Bijvoegsel aan HET YPERSCHE VOLKvan Zaterdag 22 Maart 1913
TRIMARD'S
Een nieuw lop-solanflaal
(PEft&liöiTissEfnEiti
Nog altijd voort
WERVICK
De Ronde van België in Vliegtoestel
p
n
P
over onze Zendelingen in Kongo
On\e tegenstrevers trachten al meer en
meer on^e instellingenon\e begrippenons
geloof te bestrijden. Hun eenig doel is de
ongodsdienstigheid en de vrijmetselarij op de
puinen van on\en godsdienst omhoog te
heffen.
Zoo sprak Zondag 11. Minister Segers te
Antwerpen. Dat is de waarheidJa. de
waarheid in België en de waarheid in
Kongo.
De openbaar gemaakte euveldaden in
Kongo, de verklaringen van Mgr. Roelens,
Z E. Pater Cambier en andere zendelingen
hebben klaar genoeg aan den dag gebracht
dat er in Kongo eene loge-zamenzweeriDg
tegen de Missiën op touw gezet is.
Van de week echter is een schrijven ver
schenen van den Hoog Eerw. Pater Thibaut,
provinciaal der Eerw. Paters Jesuiet* n in
België waarin hij «1 de klachten samenvat
der missionarissen in Kongo, alwaar de anti
godsdienstige vijandigheid, onder schijn
van geveinsde wettelijkheid, met bedokene
vervolging, het apostelschap doodt.
l)e bladzijden door H. E. Pater Thibaut ge
schreven, hoe kalm en gezapig ook, zijn
hertverscheurend ja ontmoedigend voor alle
katholieke Belgen die zich met Kongo be
kommeren... Arm Kongo Arme Zende
lingen
De Kongoleesche ambtenarij zit in dus
danige handen dat de eerlijke ambtenaar
(voor wie de koloniale loopbaan niet het
verloop is van eene onteerde jeugd)
algauw overtuigd is op geen bevordering in
Kongo te mogen rekenen zonder de antikle
rikale vijand der missionarissen te zijn.
H. E. Pater Thibaut haalt voorbeelden aan
uit de missie van Kwango aan de Jesuieten
toevertrouwd. Zooals het Mgr. Roelens ook
schreef in het jaarverslag van de missiën der
Witte Paters, geen nuttiger werk voor de
kolonisatie dan de landbouw. De missiona
rissen kochten grond aan de Zwarten, be
bouwden hem op voortreffelijke wijze. De
ambtenarij weigerde hun werk door enre-
gistratie te erkennen. Gevolg de schoone
landbouwaanleggingen zijn gansch verloren
geraakt.
Over een goê jaar schreef H. E. Pater Thibaut
over de aangevallene Kapel-hoeven. Nu komt
er hij op telrug. De kapel-hoeven zijn de
aaDleg van christene dorpen. De amb
tenarij ei8chte belasting per kind (zelfs
beneden den voorschreven ouderdom)
terwijl de kinders der wilden vrij loopen
De Onder-Gouverneur verminderde die be
lasting van 12 fr. per hoofd (1111) op 9 fr.
Niet zoo gauw was deze naar Europa ver
trokken of de ambtenarij weigerde van zijn
besluit rekening te houden. In de kapel
hoeven leerden de joDge Zwarten werken,
hun gezondheidstoestand verzorgen. De loge
heeft gezworen het Jesuietenwerk te vernie
tigen, het leven werd aaD de kapel-hoeven
onmogelijk gemaakt... de kapel-hoeven zijn
ten grooten deele verdwenen,de Zwarten zijn
tot vroegere vadsigheid teruggekeerd, hunne
onreine lichamelijke zorgloosheid heeft de
moorddadige slaapziekte doen woekeren..De
streek wordt ontvolkt, de akkerbouw iB
ten minste een eeuw achteruit gegaan!., dat
maakt niet., de Jesuieten worden verslagen,
de loge zegepraalt
—Geen laagheidisvoorde loge ambtenarij
te laag om de missiën te doen vallen. Alle
denkbare beschuldigingen worden daartoe
tegen de missionnarissen uitgevonden. Zoo
handelde ook de loge-ambtenarij met de
houtposten welke de missionarissen langsheen
den stroom oprichten 7oor de stoom-
booten. De loge-ambtenaars verklaarden
die posten zijn broeinesten van ziekten het
werd bewezen dat de ziektegevallen er zeven
maal minder talryk waren dan bij het
Staatspersoneel zelve. Daarop vonden de
loge-ambtenaars iets anders die posten
moeten belast worden want de zendelingen
slaan er winst, uit den arbeid der negers....
en de waarheid is dat de zendelingen aan de
negers drie maal zooveel betaalden als de
loge-ambtenaars hen aanboden i I
Nog een voorbeeld Te Wambali heb
ben de missionarissen gronden bebouwd,
welke zij sedert tien jaar betaald hebben
ze zijn nog voor hun eigendom niet herkend.
