6 SEPTEMBER...
WERELDGEBEUREN
DE POLITIEKE TOESTAND
ONAFWANKSLUK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
5e JAARGANG Nr 40
PRIJS 3 Fr.
ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1952
VOOR HET AP^BONÜ+SSEMENT YRER.
VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS
Kleine Aankondigingen
IN HET TEKEN 13
CELUKSCIJFER
de 13de schijf 1952
van de
KOLONIALE LOTERIJ
zal getrokken worden op
13 SEPTEMBER a.s.
te POPERINCE.
Geloof in Uw kans
en word millionnair
HET YPERSCH NIEUWS
BfcSTULK EN REDACTIE: 34. BOTERSTRAAT. YPER
F*i MH) Postcheckrek. 461.73 (L. DUMORTIER)
ABONNEMENTSPRIJS
1 JAAR 135 fr. 6 MAAND70 fr.
Een dag, die voor ons Ieperlingen,
veel herinneringen bevat, vreugde
volle en weemoedige. Vreugdevolle,
omdat we toen van een brutale en
niets ontziende bezetting werden be
vrijd, omdat we eindelijk de dag be
leefden, waarnaar we meer dan vier
jaar lang hadden gesmacht. Wee
moedige, als we denken aan de voor
beeldige vriendschap die toen alle
strijders voor de goede zaak verbond,
hun enthousiasme en hun vaste wil
om voortaan te leven in een betere
wereld, te ijveren voor een betere
verstandhouding. Helaas, zoveel
mooie vooruitzichten en plannen gin
gen nooit in vervulling en daarom
wordt onze vreugde op die 6 Septem
ber getemperd door de droefheid om
een ideaal, dat zich zo mooi aan
kondigde en dat jammer genoeg een
hersenschim bleek te zijn.
Wanneer we, nu na acht jaar, de
toestand eens zonder vooringenomen
heid willen overzien, hebben we al
lerminst reden tot juichen. Wat is er
van het offer van de tienduizenden
slachtoffers der concentratiekampen,
van de oorlogsverminkten en wedu
wen overgebleven Bitter weinig,
tenzij een bloemenhulde en enkele
officiële dankwoorden, die slechts
weinig balsem zijn voor de diepe
wonden, die elke dag nog vol schrij
nende pijn, tot bloedens toe, open
gereten worden. We hoeven hier geen
feiten aan te halen, ze zijn genoeg
gekend
Het stemt ons droef wanneer het
offer, de verdienste van de oorlogs
slachtoffers, beknibbeld wordt door
mensen, die er niet het minste besef
van hebben wat offeren is erger
nog. de laatste jaren werd systema
tisch een campagne gevoerd om dit
offer te minimaliseren en eenvoudig
te laten doorgaan als grof winstbe
jag
Zeker, onder elk koren is er kaf,
doch dit mag tenslotte in niets de
verdienste aantasten van hen, die
slechts hun vaderlandse plicht voor
ogen hadden. Het komt zeker niet
aan hen toe, die het begrip vader
land reeds lang vergeten hadden,
een maatstaf op te maken, om ermee
de verdiensten af te meten.
och dat is niet alles. Acht jaar
na de bevrijding krijgt men de in
druk dat onze oorlogsslachtoffers,
uiu-inöelijk toch niet deslacht
offers zullen blijken te zijn. Neen,
het zijn dezen, die uit idealisme
gezondigd hebben, die dus gezondigd
hebben om bestwil en die nu naar de
stal moeten teruggebracht worden.
