w
Fvatboltefe ."Volksgezind CHeekMad
Vlaanderens Hoogdag
9 Eeuwfeest van Hifi CONSCIENCE
V
L
A
A
N
D
E
R
E
N DIE LEEU
BUITENLAND
Hendrik Conscience,
BINNENLAND
it kialistiscli Sssgres te Irusse!
hgrn iler Éristee
syndiketeii te decielen
Consoi&ncs heeft zijn voik issren lezen
Kerkelijke Kalender.
11 JULI
Wij moeten Conscience vieren!
te Yper
Conscience heeft ons volk uit den doodslaap gewekt!
Twee Congressen
DERDE JAAR N° 28
Wekelijksche Oplage 6 00 0| nummers
ZONDAG 7 JULI 1912.
TELEFOON N° 137
O-. Biras-Tavernier,
i verdrukte men de Vlamingen. Uit alle
ambten werden wij verstooten om de
rranschsprekenden te bevoordeeligende
j vreemdeling alleen werd begunstigd in
het onderwijs, het gerecht en het leger
de Vlaming kon ter dood veroordeeld
worden zonder zelfs te verstaan waarom
i hij veroordeeld was.
Alle geestesvoedsel ontbrak: onwetend,
I verdrukt, krachteloos, scheen onze stam
voor eeuwig verloren
i Het Vlaamsche Volk was sedert eeuwen
door allerlei vreemde natiën verdrukt en
nu onder eigen bestuur verwaarloosd en
jbekampt. Het kende zijne eigene geschie
denis niet meer en was onmachtig op
eigen bodem zijne rechten te doen eerbie
digen en door eigen ontwikkeling een be
ter stoffelijk, verstandelijk en zedelijk leven
te veroveren.
j Hij schonk het volk in honderd, volks-
I romans eene boeiende en veredelende
jlektuur en een bezield verhaal zijner groot-
ische geschiedenis; hij wist én hart én geest
te treffen en wekte den stamrots van dui-
zenden Vlamingen.
j Uit de massa arme verdrukte Viaamsch-
sprekenden stonden duizenden volksjon-
igens op, die zich door eigen ontwikkeling
j in de maatschappij verhieven en deri strijd
j tot erkenning onzer taal, onzer stoffelijke
I belangen en onzer ontwikkeling aanbon-
den.
zijn einde millioenen werden reeds voor
uitgegeven, onzeggelijk veel g werkt en
nog kan men niet voorzien welke de
uitslag zal zijn. Taft heeft echter voor 't
oogenblik meest kans er door te geraken.
De democraten hebben als kandidaat M.
i Wilson.
j Een geweldige windhoos heeft in Cana-
da de stad Regina bijna heel verwoest,
i Honderden menschen zijn zonder dak.
1 Meer dan 5 millioen schade werd veroor
zaakt.
al de huizen te bevlaggen.
Donderdag vieren we Vlaanderens
Hoogdag, 11 Juli.
De Amerikanen vieren ieder jaar hun
grooten dankdag. Gewerkt wordt er dan
niet, maar na 't dankgebed tot God, den
gever van alle goed, wordt gefeest door
iedereen. Die rnenschen gevoelen dien dag-
dat Amerika groot is, machtig, rijk... en dat
ieder van hen een levend deel is dat mach
tig, rijke, groote vaderland.
De Engelschen hebben hun Empirs-day,
waarop alwie Engelschman is zich groot
gevoelt over 't groote vaderland, dien kos-
telijken perel in de zeëen, dat eenig land
van nijverheid en handel, dat over al de
zeëen zijn vloot en zijn vane voert. De
Duitschers gaan in menigte naar het Ger-
mania-denkmal, het reusachtig bee ld gego
ten uit het brons der Fransche kanonnen,
want Duitschland werd groot in 1870. De
Zwitsers vieren hun Willem Teil.
Al die volkeren dragen diep in zich het
nationaliteits gevoel en het stambewustzijn;
die volkeren hebben afgeërfd en zetten
voort de liefde voor den vadergrond de
liefde voor de moedertaal, .voor het eigen
nationaal karakter.
Van dit alles was bij ons^ lange jaren,
geen spoor. We werden mêegesleept in den
vloed van franschgezindheid en internati
onalisme.
