"Ifetrhdijhe Utakndtr
Binnenland
Verjaardag van België's herstelde onafhankelijkheid en van de
troonbeklimming van onzen eersten Koning LEOPOLD I
leve Koning miertLeve Koningin Eiisaietl
Buitenland
YPER i H8RBKBISSEIBEIT
48e Jaar «f Nummer 2473
Wekelijksche Oplage 8000 nummers
Zaterdag 19 Juli 1913
CALLEWAERT-DE MEULENAERE
De Schoolwet
Onze Vaderlandsche Hulde aan den Opvolger
van den Stichter onzer Onafhankelijkheid
aan zijne lieve gemalin onze gevierde Vorstin
Onze eerbiedige groeten en hoopvolle
wenschen aan onze Prinsen en Prinses
LEVE het KONINKLIJK VORSTENHUIS
LEVE het VADERLAND I -
Balkanoorlog;
YPER
Telefoon N° 52
Al wat opstel, aankondigingen, inschrij
vingen, enz. betreft, moet vrachtvrij aan
den Uitgever gezonden worden
B0TERSTRRRT, 3 6, YPER
Prijs per Nummer 5 centiemen.
LEVE KONING ALBERT 1
LEVE KONINGIN ELISABETH
LEVE ONS VORSTENHUIS 1
LEVE HET VADERLAND 1
De Bulgaarsche vloot
m
Handschriften worden niet teruggezonden.
Naamlooze schriften worden niet in acht genomen.
Briefwisselaars worden verzocht telkens hun
volledig adres op te geven. Ieder boek waarvan
twee afdruksels zijn ingezonden, wordt besproken.
UITGEVER
AANKONDIGINGEN
Gewone 0.15 de regel. In't blad 0.30 de regel.
Rechterlijke 1 fr. de regel.
Groote en langdurige volgens overeenkomst.
Bekendmakingen bulten West- «n Oostvlaanderen
worden ontvangen bij.AGENCE HAVAS, te Brussel.
INSCHRIJVING
VOOR 'T HEELË JAAR
bulten België vracht er bij.
Zondasr 20 Juli. 10® Zondag na Sinxen.
Mis van dezen zondag: gedachtenis van E. Bie-
ronymus Emilianus, belijder, en van H. Marga-
reta, maagd.
Evangelie van den Zondag. In dien tijd
zeide Jezus tot sommigen, die op zich zeiven vertrouwen,
dat ze rechtvaardig zijn, en de anderen geringschatten
Twee menschen gingen op naar den tempel om te bidden
de één een Farizeër. de ander een tollenaar. De Farizeër
ging staan en bad bij zichzelven aldus O God, ik dank
U, dat ik niet ben gelijk de andere menschen roovers,
onrechtvaardigen, echtbrekers, of ook gelijk deze tolle
naar. Ik vast tweemaal in de week en geef tienden van al
wat ik gewin. En de tollenaar bleef op een afstand staan,
en wilde zelfs zijne oogen niet ten hemel heffen, maar
sloeg zich op de borst en zeide O God, wees mij, den
zondaar, genadig. Ik zeg u: deze veeleer dan gene ging ge
rechtvaardigd naar huis. Want alwie zichzelven verheft
zal vernederd, doch wie zichzelven vernederd zal verheven
worden.
Gedurige Aanbidding te Wervick {Zusters
van Liefde).
Maandag 21. B. Praxedismaagd.
Gedurige Aanbidding te Yper (Lamolte
school).
Verjaring van de troonbeklimming van
Z. M. Koning Leopold I.
'Ie Dcum, in Rt-Maarterskerk te Yper, Op do
gemeenten Te Deum, volgenden zondag.
Dinsdag 22. E. Maria-Magdalena.
Woensdag 23. H. Apollinaris, bisschop
en martelaar.
Vorming der kinders van stad Yper door
Z. D H Mgr. Waffelaert.
Donderdag 24. E. Christinamaagd en
martelares. Vigilie van H Jacobus.
Vorming der kinders van stad Poperinghe
door Z D. H Mgr. Waffelaert.
Vrijdag 25. H. Jacobus, apostelH. Chris-
tophorus, martelaar.
Gedurige Aanbidding te Yper (St-Jacobs).
Vandaag is het de verjaardag van bisschop
pelijke toij ding van Z. D. H. Mgr. Waffelaert
XXIIs bisschop van Brugge dien God beware
nog lange jaren in zegen. De priesters zeggen
vandaag een bijzonder gebed ter intentie van
den Bisschop Alle geloovigen zullen zich bij
hunne priesters voegen en bidden voor den
Opperherder des Bisdoms.