Want vermits het idealisten wa
ren. kan hun tenslotte het vulgaire
winstbejag niet aangewreven wor
den. dat slechts het plebs bezielde,
d^f zijn land en zijn instellingen
trouw bleef. En als zij tenslotte daar
voor dubbel rantsoen kregen, dan
hadden zij dat ook nodig om hun
ideaal te dienen
Het komt er nu alleen op aan wat
onder ideaal verstaatAls het
slechts dwepen is met de cultuur var
het Herrenvolk en een drang om
Qet oude België eindelijk uit zijn
«aap los te schudden en allen achter
de tralies te zetten, die het met deze
zienswijze niet eens konden worden,
<*an hebben zij wellicht gelijk en
dan verdienden ze de schande niet
en het c onrechtdat men hun heeft
ingedaan. Want er was moed toe
n°dig om tijdens de bezetting voor
^ze gedachten en idealenuit te
komen (sic.) En deze moed verdien
de n;et op die manier gestraft te wor
den.
Laten we hier niet spreken van
e folteraars, de verklikkers en an-
ere diergelijke, want we zegden het
hogeronder alle koren is er
f3* Het komt er alleen maar op de
hoeveelheid op aan
We kunnen er bitter om worden.
onze vuisten ballen in onze zakken,
de werkelijkheid wordt er in niets
om veranderd. Lijdzaam toezien
brengt geen gewicht in de schaal,
slechts onze vaste wil om het recht
te laten zegevieren zal iets kunnen
bereiken.
Eendrachtig waren we in de strijd
tegen de bezetter, onze weerstand
was geordend voor de strijd, laat hij
het thans ook zijn om de vrede te
dienen. Of zullen we van de offers,
die gebracht werden, de vruchten la
ten teloor gaan We hebben ont
goochelingen gekend, teleurstelling
heeft zich van ons meester gemaakt,
doch we dienen ons daarover heen
te zetten, de krachten eendrachtig
samen te ballen om het roer in han
den te nemen. Ons ideaal was het
beste in oorlogstijd, het is thans ook
het beste gebleven Eén strijd heb
ben we gewonnen, we mogen ook de
volgende niet verliezen. Voor onze
instellingen werd deze strijd aange
bonden, van deze instellingen dienen
we meester te blijven. Dat is ons
recht, dat is onze plicht
Van deze onverzettelijke wil zul
len we getuigenis geven wanneer we
tegenwoordig zijn in de optocht van
deze avond, we zullen van deze wil
getuigen als we onze vertegenwoor
digers moeten aanduidenindien
nodig zullen we hen herinneren aan
het ideaal dat we ons gekozen heb
ben en voor welks verwezenlijking
we hen hebben afgevaardigd. Voor
dat recht hebben we geleden en ge
streden, laat ons thans er van ge
bruik maken. Geen gescharrel ach
ter de schermen, klare en open kaart
op tafel, opdat iedereen die eerlijk
is en het goed meent zijn weg zou
kunnen kiezen.
6 September 1952. Het had een ju
beldag kunnen worden, een vreugde-
noot in het gewone gangetje van elke
dagonze boodschap had er een kun
nen zijn van betrouwen op het he
den, hoop op de toekomst. Nu ken
nen we slechts de wrange en pijn
lijke naweeën, de droefheid over wat
worden kon en het niet werd. Wij
kunnen deze en gene er de schuld
van geven wezen we echter eerlijk
en laat ons ook bekennen dat we laks
zijn geweest, dat we teerden op het
geen gepresteerd werd en dat we die
levenswijsheid voor een ogenblik uit
het oog verloren hebbendat het
leven een voortdurende strijd is,
waarin we geen enkel ogenblik mo
gen versagen. Het is een goede zaak
waarvoor we strijden, weest ervan
overtuigd en daarom dienen we ons
over kleine vitterijen heen te zetten,
om die verbondenheid terug te vin
den, die ons eens naar de zegepraal
leidde. Verdeeld zijn we niets, ver
bonden zijn we alles
Interesseert U niets in onze
(6835)
OPINIE OVER KOREA.
Trygve Lie. secretaris-generaal van de
UNO. zegt in zijn jaarverslag aan de
Algemene Vergadering, dat de openbare
opinie geestdriftig een wapenstilstand in
Korea op basis van het status-quo zou
begroeten
Indien in Korea ongeveer aan de hui
dige frontlinie een wapenstilstand zou
kunnen worden gesloten zo schrijft Lie.
zou het nieuws door de openbare me
ning van de meerderheid der aangesloten
staten geestdriftig worden ontvangen en
zouden de thans heersende onrust en ont
goocheling in grote mate verdwijnen.