Nog is die tijd niet voorbij. Nog zijn
velen vreemd aan de moedertaal. Nog zij
er die 't viaamsch niet voornaam genoeg
vinden in den huiskring, in deftig gezel
schap en zoo verder.
Neen 't was niet genoeg, te Brugge het
standbeeld van Breidel en de Coninck, t
Kortrijk het Groeninghebeeld, te Rousse-
lare Rodenbachsbeeld te pl aatsen om het
verleden te vieren.
De vlaamsche beweging is er geen die
zich bepaalt bij 't verleden te vieren. Wat
we vooral in 't oog hebben is de toekomst.
Sommigen zijn hijgend en kuchend tot
hier met ons medegeloopen en gesuk
keld en roepen 't is genoeg... ge gaat te
zeerGe vliegtVliegen doen we ja
de vlaamsche beweging is een moderne
beweging en ze bezigt zoo noodig de
vliegmachien. Vliegeniers zijn we in 't
keeren der gedachten. Het Viaamsch moet
in de magistratuur en hooger kringen.
Het Viaamsch moet in het leger. Het
Viaamsch moet op de stadhuizen en ge
meentebesturen. Daardoor bedoelen we na-
i die weten wat recht is en ijveren voor wat
goed is. In duizenden woningen heeft hij
onder de jeugd het stille geluk leeren be
trachten en de liefde voor vrijheid en
j hooger volksgeluk bewerkt.
Die hulde moet den grooten man waar-
tuurüjkFransch voor de Walen, Viaamsch
voor de Vlamingen.
Het viaamsch moet geëerbiedigd endig zjjn, wiens werken in alle beschaafde
gesproken in kamer en senaat.
Het viaamsch moet beter en steviger j
aangeleerd op de lagere school.
Het viaamsch moet de voertaal zijn van
ons middelbaar en ons hooger onderwijs.
Het viaamsch moet de taal zijn van den
patroon, vart den advokaat, ingenieur en
vakleeraar.
Dat alles moet omdat, zoolang we dat
alles niet hebben, ons volk noodzakelijk
moet blijven een verachterd volk, een volk
dat achter wordt gestoken, dat goed ge
noeg is om zooals Frans Van Cauwelaert
zegt, de lastezel te zijn van de nijverheid.
Viaamsch roepen we en eischen we
voor ons volk. En met het vieren van on
ze blijdagen is ons volk wakker geworden;
de stroom verbreedt eu rolt voort meêsle-
pend of versmoorend al de onwillig-
aards.
Maar daartoe dient gevierd op onze
blijdagen. De Elfde Julidag is onze dank
dag, het groeningebeeld onze Germania
waar we heen trekken, om te versterken in
ons onze nationale vlaamsche fierheid, ons
stambewustzijn,, en waar we bij dieren
eede beloven te strijden tot dat het laat
ste kruimeike recht den vlaming worde
geschonken.
talen der wereld werden vertaald
Engeland
is van
dit jaar nog
De gelegenheid
plechtiger.
Het is dit jaar eene eeuw geleden, dat
op.s een schrijver werd geboren, die aan
ons Volk onschatbare diensten heeft be
wezen
Ieder volk eert zijne beroemde schrijvers
omdat zij, aan rijk en arm, aan burger en
werkman, na den dagelijkschen arbeid
uitspanning verschaffen door veredelende
lektuur, omdat zij den geest verrijken met
kennis, het hart vervullen met hoogere
gevoelens en omdat zij aldus het leven
veraangenamen door rein genot en hooger
streven.
Maar geen volk heeft een duurzamer
plicht dan het onze om wel zijnen wereldbe-
roemden romanschrijver te vereeren, want
Vóór hem was er van een Viaamsch
Volk geen sprake meer! Na 1830 wilde
men onze Vlaamsche taal uitroeien en j
1
Peestlijkhedcn
op Donderdag 11 Juli 1912
Dc werkstaking der dokwerkers te Lon
den is nog niet gedaan, alhoewel een po
ging tot algemeene werkstaking der dok-
werkers in de verschillende Engeische ha-j
vens heel en al mislukt is. Reeds heeft de
regeering getracht een bemiddeling te be
werken, maar haar voorstellen werden of I
door de bazen of door de werklieden af-
gewezen. Nu heeft zij voorgesteld een
conferentie te beleggen van werkers en
werkgevers om zoo tot een bevredigden
uitslag te geraken.