Om de kindersterfte te bekampen,hebben
de missionarissen getracht door kruising
eene soort inlandsche melkkoeien te ver
wekken. Voor ieder beest zijn er verschei
dene hectaren grond noodig de noodige
grond wordt geweigerd en het veelbelovend
begin van veestapel moet uitsterven.
Lezers, wat zegt ge daarvan Is dat vrij
metselaars-vervolging ja of neen is er loge-
samenz weering ja of neen 1
Wij zouden begrijpen dat de zendelingen
te vuur en te zwaarde vervolgd wierden, tot
het bloedig martelaarschap toe Maar de
de oorlog met speldeprikken, de laffe ver-
MENGELWERK N° 19
IV.
GANSCH VERLATEN
Vervolg i-
Zc verliet bet land en ging in huis, bleek
als een lijk.
- Wat op Gods wereld hapert er vroeg
moeder.
- 'k Mei) Fons zijn congégegeven,
snikte ze.
Wel kind toch, morde vader, ge maakt
ons den eenen vijand na den anderen, ge
ge moet uw zclven tegengaan; de menseh-n
moeten al iets van malkander verdragen, an
ders kan de wereld niet bestaan.
ZrnVn goede jongenkloeg moeder.
Zoo'11 goede jongen, en die ons zoo hie p. a
is toch zeker niet gemeend, kind
Tot in der eeuwigheid, moeder!...
En waarom toch zoo botsbollig
- Omdat hij u in 't oudemanshuis wilde.
Zult ge nu haast al die goede besmWejom
gens leeren kennen?... Weet ge n
Steekt ze in een' zak, al die mannen,
volging van wege de bureelratterij, beschut
achter reglementen welke zij naar goed
dunken misvormtde bestuurlijke dwinge
landij die de wraakneming der huichelaars
is... hoe moet dat alles wegen op de eerlijke
en argelooze ziel van de zendelingen.
En zich tot zijne medebroeders richtend,
schrijft de groote overste troost u zende
lingen, de discipel is niet boven den meester,
uwe geschiedenis is deze van den Godde-
ijken Zaligmaker. Dezes leven was grooten-
deels een strijd tegen de Farizeërs.
H.E. Pater Thibaut heeft verslag ontvangen
van een nieuw opgemaakt loge-schandaal...
dat alle rechtschapene herten moet ontroe
ren tot weenens toe.
Nu worden niet alleen meer de zendelin
gen maar ook wat edelst en eerbiedweer-
digst is onder alles, de missiezusters ver
volgd, schandelijk beschuldigd en gestraft
Lezers verneemt dit.
De ambtenarij doet al het mogelijke om
de kinders te ontrekken aan de verzedelij-
cenden invloed der missionarissen en missie
zusters. Zij bevordert de ontvluchting uit
de missiehuizen en doet de oppassers, welke
de vluchtelingen gaan opzoeken,in h' chtenis
nemen. Duivelswerkl
Te Kisantu deed magistraat X op 4 Fe
bruari 1913 een enkwest over zoogezegde
slechte behandeling der kinders door de
Zusters van O. L. Vrouw (Soeurs de N.Dame
van Namen). Loge-magistraat X, in plaats
van naarde woning der Paters of der Zusters
te gaan, trekt binnen in het huis van een
Zwarte hein bekend als geloofsverzaker,
overspeler, ioegegeven aan veelwijverij en
het houden van bijzitten. In dat vuil kot
roept hij de meisjes der missie en onder
vraagt ze op zulke manier van uit hun kin-
der mond beschuldigingen tegen de zusters
te ontrekken. Satanswerk
Loge magistraat X gaat nog verder. Hij
laat weten aan Moeder Overste en aan Pater
Devos Apostolische Prefekt dat zij beschul
digd zijn van erge daden en beroept ze om
te verschijnen voor hem in dat vuil kot.
De twee verdachte, Pater en Zuster, pro
testeerden uit al hunne krachten tegen eene
onregelmatige dagveerdiging en weigeren te
verschijnen in het aangeduide vuil kot.
Het gevolg. Per telefoon, vóór alle tegen-
sprekelijk onderhoor, vraagt loge-magistraat
X de macht om EEN AANHOUDINGSMANDAAT
uit te voeren tegen de eerbiedweerdige Missie
zuster, tezelfdertijd laat hij weten aan Pater
Devos dat hij veroordeeld is tot 50 fr. boet of
twee dagen strafdienst.
Logeboel... vuilboeiWanneer
wordt de stal van Atigiasgekuischt
Vrijmetselaars mogen niet meer in
Kongo geduld worden
Het woord van den Minister
M. Renkin heeft het noodig gevonden op
die verschrikkelijke veropenbariDg eenigen
uitleg te geven.