Een dergelijke regeling van het conflict
zou het vertrouwen in de UNO als instru
ment van collectieve veiligheid verstevi
gen.
De lasten en de ongerustheid over een
collectieve veiligheidsactie, die zoveel
mensenlevens en materiaal zal kosten,
hebben op de openbare opinie bij de wis
selvalligheden van de bestandsonderhan-
delingen een sterke indruk gemaaktzo
zegt Lie verder. De UNO wordt bijna
overal beschouwd als de voornaamste
hoop op vrede, althans op lange termijn.
De inspanningen van de UNO om vor
deringen tot stand te brengen bij het op
maken van de ontwapeningsplannen, wor
den overal gunstig beoordeeld. De volke
ren der wereld dragen de zware lasten
van de bewapening, en zij. die vrezen dat
de bewapeningswedloop zal leiden tot een
derde wereldoorlog in plaats van een re
geling door onderhandeling, zijn talrijk.
Na de talrijke ontgoochelingen van
het verleden durft de openbare opinie
over het algemeen niet meer hopen op
snelle resultaten, voornamelijk wegens de
huidige spanning en het gemis aan over
eenkomsten in kwesties zoals die van
Korea en van Duitsland.
MAAR DE OORLOG DUURT VOORT
Doch daar het nog steeds tot geen wa
penstilstand in Korea komt. wordt er nu
nog steeds hevig gebombardeerd.
In de belangrijkste luchtaanval sedert
het begin van de Koreaanse oorlog ver
nielden Amerikaanse vlootvliegtuigen
Maandag een hoogst belangrijke Noord-
Koreaanse petroïeumraffinaderij te Hoem
drong, op 18 km. van de Sovjetrussische
grens (Siberië). Bommenwerpers, opge
stegen van vliegdekschepen, drongen die
per in Korea door dan ooit tevoren ge
allieerde piloten gedaan hadden, om ijzer
mijninstallaties te Moesan op de grens
van Mantsjoerije en de petroleumraffina-
derij te Hoemdong. 18 km. ten Westen
van Siberië en drie kilometer ten Zuiden
van Mantsjoerije te bombarderen. De raf
finaderij ligt op 140 km. ten Westen van
Vladivostok, de Sovjethaven en basis der
Russische Mig-15 jagers. Er werd geen
melding gemaakt van hevige vijandelijke
weerstand, noch in de lucht noch door mid
del van luchtdoelgeschut. Vliegtuigen van
de vliegdekschepen Essex. Princeton en
Boxer verenigden zich voor het bombar
dement op Hoemdong en Moesan. Robert
Gibson, correspondent van United Press
aan boord van het Amerikaanse vlieg-
dekschip Boxer, berichtte, dat 164 vloot
vliegtuigen reusachtige ijzermijninstalla
ties en een waterstoffabriek te Moesan
op de Mantsjoerijse grens vernielden
OORLOG WORDT ZELF BIJNA
ALS ONVERMIJDELIJK GEACHT.
John Foster Dulles, de republikeinse
Amerikaanse deskundige in buitenlandse
aangelegenheden, zei in een rede voor
het jaarlijkse congres der Amerikaanse
oudstrijders uit de tweede wereldoorlog,
dat nooit tevoren een oorlog vermeden
werd tussen grote mogendheden, toen de
vijandigheid reeds een graad bereikt had
zoals die op dit ogenblik tussen de Ver
enigde Staten en Rusland bestaat.
Hij noemde vijf elementen op die vol
gens hem in grote mate vereist zijn voor
de Amerikanen, willen zij het verlies aan
veiligheid goedmaken dat sedert 1945 ge
leden werd Het zijn
Ten eerste vaderlandsliefde. Wij moe
ten de zekerheid hebben, dat allen die
gezag uitoefenen, een hartstochtelijke toe
wijding aan hun land in zich dragen en
het geloof van onze vaderen delen.