Zaterdag 26. H. Anna, moeder van O L.
Vrouw.
- Zal zij er eindelijk komen
Ja want, ten eerste, zij is reeds tot in
de Middenafdeeling der Kamer besproken ge
weest. M. Woeste is aangesteld als verslag
gever.
Nu, daarmee is alles niet gezegd. Het vër-
slag der middenafdeeling kan neergelegd wor
den; doch de Kamer kan ook beslissen de
bespreking en stemming van de schoolwet
uit te slellen tot na het aanstaande verlof.
Dat ook zal niet gebeuren.
Woensdag morgcnd, ten 10 u., hield de
rechterzijde eene allerbelangrijkste vergade
ring. Ongeveer 75 leden woonden de beraad
slaging bij, die vooral tot doel had de werk
zaamheden der Kamer te regelen.
Er werd uitvoerig gesproken over de kwes
tie van te weten wanneer de schoolwet zou
in behandeling genomen worden Nog in
den loop van dezen zittijd ofwel in eenen
buitengewonen zittijd die in Octofier zou ge-
houden worden.
M. Theodor, independent van Brussel, ver
dedigde deze laatste oplossing; maar hij was
alleen van zijn gedacht.
BIJ EENPARIGHEID VAN STEMMEN
BESLOOT DE RECHTERZIJDE NIET UIT
EEN TE GAAN ALVORENS 'DE SCHOOL
WET ZAL GESTEMD ZIJN.
Proficiat I Heeren volksvertegehwoordigers,
dat is eens WILLEN proficiat I
Gij zult misschien geene verlofdagen hebben,
tot daar dc wet moet er komen. Gij zult
misschien oververmoeid zijn, tot daar I... daar
zijn er die sedert lang doodmoê zijn moê
van wachtén, moê van vragen en eischen...
dat zijn de katholieke Belgen, dat zijn cle
christene onderwijzers, die sedert bijna 30
jaar eene rechtveerdige schoolwet vragen, met
vrijheid en gelijkheid voor eenieder...
Gij zult ze ons nu geven, kamerh'eeren,
't is wel... maar 't is uw plicht.
M. Woeste, aan wien wij'vooruit en voor
al de beslissing te danken hebben, heeft aan
gedrongen opdat de rechterzijde blijken van
volherdingsvermogen zou aan dén dag leg-
gen. Heeren katholieke Kamerleden, weet dat
wel; het is niet genoeg die beslissing genomen
te hebben maar vooruit en vooral is het
vereischt dat gij die beslissing zoudet na
leven met steeds in de Kamer te zijn als-
wanneer er gestemd wordt.
Geen afwezigheden... in zulken heeten ka-
tb olieken strijd 1
Ook geen aarzelen, a. u. b., noch geen
paireeren - met de leden der linkerzijde.,
dat willen wij, katholieke Belgen, niet
GEEFT ONS EINDELIJK VRIJHEID, GE
LIJKHEID I
GEEFT ONS I)E SCHOOLWET 1
Nationaal Peest 21 Juli
De vaderlandsliefde, evenals tal van an
dere edele gevoelens, die als 't ware van
ideale strekkingen doorweefd eri van zielver
heffende gedachten gevormd zijn, is onder den
alles verzengenden adem der stofvergoding,
onder 'het ónmeedoögejnid stuwen der laag
hartige zelfzucht, uit 'vele herten geweken,
in andere sluimerend onder den zwaren dek
ken der onverschilligheid, bij weinigen nog
levendig en daadvaardig.
Het hart van velen is door een ondoor
dringbaar pantser van koude en afslootende
gevoelloosheid ingesloten het hart, bij menig
een, is niet meer, gelijk de dichters het be
zongen, de lieftallige harp, wier lichte snaren
bij de minste aanraking trilden en heerlijke
geluiden voortbrachten. Neen, de snaren han
gen los en het eeuwenoude speeltuig is
teencmaal ontredderd. Het hart, de bakermat
van alle onbaatzuchtige en verhevene ge
waarwordingen, ligt braak als een verlaten
strook gronds, onbekwaam vruchten voort
te brengen. Moet het dan opspraak ver
wekken dat de vaderlandsliefde niet meer
kiemen kan op eefi. terrein, verschraald en
verschroeid en opgedroogd onder de doodende
hitte van zooveel vernielende ondeugden
En toch is die hartenlaagheid, die karak-
terontzenuwing nog niet algemeen genoeg, op
dat wjj er geene kans meer zouden in zien,
de vaderlandsliefde, voor zooveel het in ons
vermogen ligt, wakker te schudden, en waar
ze leeft, tot krachtige daden te doen over
gaan.
