad. evenals aan Trygve Lie. secretaris
generaal van de UNO.
De Russen hebben echter ook hun lezing
van dit incident- Dit blijkt uit de protest-
nota, die aan de Amerikaanse regering
werd overgemaakt en waaruit blijkt dat
(zie vervolg volg- blz.)