Doch eerst vernemen wij dat hij het op
treden van H. E. Pater Thibaut afkeurt als
zijnde tegen het belang der Kolonie en der-
Missiën en omdat de Pater zoogezegd oude
koeien uit de gracht haalt.
Ons bescheiden oordeel is dat een ver
standig en gezeten man als H. E. Pater Thibaut
zeven maal gepeisd heeft vooraleer te schrij
ven en dat hij er niet toe besloten heeft
zonder nood en goeden reden.
Onze meening is en blijft, dat de misda
den der vrijmetselaars, in 't belang van
Kongo zelf en van de Missiën, moeten open
baar gemaakt worden... gelyk. wanneer die
misdaden geschied zijn in 't verleden of
tegenwoordiglijk, daar dit de eenige middel
is om de loge tekortvlerken eD... eens te
komen aan 't verbod voor Kongo-ambtenaars deel
te maken van de loge.
Zulke handelwijze is echter niet gericht
tegen den Minister van koloniën zoo het
H E. Pater Thibaut krachtig verkaarde, ook
niet tegen de ambtenaars in Kongo die het
wel op hebben met de kolonisatie en de chris
tene beschaving.
Wat de zaak van Kisantu betreft, M.
Renkin doet gewichtige bekentenissen die, al
toonen zij hoe doorslecht het gaat in Kongo,
ook bewijs geven van het krachtig optreden
van den minister.
M. Renkin werd over de zaak ingelicht
door eene klacht van Pater Devos, eene
klacht van de Missiezuster en een brief van
den Gouverneur - Generaal. Deze laatste
schandvlekt de handelwijze van den loge-
substituut.
M. Renkin heeft per telegram nadere in
lichtingen gevraagd en verbod gegeven het
onregelmatig en'onrechtveerdig oordeel van
den loge-substituut uit te voeren hjj heeft
per brieve inlichtingen gevraagd en onder
gouverneur Henry zelf gelast de zaak te
onderzoeken."! Die brief van M, Renkin is
krachtig en beslissend en bewijst eens te
meer van 's ministers goeden wil, waarover
niet denwelken ik eerst zou uittrekken.
Naar 't oudemanshuis I kloeg moeder.
Hij heeft gelijk, wij zijn noodig uit den
vveg. Ja, 't ware best, zei Pier.
Niet, zoolang ik leef en gezond ben,
sprak Lena, en, kan het niet anders, ik
ga mee...
En uw levensgeluk en uwe liefde vroeg
moeder.
Liefde spotte ze... 't Is uit moeder.. Ik
ken de liefde van al die mannen; ziet den
onzen, onzen schoonen Rerni beziet Rob
Yelghe, den vuilaard!... beziet Fons Crepcele,
dat Pielje-pak-het-al. 't Is uit, zeg ik, en...
Maai' moeder onderbrak haar en vermaande:
'jong, 't zal u spijten, Fons meent dat
niet en hij ziet u geerne; vader heeft gelijk,
ja; t ware best voor ons naar 't oudemans
huis te gaan; als Fons terug komt, zeg hem..
Zeggen! Ik zeg niets, stribbelde ze te
gen... Wees gerust, hij: zal lichtelijk getroost
zijn en andere vinden; de liefde van al die
broekmans is maar vernis. Laat er ons van
zwijgen; wat gedaan is, blijft gedaan, en ik
heb er geen spijt over.
Ja, ze zwegen er van, doch met de hoop
dat het slechts een jongenstwist was en de
goede betrekkingen zouden hernemen.
In den grond waren ze kwaad op Fons,
om zijn leelijke daad; maar ze verschoonden
hem, omdat hij hun meisje toch oprecht geerne
zag, en omdat ze voelden werkelijk in den
noch missionarissen noch katholieken ooit
hebben getwijfeld. Wij meenen wel dat de
Vlinister de ontvangene inlichtingen zal
openbaar maken dan deelen wij ze ook
mede... Wij sluiten met het slot van den
ministerieëlen brief
M. de Gouverneur-Generaal, het is hoogst
onrustwekkend te bestatigen dat de klooster
zusters die in on\e Kolonie met liefde en
blijdschap hun leven komen slachtofferen
voor de opvoeding der zwarte kinders, zoo
ver gedreven worden te moeten schrijven
Indien men ons in België niet helpt,hebben
wij niets meer in Kongo te verrichten.
Onmogelijkover dien staat van zaken,
niet bekommerd te zijn.
Gij kent, M., sedert 2S jaar de Kolonie
gij weet datzoo de medehulp der zendelin
gen en kloosterzusters ons komt te ontbreken,
wij de kostbaarste medewerkers aan het
beschavingswerk zullen verliezen. Het is
niet mogelijk dat, alswanneer de zusters
moedeloos schijnen, er geen ernstige redens
van klagen zouden bestaan.