Men wacht het antwoord af der syndi-
katen.
Oorlog tusschen Italië en Turkije
De toestand is nagenoeg de volgende
De Italianen zijn meester van de kusten
in Tripoli en Cyrenaica, maar de Araben
en Turken blijven meester iri het binnen
land. Sedert maanden werd er geen ernstig
gevecht meer geleverd telkens dat Italië
een nieuwe zegen meldde, kwam er uit
Turksche bron nieuws toe over eenTurk-
schen zegepraal, zoodat we op een einde
niet weten waaraan ons te houden,
j Die toestand kan zoo nog maanden
duren.
Dan fneft Italië een anderen uitweg ge-
j kozen ze heelt 10 eilanden der Aegische
(zee bezet, bijna zonder slag of stoot daar
j Turkije over geen vloot beschikt, en wei
nig troepen op die eilanden houdt. De
inboorlingen waren in den hemel, nu ze
meenden van*de Turksche slavernij ver-
iost te zijn, 'en aanzagen de Italianen als
j hun redders en verlossers. Maar de mo-
gendheden kwamen er tusschen, men
I weet niet juist hoe of waarom, maar Italië
heeft haar zegetocht in die zee toch niet
meer voortgezet, en, integendeel verklaard
dat die eilanden eigenlijk nog aan Italië piet
loebehooren, dat men daarom eerst den
einduitslag van den oorlog moest afwach
ten. Nu trachten de inboorlingen, die
meestal christene Grieken zijn, een veree-
[niging met Griekenland te bewerken, of
te bekomen van de mogendheden dat ze
zich op hun eigen zouden mogen bestu
ren.
Amerika.
i De reuzenstrijd voor het presidentschap
(tusschen Roosevelt en Taft geraakt op
Voor de Machinisten.
Al wat opstel, aankondigingen, inschrij
vingen, enz. betreft, moet vrachtvrij naar
den Uitgever gezonden worden
Handschriften worden niet teruggegeven.
Briefwisselaars worden verzoekt telkens
hun volledig adres op te geven.
Alle ingezonden boeken worden bespro
ken.
AANKONDIGINGEN
Gewone aankondigingen 1G c. per reke:
Rechterlvke aankondigingen: 1 fr, de reke,
üroote en langdurige aankondigingen: volgens overeenkomst
tl«wilwanma mi—mnnmiMHi iiwn iwninniii
DRUKKER-UI TGEVER
BOTERSTRAAT, 62, YPER.
INSCHRIJVING
Voor een heel jaar: 2.50 fr. Prijs per nummer 2 centiemen.
.De inschrijvers wenden zich tot den Uitgever; of tot onze gazetver-
koopers.
4. Aida voor Bazuin L. Moermans
solist M, Julien Desramault.
5. Deugd en Liefde
Mijn liefde Fr. Thuisbaert
gezongen door M. Arnold De Munnynck.
6. De Minnezangers-Fantasie L Moermans
7. Hendrik Conscience herdacht feestrede
door F Hip De Munnvnck.
8. Aan Hendrik Conscience Hiel-Aiitheunis
voor Soli, Koor en Fanfare.
9. Vlaanderen Huldezang het feest van 11 juli
toegewijd, woorden van M. Sobry in volkstrant
getoonzet door M. L. Arschodt voor Solo-koo-
ren (vrouwc-n en mannen) met fanfarenbegelei-
ding.
10. De Vlaamsche Leeuw.
Het Ypersclte Volk wakkert alle Yp rlingen 1
aan dien 11 Julidag ter eere van Conscience, tot i
herdenken van onze helden van 1302, tot bewijs i
van liefde voor Taal, Volk en Vaderland die feeste-1
lijkheden bij te wonen en ook
vmmmmimmiwm
Zondag 7 Juli 6e Zondag na Sinxen H. Bloed van O. L.
H. J.-C. - Gedachtenis van de H. Godelieve maagd en marte
lares.
Evangelie van den Zondag -In dien tijd toen er weder
veel volk bij Jesus was en 7ij niet te eten hadden, riep hij zijne
leerlingen bij zich en zeide tot hen Ik heb medelijden met de
schare, want reeds drie dagen zijn zij bij Mij, en zij hebben niet
te eten en zoo Ik hen zonder eten naar huis laat gaan, zullen ze
op den weg bezwijken want sommigen hunner komen van verre.
