i i Binnenland Buitenland YPER HBROHDISSEPIEIII s Ht«rbelïjhc Ikaknder 7VY. SCHOLLKERT 48e Jaar Nummer 2468 Wekelijksche Oplage 8000 nummers Zaterdag 14 Juni 1913 CALLEWAERT-DB MEULENAERE Moordaanslag op den Turkschen Groot-Vizier YPER J i Xelefoon N° 52 Al wat opstel, aankondigingen, inschrij vingen, enz. betreft, moet vrachtvrij aan den Uitgever gezonden worden BOTERSTRaaT, 3 6, YPER VOOR 'T HEELE JAAR Prijs per Nummer ^3 centiemen. In Kamer en Senaat De nieuwe belastingen hvV»;^r De Aleoolreehten verhoogd Vergoeding der Milicianen Ministerieele krisis in Hongarie Een windhoos te Macao Woelingen in Duitschland Balkankwestie Jemeenteraad Zitting van Zaterdag 7 Juni 1913. Kamer der Notarissen voor 1 g r 3- 1914. Voorzitter M. G. Boucquey te PoperingheSyndic: M. A. Reynaert te Yper; Verslaggever; M. A. Devos te Wer- vick schatbewaarder M. P.-J. Caseiers te Poperinghe; Schrijver: M. V. Pieters te Reninghe Leden M.H.Sibille te Waasten; M. C. Vandermeersch te Langemarck. Kwaadwilligheid. Sedert ver- schillige weken was aan de vitrine van Mr Candeel, ondernemer in de Dixmudestraat, een decoratie-panneel in ceramiek de kleine museumplaats voorstellende - ten toon gesteld. Deze week werd op een avond een kalsijsteen door de ruit geworpen met het zienlijk doel dit kunstgewrocht te be schadigen. Tot hiertoe keilt men den dader niet van die kwaadwillige daad. - V Handschriften worden niet teruggezonden. Naamlooze schriften worden niet in acht genomen. Briefwisselaars worden verzocht telkens hun volledig adres op te geven. Ieder hoek waarvan twee afdruksels zijn ingezonden, wordt besproken. DRUKKER UITGEVER AANKONDIGINGEN Gewone 0.15 de regel. In't blad 0.30 de regel. Rechterlijke 1 fr. de regel. Groote en langdurige volgens overeenkomst. Bekendmakingen bulten West- en Oostvlaanderen worden ontvangen bij AGENCE HAVAS, te Brussel- INSCHRIJVING bulten België vracht er bij. Zondag 15 juni 5» Zondas na Sinxen. Mis van daznn zondag. Gedachtenis van EE. Vitus, Mortestus, en Crescentiamartelaars. Evangelie van den Zondag. In dien tiid zeide Jezus tot zijne leerlingen Zoo uwe gerechtigheid niet overvloediger is, dan deze der schriftgeleerden en Farizeên (d'e zich met eene uiterlijke onderhouding der jehoden vergenoegden), zult gij het rijk der hemelen niet binnengaan. Gij hebt gehoord, dat tot den ouden gezegd isGij zult niet dooden, en wie doodslag begaat, zal schuldig zijn voor het gerecht. Maar ik zeg u Alwie ver toornd is op zijnen broeder (met eene inwendige gram- ÏTrrkap), zal schuldig ziin voor het gerecht (lichtere mis drijven^ strafte namelijk het plaatselijk gerechtb Wie tot zijnen blroeder zegtRaca (dwaas degene die tot smaad woorden yovergaat), zal schuldig zijn voor den Raad (zwaardereTiiisürbjvcn werden door den Hoogen Raad gestraft). En wie zegtGodloochenaar fdie zijnen naaste van zonde beschuldigd), zal strafbaar zijn met het helsche vuur (de zwaarste misdrijven worden eerst in het andere leven volkomen naar verdienste gestraft) Als gii dus uwe offergaven brengt naar het altaar, en n daar herinnert, dat uw broeder iets tegen u heeft, laat dan uw offer voor liet altaar, en ga u eerst met uwen broeder verzoenen en kom dan en draag uw offer op. Maandagrl 6 —E. Joannes-Franciscus Regis belijder E. Ludgardis, maaed, patrones der flaamsche Taal-en Letterkundigen. Dinsdag 17. E. Gondolphns. Woensdasr 18 HE. Marcus en Marcel- Knusmartelaars. Donderdag 19. E. Juliana de Faleoneris, agd. ''dag 20. E. Silverius, paus en marte- irdag 21 E. Aloysius van