Gehecht als gij zijt aan het kolonisatie
werk zult gij het noodige doen om aan de
Zendelingen het betrouwen en de vrede terug
te schenken.
Verbond der Veekwoeksyndikaten van het
arrondissement YPER.
Prijskampen voor Kweekvee
van rood Vlaamsch ras
op Zaterdag 24 Mei igi3 op de Koeimarkt
te Yper om 9 1/2 u. voormiddag.
PROGRAMMA Ie prijskamp: Stieren zon
der tanden 12 prijjzen ter weerde van 300 fr.
2c prijskamp: Stieren met twee tanden
8 prijzen ter weerde van 150 fr; 3e prijs
kamp Slieren met vier tanden of meer
8 prijzen ter weerde van 150 fr.Vierde prijs
kamp Veerzen zonder tanden8 prijizen ter
weerde van 150 fr.;'Vijfde prijskamp: Twee-
tandsche veerzen: 10 prijzen ter weerde van
250 fr. Zesde prijskamp: Viertanklsche veer
zen 6 prijzen ter weende van 125 fr.
Zevende prijskamp Zestandsche veerzen z;s
n-ij-zen ter weerde van 125 fr. Achtste
pi ijskamp Koeien 30 prijzen ter weerde
van 750 fr.
ALGEMEENE SCHIKKINGEN';:: 1. De
dieren tcebehoorende aan leden: der plaat
selijke vevsvndikaten aangesloten bij liet ver-
boud der veekweeksvndikaten vutt het arron
dissement Yper kunnen alleen jn de prijs
kampen mededingen. - 2. Een landbouwer
kan in eenen en dezelfden pjrijskamp maar
oen prijs behalen. - 3. 'De dieren, om in
den prijskamp toegelaten, te Worden, moeten
op den hoorn het brandmerk van het syndi-
kaal, de eerste en zoo noodig tie tweede letter
der gemeente dragen waaraan! zijn loebehoo-
ren. 4. Het Bestuur zal nvel de Jury alle
geschillen onwederroepelijk beslissen. 5. Do
eeremetalen en premiën zullen, onmiddellijk
na de. prijskampen, in de benedenzaal van
het stadhuis ter hand gesteld worden.
G. De eigenaars zij n verantwoorden ijk voor
al de ongevallen die door hunne dieren zou
den veroorzaakt worden.
Namens hel Verbond.
De S kretaris. De Voorzitter.
F Van den Wouwer. E. Fraeijs de Veubeke.
De Proost L. Storme.
Verbond der geitenkweeksyndikaten van het
arrondissement YPER.
Luisterlijke Pryskamp
ven GEITEN van inlandsch ras
op Zaterdag 3i Mei igi3 op de Esplanade
te Yp »r om 9 uren voormiddag.
PROGRAMMA. I. Bokken zonder hoor
nen. Eerste prijskamp Bokken met 2
tanden of zonder 12 prijzen ter weerde van
112 fr.Tweede prijskamp Bokken met
4 of 6 tanden 12 prijzen ter weerde van
142 fr.'Derde prijskamp I: Bokketn met
8 tanden (volschoten) 12 prijzen ter jveer-
de(v on 112 fr. En zooveel premiën' van
3 frank als er bokken overblijven.
II. Geiten zonder hoornen. Vierde prijs
kamp Geiten met twee tanden ot zonder
38 prijzen ter weerde van 223 fr.Vijfde
prijskamp Geiten met 4 of O landen 46
prijzen ter weerde van 267 fr.'j Zeslde
prijskamp Geiten met 8 tanden (volschoten):
60 prijzen ter weerde van 372 fr. En
zooveel! premiën van 50 centiemen als er
geiten overblijven.
III. Vervoerkosten verleend aan de syn-
dikalen Eene som van 200 franken zal Jus
sc-hen de deelnemende syndikatcn verdeeld
worden in evenredigheid hun getal tien toot,
gestelde geiten en afstand vam Yper.
ALGEMEENE SCHIKKINGEN. 1. De
dieren toebehoorende aan Leden der plaat
selijke geitensyndikaten aanjgesloten bij hel
verbond der geitenkweeksyndikaten van het
arrondissement Yper kunnen alleen in den
prijskamp mededingen. 2. Het Bestuur zal
met de Jury alle geschillen onwederroepelijk
beslissen. 3. De eeremetalen en premiën
zullen, onmiddellijk na de prijskampen, in
de benedenzaal van het stadhuis ter hand ge
steld worden. 4. De bokken, die in de
plaatselijke geitensyndikaten dit jaar ter spring-
dienst zullen gebruikt worden, moeten dien
«lag tentoongesteld worden.