Doch zijne leerlingen antwoorden Hein Hoe zou men dezen
hier met brood kunnen verzadigen, in de woestijn? En Hij vroeg
hen hoeveel brooden hebt gij Zij zeiden Zeven. En hij be
veelt het volk, zich neder te zetten op den grond, Toen nam Hij
de zeven brooden, dankte, brak en gaf aan zijne (leerlingen om
voor te léggen. En zij legden aan het volk voor. Ook hadden zij
enkele vischjes en na ze gezegend te hebben, beval Hij ook deze
voor te leggen En zij aten en werden verzadigd en alsioverschot
zamelden zij zeven manden brokkelingen op. Zij nu die geëten
hadden waren omstreeks vier duizend. En hij zond hen weg.
Maandag 8—//. Elisabethkoningin van Portugal.
Dinsdag 9 Leonardus en Gezellen martelaars te
Gorcum.
Woensdag 10-HH. Rafina en Secunda maagden en mar
telaressen de Zeven Broeders Martelaars
Donderdag 11-////. Cyrillus en Methodius, bisschoppen,
(feest verzet van 7 dezer)
Vrijdag 12- H. Joannes Gualbertus, abt.
Zaterdag 13-//. Anacletus, Paus en martelaar.
Sedert jaren heeft mei fe Yper pogingen aange
wend ora openbare feestelijkheden in te richten op
11e Ju i, die ieder jaar min of meer - veeleer min
wel gelukt zijn.
Dit jaar echter schijnt men praktiek werk gedaan
te hebben eu heeft men de zekerheid dat het 11« Ju i-
feest prachtig za! zijn. De volgende vlaamschgezinde
maatschappijen. Koninklijke Fanfare Katholieke
Wacht Katholieke Jonge WachtDavidsfonds
Vlaamsche Katholieke Arrondissementsbond— Gilde
van O L. V. van Thuyne St Michielsgilde—De
Koorzangmaatschappij Orphéon hebben ver
staan dat eendracht macht is. Ook hebben zij
hunne krachten vereenigd en samen pogingen aan
gekend. Een bijzonder feesicomiteit werd inge
richt onder voorzitterschap van cien diep overtuigden
vlaamschen werker en strijder te Yper, Heer Ad
vokaat Sobry, met de onmisbare medewerking
van M. L. Aerschodt van Gent, bcs'uurder der
Ypersche Koninklijke Fanfare.
Wij moeten ook het Stadsbestuur geiukwenschenvocr
de geldelijke toe'age welke het verleend heeft aan T
j feestcommissie, om de Coriscience-en-11 Juli-viering
mogelijk te maken. De Vlamingen zullen die mede
werking met dankbaarheid herdenken. De heereu
Stadsbestuurders gedenken ook dat zij zoo doende
een vlaamschen en vaderlandschen plicht gekweten
hebben in het medewerken tot het verspreiden der
vlaamsche en vaderlandsche gedachten, ter gelegen
heid van het
Eeuwfeest van den groeten Vlaming Hendrik Bocsciance
en de Verjaring vin
Vlaanderens Viaamsch- en vrijmakende Gulden Sporen zege
11 Juli 1302
's Avonds te 7 1/2 u. Gelegenheids beiaardcon-
cett door Stadsbeiaardier M N. Igodt.
Programma.
1. 11 Juli 1302 C. Tybergbein
2. Mijn Vlaanderen heb ik hertelijk lief
Antheunis
Tot roem van 't Vaderland R. Bcg2ert
3. Wie kan er ooit vergeten Fr. Muylle
Een vrouwke gezwind te spinnen zat
Antheunis
4. De Schelde
Zegetocht van 't Gulden Vlies
5. Te Groeninghe
Mijn Vaderland
6. Groeninghe
7. Rubens Marsch
8. De Vlaamsche Leeuw
Mestdagh
A. Reyns
B. Raes
Wybo
Van Hoof
P. Benoit
K. Miry
's Avonds te 8 1/2 op het verlicht kiosk ter
Groote Markt, Concert door Koninklijke Fanfare.
Programma.
