Cioedkoope Woningen
weg om alle zware vrachten van alle soort
grondstoffen ter plaats te bezorgen
Zonder waterweg, geen voorspoed te ver
wachten, geen uitbreiding van handelszaken,
geen mogelijkheid tot stichten van belangrijke
en levensbare nijverheden.
De handelskamer van Yper, samengesteld
uit zoovele bekwame en werkzame handelaais
en nijveraars, weet het maar al te goed. Wat
heeft zij sedert den wapenstilstand al niet
gedaan om hierin vooruitgang te bekomen.
Bezoeken op bezoeken naar de hoofdstad,
bij den Koning, bij de HH. Ministers, bij hare
gekozenen. Brieven op brieven, smeekschrif-
ten op smeekschriften en, in weerwil van dit
alles, enkel ministeriëele bezoeken, enkel
ministeriëele beloften en van tijd tot tijd een
schamel broksken werk ten uitvoer gebracht
en als een been nijdig toegeworpen aan een
grollenden hond, voor wiens dul worden men
zich bang gevoelt.
De V erbeteringsschoolde grond ligt er braak
met hier en daar een steenhoop. De school
met haar leerlingen, haar meesters, haar toe
zieners, hunne familiën zijn Yper voor goed
ontstolen en reeds elders gevestigd.
Het garnizoen De gebouwen der Rijschool
gaan in 't kort vereffend worden. Men zal er,
volgens 't schijnt, werkmanswoonsten opbou
wen. De school op een ander gevestigd, voor
goed verdwenen
De kazerne van het voetvolk, gedeeltelijk her
steld om als door die herstelling een laatste
vonke hoop in 't harte te laten stralen van die
miskende en teleurgestelde bevolking van
Yper.
Tijdelijke vonke nog maar, die welhaast
moest uitgedoofd worden toen de verklaring
kwam, dat de hooge legerstaf zich in de vol
strekte onmogelijkheid bevond in de toe-
.komst aan Yper nog het minste garnizoen te
verschaffen
Zou men anders hebben kunnen te werk
gegaan had men voor doel gehad de bevol
king heelemaal te ontmoedigen of tot opstand
op te hitsen
Vroeger een regiment ruiterij in de kazerne
van 't Zaalhof (tweede regiment gidsen, later
4de regiment lanciers).
In de Lombaardstraat, de gebouwen waar
de Rijschool haar intrek had
Op de Koeimarkt, een deel van 't regiment
ruiterij in de kazerne van Ste-Barbarahof met
daarnevens een bij huis waar de bureelen der
genie waren gevestigd.
Op 't klein plein, de kazerne van 't voet
volk met een gedeeltelijk regiment (twee
bataljons, opperstaf, muziek, 't overige batal
jon nam garnizoen dien tijde in Oostende).
In de Statiestraat 't Gasthuis, achter St-
.Jacobskerk, de Bakkerij. Zeker had men
jaren voor den oorlog, hier aan geplukt, was
dit vroeger zoo talrijk garnizoen in groote
maat verminderd maar toch bleef er ons bij
De Rijschool die een rijke bron van inkomsten
voor veel inwoners daarstelde en daarbij een
bataljon voetvolk, een Regimentschool en het
hospitaal.
Terwijl men ons nu ongenadig en brutaaj
weg komt aankondigen Voor u is er geen
garnizoen meer mogelijk lazen wij deze week
in een Brusselsch dagblad eene mededeeling
uit Oostende waar, buiten de zaak van nieuwe
vischmijn, nieuwe dokken, nieuwe Tram
statie, aangroei van bevolking, ook een
nieuwsje over 't garnizoen werd vermeld. Ik
schrijf het letterlijk over
Op 3i December i858, bestond ons garni
zoen uit een bataljon voetvolk en twee batte
rijen vestingsgeschut.
Heden bezitten wij het derde linieregiment,
waarvan tijdelijk een bataljon in garnizoen
ligt te Gent, maar welhaast, volgens de gezeg
dens, Oostende zal vervoegen.