Namens het Verbond
De Sekretaris, De Voorzitter,
F. Van den Wouwer. R. Colaert.
De Proost R. De Clercq
Het Stemrecht voor de Vrouwen
Tegenwoordig wordt er veel gesproken en
geschreven over het stemrecht voorde vrouwen,
en talrijk zijn de partijgangers die de vrouwen
dit recht willen toekennen.
't Is waar, de liberalen willen er niet van
weten, en alleenlijk met er te hooren van
spreken, krijgen zij de koude koorts en ver
anderen teenemaal in kiekenvleesch. Ze vrezen,
en misschien wel met reden, dat eens de vrou
wen kiezers, de geuzenkliek om zeepe is
Docb, omdat de liberalen er niet voor zijn, is
het daarom geen reden het vrouwvolk van de
stembus af te houden. Hoegenaamd niet 1 Van
zoohaast er kan bewezen worden dat het vrou
wenstemrecht redelijk en reebtveerdig is, en
als men absluit h:t Alg. Stemrecht invoeren
wil, zien wij niet in, waarom de vrouw in die
Algemeenheid niet zoowel als de man zou
gerekend worden.
Eene vrouw kan koningin of keizerin worden.
Zie eens hoe knap Wilhelmina Holland be
stuurt. Eene j nge prinses is aartshertogin in
Luxemburg. Koningin Victoria heeft bijna eene
halve eeuw lang over het uitgebreid Engelsch
keirerrijk geregeerd. En de groote Maria-
The resia was die niet eene vrouw
Waarom zou eene vrouw onbekwaam zijn
om voor kamer of gemeenteraad te kiezen. Zeg
waarom
De boerenknechten, de dagarbeid>rs enz.
genieten het stemrecht, en hunne meesteressen, 1
veel vrijer dan zij, meestal verstandige geleerde
vrouwen blijven er van verstoken. Is 't reebt
veerdig Wij kennen vrouwen, weduwen en
jonge dochters, die met veel beleid belangrijke
handelshuizen besturen met honderd en meer
mannelijke bedienden en die geen enkel woord
in de verkiezingen te zeggen hebben, daar waar
hunne onderhoorigen het hooge woord voeren
en alles beslissen.
Wij zien thans vronwen, onderwijzeressen,
advokaten, doctoressen enz. Als zij tot zoo ge
leerden staat en stand kunnen geraken, valt
het niet te verstaan waarom zij niet een kamer
heer of een gemeenteraadslid zouden kunnen
helpen kiezen Hoeveel familiën zijn aan eene
oppassende moeder hun fortuin, hun geluk,
hun goeden naam niet verschuldigd
Ten anderen, is het hoofd en het hert bij het
zwakke geslacht zoo goed niet als bij het steike,
en kan er mij dan bijgevolg iemand zeggen,
waarom de vrouwen, werden zij tot de stembus
toegelaten, meer politieke en andere dwaas
heden zouden uitrechten dan wij
Waarom dan hebben de mannen alles en de
vrouwen niets te zeggen in zake van politiek
Betalen zij zoowel de belastingen niet als de
mannen Hoewel het aan de mannen toegelaten
is de broek te dragen mogen zij toch de pre
tentie niet hebben, de vrouw eeuwig en erfelijk
in 't hoekje te willen houden, enkel en alleen,
omdat zij tot nu toe er altijd in gestoken bleef
Laat ons dus, kalm en deftig het kiesrecht
der vrouwen bespreken, vooruitzetten en des
noods kranig verdedigen,omdat het hen volgens
billijkheid en recht toekomt, en omdat de
vrouwen onder vele opzichten, zoowel in sociale
als huishoudkundige zaken in staat zijn vele
mannen vierkante den baard af te doen.
onderbroken te Yper op Vrydag 14 Maart 1913
In ons nummer van Zaterdag"] 15 Maart hebben'wij reeds dit ongeluk
laten kennen. Vandage geven wij twee platen, ij De luitenanten Demanet
en Jacquet gereedkom te vertrekken, 2) het verbrijzelde vliegtoestel.
Waaraan nu eigentlijk het ongeluk te wijten is, kunnen wij niet zeg
gen. Volgens de eenen zou het veroorzaakt zijn door de motor zelf, dit
denken wij toch niet, veeleer zouden wij gelooven wat anderen zeggen dat
lieutenant Demanet,die bij de proefvlucht alleen in de vliegmachien zat, om
een val op het toeschouwende volk te vermijden, eene te korte zwenking
deed bij gevaar van breuk, wat ook gebeurde.
.28
Ier
5,
15,
Wij vernemen dat de twee luchtvliegers van zin zijn terug te komen
om van Yper weg, hunne rondreize voort te zetten. In dit geval warej het
niet best de toeschouwers op het eigentlijke plein niet toe te laten, maar te
plaatsen enkel op den rondeweg? Daar is er toch wel plaats genoeg en zoo
zullen alle ongelukken vermeden worden.