1. Zegcmarsch voor Fanfare L. Moermans
2. De Oostersche Danseres Openingstuk
3. Guldensporenslag L. Van der Haeghen
gezongen door K. Bostyn
Het is uitgevallen zooals voorzegd was. De 1600
aanwezigen hebben geëindigd met te stemmen wat
het centraal comiteit reeds beslist had en in "Le Peu-
pUrgeschreven stond Ja ten strijde voor het zui
ver A. S.ja de algemeene werkstaking maar nu
riet, in november ook niet, later; want wij zijn niet
bereid en er is geen geld in kas. Eene algemeene
werkstaking-commissie za! de zaken onderzoeken en
het signaal geven.
Het ordewoord is dan Wachten
Dat heeft niet bevallen aan de walen, eu Hubin
(ge weet wet de officieëie spuwer in de Kamer) zeg
de 't luidop in onbedekte voordeh die den zin
weergaven van... Hier fopt rneu Frederik
Om iedereen content te stellen werd een dagorde
gestemd waarbij de socialistische volksvertegenwoor
digers last gegeven werd "ten iaatsien iri november»
de herzieninggvan de grondwet voor te stellen.
Moeten ze maar
En zoo hebben de roode comedianlen uitnemend
veel bijgebracht voor de lotsverbetering van de
werkende klas.
Een schoon voorbeeld van verdraagzaamheid der
roode jannen. De uitgenoodigde katholieke dagblad-
schreveis hebben aan de deur gezet geweest. De
kopstukken die ze uitgenoodigd hadden hebben
moeten 't hoofd in den schoot leggen voor de gril
len van de menigte.
Dat bewijst van de welopgevoedheid en den eer
bied voor andermans opinie bij de socialisten.
Dat bewijst hoe de opperbazen meester 'zijn van
hun volkske Moesten zij meester worden van't land
't ware dan een ander paar mouwen.
Hier drie duizend aanwezigen, waaronder beven
de 900 wettige afgeveerdigden van aangesloten vak-
vcreecigngen. De voorzitter M. Eylenboscb deed
bet doei kennen van het congres de banden nau
wer toehalen tusschen al de christene syndikaten
met alten aan te sluiten in een Nationaal Verbond
om alzoo in sterkte en gezag en ledental vooruit te
gaan.
Het was t'e gevierde Pater Rutten die gelast
was dit doe! te b;spreken, de redens ervan uiteen te
doen en cïe middelen voor oogen te leggen. Hij
werd ondersteund door een afgevaardigde van de
dui'sche christene vakvereeaigingen.
Kardinaal Mercier ontving de congressisten,
Zondag namiddag, en deed in zijne aanspraak de
noodzakelijkheid der christene syndikaten uitschij
nen en het nut van een nationaal verbond.
Zondag namiddag en maandag waren de congres
'eden werkzaam in zeventien sfJeélingen waar
belangen van elk vak afzonderlijk besproken
eerden. Of er gewrocht werd is niet noodig te zeg
gen, wat meer en wat beier dan in 't roode klucht
spel te Brussel. Zoo ziet men nog eens al welken
kant de ware vrienden en verdedigers zijn van den
werkman.
j In eene andere algemeene vergadering sprak
Al"' Arthur Verhaeghen volksvertegenwoordi
ger van den Belgischen Volksbond. Hij en verse hi 1-
'ige andere sprekers deden het misdadig gedrag ken
nen van de socialistische woelmakers. Ook werd
roet algemeenheid van stemmen protest aangetee-
kend tegen het roode ontwerp van Algemeene
werkstaking.
Over de bijzondere redevoering kunnen wij van
daag niet uitweiden bij gelegenheid bespreken
wij beurtelings de punten die op het Congres be
handeld werden immers gelijk wij reeds schreeven
aal Het Ypersche Volk meer dan ooit de syndi-
kale beweging steunen.
6
In het ministerie van spoorwegen is men ernstig
bezig met de stukken gereed te maken noodig voor
de benoeming van machinisten.
De machinisten zullen voortaan onder de bedien
den gerangschikt zijn. Tot nu toe werden zij door
het spoorwegbestuur als werklieden beschouwd.
De benoeming tot bedienden za! voor de machi
nisten als onmiddelijk gevolg hebben dat, evenals
de bedienden, hun loon een maand op voorhand
za' betaald worden.
Voor de berekening van het pensioen zal de ver
andering ook heel voordeelig zijn voor de machi
nisten In geval van ziektezullen denieuwe «bedien
den» hunne volle jaarwedde genieten.