Gonz'aga t der jeugd. vtige Aanbidding te Meessen (Gesticht), «ere Weezenhuis). [iemand kan rechtzinnig baweeren dal België In maatrpgelen te nemen bad ombü geval van ap/BLi Europeeschen Oorlog, zijn onafhankeliik- ^*neid te vrijwaren. Het valt ook buiten twijfel dat, een Ministerie als dit van M. do Broquevil- le, gesteund door M.Woeste. M. Colfs en heel de vaderlandsgezinde rechterzijde, niets dan zijn plichtsvervulling voor oogen had met eene nieu we legerwet voor te stellen. Deze wet in de Kamer besproken en gestemd stond van de week op het dagorde der bespre kingen van den Senaat. Iedereen wist en vprstaat heel goed dat de nieuwe legerorganisatie veel geld zou kosten, gr zullen buitengewone onkosten zijn van herin- richtineen gewone onkosten van opvoethou ding. Het ministerie schat dat de?'jaarlijksche uigaven van 27 millionn zullen verhoogen. dat voorde eerste herinrichting en monteerine er gen 100millioetJzullen noodig zijn; 6 milliopn voor de bewapening van Antwerpenen 70 mil lioen voor het in weerde brengen van deze ver sterking. Om de groote onkosten te dekken zal het gouvernement eene leening aangaan om de jaarlijksohe nieuwe militaire onkosten van om trent 46 milltoen te dekken wil het gouverne ment nieuwe lasten leggen. Om die reden heeft M. Levie, Minister van Fi nanciën deze week vijf wetsvoorstellen van be lastingen neer gelegd. 1) Taxe op de winsten der vennootschappen .Maris van patente. ijmillioen te winnen. "m de automobiles om 2 a 2 1]2 mil- 3) emas om 200 tot 250.000 fr. te winnt, -W VÏSs 4) Wijziging der weti nopeas enregistratie, erfenis, hypotheek, zegenm 17 25 millioen je winnen. 5) Verhooging der rechten ojen alcoo'om S A 5 millioen te winnen. De minister vraagt de vier eersivoorstellen tot onderzoek en verslag naar de sëën te ver zenden. Hij vraagt de onmiddelijke temming van de nieuwe rechten op den alcool. De HH. Vandervelde, Franck, Hymainn nog andere onder de liberalen en socialistecallen hevig uit tegen de ontwerpen, vnl. tegen* on middelijke stemming over de alcoolrecen Hunne houding is heel natuurlijk- Voor z<e lieden zal een katholiek gouvernement nooit 4 doen. Zij moeten oppositie maken en groote 1 devoerinaren uitspreken, deze staan dan gedru, in het officieel kamerverslag, waaruit het hu ne politieke bladen overdrukken met groot li weit en groot applaus om het kiezerskorps t bedriegen. Nu het kiezerskorps wordt van langs om ver staDdiger en echt geen geloof meer aan den poli tieker praat van liberale en sociale gazetten, ten bewijze dat het sedert 29 jaar de katholieken aan het bestuur bewaart. De Belgen hebben verstaan dat er zonder uit stel groote veranderingen moesten gebracht worden aan het leger Zij verstaan nu ook dat om de onderhoudkosten van deze legervermeer- dering te betalen er geld moet zijn. Wat zij daarbij nog goed zullen verstaan 't is dat het katholiek gouvernement de beste middels heeft uitgezocht om het noodige(geld te vinden en zulke lasten heeft voorgesteld dat den minde ren man en den werkman er door niet zal te ljjden hebben. De liberale - Journal de Mons in een oogen- blik van rochtzinnigheid tegenover politieke vijanden heeft verklaard dat de voorgestelde lasten wettig zijn en dat men ze eerlgk moet aannemen. Duizend tegen een dat - Progrês en - Weer galm het gouvernement zullen aanvallen spijts alle recht en reden. Het voorstel van Minister Levie werd toch aanveerd. Het vijfde etsontwerp nopens de al- koolrechten werd dadelijk naar eene midden sectie gezonden. Daarom werd de kamerzitting