KATTEFEEST TE IEPER
Katte - Rallye
KATTEFEEST 1951
Im
V
WERELDGEBEUREN
ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER.
4e JAARGANG Nr 11
PRIJS 3 Fr.
ZATERDAG 17* FEBRUARI 1951
Zondag 18 Februari
KATTENWORP UIT HET BELFORT
en KATTE RALLYE
Zondag 4 Maart
DE KATTEKOERS
O hi
3
I
I
HET YPERSCH NIEUWS
BESTUUR EN REDACTIE 34, BOTERSTRAAT YPER
Tri 500 Postcheckrek.461.73 (L. DÜMOBTIERVERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS
ABONNEMENTSPRIJS
1 JAAR 125 fr. 6 MAAND 65 fr. 3 MAAND 35 Ir.
s Nachts als de maan uit 't firmament
z'n lichtstralen op d'aarde zendt
dan houden wij ons groot sabbat
ter eer van ons godin Freya.
Ons hees gekrijs, ons katgejank
maken de kleine kindren bang.
Maar daaraan storen wij ons niet
wij vieren Freya die sterft niet.
Miauw, miauw,
Met fonklend oog.
De rugge hoog.
Miauw, miauw,
En wreed geklauw,
Miauw, miauw.
En hees geluid
Brullen wij,
Miauw
Godin en Vrouw.
Eer aan Freya,
Miauw, miauw.
Zo zal morgen Zondag opnieuw
Het Kattenliedweerklinken, op
het vrolijke wijsje door de h. Geor
ges van Eegroo getoondicht, vreugde
en jolijt in onze Ieperse straten bren
gend. Want in ons land is er maar
één Kattefeest en dat is te leper
Opnieuw zal de menigte in dichte
drommen vóór het Belfort staan, om
het doodsvonnis der katten te hel
pen voltrekken en dan eerst zal er
de ware Breughel-atmosfeer zijn,
wanneer de poppenkatjes één na één
in de joelende menigte zullen terecht
komen, om... er opnieuw enkele ge
lukkigen te maken
Het past dan ook dat we voor deze
gelegenheid eens in de oude doos
gaan pluizen, om de geschiedenis van
ons lepers Kattefeest wat op te fris
sen.
Is het Kattefeest een historisch feest
of is het louter folklore
Na zijn overwinning te Kassei op
zijn schoonzuster Richilde van He
negouwen, op 22 Februari 1071, sticht
te Robrecht de Fries, graaf van
Vlaanderen, verscheidene kerken in
Vlaanderen. Ook de St Pieterskerk
te leper. Vier jaar later, in 1075 geeft
hij de toestemming tot het houden
van een markt, ter gelegenheid van
de kerkwijdingdeze markt begon
op 22 Februari feestdag van St
Pietersstoel en duurde eerst veer
tien dagen, later een maand. De bij
zonderste dagen waren de toog-
dagen waarop het laken ter bezich
tiging werd uitgestald. Zij vielen op
10, 11 en 12 Maart.
Ruim een eeuw later, in 1292, vangt
deze markt, ingevolge een verorde
ning van Margareta van Konstan-
tinopel, aan met Aswoensdag. Maar
na het verval van leper, reeds in de
14e eeuw begonnen en bijna volledig
voltrokken na de verwoesting van
haar voorsteden in 1383, verdwenen
omstreeks 1400 de jaarmarkten te
leper. Alleen bleven nog over de
Maandag, Dinsdag en Woensdag van
de tweede week in de Vasten. Dat
deze marktdagen aanleiding gegeven
hebben tot een kermisweek staat
vast.
Tot daar het geschiedkundig ele
ment.
En het folkloristische
Het Kattefeest is, in zijn verste
oorsprong, veel ouder dan deze jaar
markt. Het Kattefeest is de belicha
ming van een oeroude mythe. d.i. een
verhaal dat wortelt in een natuur
godsdienst. De katten spelen nl. in
de Germaanse mythologie een voor
name rol. Freva is in deze mytholo
gie de godin van de schoonheid, der
liefde en der vruchtbaarheid, zoals
,n de Griekse mythologie Aphrodite
en hij de Romeinen Venus dit
Freya had, evenals haar latere
^htgenoot Wodan of Odin. een wa-
Sen waarin zij gewoonlijk zelf reed.