Ten tweede vooruitziendheid. Wij zul
len blijven verliezen zoals wij tot op he
den aan het verliezen zijn indien wij
de communisten de keuze laten van tijd.
plaats en methode en niet reageren dan
nadat zij gehandeld hebben.
Ten derde stoutmoedigheid. Wij vorJ
men de grootste mogendheid van de we
reld en moeten ons als dusdanig gedra
gen Zo wij beschroomd lijken, dan zal
de vrees zwakkere en meer bedreigde
leden van de vrije wereld verlammen
Ten vierde macht. Stoutmoedigheid
moet steunen op macht militair, econo
misch en moreel zoniet ontaardt stout
moedigheid in bluf.
Ten vijfde dynamisme. Wij moeten de
negatieve, onvruchtbare en immorele
behoudspolitiek de rug toekeren en een
positief program aanvaarden, dat actief
streeft naar vredelievende bevrijding der
onderworpen naties.
TOCH WORDT EEN NIEUWE
RUSSISCHE TAKTIEK
IN HET VOORUITZICHT GESTELD.
Maar anderzijds is bet een feit. dat
Malik, hoofd van de Russische delegatie
bij de Verenigde Naties, omstreeks half
September zal vervangen worden door de
plaatsvervangende Sovjet-minister van
Buitenlandse Zaken Valerian A. Zorin
Zorin maakte in 1947 deel uit van de
Sovjetafvaardiging bij de algemene ver
gadering.
In 1948 was hij te Praag tijdens de
staatsgreep en leidde de machtsovername
door de communisten.
In Westerse diplomatieke kringen
wordt vermoed, dat deze vervanging van
Malik, de Rus die zich een reputatie ves
tigde door het UNO-werk te blokkeren
door zijn eindeloze propagandamanoeuvre
een nieuwe Russische taktiek in 't voor
uitzicht stelt. Wellicht een nieuw Sovjet
vredesoffensief. om andermaal propagan-
da-palabers te kunnen houden.
RUSLAND VERWERPT ECHTER
WESTERSE VOORSTELLEN
IN ONTWAPENINGSCOMMISSIE.
Wel treffend is het echter, dat diezelf
de Malik, als afgevaardigde van Rusland
in de ontwapeningscommissie, het weste
lijk voorstel heeft verworpen, dat strekte
tot het houden van een conferentie van
de vijf grootmachten om tot een verde
ling van de strijdkrachten en van de
verdedigingsbewapeningen te komen
De Verenigde Staten. Groot-Brittan-
nië en Frankrijk zijn gekant tegen het
verbod van het atoomwapenzo ver
klaarde de Sovjetafgevaardigde. en zon
der een dergelijk verbod zijn de bespre
kingen voor de ontwapening zinloos.
John Couldon. afgevaardigde van Groot-
Brittannië. die Malik van antwoord dien
de. heeft gezegd dat de drie grote mo
gendheden nimmer het idee van het ver
bod van het atoomwapen hebben laten
varen. Hij heeft er op gewezen dat dit
vraagstuk in een ander document wordt
behandeld en dat het westers plan voor
de atoomcontrole door de grote meerder
heid van de Verenigde Naties was goed
gekeurd. Vervolgens merkte de Britse af
gevaardigde op, zich baserend op de door
Malik aangehaalde cijfers, dat de door
de drie mogendheden voorgestelde pla
fonds de westelijke strijdkrachten tot een
lager peil brachten dan wanneer zij die
met een derde zouden verminderen, zo
als het Russisch plan beoogt.