Welnu, dat bataljon nu te Gent, lag voor
den oorlog in garnizoen te Yper. Wat belet
er het bij ons terug te sturen, naar zijn vroe
gere kazerne, ten koste van honderdduizenden
reeds grootendeels hersteld en die later, bij
gebrek aan garnizoen, misschien dienen za
als een rattenpaleis op dit tijdstip waar in
vele steden woningnood op groote sc aa
heerscht
Wij koesteren niet den minsten haat o nij
tegenover de Oostendsche bevolking, wij
wenschen niet beter danhaar verderen opgroei
en bloei, daar onzen welstand, door het
groote vreemdelingenverkeer, met haren wel
stand is verbonden. Er is geen spraak van
een minste kwade inzicht, maar wij mogen niet
meer zoo geduldig die partijdige handelwijze
van hooger hand dulden, die aan de ééne alles
geeft en aan de andere alles onttrekt alsoi
art. i onzer grondwet alle Belgen zijn gelijk
voor de wet niet meer bestaan zou.
De aankondiging van dit nieuws dat ons
bataljon van vroeger, heden te Gent, eerst
daags Oostende zal vervoegen, terwijl hare
woonst Van voor den oorlog, hier reeds vol
doende hersteld is en er naar zijne terug
komst wacht als eene moeder wachten kan
naar de blijde terugkomst van lang verwachte
kinderen, die teleurstelling, die onmensche-
lijke handelwijze tegenover onze martelaar-
stad moet het rozenbladje vormen dat den
beker der misnoegdheid doet overloopen.
Yperlingen,
Toont te dier gelegenheid wie gij zijt
Laat zien niet meer wat gij begeert maar
wat gij vereischt als uw eerste recht van her
stelling.
Ons garnizoen moet gedeeltelijk naar Yper
terug
Het bataljon van 't derde kome van Gent
naar onze stad 1
Daarom alle misverstand vergeten, alle
oneenigheid van kant gezet, geen verschil van
gedachten ingezien, één wensch, één wil, één
eisch. Ons garnizoen gedeeltelijk terug.
De vreemdelingen zijn voor 't oogenblik
verdwenen.
Onze straten staan breed en wijd voor allen
open, maken wij er gebruik van zooals het
moet. Dat een machtige, krachtige betooging
van de heele bevolking, dien dag bijgestaan
door honderden gewezen Yperlingen, nu in
andere oorden van 'tland gevestigd, die stra
ten doortrekke, in openbare betooging, ge
volgd door eene algemeene vergadering in
't bijzijn van alle gekozenen van stad, provin
cie en Staat aan wie de bevolking hare wen
schen, hare eischen zal kenbaar maken met
verzoek die mede te deelen waar het zijn
moet om in de toekomst behandeld te worden
zooals het behoort, niet als verstootelingen in
ons land maar als goede vaderlanders, als
echte Belgen.
Rede uitgesproken door IA. R. LOMMEZ
op de Vergadering der Hande'skamer
van Yper, den 6 October 1928.
Mijne Heeren,
Het woningvraagstuk is een der grootste
maatschappelijke vraagstukken van onzen
tijd, en juist omdat de woningnood een gt oote
weerkaatsing heeft op het stoffelijk en zedelijk
peil van ons volk, moet er gewerkt worden,
hand in hand, om aan dezen nood te verhelpen.
De gevolgen ervan zijn waarlijk bedroe
vend, en verschrikkelijk om na te gaan. Fami
lies met veel kinderen, en het zijn juist deze
die jammer genoeg het moeilijkst aan huis
vesting geraken, leven soms in ellendige
ongezonde krotten, in plaatsen onwaardig
voor een menschelijk bestaan - soms moe
ten zij wonen en slapen in eene en dezelfde
plaats noch lucht noch licht kan er in die
woonvertrekken binnen dringen, gehuwde
personen moeten met anderen soms met
groote kinderen in dezelfde plaats vernach
ten meisjes en knechtjes, jonge dochters en
jongelingen moeten samen in hetzelfde vertrek
en vaak in hetzelfde bed slapen, enz. enz.