Deze werd getrokken door katten.
geliefkoosde dieren, de zinne
beelden van liefde en wellust, of de
Jm-persoonlijking van de vruchtbaar-
eid- De tempels van Freya waren
falrijk en zij werden lang in
stan<i gehouden door hen, die haar
®redienst aankleefden. De katten wa-
^en dus bevoorrechte dieren, die in
aanzien stonden bij onze heiden
se voorouders, welke nog steeds aan
hun gebruiken bleven vasthouden,
lang nadat ze waren overgegaan tot
het christendom. Evenals alle heiden
se godheden werd Freya tot een dui
vel een demon of een heks ver
klaard en verbannen naar de berg
toppen van het oude Germaanse
land. in Noorwegen, Zweden en
Duitsland. Dat werd hun speciaal
verblijf en de algemene verzamel
plaats van deze duivelstoeten. Daar
men nu meende dat ook de dieren,
welke de lievelingen waren van de
ze goden, dus de katten voor Freya.
duivelse eigenschappen hadden, wer
den zij aan de verachting prijsgege
ven. Denken wij slechts een ogen
blik aan het misprijzen dat de men
sen van onze tijd nog steeds gevoe
len voor zwarte katten
Is het dan zo moeilijk te begrijpen
dat de Kerk de verzaking van het
heidendom, in de vorm van het doden
van katten toeliet, en er haar goed
keuring aan hechtte
Over de eigenlijke feestviering van
het kattenwerpen zijn er ons zeer
weinig historische bijzonderheden
overgebleven. In het jaar 1714 ver
scheen te leper een kleine brochure
getiteld Korte Uyt-legghinghe ee-
nigher godvruchtigher ghewoonten
vande Borghers van Iper, namentlyck
van 't smyten der Catten, door Aert
Hierax, borgher van Iper.
Het werd in 1848 herdrukt in de
Annales de la Société d'Emulation
de Bruges en het bevat naast een
paar uiteenzettingen over andere
volksgebruiken ook interessante bij
zonderheden over 't Kattefeest. Over
de beweegredenen tot het Kattefeest
schrijft Aert Hierax ...ende om
te toonen dat sy ten hooghsten ver
saeckten alle vremde Goden, ende
die sy te vooren hadden ghedient,
dat men publyckelyck van 't hooghste
van hunnen Burgh Catten soude
smyten. ghelyck alsoo van hun ver
werpende de Afgoderye, die om re
den boven verhaelt niet bequaemer
en konde uyt-ghedruckt worden, als
door de Catten.
Wanneer werd het Kattefeest ge
houden
Theofiel Lanssens, in de bovenaan
gehaalde Annales, schrijft dat het ge
schiedt in de Vasten, omdat deze tijd
gewoonlijk aanvangt in de maand
Februari, die vroeger wel eens Katte-
maand werd geheten, naar de meest
geschikte tijd voor de voortteling der
katten. Op de eerste Zondag van de
Vasten kon het feest niet worden ge
vierd om wille van het Sollen- of
Borelle-feest (borrellen of lichttoort-
sen rondgedragen ter herinnering
aan het feit dat de Joden Christus
kwamen opzoeken met fakkels en
lantaarnen). Zo werd het dan gehou
den op de tweede Zondag.
Wij zijn het hiermede niet hele
maal eens. Dat oorspronkelijk het
Kattefeest in de maand Februari ge
houden werd akkoord. Maar er was
de Ieperse jaarmarkt, en van de gele
genheid dat er toen heel wat vreem
delingen in de stad aanwezig waren,
heeft men gebruik gemaakt om het
feest op de laatste dag van de markt
te verplaatsen. Die dag heette vroe
ger trouwens Kattewoensdag. Aert
Hierax zegt trouwens ook ...hebben
dit willen doen met 't luyden der
kloeken voor ende naer op de ver-
maerde Jaermarckt van Iper, op dat
alle vremdelinghen souden moghen
sien. ende hooren, dat die van Iper
alle Afgoderye onwederroepelyck
hadden versaeckt.
Van waar werden de katten gesme
ten
Van de burgtoren, van de St Maar
tenstoren, en daarna, van 1231 af, zegt
een oude kroniek, van de Halletoren.
Betrouwbare documenten hierover
ontbreken volledig.
Verscheidene malen moet het feest
van het kattenwerpen onderbroken
zijn geweest in de loop der jaren,
maar toch herleefde het weer telkens.