Het nationaal feest van 21 Juli, het her
denken van België's glorietijdperk biedt ons
de gelegenheid om eens aan de harten te
kloppen, om eens aan het verstand te spre
ken en er de herinnering aan de grootsche
daden, door onze voorouders daargesteld, op
le wekken. Het kan 'niet anders of al die
feeslelijkheden, ter dier gelegenheid ingericht,
en die tot oog en oor spreken, moeten ver
der binnendringen, zij moeten het hart raken
en den asch der onverschilligheid doen weg
stuiven.- Het kan biet anders of dat melo-
dieeus klingelen der beiaards, dat machtig
dreunen der muzieken en gezangen, die wap
perende vaandels, die wapenschouwingen, die
plechtige Te Deums, moeten eene taai spre
ken tot eiken rechtgeaarden Belg en voor
zijn oog onweei'staanbaar een breintje van
de geschiedenis van ?ijh stam 'doen opdoe
men.
Overtuigd van den heilzamen en diep-in-
werkenden invloed dat zulkdanige feesten op
het gemoed der menigte kunnen uitoefenen,
moeten wij allen het onze bijdragen om die
feesten meer en meer luister bij te zetten.
Het is een middel om de gehechtheid aan den
vaderlandscheh bodem, 'de genegenheid! Voor
eigen volksbestaan, voor eigen heerd en have,
de verkleefdheid aan onze vorsten en aan
onze staalkundige instellingen meer en meer
in te boezemen.
Hoogst noodzakelijk is het dat meh in het
Belgische volk meer liefde voor het vader
land inprentte. Ons volk mag niet langer
meer achterwege blijven in het aarikweeken
dier edele gevoelens bij de jeugd. En daar
in moeten wij ter school gaan bij vreemde
naties, waar de vaderlandsliefde in de har
ten troont, de overtuiging legt in het gemoed
en den wil verscherpt om tot daden over
te gaan.
Om tot dit verheven doel te gerakcri, móet
de feestviering van 21 Juli voor ons allen
meer zijn dan de feestroes eener kennis, de
geweldige opbruising eener licht ontvlambare
geestdrift. 'Zij! moet 2jjn eelle hertempering
van ons nationaliteitsgevoel eene hertempe
ring, die ons noopen moet om elk, in zijn
beperkten kring, mede te werken aan de
grootheid en dc welvaart van België, die ons
moet aansporen en aanvuren om ons steeds
Prins Karel-Theodoor van
België, Graaf vanVlaanderen
Prins Leopold van België
Bertog van Brabant
Prinses Marie-José
van België
Werken adn den voorspoed der anderen; dit
is het geschikste middel om zelf niet onnut
tig te zijn, anderen niet tot last te verstrek
ken en zoo het ëlgemeen welzijn niet te
belemmeren.
Doch daartoe is het hoogst dringend dat
gansch orize handelwijze beheerd worde door
eene streng nageleefde zedelijke wet, ge
steund op een ernstig en diep-ingrijpend geloof.
Ieder Belg heeft, ten laatste, zoo hij ge
huwd is, den duurzamen plicht talrijke en
gezonde kinders voort te teelen, want geene
beschaving, al ware zijl nog zoo fijn en kiesch,
geen stoffelijke vooruitgang, geen opeensta
pelen van rijkdommen, geene uitbreiding van
kunst en letteren, zijn bekwaam die burgers-
deugden te vervangen, en bijizonderlijk de
grootste van allen, de voortplanting der natie,
de voortzetting van het ras. De grootste kwaal
voor een land, zegt de wereldberoemde
President Roosevelt, is de vrijwillige onvrucht
baarheid der huwelijken, die de landen ont-
ontvolkt, den moed en het karakter ontneemt
aan de burgers en ze ontaaren doet tot
laffe en gevoellooze genieters.
Zoo wij onzen vaderlandsch'en plicht uit
dat oogpunt beschouwen, zoo wij die hoo-
te gedragen, altijd en overal, als deftige en
voorname burgers, als liefderijke en getrou
we zonen fan 't vaderland.