een uur geheven Bjj de herneming werd verslag gedaan door M. Hoyois de middensectie keurt het ontwerp in dezer voege De wet is toepasselijk van heden af en zal in voege blij ven tot 1 October 1913. Iodien op dit datum zij niet definitief is gemaakt geweest, zullen de oude bepalingen weer in vo»go ge bracht worden bij koninklijk besluit, rijt, werd gestemd met 87 stemmen tegen 67 en 3 onthou dingen. Seffens werd de wet ter goedkeuring aan den Senaat gedragen daar ook de zitting geheven, binst dat de middensectie onderzoek deed. Op h'-t verslas- van M. Loelef werd de wet aangeno men met 46 stemmen tegen 15. De nieuw gestemde rechten op den alcool volgens het voorstel van Minister Levie, zijn de volgende 1) Inkomrecbten op brandewijn van alle soorten in fust van 50" en minder 225 fr. per hectoliter (vroeger 175 fr.)mpt eene oplaks van 4 50 fr. (vroeger 3.50 fr.) voor eiken graad boven 50. 2) Likeuren en alcool op flessschen zonder onderscheid van graad 4.50 fr per hectoliter (vroeger 350 fr.) 3) Alcool inhoudende vloeistoffen van 20 °/0 en minder 90 fr. per hectoliter (vro ger 70 fr.) van min dan 50 °/0 225 fr. (vroeger 175 fr.) van meer dan 50 4 50 fr. (vroeger 350 fr.) In zijn memorie van toelichting toont Minis ter Levie aan hoe die verhooging van rechten het besle middel is om het alcoolisme en de dronkenschap te bestrijden. En hij bewijst het met cijfers. Van 1890 tot 1895 was hri. jaarlijksche mid delmatig gebruik van 10, 08 liters per inwoner. Van 1896 (verhooging der rechten) tot 1906, van 9,07 1. Van 1903 (nieuwe verhooging) lol 1912, van 5,08 1. Zoo is het ook geweest in vrebmdejjlanden b. v. Engeland en Holland. M Berryer, minister in binnenlandsche za ken h eft ook een wetvoorstel neergelegd over de vergoeding der milicianen. Dit is een gevolg van de nieuwe legerwet nu dat de soldatendienst eene verplichting is voor eenieder, kon de vergoeding zich met meer verrechtveerdigen. Toch voorziet bet wetsont werp van het gouvernement eenige uitzonderin gen voor behoeftige familiën. Zoo b. v. Een hulpgeld 0,75 fr. per diensl dagen 0,25 fr. per kind met maxinum van 1,25 fr. daags, zal gestort worden aan de vrouw van de gehuwde militie. Een militiaan weduwaar zal een hulpgeld van 0,50 fr. per dag en per kind ontvangen met maximum van 1 fr. Indien de militiaan ongehuwd is of wedu waar zonder kinders, zal een hulpgeld van 0,50 fr. daags betaald worden aan de ouders of bij het gemis aan groothouders tenzij er broeders of zusters weezen zijn min danl4jaar oudof ge brekkig; dan zal het hulpgeld aan deze laatsten betaald worden. Die hulpgelden zijn enkel voor familiën diegeene persoonlijke belastingen be talen en aan dezen die niet belast zijn binnen zekere palen vast te stellen bij koninklijk be sluit. - Verjaring1. Sedert Woensdag 11 Juni is het katholiek gouvernement SEDERT 29 JAAR AAN 'T BESTUUR. De Schoolwet. Op de vergadering der Rechterzijden van Kamer en Senaat, ge houden Woensdag namiddag, heeft MINIS TER POULLET aangekondigd dat de nieuwe schoolwet gereed is en binnen, kort zal neer gelegd worden. De hongaarsche ministerraad heeft, na lan ge beraadslaging besloten zijh ontslag te gevend gezien het vonnis in de zaak Lucuckz-Desy, dat in Hongarië eene geweldige opschudding maakt. Men weet dat de hoofdminister Lucackz een proces voor laster had Ingespannen tegen' den lafgeveerdigdo Dezy, die hem' had beschul digd eene som van 3 millioen te hebben; opgestreken van de Ungarische Bank, naar laanleiding van het sluiten van; contracten met den Staat. Alhoewel hij1 dit niet deed cim zich' zelveh, doch om zijne partij te bevobrdeeligen, ver- de rechtbank de daad onvergeeflijk onder op zicht van wiet en verklaarde de bewoordin gen, waarmeê Dezy de daad had gebrand merkt, niet lasterend. 