Schrijft niet de voormelde schrijver
het volgende Van hoedaenighe ach
ter laetinghe voor eenen tydt wy he
den daeghe hebben experientie. ende
de herneminghe sal geschieden den
28 February 1714.
En een andere kroniekschrijver, Ge
rard de Feu, vermeldt in zijn Wa-
rachtige Beschrijvinge van eenige
particuliere Saeken... op de datum
van 11 Maart 1716, dus slechts twee
jaar nadienOp den elfsten van
Maert, wesende Woensdag in de Kat-
tefeeste van het jaar 1716, heeft een
zekeren timmerman die wrochte in
het Stadhuys met naeme Gillis Pop-
peliere, voor den laetsten keere de
katten gesmeten van den Halletoren,
hetwelke op dese wijse alle jaeren
pleegde te geschieden, te weten de
man die de katten smeet was gekleed
in een rooden baey ofte veste ende
stont op een plankiet die uytgestoken
was door het vensterken boven den
balcon van de haentjes, wat hooger
als het Carillon, ende hadde aldaer
drie a vier jonge katten in eenen sak.
dewelke hij een voor een uyttrok, en
de tusschen het geklank van het klok
kenspel met de kat in de hand aldaer
danste en vele kabriolen maekte, en
dan de katte smeet met vollen zwier
op de markt onder het volk 't welck
alsdan bij duizenden daer vergadert
sijnde. krielde van de menschen, mits
het seer curieus ende aengenaem om
sien was. Dat is alsdan den laetsten
keere geweest dat men in de Katte
feest de katten gesmeten heeft. Men
segt dat men dese fraeye ende seer
vermaekelijke saeke heeft agterge-
laten omdat de Hollanders die daer
in Ypre in garnisoen lagen, de Yper-
lingen schimpwijze altijd noemden
de kattesmijters
In een lepers weekblad De Toe
komst leest men in het jaar 1870,
dat men in het jaar 1817 voor de laat
ste maal de katten heeft gesmeten.
Wat er ook van zij, meer dan 100 jaar
heeft de onderbreking geduurd, 4ot
het gebruik in 1938, dertien jaar ge
leden. weer in ere werd hersteld. Het
mocht helaas, slechts tweemaal plaats
hebben Het werd nu volledig folk
loristisch opgevat. Van uit het Stad
huis vertrok een stoet met de Ieperse
nar, gedost in de Ieperse kleuren,
wit en rood, en vergezeld door zijn
knecht, die de zak met de poppen-
katten droeg. Een dubbele rij hof-
knapen omringde hem, terwijl de
reuzinnetjes dansen uitvoerden op
de tocht naar het belfort. Boven op
een balkon, werden dan door de nar
allerlei dansen uitgevoerd, terwijl af
en toe katten met linten in de me
nigte gegooid werden.
Na de bevrijding werd dit mooie
gebruik opnieuw in ere hersteld en
sedert de laatste jaren werd de kat,
voor het werpen, in het openbaar
geoordeeld en veroordeeld.
Morgen Zondag is onze stad op
nieuw in feeststemmingmocht de
weermaker eveneens van de partij
zijn. zodat we een machtige volks
toeloop zouden kennen, de grootste
dagen waardigEn laat het Katten
lied weerklinken...
Onmiddellijk na de kattenworp
uit het Belfort xal de Katte
Rallye plaats hebben.
Een ballon zal opgelaten worden
aan de voet ran het Belforton
deraan deze ballon zal een kat
hangen voorzien van linten, waar
onder een lint met de bijzondere
Rallye Prijs Deze kat zal van
de ballon afvallen en met valscherm
nederdalen, joist buiten de agglo
meratie.
De deelnemers aan de Rallye
moeten een deelnemingsbewijs op
het Politie-commissariaat. Korte
Torhoutstraat afhalen op Zondag
18 Februari tussen 15 en 15 30 uur-
De premie zal uitbetaald worden
aan de persoon die het premielint
zal inbrengen samen met zijn deel
nemingsbewijs.
STAD YPER
Te 15.30 u. Vorming van de KATTESTOET Kalfvaart
OptochtBruggesteenweg. Polenlaan. Diksmuidestraat. Grote
Markt.
Na het Feest, uitbetaling der premies op het Stadhuis.
De Harmonie YPRIANA zal het feest opluisteren.
De inwoners worden uitgenodigd te bevlaggen.
Internationale koers voor Liefhebbers. Koers der drie Bel
fortsteden GENT BRUGGE YPER.
Aankomst te Yper. Statiestraat, omstreeks 16 uur.
De Kattefeestfoor duurt van Zondag 18 Februari tot Zon
dag 4 Maart.
Yper. de 18 Januari 1951.
De Secretaris.
VERSAILLES.
De Burgemeester en Schepenen.