Witten Donderdag avond.Zooals andere
jaren, was er machtig veel volkdat Witten Don
derdag avond door de straten onzer stad wandel
de,om de prachtige uitstallingen te bewonderen
dit niettegenstaande de maartsche buien, die nu
en dan de wandelaars deden uiteenstuiven.
Om een gedacht te geven van den grooten toe
loop van volk, werd er in eene drukbezochte
straat der stad van 8 )/4 tot 9 1/2 's avonds, ho
vend de 3 CO) voorbijgangers geteld.
Spijtig nogtans is het te bestatigen dat er een
handsvol jonge snotneuzen zich op zulk eene
gemeene, ja zelfs krapuleuze manier gedragen,
en daarenboven nog niets beter vinden dan
voor de winkels te gaan schreeuwen lijk 'nen
hoop bezetenen-
't Is te hopen dat zij de aanstaande jaar dit spel
niet meer zullen herbeginnen. X. Y. Z.
KOMEN-TEN-BRIELBN
Dinsdag morgend, om 9 ure, is er eenen brand
ontstaan in 't huis van de weduwe Collie Deldic-
que en is voortgezet aan het vlasmagazyn en het
woonhuis van Delphin Collie-Verkamer. Aan
stonds waren [de eenige pompiers van Komen-
Ten-Brielen ter plaats en gingen allen met even
veel moed en zelfsopofl'ering dien schrikkelijken
brand te keer, hadden zij kunnen over beter
bluschmateriaal beschikkeD, zeker zouden zy
hem meester geweest zijn,maar de brand woedde
altijd voort en bedreigde de bakkerij van Albert
Desbuequoit, toen rond 10 ure de pompiers van
Komen ter hulpe kwamen en gebleven zijn tot
alle gevaar geweken was. De schnde wordt
45.0000 fr. geschat en is door verzekeringgedekt.
Den 8U dezer is de wettelijke erkenning
van de geitenverzekering en syndikaat in het
staatsblad verchenen.
LANGEMAKCK
Hongerloon. Sedert lanée haDgt dit woord
aan den top mijner penne en eindelijk moet het
eruit, al moest ik ook den eenen of den anderen
kwetsen.
Ik en wil niet spreken van landbouwwerklie-
den, want, zonder te willen beweren dat zij een
een voldoende loon ontvangen, doch durf ik
opentljjk verklaren dat eentekwaam boeren
werkman nu overal van 2.50 fr. tot 3 fr. daags
kan verdieneD, en ik bewijs het de daghuur
der goede landbouwwerkers is nu bijna alge
meen 1.50 fr. daags en de kost de kost mag men
toch wel op eenen frank daags rekenen (als de
boerin niet al te gierig en is), voeg daarbij dat
de getrouwe werkman dan nog van tijd tot tyd
met zijnen boer eene onderneming of entreprise
kan doen, en niemand zal kunnen loochenen dat
een bekwame boerenwerkman van 2.50 fr. tot
3 fr. daags verdient.
Mijn doel is meer van den pijnlijken toestand
van eenige nijverheids- en andere werklieden
voor oogen te leggen. Ja, in dezen tijd van weel
de en welstand zijner nog bazen te vinden die
hunne werklieden 2 fr. daags betalen of een wei
nig meer, zonder den kost, voor werken te ver-
riceten die lastiger zijn en veel onaangenamer
dan boerenwerk. Menschen met een gezond
oordeel bepeist het eens, is het wel mogelijk, in
dezen duren tijd. van een huisgezin te onder
houden met 12 fr. te week Voedsel, vuurma-
king, kleederen, pacht en allerhande kleine
uitgaven die geenen naam hebben, moeten beta
len met 12 fr. te week, en dat voor huishoudens
van 4, 5,6 of zeven personen en soms nog meer I
Neen! en is niet mogelijk 11
Dat een oude jongman, die maar voor zyn
zeiven te zorgen heeft, met zulken loon kan toe
komen, dat kan zijn maar voor een getrouwden
man die wijf en jongens te onderhouden heeft,
dat 'noem ik kortafeen hongerloonWaren
het nog liberalen die maar alzoo hun volk be
taalden, dat en zou niemand verwonderen, want
zij zijn allen pootvast, dat is gekend maar de
bazen waarvan ik spreken wil, en zouden voor
geen liberaal willen doorgaan, verre vandaar I
Laat ons hopen dat het voldoende zal zijn de
aandacht der belanghebbenden op dezen toestand
getrokken te h<=bbeD, opdat de werklieden loon
naar werk zouden bekomen en meer welstand
in hun huishouden zouden kunnen brengen. Dan
zouden die brave menschen, met Paschen
dubbel Alleluia kunnen zingen.
WATOU
weg le zitten voor 't geluk ider beide (kinderen.