1 Het ministerie heeft zijh Ontslag gegeven nadat er hevige tooneeJen in de Kamer had den plaats gehad, zooals de Hongaarsche Ka lmer |allieeïi er staaltjes kan van opleveren. Efene schrikkelijke wervelwind, die meer dan vier minuten aanhield1, heeft overgroots schade toegebracht aan de stad Macao, bijl Hong-Kong in China gelegen. Vele vaartuigen en sloepen zijh gezonken) en meer dan honderd personen verloren er het leven bijl De doorvaart ïn de haven wordt belem-, Imerd 'door de wrakken der vernielde schepen die op de zee rondzwalpen. Donderdag nacht heeft te Frajiendorf bijl Stettin een bloedig gevecht plaats gehad tus- schcn werkstakers en politieagenten. Deze laat-,; sten waren tusschengekomen in een geschil dat ontstaan was tussohen stakende en niet stakende arbeiders. De werkstakers wierpen met steeneu naar de ruiten der fabriek en; vielen met bijlslagen. "Se deuren ten poorten' ervan aan. 300 politieagenten kwamen aah-, geloopen en stormden met den revolver in in fde vuist op de werkstakers. Een kleine ojorlog werid geleverd1. Een zestigtal stakers werden min of meer *ërg 'gekwetst. Tien agen ten moesten naar de policieapotheek over gebracht worden. De onderhandelingen die aan den gang zijn öm de (afbakening der veroverde (landen onder 'da overwinnaars te regelen, looped zoo vlot .niet van stapel, als men het had vermoed, Zeker is het dat d'e bondgenooten vah gis teren alle eensgezindheid en alle ehdracht hebben verloren. Elk zorgt voor zijne zaken, zonder 'acht te geven of (hunne te verregaande) eischen geen nieuweh oorlog zouden; kunnen doen losbersten. Bijzonderlijk tusschen Bulgarië en Servië is de toestand erg gespannen. Het zou niet te verwonderen zijn moesten Bulgaren en Ser viërs, nh zich te hebben hersteld van de verliezen Van den jongsten oorlog, binnen eenige jaren een nieuwen strijd aanvangen. Kl'aar en duidelijk is het dat Bulgarië eene soort van heerschappij wil uitoefenen over de andere Balkanvolkeren. Servië, het eerste1, is niet geneigd om den rol van den onder geschikten te spelen. W|at uit dien toestand) zal losbersten, weet men niet, doch zeker is het dat het Oostersch vraagstuk nog verrlej is van opgelost te zijn. Met den dag rijzen steeds nieuwe brandpunten op die den vredel in Europa bedreigen. Donderdag 12 Juni, vierde de katholieke rechterzijde de 25e verjaring ,van het pan- lcmenlaire leven vah 'M. FRANS SCHOLI- LAERT. Zijl hebben den jubilaris een feest-, maal ien een kunstalbum als blijde aan denken geschonken. de heugelijke katholieke feesten plaats, als antwoord op de rood-blauwe kartel-fiasco- manifestatie van 15 OOgst te Brussel. (Den 15 September 1895 werd d'oor mi-, nister SGHOLLAERT 'de laatste schoolwet tot stand gebracht, onder welke wijl voorlopig Hakki Pacha Mahmoud Chefket Pacha Talaat Bey de laatste Turksche omwenteling, diö 'het af treden van Sultan Abdul-Hamid voor gevolg had. Hij' wïerd groot-vizier benoemd, dank de hulp der partijl der Jonge Turken. 