Remember 6 September 1944
WERELDGEBEUREN
ONAFHANKELIJK NJEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER.
6e JAARGANG Nr 40
PRIJS 3 Fr.
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1953
VERSCHIJNT ELKE WEEK S ZATERDAGS
WOLKBREUK BOVEN ROME
BELGISCHE BEGONIA'S
TE HAMBURG
Verjaardag van
de Bevrijding der Stad
HET YPERSCH NIEUWS
BESTUUR EN REDACTIE: 34, BOTERSTRAAT. YPER
Tel- 500 Postcheckrek.4S1.73 (L. DUMORTIER)
ABONNEMENTSPRIJS
1 JAAR 135 fr. MAAND 76 fr.
Morgen is het 6 September en her-1 kon bekomen,
denken we opnieuw de bevrijding Voor wie bij dat alles zijn hachje
van onze stad. Negen jaar zijn sinds- niet gelaten heeft, blijft slechts de
dien voorbij gegaan en toch is de
herinnering aan die 6 September 1944
ons nog levendig bijgebleven, alsof
het pas gisteren was gebeurd.
Sinds verscheidene dagen reeds
leefden we in spanning, want onaf-
droevige herinnering over, die min
of meer vervaagt naargelang we filo
sofisch aangelegd zijn erger is het
evenwel voor hen die er het leven
bij gelaten hebben en nog slechter
voor de velen die verminkt of met
gebroken slierten afgetakelde, vluch- geknakte gezondheid uit die oorlogs-
tende Duitse soldaten trokken voor- jaren gekomen zijn en voor wie het
bij en in ons hart vergrootte heime- heroveren van de vrijheid zoveel van
lijk de vreugde en nam met het uur zijn belangrijkheid verloren heeft,
onze hoop dat het niet zo heel lang Naar hen gaan onze gedachten op
meer kon duren, vastere vormen aan. 6 September en ook naar de velen
En zie, op 6 September, kort na het die niet meer zijn en die gestorven
middaguur hoorden we mitrailleusen zijn opdat wij in vrede zouden kun-
knetteren. Het klonk zo hoopvol in 1 nen leven. Dat zijn nochtans slechts
een stad die haast godsdienstig stil holle woorden, die niet in staat zijn
was, nu er geen Stiebelsde rustde schrijnende smart te lenigen en
verstoorden en iedereen angstvol
wachtte op wat komen zou. Want
bevrijd worden betekende niet alleen
vreugde, het betekende in de eerste
plaats nieuwe offers brengen voor
aleer van die vreugde te kunnen ge-
de leemte te vullen die hun verschei
den gelaten heeft. Wij zullen ze al
tijd beschouwen als de besten onder
ons, want zij hebben het grootste of
fer gebracht en wij hebben niets kun
nen doen om hen daarvoor te ver
nieten en hoe groot dat offer zou moe-goeden. Toch wel, zij vielen opdat
ten zijn, dat drukte de gemoederen j we vrij zouden zijn, opdat we de vrij-
teneer wegens het onbestemde dat
door die vraag gelaten werd. Trou
wens, er waren daar ook nog de ver
halen over de wraakmaatregelen die
bij de vorige wereldbrand soms ganse
stadjes en dorpen hadden wegge
vaagd en menigeen dacht aan het
heid zouden liefhebben en waarde
ren. Zij lieten ons een erfenis achter,
die haar verplichtingen inhoudt, de
verplichting haar ongeschonden voor
het nageslacht te bewaren, haar te
beschermen tegenover hen die ze
zo graag zouden willen verguizen.
verwoeste leper, dat toch zo wonder- Dat is onze plicht, dat zijn we aan
mooi uit zijn puinen verrees, even-j hun nagedachtenis verschuldigd, dat
als een feniks, de wondervogel uit deis alles wat we nog kunnen doen om
Egyptische sage, die na zijn verbran- hun offer te vergoeden.
ding weer jonger en mooier uit zijn
as opstond.
Doch indien er offers moesten ge
bracht worden, dan zou het
morren geschieden, want als beloningom hen te bedanken, wij die na die
Droevige speling van het lotToen
onze bevrijders met hun tanks onze
straten kwamen binnengereden, wil-
zonder den we ons beste Engels bovenhalen
gloorde de vrijheid aan de horizont
Vrij te zijn, vrij de lucht te kunnen
inademen, te doen wat men graag wil
en te weigeren wat men verkiest.