Het valt niet te betwisten dat België zal
bloeien of verkwijnen naar gëlang de bur
gers lhinhen 'plicht weten te kwijten, niet
alleen in de moelijke en ingewikkelde tijds
omstandigheid waarin ons land kan ver-
verkeel'en, maar bijzonderlijk in het alledaag-
sche en gcwolie leven.
Ieder Belg heeft tot plicht te werken, 't zij!
om te doorzien in zijn eigen behoeften, 't zij
om vrouw en kinderen het levensonderhoud
to verschaffen. Ieder Belg hoeft tot plicht
deel te nemen 'aan den strijd, om van 't
vaderland alle innerlijke en buitenlandsche
vijanden te keeren, met een woord, hij moet
mcdehelpen om het algemeen welzijn te be
vorderen. Doch hier zal hij enkel slagen voor
zooveel hfji zijn eersten plicht weet te ver
vullen: Wil men ijveren voor het algemeen
welzijn, men moet beginnen met zijn eigene
persoonlijke belangen niet te veronachtza
men. Dat is het zekerste en onfeilbaarste
middel om aan anderen nuttig te zijn, wijl
men, door het trouw ^ehertigen zijner eigen
zaken, des te beter bekwaam is om mede te
ger opgesomde plichten stipt volbrengen, zoo
zullen wij niet alleen werkelijk medehelpen
om de stoffelijke welvaart in België te ver
meerderen, maar ook, in eene niet geringe
mate, mode arbeiden om den 'zedelijken en
geestelijken voorspoed aan ons land te ver
zekeren.
En die welvaart moeten! wij', katholieken
en christenen, in onze werking het meest
voor oogen hebben.
De geschiedenis is troüWêns daar om met
klank tc bewijzen dat een land niet enkel
groot gaatdoor zijne stoffelijke uitbreiding
alleen, maar hét meest riog indien het zede
lijk en geestelijk peil der bevolking hoog staat.
Het verleden leert ohs dat een volk den
heerlijksten voorspoed op 'alle gebied te ge-
moet gaat, zoo dat volk het oud én toch
nooit volprezen wetboek, het Evangelie, in
al zijne handelingen nauwgezet naleeft, en den
geest van Bit boek in zijn persoonlijk' en
openbaar leven overal laat doorstralen.
Om die reden is het onze plicht mede te
werken om aan ons vaderland de uitgelezend-
ste aller welvaartbronnen, te weten zijn die
pen godsdienstzin, ongeschonden te bewaren,
om die reden moeten wij; indien wij ons
land eene rechtzinnige liefde toedragen, een
werkzaam deel nemen, aan alle die geloofs-
werken die ifot doel hebben die onvervang
bare veerkracht 'van alle rechtgeaarde volks
verheffing onverminderd te behouden in de
harten der burgers.
En dat zullen wij: enkel vermogen, indien
onze vaderlandsliefde vastligt in eerie klare
overtuiging, indien ze beschut' wordt door
een weerbaar karakter, indien ze leeft uit
de kracht van eene altijïd waardige daad,
met een woord, indien onze vaderlandsliefde
wordt omgewerkt tot een vast en wel-door-
dachf ideaal, dat onze zielen door zijn aan
trekkingskracht geheel en onweerstaanbaar
overmeestert.
Onze vaderlandsliefde moet dan niet enkel
een soort van geestdriftig gevoelen zijn, dat
binst eenige uren onze aderen zwellen doet,
ons hart heviger doet kloppen en onze oogen
week doet worden, neen, zijl moet eene over
tuiging zijn, die wij steeds hij ons dragen,
die wij openhartig durven belijden, en die
ons karakter moet hêrtemperen om geen last
te zwaar te vinden1, geene onderneming te
moeilijk, indien het geldt de stoffelijke en
geestelijke welvaart van ons geliefd België.
Mocht het feest van 21 Juli bijdragen om
die heerlijke burgerdeugd in het hart der
menigte vast te ankeren. Mocht het eene wak
kere aansporing zijn opdat allen beter hunne
plichten zouden kwijten, België het eerst zou
de heerlijke gelukszon, die het beschijnt sedert
1830, glanzender en reiner zien stralen aan
's hemels horizont.
r*1
Mogen wiji het Nationaal Feest,laten voorbij
gaan zonder onze vaderlandsche hulde te
brengeri aan het Koningdom, het fundament, de
slotsteen van onze nationale onafhankelijkheid;
aan Koning Albert, die met zooveel wijs
heid de voetstappen volgt van de twee eerste
koningen der Belgen, die hem heerlijk zijn
voorgegaan
aan Koningin Elisabeth,die aller harten heeft
gewonnen door hare verkleefdheid aan echtge
noot en kinders, hare genegenheid voor het volk.