't Was hij1 die den oorlog tot het uiterste wilde drijven, en op 23' Januari 11., toen er vredesonderhandelingen waren aangeknoopt, weigerde- Andrinopel aan de Bulgaren af te staan. Iedereen weet dat zijn verzet Turkije) niet heeft gebaat. Andrinopel gaf zich over en de overwinnende legers der Bulgaren be dreigden zelfs een oogenblik Constantinopel Mahmoud Chefket Pacha telde veel vijan' den, bijzonder onder de officieren, die misy tevreden waren over zijn bestuur. Woensdag morgen! begaf de Groot-Vizier hefket-P'acha zich per automobiel naar het jjeis van den Sultan. Zijn voertuig moest dh ouden ter oorzalee van werken diemenl tn de wegenis uitvoerde. Binst dat opont- fcud kwam een automobiel aangereden, waar- U men tien revolverschoten op den Groot voer loste. „nstonds droeg men den gekwetste naar het ministerie van oorlog, waar hij na kor-, ten tiid den geest gaf. Een luitenant werd ook lood en een "dienstknecht erg gewond. Tnf nu toe is men er met in gelukt de h,, ,n„ He moordenaars te leggen. Soud Chëfket Pacha was de ziel van Al de raadsleden zijn aanwezig, uitgeno men de heeren Fiers en Iweins d'Eeckhoutte die zich lieten verontschuldigen. Na lezing van het proces-verbaal der vorige zitting, wordt dit goedgekeurd. Mr de Voorzitter staat recht en kondigt aau de Gemeenteraadsleden den dood aan van een uitmuntend medeburger,den heer Hector Bossaert, oud-schepene der stad Yper. De heer Colaert zegt dat hij zich ten sterfhuize heeft aangeboden om te weten of de over ledene of de familie begeerden dat men de laatste eerbetuigingen bewees. Men heeft geantwoord dat de overledene, gedurende zijn leven, dikwijls erop had aangedrongen dat zijne begrafenis van allen officieelen praal zou ontbloot zijn. De heer Voorzitter zegt dat hij aan de familie Bossaert zijn innigste rouwbeklag heeft uitgedrukt. De heer Bur gemeester maakt den lof van den afgestor vene, die een uitstekend advokaat was alsook een volkomen bestuurder en die, in de mate van het mogelijke, alle politiek uit zijn bestuur verbande. Hij brengt hulde aan zijne nagedachtenis en verklaart dat men een blijvend aandenken van hem zal bewaren. Proces verbaal van aanbesteding der wer ken aan Dickebuschvvver Het bestek dier werken beliep96.633fr 46. In de tweede aanbesteding had de heer Roose voor het laagste cijfer ingeschreven, 't zij i2Ö.7i3fr. 85. Het bestek werd dus van 3o 000 fr. overtroffen. De Gemeenteraad wenscht de werken zoo vroeg mogelijk te zien aanvangen. Het is dringend noodig dat wij over eene grootere hoeveelheid water en over beter water be schikken. Daarom denkt de Gemeenteraad de inschrijving van den heer Roose te mogen goedkeuren, De heer Burgemeester zegt dat de stad zich de noodige opofferingen moet kunnen getroosten. Vele openbare werken werden reeds verricht, anderen wachten om aange vangen te worden, te weten de herstellingen van sommige onzer praalgebouwen en de waterleiding. Wij zullen de leening totaal uitputten en ze zelfs misschien eenigzins moeten overschrijden, daar het reinigen der waters groote onkosten zal vergen. Dit laatste werk moeten wij verrichten, deels om de toelagen van den Staat te genieten voor de andere waterwerken, deels om onze mede burgers te voldoen, die goed en drinkbaar water vereischen. De Raad keurt de aanbieding van den heer Roose goed. Tuindagfeesten Programma. De heer Voorzitter geeft lezing van het programma der feestelijkheden ingericht ter gelegenheid van den Tuindag. M. Schollaert, van zijne jeugd af een werker voor het goede op katholiek sociaal en politiek gebied, trad in 1880, als provin ciaal raadsheer van Brabant, in het politiek leve®. In 1888 werd hiji volksvertegenwoordiger voor Leuven gekozen en 'is het steeds ge bleven. In 1898 miek hiji deel van het gou- vernement als minister van binnenlandsche zaken en openbaar onderwijs, In 