Het hoeft daarom geen bandeloosheid
te zijn, die met ware vrijheid niets
gemeen heeft, doch een welbegrepen,
een geordende vrijheid waarin ieder-
lange bezetting nog zo weinig afwis
ten van bevriende uniformen. En het
was een ogenblik stil toen we ver
namen dat het Polen waren, mensen
die ver weg van hun verdrukt land
voor onze vrijheid streden. Hoe graag
hadden we met uitbundige vreugde
onze dank willen betuigen, doch
schroom weerhield ons, want die red-
een de gedachten kan verkondigen
die hij de beste meent en kan schrij-ders hadden wellicht nog in hun ver
ven en lezen wat hij verlangt, waar j re vaderland een vrouw en kinders,
de zwakke kan beroep doen op dedie ook nog op hun bevrijding wacht-
sterke om hem te beschermen, waar
de sterke er niet aan denkt van zijn
macht misbruik te maken.
Want naast ontbering en ellende,
heeft die bezetting ons toch iets ge
leerd zij leerde ons de vrijheid te
waarderen en lief te hebben. Slechts
ten en daarom vreesden we dat onze
vreugde oude wonden diep zou open
rijten...
Aan dat alles denken we op 6 Sep
tember en daarom ook doen we aan
de viering mee, want meer dan ooit
komt het er op aan te tonen dat we
wanneer wij iets of iemand verloren aan de nagedachtenis van onze mak
hebben, kunnen wij de diepte peilen kers niet laten tornen en dat we de
door dat verlies gelaten. Zo ook had- verworven vrijheid door niets of nie-
den we in tijd van vrede, de vrijheid mand laten beknotten,
weinig weten te waarderen. Het was
toch alles zo vanzelfsprekend, zo
doodgewoon. Luisterde men graag
naar een Engelse song dan draai
de men zijn radio open om te zien
wat de B.B.C. van Londen ons te
horen gaf wilde men op een Zomer
avond nog een late wandeling ma
ken, alleen met zichzelf en met de
sterren, dan stond het iedereen vrij
dat te doen verkoos men een reep
chocolade te knabbelen, dan bestond
de enige moeilijkheid erin zijn keus
te bepalen in de grote verscheiden
heid van merken en smakenoch
kom, zoveel kleine zaken die het le
ven genietbaar maken en waarvan
nooit gedacht werd, dat ze ons een
maal konden ontnomen worden.
Doch reeds van bij de eerste uren
van de bezetting werd het ons diets
gemaaktverboden dit en verboden
dat... Later nog werd er ons aan het
verstand gebracht hoeveel calorieën
we slechts nodig hadden om in leven
te blijven, hoeveel zout we in de soep
ketel mochten gebruiken, hoeveel si
garetjes we mochten draaien per dag
en hoeveel lucifertjes gebruiken om
die sicareties aan te steken Tenslotte Dhr Charles Heger minister van landbouw,
uie sigaretjes aan te steKen. xensi heeft Ur gelegeDheid van de Belgische da
mera dan nog verkondigd dat me ^en Hamburg, aldaar een tentoonstel-
slechts door te werken in het land geopend van 100 000 begonia's, die ge-
van de grimlach de ware heiligheid teeld werden door Belgische producenten.
Een wolkbreuk heeft de straten en de pleinen van Rome herschapen in
meren en rivieren, ernstige schade veroorzakend-
NA DE STAKING IN FRANKRIJK.