Vervolgens trachtte de Sovjet-afgevaar
digde deze bewering te ontzenuwen met
de Britse strijdkrachten als voorbeeld te
nemen. Hij zeide dat het Russisch plan
deze meer zou verminderen dan het wes
telijk plan. Verder herhaalde Malik zijn
stelling, volgens welke het gevolg van de
voorstellen der drie zou zijn, dat de ont
wapeningscommissie zou uitlopen op on
vruchtbare debatten».
DE REGERINGSCRISIS
IN NEDERLAND OPGELOST.
Na bijna tien weken moeizaam overleg
heeft Nederland, sedert Maandagochtend,
een nieuwe regering, met zestien minis
ters. waarvan er twaalf nimmer te voren
deel hebben uitgemaakt van enig kabinet-
Er mag dus wel over een algehele ver
nieuwing gesproken worden.
De nieuwe Nederlandse regering is sa
mengesteld uit leden van vier partijen,
die te zamen meer dan twee derden van
het aantal Kamerzetels bezittener heb
ben zes katholieken en vijf socialisten
zitting.
DE TOESTAND IN FRANKRIJK.
De heer Pinay. de FranSe premier,
staat thans andermaal voor een bijna
bovenmenselijke taak. evenals zes maan
den geleden toen hij eerste-minister van
Frankrijk werd.
Toen zette hij de eerste stap in de goe
de richting door de loonsverhogingen te
gen te houden met de voortdurende stij
ging der prijzen te stoppen.
Van de tweede stap zal het nu afhan
gen of hij het vertrouwen zal behouden,
dat hij daarmede heeft verworven. De
mogelijkheid om een sluitende begroting
op te maken zonder verhoging der be
lastingen en om verdere inflatie van de
Franse munt tegen te gaan hangt immers
af van de sociale rust- Indien men loons
verhogingen moet toestaan wegens stij
gende duurte, dan worden alle bereke
ningen in de war gestuurd.
SPECTATOR
BEROERING IN HET LAND.
Niettegenstaande het voor onze parle
mentairen nog immer verlof is en dus
kan verondersteld worden dat het land
politiek gezien een kalme periode
doormaakt, zijn de laatste week dreigen
de onweerswolken in de politieke hemel
verschenen, dit naar aanleiding van de
genadeverlening aan de folteraar De
Bodt en de invrijheidstelling van Van
Coppenolle. gewezen bevelhebber der
rijkswacht.
Tijdens een persconferentie, gehouden
door het comité van Beroep op het Land.
naa- aanleiding van de strafomzetting ten
voordele van De Bodt en de invrijheid
stelling van Van Coppenolle. werd er op
gewezen dat de beroering die onder de
verzetslieden, politieke gevangenen, oud-
strijiiers en oud-krijgsgevangenen ont
staan is. niet mag onderschat worden, en
ook niet mag beschouwd worden als een
politiek maneuver.
Reeds 43 groeperingen zijn toegetre
den tot het comité.
De voorzitter, de h. Nysthoven. wees er
op. dat de vergelijking van het aantal
genade-besluiten, getroffen door de el
kaar opvolgende ministers, geen zin heeft.
Toen dc hh. Moyersoen en Pholien het
ministerie van Justitie beheerden, waren
de meeste gevallen van betrekkelijk be
lang reeds afgehandeld. Alleen de zeer
erge gevallen bleven over. De h. Moyer
soen heeft in de 230 gevallen die hij heeft
behandeld, nochtans slechts voor zestig
gevallen een gemotiveerd besluit getrof
fen. Dit zijn de gevallen die later niet
meer voor herziening in aanmerking zou
den komen. Maar de leden van het comité
hebben geen vertrouwen in die verkla
ring. omdat zij op geen enkele wettelijke
grond berust. Ieder minister kan later
op deze besluiten terugkomen, en ook in
de ergste gevallen nieuwe verzachtingen
aan de Koning voorleggen.
De verklaring van de h Pholien. dat
ook het geval De Bodt bedoeld zou ge
weest zijn. toen men aan de vertegen
woordigers van de verzetsgroeperingen
mededeelde dat geen doodstraffen meer
zouden worden uitgevoerd, werd als een
lc-ugen bestempeld.