1901 werd' hiji voorzitter der Kamer gekozen en in 1908 painister en kabinetshoofd. Het is binst dat ministerie dat hiji zijne schoolwet voordroeg. Verheven tot de weerdigheid van Staats-, minister is M. Schollaert nu wederom voor-) zitter van de Kamer. In 191.1 haddien, te zijner eer, te Leuven, nog leven. Het is op de bespreking vah zijn voorstel van eene nieuwe schoolwet dat mi nister Schollaert is afgetreden in 1911; doch hij is de voorbereider geweest en al wordt wellicht eene nieuwe modaliteit ingevoerd1 het is minister Schollaert's gedacht 'dat door gevoerd zal worden: Vrijheid, gelijkheid voor alle huisvaders. Hij is de onvers chrokk ene baanbreker ge weest hier in, gelijk hij! was en is in alles, (man, van princiepen die enkel en allee®) den plicht inziet te werken voor het goede. Gansch het katholieke België had zich in geest; en met hetrt bij de hulde aangesloten, welke aan den verdienstelijken katholieken staatsmi nister gebracht werd. (We geven te naaste week het programma). De Raad geeft er zijne goedkeuring aan. De heer Schepene Fraeijs de Veubeke doet opmerken dat in 't vervolg de maatschappijen die toelagen begeeren te verkrijgen voor feesten, hunne vraag moeten indienen vóór de maand April. Wanneer de vragen te laat inkomen, kan men onmogelijk erover eene beslissing nemen. De heer Sobry vraagt of men dees jaar de rioolwerken in de Lombaardstraat zal uit voeren, daar men dan ook de straat zal her- leggen.De zitting wordt om 6 u. geheven. 4 Koninklijke Hofbomvmaatschappij van het arrondissement Yper. Op Zon-, dag 15 Juni 1913, om 3 ure namiddag, in het lokaal der maatschappij! Getemde Leeu wen Yper. Vrijen Ingang. Vierde les over bloementeelt, door M. N. Van Wins en, hofbouwkundige, Yper. Kweek en zorgen der doorlevende sieraadplanten. "Onmiddellijk daarna' algemeenö vergadering. Dlagordie r; 1. Lezing der verslagen!' der vorige) vergadering. 2. Medödceling en briefwis seling. 3. Aanveerding van nieuwe led eik 4. Beoordeeling der aanbrengsten bijf- zondere prijskamp voor de schoonste én merkweerdigste rozen. 5. Bespreking over tentoonstelling bezoeken. Tombola voor de aanwezige leden bloemen 'en planten',; geschonken door M. Th. Herreman. (Format-, meloen- en artisjokkenplanten), door M. A'. S'alomé' (roode-, savooi- en hloemk00Iplanten). Op 22' Juni, 4e les over den kweek van! fruitboomen aan gevels', in dep proeftuin vali den heer Van Winsen. Op zondag 6 j'ull, te WytscHaefeFe fes over den kweek van fruitboomen in boom;- gaarden. Prijskamp voor met bloemen en planten versierde balkons en vensters ingericht door de koninklijke hofbouwmaat schappij van het arrondissement Yper. Eerste afdeeling HOVENIERS Tweede) afdeeling, LIEFHEBBERS derde afdeeling, WERKLIEDEN. Verschillige prijzen worden "uitgeloofd. De jury zal drijmaal Juni, Juli, Oogst die balkons en vensters der ingeschrevenen bezoeken. Inschrijving teri laatste op 15 Juni aanstaande bijl M. Van Winsen, voorzitter, of M. R. pauwels, se cretaris der Maatschappijl. *yyyy Bij onze katholieke Jonkheid. K. J. W. Sectie St Maartens, In het bijblad staat een kort verslag over de ver gadering der K. J. W. Sectie St Pieters. Ei ders ook is onze katholieke Jeugd1 werk- saam. Zaterdag 7 Juni was het vergadering voor de Sectie St Maartens. Die vergadering mag onder alle oogpunten welgelukt heetem Eerst steunen wij op het nut dezer bijeen- romsten, waar de ijverige leden gelegenheid -viia he "Wordt voortgez

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1913 | | pagina 1