De Franse arbeiders werken weer. maar
het einde van de staking kwam niet met
gejuich, noch van de kant van de rege
ring noch van de kant der stakers. Voor
beide partijen betekent het conflict in ze
kere zin een waarschuwing en een neder
laag. De arbeiders vooral die in over
heidsdienst hebben ervaren, dat elke
staking gevaren oplevert, omdat hun re
delijke protesten tegen onverantwoorde
regeringsmaatregelen bijna noodzakelijk
worden vertroebeld door de politieke be
doelingen der communistische vakvereni
gingen. Voor de regering is deze staking
een waarschuwing geweest, dat de sane
ring van de financiële en economische
chaos niet kan en mag gaan ten koste
van het welvaartspeil der arbeiders. Nu
Laniel de verliesrekening van de staking
heeft opgemaakt zal hij niet kunnen ont
komen aan grondige herziening van zijn
voorgenomen saneringsmaatregelen Trekt
hij deze conclusie niet, dan is de kans
groot, dat binnen niet al te lange tijd
eenzelfde stakingsgolf het land zal teis
teren Want dat een zeer groot deel van
de Franse arbeidende bevolking onrecht
vaardig onderbetaald wordt, zal niemand
kunnen ontkennen, zeker niet als men
het welvaartspeil van de arbeiders verge
lijkt met dat van de Franse middenstand
en van de ondernemers
Het zal onder deze omstandigheden met
de dag moeilijker worden voor de Franse
politici om tot werkelijke reconstructie te
komen. De burgerzin is er slechts zwak
ontwikkeld en het vrijheidsgevoel is er
ontaard in kortzichtig individualisme, dat
geen gebondenheid aanvaardt. Daartegen
helpen geen incidentele saneringsmaatre
gelen. maar alleen drastische hervormin
gen De groeperingen waar deze hervor
mingen vandaan kunnen komen zijn ge
vaarlijk. niet alleen voor Frankrijk maar
voor de gehele West-Europese samenwer
king. tenzij het gezond verstand, dat onder
een aantal politici ongetwijfeld nog leeft
op het laatste moment voldoende macht
onder de kiezers weet te verzamelen om
definitief de juiste weg te kiezen en ook
tot het einde te gaan. Die hoop. hoe zwak
ook. schijnt niet geheel ongegrond. Dat
hebben de stakingen aangetoond. Die hoop
leeft niet in het minst bij al diegenen, die
Europa liever onder Franse dan onder
Duitse leiding en inspiratie zien herleven.
OP 6 SEPTEMBER
ZAL WEST-DUITSLAND
EEN NIEUW PARLEMENT KIEZEN.
Zondag aanstaande. 6 September, zul
len drie en dertig millioen kiezers in
West-Duitsland een nieuw parlement kie
zen.
De inzet van deze verkiezingen is niet
enkel van binnenlandse aard. Zij hebben
een bijzonder belangrijke betekenis uit
het oogpunt van de internationale poli
tiek. daar de uitslag er van beslissend
zal zijn voor de Duits-geallieerde accoor-
den. waarmede de kwestie van het op de
been brengen van Duitse strijdkrachten is
verbonden. De partijen van de regerings
coalitie die is voortgekomen uit de ver
kiezingen van 1949. (christelijke-democra-
tische unie. vrije democratische jjartij en
Duitse partij) beschouwen deze accoor-
den als het beste middel om tot de Euro
pese eenmaking te geraken, terwijl de
sociaal-democraten van mening zijn. dat
deze politiek gevaar loopt door de Sovjet-
i Unie als een bedreiging te zullen worden
beschouwd- De sociaal-democraten menen
tevens dat deze politiek de hereniging van
Duitsland in gevaar brengt,
i Bij de eerste vrije verkiezingen, die se
dert 1933 plaats hadden, d.i. in 1949. wa
ren er veertien partijen, waarop de kie
zers hun stem konden uitbrengen. Tien
van deze partijen hadden gekozenen. Voor
de verkiezingen op Zondag 6 September
hebben 15 partijen candidaten voorgedra
gen
Een bepaling van de kieswet komt te
gemoet aan de vrees van talrijke demo
cratische organisaties, dat er een te groot
aantal kleine partijen zou zijn. Krachtens
deze bepaling zullen in het nieuwe par
lement enkel die partijen worden verte
genwoordigd. die 5 van de stemmen
behalen of een rechtstreeks gekozene heb
ben.
De waarnemers voorzien dat deze be
perkende bepaling tot gevolg zal hebben
dat een aantal kleine partijen zal worden
uitgeschakeld
De nieuwe Bundestag zal 484 zetels tel
len. teneinde een betere parlementaire
vertegenwoordiging van Duitsland in de
Europese instellingen die steeds belang
rijker worden, te verzekeren.
NIEUWE SENSATIE
OM HET VRIJGEBIED TRIEST.