Waren ze kwaad op Fons, ze waren nog
meer preutsch op hun meisje, en ais Lm;»
weer doende was op het stuk, Isoech Pier
naar moeder en mompelde
- Moeder, 't is een kerel, hé, «ons jong?
Een zuiver mansvel
Ja, zei moeder: een gendarme... Is 1
dat Fons er meê trouwt, blij' zal een
ra vela ar hebben en opgepast wonden van den
hoofde lot den voete; maar, als. hij; niet
recht 'in zijn schoenen gaat, zal ze hem t
haar kammen
Ze loechen alle twee dat ze 'fnutsten't
oudemanshuis was vergeten en ze leefdem in
de zoete hoop, dat alles wel in 'k beste zou
keeren.
Maar Fons kwam niet terug, li ij had de
vernedering te hoog opgenomen 1 hij vvas
terzelfder tijde beschaamd óver ziju.e handel
wijze.
Zeker, hij beminde Lena diepi, en hij hoopte
wel nooit met een ander meïsjjd voort te
doen, want hij zag heur batscrhhëi d door de
vingers, 0111 al heur andere gaven:; maar 1111
zou hij toch wat met den. kop spelen om
haar een harde les en een lijri e neep le
gevenj
Ilij wist dat Flavie Zegerg, nt 11 tegen de
plrals, zot en betooverd ac hier f» cm was, en
nu zou hij Lena door haar afgut istig: maken.
Flavie Zegers woonde met Ji aar moeder
alleen in een klein landsch huisje tegen de
plaatse: ze hielden er een winkeltje van fruit
en sneukelinge, en maakten hoeden en mut
sen. Ze zaten er warm in, meende het volk.
Fons Cnpeele had er lang zijn deun in
gehad, dat de dikke en verpoefte Flavie op
hem verzo was, en hij had er meermalen
met Lena over gerikzaagd; maar deze viel
niet slap en zegde hem grètend:
-- Steek er achter 1 ge zult een dikke vlooi
in huis hebben.
En werkelijk, nu volgde hij heuren raad
en hij werd met open armen ontvangen.
O! 't was geen meening van hem, neen,
maar enkel plagerij om Lena in 't garen te
jagen...
Algauw liep het nieuws rond op t geweste,
dat Fons van Lena voldaan was, en met
Flavie Zegers verkeerde en de tongen hadden
lop werk.
Maar L^na was er gerust in; Fons was dood
voor haar. Ze had hem oprecht en her-
telijk bemind, omdat hij eerlijk en deftig was
en een neerstige jongen, maar toen hij1 zijn
zeiven verraadde en heur die diepe belee-
diging aandeed, toen was alles uit en gedaan,
voor goed; hij mocht gaan... Haar herte bleef
gevoelloos en immer voor hem gesloten; haar
liefde was de dood gestorven.
Ze vertelde alles aan vader en moeder en,
opdat de brave menschen geen kruisen zou
den gemaakt hebben, nam ze het lachend op
Op tweeden Paaschdag om 7 ure zal een
luisterrijke feestavond gegeven worden door
verscheidene Antwerpsche kunstenaars J. Wat-
telet en Modest Lauwerys, leeaaars en Joseph
Deklerk, eerste prijs van het Vlaamsch conser
vatorium van Antwerpen, Paul Lapage en Tong
Magnus kunstzangers van hetzelfde gesticht.
Het eerste deel zal bevatten Ic sech adieu
(oud lied)Gelijk een roos; Heeft het roosje
milde geuren Is het Noorden Eenvoud
'l Gordijntje Bij het waterken Christus aan
het Kruis.
Het tweede deel bestaat uit Aldersoetsten
r.acht (oud lied); Waarom en weet ik niet;
Mijn lieveke De nachtegaal De vinck Mar-
leenije Liedeke van den schilder Klokke
roeland (spraak).
Tussehen het eerste en tweede deel zal de
wei sprekende redenaar Dr Borms, van het
Leopoldsorde, eene belangwekkende voor
dracht geven.
De muziekmaatschappij zal tusschen de dee
len van dezen spelwijzer hare schoonste stuk
ken uitvoeren.
I dereen zal aan den prijs van 50 of 25 cen
tiemen eenen aangenamen en nuttigen avond
willen overbrengen en teveDS hulde brengen
aan den hoogachtbaren Heer Doktor Boedts die
nau elijks in de gemeente aangekomen het
eerevoorzitterschap heeft aanveerd van de
Vlaamsche maatschappij en die zoo liefdevol
zijne bescherming verleent aan alle kunstlie
vende, maatschappelijke en vaderlandminnende
inrichtingen. Wij verwachten ons aan eene
volle zaal toehoorderd, die door hunnen pen
ning een opvoedend en zedebetrachtend werk
ondersteunen. Ten 7 ure stipt. Opening om
6 1/2 ure. Voordracht door M"r Knudde, 3e les
over den geitenkweek»
De voortbrengselen der geit oefenen eenen
gezegenden invloed op de volksvoeding.