J. VANDERGHOTF
ZOALS IN EEN SPROOKJE.
Mohammed Reza Pahlevi is Ie Teheran in het huwelijk getreden met Soraya
Esfandiari. De 18-jarige bruid droeg voor deze gelegenheid een kleed in zilver
lamé, versierd met 7000 briljanten. De Sjah tekende zelf het model voor zijn blauw
uniform versierd met gouden epauletten. Op de foto bemerkt men tweede van
links de Amerikaanse schrijver Vincent Hillyer, echtgenoot van prinses Fatima.
2
ff
DE OORLOG IN KOREA.
De UNO-troepen staan thans sedert en
kele dagen opnieuw in de aanval en ruk
ken op. De vooruitgang der UNO-troepen
gaat langzaam, doch voorzichtig, om aldus
zo weinig mogelijk risico's te lopen
Aldus gaat het er zeer zonderling toe in
Korea. Om slechts één enkel voorbeeld te
citeren de Zuidkoreaanse hoofdstad wis
selde reeds viermaal van handen
28 Juni 1950Noordkoreanen veroveren
Seoel.
26 September 1950Enkele dagen na
de landing bij Intsjon bezetten UNO-
troepen de stad.
4 Januari 1951 Onder de druk van het
Chinees-Noordkoreaans offensief geeft Mc
Arthur Seoel zonder slag of stoot prijs,
na de stad in brand te hebben gestoken
10 Februari 1951 UNO-troepen onder
bevei van generaal Ridgway dringen op
nieuw Seoel binnen
WAAR BLUFT DE KOMMUNISTISCHE
WEERBAARHEID
Na het zeer vele dat over de kommu-
nistische Chinezen in Korea werd ver
teld sprak men niet over 800 000 sol
daten doet het nu wel wat vreemd aan.
daarover niets meer te vernemen De dag
bladen zwijgen er over en ook door de
radio wordt er geen woord meer over ge
rept.
"Wat is er met de kommunistische Chi
nese troepen in Korea gebeurd Allerlei
berichten daarover doen de ronde. Er
wordt verteld, dat het Chinese massa-
leger door typhus en winterziekten voor
een groot gedeelte buiten gevecht was
gesteld, dat het door de voortdurende
Amerikaanse bombardementen uiterst
zware verliezen had geleden. Anderen
menen, dat Mao Tse Toeng een groot deel
van zijn troepen uit Korea heeft terug
getrokken om ze elders wellicht in
Ir.co-China in te zetten.
Wat ook de reden moge zijn. het is een
feit dat de honderdduizenden Chinezen.
dit Mc Arthur enkele weken geleden
grijze haren bezorgden, zich niet meer
op het Koreaanse front bevinden
DE 38e BREEDTEGRAAD.
Het kan echter ook wel zijn, dat het
Chinese massaleger voorlopig op de ach
tergrond wordt gehouden om politieke
redenen.
Inderdaad, de UNO-troepen naderen
thans de 38e breedtegraad en de vraag
wordt gesteld Wat nu
Zullen de UNO-troepen andermaal de
38e breedtegraad overschrijden en de aan
vallers aldus tot overgave dwingen, of
zullen ze hun vroegere princiepen ver
loochenen en zich bij de 38e breedtegraad
houden om aldus de diplomatieke bespre
kingen te vergemakkelijken
Niemand kan thans reeds daarover een
beslissend antwoord geven.
OORLOG IN KOREA
KAN NOG LANG DUREN.
Intussentijd wordt van een correspon
dent uit Korea vernomen, dat de UNO-
troepenleiding de indruk geeft dat de
corlog in Korea nog lang kan duren Al
dus zal er verder beroep op Europese
roepen gedaan worden en wellicht meer
dan op een symbolische hulp Ook wordt
nu reeds gezegd dat de buitenlandse een
heden ter plaatse hun eerste versterkin
gen moeten kunnen vinden. Dit betekent
dat reservekaders noodzakelijk zijn. De
Europese regeringen zullen daarmede re
kening moeten houden.
WORDT ZUID-SEAVIE BEDREIGD
Wat in Korea gebeurt, kan ook in Eu
ropa voorvallen Lange tijd werd gedacht,
dat Berlijn daartoe als motief zou ge
bruikt worden Later dachten Westerse
demokraten. dat het wel om Duitsland
ko t gaan Doch de jongste tijd doen ge
ruchten de ronde, dat Zuid-Slavië door
een aanval vanwege de Sovjet bedreigd
wordt.
(Zie vervolg volg blz.)