In Italiaanse bladen verschenen ophef
makende koppen over troepenbewegingen
aan de Italiaans-Zuidslavische grens. De
meeste Romeinse bladen blokletterden. dat
Belgrado het inzicht heeft de B-zone van
Triest te annexeren.
De minister-president en minister van
Buitenlandse Zaken. Pella. volgt de kwes
tie persoonlijk en heeft reeds contact ge
nomen met de rechtstreeks betrokken ge
allieerde regeringen.
Het bericht aldus U.P. uit Rome
werd gepubliceerd door het agentschap
Jcogopress. dat dikwijls voor de regering
dienst dtiet voor het oplaten van proef
ballonnetjes.
Joegopress zei dat recente redevoerin
gen van de nieuwe Italiaanse premier
Giuseppe Pella in politieke kringen te
Belgrado werden beschouwd als het be
wijs dat de gematigde en verdraagzame
houding van Zuid-Slavië, gezien de on
constructieve houding van Ropre, tot geen
oplossing van het probleem van Triest
leidt. Steeds volgens dit agentschap heeft
dit nieuwe bewijs van onveranderd nega
tieve houding van Italië er toe geleid dat
vele gezaghebbende personaliteiten van
Belgrado ten slotte tot de conclusie zijn
gekomen dat de Zuid-Slavische houding
ten overstaan van de kwestie van Triëst
fundamenteel moet herzien worden
Men is algemeen van oordeel dat zulke
herziening een uitslag zal hebben die aan
gepast is bij de situatie geschapen door
het procédé van koude annexatie van
Triëst door Italië, aldus het agentschap.
Dit nieuws kwam op de vooravond van
de grootste Zuid-Slavische maneuvers die
sinds de oorlog zullen gehouden worden
en waarbij de gewapende macht van het
land op de grenzen zelf van Triëst zal
ten toon worden gespreid. Ter zelfdertijd
bevindt een Zuid-Slavische militaire af
vaardiging zich te Washington om met
vertegenwoordigers van de Verenigde Sta
ten. Engeland en Frankrijk verdere mi
litaire bijstand te bespreken.
De Italiaanse premier Giuseppe Pella
werd geraadpleegd zodra het bericht uit
Belgrado was toegekomen. In een te Rome
uitgegeven communiqué wordt gezegd dat
Pella reeds contact genomen heeft met
de geallieerde regeringen die er meest
belang bij hebben.
De Westelijke Grote Drie hebben aan
Italië de verzekering gegeven, dat ze elke
Zuidslavische poging om een gedeelte van
het betwiste Triëst te annexeren als een
verbreken van het Italiaans vredesverdrag
zouden beschouwen
Deze niet-officiële verzekeringen, die
werden overgemaakt door de waarnemen
de ambassadeurs van de V. S.. Engeland
en Frankrijk aan eerste minister Giuseppe
Pella. verminderden onmiddellijk de span
ning die Italië ertoe aangezet had troe
pen en schepen naar de streek van Triëst
te zenden.
In goed ingelichte kringen wordt gezegd
dat het bericht van Joegopress voor Ita
lië een bom was. Men is van oordeel dat
het agentschap op dit ogenblik niet zulke
kritieke verklaring zou afleggen indien
het niet door de regering van Tito werd
goedgekeurd.
STAD YPER
FEESTPROGRAMMA
Zondag 6 September 1953
Om 10 u.Plechtige Dienst in
St Maartenskathedraal, ter nage
dachtenis der Poolse Soldaten, le
den van de Weerstand en de Me
deburgers, gevallen tijdens de be
vrijding van de Stad.
Om 20 u.Vorming van de Stoet
der Oudstrijders en Gelijkgestelden
aan de St Jacobsstraat.
Om 2015 u.Optocht langs de
St Jacobsstraat. St Jacobsnieuwweg,
Merghelynckstraat. Elisabethstraat,
O L Vrouwstraat. De Montstraat.
Studentenstraat. Statiestraat. R. Co-
laertplaats. G. de Stuersstraat. Bo-
terstraat, J. Coomansstraat (Bloe
menhulde aan het Ypers gedenkte
ken). Grote Markt Koning Albert.
Menenstraat (Bloemenhulde aan het
Engels gedenkteken), Kauwekijn-
straat. Korte Torhoutstraat. Stad
huis (Bloemenhulde aan de Her
denkingsplaat der Polen), ontbin
ding.