HFT ONTSLAG VAN DHR PHOLIEN.
In de linkse pers werd van deze gele
genheid dan ook dankbaar gebruik ge
maakt om het hoofd van de h. Pholien.
minister van Justitie te eisen. Deze be
vond zich echter met verlof in Mexico,
zodat men eerst verwacht had dat slechts
bij zijn terugkeer en deze was niet on
middellijk in het vooruitzicht gesteld
iets zou kunnen ondernomen worden
Onder de druk der immer gevaarlijker
wordende beroering diende hij echter dit
verlof te onderbreken en naar België te
rug te keren, terwijl ook eerste-minister
Van Houtte onverrichterzake uit Congo
terugkwam-
Woensdagnamiddag heeft dhr Pholien.
minister van Justitie, een onderhoud ge
had met dhr Van Houtte. Kort na 13 uur
verliet hij het kabinet van de eerste
minister.
Op de vraag van de journalisten of hij
niets te verklaren had. antwoordde de
minister van JustitieIk heb met de
eerste minister een uiterst vriendschap
pelijk onderhoud gehad. Het is normaal
dat ik de eerste minister ontmoet en
gij moet beseffen, dat ik niets kan zeggen.
Het is te begrijpen dat ik Maandag, bij
mijn aankomst te Meisbroek, geen ver
klaringen heb afgelegd. Het is natuurlijk
dat men. als men uit het buitenland komt.
niets weet over de atmosfeer, die in het
land heerst.
Woensdagavond kwamen de ministers
echter in cabinetsraad bijeen en nadat
daarop de h. Van Houtte zich bij de Ko
ning begeven had. werd medegedeeld dat
de h. Pholien zijn ontslag had aangebo
den.
De h. Van Houtte verklaarde in ver
band daarmede o.m.
De aftredende minister van Justitie
heeft Woensdagnamiddag bij het begin
van de cabinetsraad zijn ontslag aange
boden. Hij zal de redenen daarvoor ove
rigens zelf aan de journalisten toelichten.
De h. Pholien heeft zelf in het verzet
gestaan en was oorlogsvrijwilliger in de
twee wereldoorlogen. Er kan hem geen
enkele morele fout worden aangewreven.
Een reeks administratieve daden heeft
kunnen doen geloven dat hij geneigd was
in zake repressie verder te gaan. dan de
regeringsverklaring in dit verband had
aangekondigd.
De regeringspolitiek is in dit opzicht
in niets gewijzigd. Zij zal niet minder
en ook niet meer doen dan zij bij haar
vorming heeft aangekondigd. Er kan
geen spraak zijn van vrijlating van ke
rels als De Bodt.
Indien de h Pholien thans ontslag
neemt, is het alleen omdat een reeks
omstandigheden heeft kunnen doen ge
loven dat hij verder ging dan het rege
ringsprogramma.
DE REACTIES IN DE PERS.
Gezien in het teken van de nakende
gemeenteverkiezingen, heeft dit ontslag
bij de politieke partijen heel wat stof
doen opwaaien.
Zo lezen we in 't Vrije Volksblad
een orgaan van de C.V.P.. onder meer
Een kunstmatige en voor louter poli
tieke doeleinden opgeschroefde herrie
dreigde eens te meer ons land in een
moeilijke, zo niet gevaarlijke toestand te
brengen. Zelfs tot in de C V.P. dreigde
de crisis. Dhr Pholien heeft dan ook ver
kozen ontslag te geven, liever dan ern
stige moeilijkheden te verwekken in het
land en in de schoot van de partij.
Zoals wij gisteren schreven, waren de
socialisten erin geslaagd rond het geval
De Bodt. al de passies die de weerstand
en de repressie in het land verwekt heb
ben. opnieuw op te hitsen. Het Vlaamse
Land. in zijn overgrote meerderheid, is
(zie vervolg blz. 5)
1