Veel voorbeelden zou ik kunnen aanhalen,
die zouden bewijzen dat deze toest
van overdreven is, en zelfs hier
bestaat, doch het weze mij genoeg ^Pt
dacht te trekken op den slechter^5)1
welken deze toestand uitoefent 0n
ick,
lijke gezondheid van ons volk, op de7
lijke gezondheid, op het normale famT
nitkW.
en dus ook op den werklust onzer
Om een welvarend volk te zijn,
zedelijk en lichamelijk gezond
^nscL
moet dit
ZIjn, en
volk
in groote mate bekomen worden met
de menschen, aan de families, eene
en normale huisvesting te bezorgen.
Dat er woningnood bestaat in
0ns land,;
een onloochenbaar feit. Deze bestond re
vóór den oorlog, zoodanig dat dan
landsbestuur zich met deze zaak bezi
reeds ht!
en het mogelijke deed om aan de
Wclj,
werklied#
eene goede, gezonde en goedkoope
te verschaffen.
Doch deze nood deed zich het meest
voelen, seffens na den oorlog. En niet zond#
reden Vóór den oorlog immers waren#
jaarlijks in ons land duizende nieuwe wonin.
gen gebouwd. Binst den oorlog was al dj
bouwen stil gevallen, en gedurende die J
ongeluksjaren was er om zoo te zeggen niet
meer gebouwd geworden. Daarbij dient#
gevoegd dat het meerendeel onzer jongeling#
in het slijk van den Yzer stonden, dat gezien
de levensomstandigheden, de werkloosheid
en het onzekere der toekomst, gedurende dit
zelfde oorlogsjaren, weinig huwelijken aange-
gaan werden.
Maar nauwelijks de oorlog gedaan, te:
volle in den roes van het blijde wederziet,
wierd er getrouwd, drie viermaal meer da
vóór den oorlog, de achterstel werd inge
haald, maar.... ieder nieuw huisgezin moes
een onderdak hebben.... De vluchtelinge!,
die voor de komst van den vijand het laci
uitgeweken waren, kwamen terug, en moesta
een huis vinden.... De geteisterden uiti
frontstreek, waar er duizende en duizeti
huizen vernield waren, kwamen terug de j)i
nen opzoeken van hunne vroegere haardstede
en moesten onder dak gebracht worden»
Dit alles miek den toestand hachelijk ties
duizenden woningen waren te kort. Den»
was groot, wat moester gedaan worden?
Na de kwestie onderzocht te heblxt
stemden onze wetgevende Kamers eene
de wet van n October ig19 bij deweltei
een Nationale maatschappij voor goedkoop
woningen opgericht werd, met het doel wonin
gen te doen bouwen, met geld door denSt»
verschoten mits kleinen intrest. Hier
daar werden er plaatselijke maatschappij®-
gesticht onder toezicht der Nationale mrf
schappij, woningen werden gebouwd ene
dan verpacht. Te dien tijde was dezer®
pachting eene noodzakelijkheid en er kon®1
aangedacht worden de gebouwde woonhui®
werd"
te verkoopen. Deze handelswijze
volgt verrechtvaardigd in een
verslag
de Regeering aan den Koning gegesenin'^
La crise du logement pesait suitou
les families nombreuses et necessity
C'était done a ces déshérités qu'
penser d'abord. L'argent disponibl-
être consacré a leur procurer unfpte
qu'a faire de nouveaux propriétaires-
tre part, le coüt élevé de la constru
l'incertitude du marché et la P°sS^
d'ur.e réduction du taux des sa'a,r^{
perm.ettaient.pas d'engager lespersö'^
aisées a acheter leur maison et a
des obligations trop lourdes.
Deze werking gaf nochtans et
den uitslag, verbetering was er,
genoeg in evenredigheid der 0Ik
kosten welke door den Staat m
oeste" s
ior
gen worden. In 1922 waren er nog
woonsten te kort, de Staat ver'°t°Jegtf
millioenen aan intresten. Een u
er gevonden worden, en bij Konw
van 14 Oogst 1922 wierd het p
fle^
ingevoerd, wierden er premies
particulieren die in zekere o1115
r U(* 1
reifl'e