De melk is een gezonde drank, vooral voor
kinderen. Zij is onschadelijker dan de koeimelk.
Melk met zuivere handen en trek vooral goed
uit.
De boter is, hoewel het vooroordeel ze be
lastert zeer goed. Geitenboeren tracht twee,
drij goede geiten te houden. Kant de room of
de volle melk, hunstelende omtrent gelijk met
het kernen van koeimelk. De boter heeft eenen
aangenamen smaak en de afgeroomde of ge-
kande melk is voortreffelijk tot het vetten van
zwijnen. Dit mesten is profijtiger dan het hou
den van vele konijnen die zeer onderhevig zijn
aan ziekten.
Geitenvleesch is ook eene smakelijke spijs.
Lammeren, eenige weken gekweekt, leveren
iets lekkers.
BesluitKweekt nog meer en betere geiten
en vooral kernt de melk tot boter, 't is uw
grootste profijt. Schrijft al uw geiten in bij het
kweeksyndikaat en de verzekering tegen sterfte.
Steenvoorde. Op 't zoogezegde Watou-
France heeft het vuur in korten tijd de herberg
Le Laboureur in asch gelegd. Bijna niets is
kunnen gered worden. De oorzaak is onbekend.
Later een woord over het benoemde Watou-
France.
en zottebolde
Ba, laat hem maar los, met zijn otter
wijf; hoe beter hij vaart hoe liever; '1 is
dat het huwelijk mij niet zalig is.
Maar Fons nam het anders op; hij was
in zijn verwachting bedrogen en zag met
spijt en hertzeer, dat het gemeend was met
Lena. Hij had klapzieke vrouwen uitgekocht
om het nieuws zijner nieuwe liefde aan heur
bekend te maken. Hij; had er andere ge
zonden om heur te verzekeren, dat ze toch
altijd voort in 't bovenste schof lag; maar
Lena doorgrondde zijne listen en gaf om er-
anderlijk voor antwoord
Noch met hem, noch met niemand; nooit!
Dan werd hij' kwaad en haatdragend, hij
groette haar ook niet meer, en hij' vei bood
aan zijn zuster Marie nog den voet over
Braem's zulte te zetten.
4 Brave meisje leed er zoo veel door; ze
was er ia ls kind van den huize en ze be
minde Pier Braeni en zijn vrouwe, als haar
eigene ouders; en ze zottebolde zoo geerne
niet Lena en ze kalijnde zoo geerne legen
Meetje; al die menschen waren haar eigen
leven ingegroeid en zij' liet hunne, en nu
mocht ze er nooit meer gaan!...
Fn P.enii I Met wien zou ze nu nog over
hem kunnen klappen 1
Ze zocht Lena op, vertelde haar alles en
sprak krijschend
't Deert me zoo dat ge met Fons af
gebroken zijt en dat ik niet meer mag ko
men; zeg het toch thuis, dat liet mijt zoo
bitter lastig valt, dat ik u allen zoo geerne
zie en zal blijven geerne zien, spijts alles wat
er gebeurde, en dat ik Remitje nooit en zat
vergeten.
Thuis werd Marie danig ingekeerd; soms
zat ze ten halven dag sprakeloos met haar
kantkussen en moeder beknorde ze, want ze
kende wel heur zeer, maar 't meisje ver
droeg alles zonder opstand, in stille wee
moedigheid.
Haar gedachten waren hij hem, die verre
van haar in het vreemde land, zijn eerste
liefde vergat en in het verderf liep.
Nu dat ze naar Braem's niet meer mocht
gaan, wandelde ze soms op de Zondagen,
de stukken rond, en altijd eindigde haar uit
stapje aan den talui langs den weg, en daar,
in datzelfde plekje, waar ze samen gezeten
waren, daags voor Remi's vertrek naar Frank
rijk, idaar kon ze ziiten, een uur lang, mensch-
alleen, aan hem te denken en voor hem
te bidden, op dat eigenste paternostertje, dat
ze als gedenkenis van hem ontvangen had
tijdens de scheiding.
Het scheen haar een ontheiliging van dat
streepje grond, als een gebuur voor een stond
nevens haar kwam zitten, en ze gevoelde ver
lichting als hij opstond en haar alleen liet'.
Dan sprak ze met hem, die in haar herte
woonde, en haar leven en lijden was, en ze
tiep op hem met de keel vol snikken:
"SKordl voortgezet.
"V* 7
-
'T IS GELIJK HOE MAAR DAAR MOET EEN
EINDE AAN KOMEN
Het slotwoord van H. E. Pater Thibaut.
2000 FRANKS PRIJZEN
1500 FRANKS PRIJZEN
t J -
IL L
,2£
,8
0,
.33
ctummiiuancagBiwiawii11