Gans de bevolking wordt uitge
nodigd deel te nemen aan deze op-
tocit Bevlagt uw huizen.
De Secretaris.
A. Versailles.
De Burgemeester.
J. Vanderghote-
RUSLAND BEWEES ANDERMAAL,
DAT HET GEEN
OOSTENRIJKS VREDESVERDRAG
WENST TE SLUITEN.
De 272e bijeenkomst van de plaatsver
vangers der ministers van Buitenlandse
Zaken in Lancaster House te Londen ter
bespreking van het Oostenrijkse staats
verdrag is niet doorgegaan. De drie Wes
terse mogendheden hadden Rusland voor
Maandag uitgenodigd, maar Moskou heeft
Vrijdag al laten weten, dat het niemand
zenden zal.
De Russische nota zegt, dat de Ver
enigde Staten het beknopt verdrag niet
hadden ingetrokken, dat zij een jaar ge
leden met Groot-Brittannië en Frankrijk
hadden voorgesteld als poging om de hin
dernissen in zake het Oostenrijkse vre
desverdrag te overbruggen.
Bij het bekend maken van de Russische
nota heeft het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken verklaard, dat de
Sovjet-Unie de bereidwilligheid van de
Amerikaanse regering om een Oostenrijks
vredesverdrag te sluiten op elke grond,
die de politieke en economische ontwikke
ling van Oostenrijk zou verzekeren, in
een geheel verkeerd daglicht stelt.
Opnieuw, aldus het ministerie, heeft de
Sovjetregering aangetoond, dat zij thans
geen Oostenrijks verdrag wenst te sluiten.
CHURCHILL HEEFT EEN
STOUTMOEDIG PLAN TER OPLOSSING
VAN HET DUITSE VRAAGSTUK.
Sir Winston Churchill heeft een stout
moedig plan ter oplossing van het Duitse
vraagstuk zo schrijft Cecil Melville, di
plomatiek redacteur van het Britse blad
Evening News
West-Europa, met inbegrip van Duits
land. zou een veiligheids- en niet-aan-
valspact sluiten met de Sovjet-Unie.
Sir Winston Churchill is er van over
tuigd. dat het vraagstuk van een overeen
komst met Rusland over de toekomst Van
Duitsland slechts kan worden opgelost
met de erkenning van wat hij de wettige
bezorgdheid van Rusland noemt ten op
zichte van zijn eigen veiligheid, zonder
daartoe de Europese Verdedigingsgemeen-
schao of de Organisatie van het Noord-
atiantisch pact op te offeren, noch aan het
verenigd Duitsland het recht te ontzeg
gen te behoren tot de Europese Verde
digingsorganisaties.
IN PERZIE WORDT MOSSADEGH
VOOR HET GERECHT GEDAAGD,
BESCHULDIGD ONWETTELIJK
GEHANDELD TE HEBBEN.
Amidi Noeri. onderstaatssecretaris bij
het minister-praesidium. heeft medege
deeld dat Mossadegh krachtens de wet op
het standrecht als particulier voor het
krijgsgerecht zal worden gedaagd wegens
zijn ongrondwettelijke bedrijvigheid. Door
na 13 Augustus aan het bewind te blijven
was Mossadegh nog slechts een gewone
burger die in opstand was met de wettige
regering.
Noeri las vervolgens aan de pers een
rondschrijven voor van de minister van
Binnenlandse Zaken van Mossadegh van
18 Augustus, gericht tot de gouverneurs
en prefecten, waarin hun medegedeeld
werd dat een nieuw referendum zou uit
geschreven worden. Anderzijds zou de re-
gentschapsraad op 19 Augustus bijeenko
men. waarin de regering toebereidselen
heeft gezien tot de wijziging van de grond
wettelijke monarchie.
Het betreft geen wraakneming, maar
een wettelijke vervolgingzo verklaarde
Noeri. Hij deelde mede dat de reorganisa
tie en de zuivering van de militaire justi
tie de berechting van Dr Mossadegh zou
den voorafgaan, ten einde vooraf de on
afhankelijkheid van de rechters, waarop
door de vorige regering inbreuk was ge
maakt. te herstellen.
SPECTATOR.