Ons dankgebed stijgt ten hemel en smeekt
ook Gods zegen af over Land en Vorst, óver
de Koninklijke Ouders en hunne geliefde
Kinders, waarop liet .yaderland zijne blijde
hope stelt.
Uit alle vaderlandsche lïarteh klinken de
kreten
Gewichtige gebeurtenissen Hebben zicK dees
week in het Balkanschiereiland voorgedaan.
Do Bulgaren, hunnen moed en hunne sterkte
overschattende, dachten dat Serben en Grie
ken voor hen op hunne knieën gingen krui
pen, zoohaast zij hunne tanden toonden,
slecht is het den Bulgaren vervallen. Grie
ken en Serben, eendrachtig vereenigd, heb
ben eensgezind den strijd aangevangen en
het Bulgaarsche leger deerlijke neerlagen
doen ondergaan. Roumanië, aan zijnen kant,
is ook handelend opgetreden, heeft den Do
nau door zijn! leger doen overschrijden en
den voet óp Bulgaarschên bodem geze't. Tur
kije zelf roert en poert. Naar de laatste be
richten zou het leger dat te Tchataldja 'was
gekampeerd, Lule-Bourgas, waar over eenige
maanden de Bulgaren op de Turken zulk eene
glanzende victorie behaalden, weer hebben in
genomen.
Het is dan niet te verwonderen dat Bul
garia, ten allen kante door "de vijanden be
stookt 'en aangevallen op eigen grondgebied,
zijne te verregaande eischen ootmoedig heeft
verzacht en den vrede dringend vraagt. Zul
len de mogendheden hu dan eindelijk tocli
hunnen invloed ten dienste van den vrede
stellen, of zullen zij' voortgaan met dien schan-
digen broederstrijd onverschillig aan te sta
ren, hopende eenig jprofijt of .winst er uit ta
futselen Dit is de Vraag die men stellen
mag, na die zoo rampvolle dagen voor de
Balkanvolkeren.
Het voornaamste deel der Bulgaarsche vloot,
samengesteld uit een 'kruiser en verscheidene
torpedobooten, is dees week zich' gaan ver
schuilen te Sebastopol, "eene Ttussische havért
der Zwarte Zee.
De bevelhebber der Kaven liet aan de Bul
garen toe ofwel aanstonds weder in zee te
steken, ofwel hunne schepen te ontwapenen.
De Bulgaren kozen de laatste partij.
Naar men meldt zouden de Blugaren liet
overige gedeelte hunner 'vloot in den grorid
hebben geboord in'de haven van Rodosto.
Een zangkoor van werkmeisjes te
Yper. Op 14 Juli is het feest in Frank
rijk, en vele franschen nemen de gelegen
heid te baat 'óm eens een uitstapje te doen.
't Is alzoo dat Maandag laatst eën goed hon
derdtal fabriek werksters van Toerkonje onzö
stad kwamen bezoeken. Deze meisjes maken
deel van het genootschap der Gedurige Aan
bidding. Dagelijks gaan zij, 's avonds bij het
verlaten der fabriek, gezamentlijk eene halve
uur aanbidding doen voor het Allerh. 'Sa-
krament, Tn de O. L. Vrouwkerk.
Onder hen bestaat er een zangkoor van
een 50tal leden, dat wiji het genoegen gehad
hebben verscheidene malen te hooren binst
den loop Van den 'dag. Om 9 ure hebben
zij 'in St-Pieterskerk op .onberispelijke wijze
de Sint-Antonius Mis van E. P. Sinzig, in1
2 stemmen, uitgevoerd, alsook de Introïtus
en den Alleluia der Mis, in gregoriaans
schen zang. Na de mis hebben zij een hert
roerenden lofzang gezongen aan het H. Kruis:
0 Crucifix. M. Camus, orgelist der 0 -
L.-Vrouwkerk te Toerkonje, heeft kunstiglijk
Offerande en Naspel vertolkt. De personen die
de mis bijwoonden zullen er het beste aan--
denken van bewaren.
's Namiddags ten 5 ure vohd men hen terug
in de kapel der H. "Godelieve. Daar zongen
zij Salve liegina, en Christus vin-
cit jn gregoriaanschen zang en een zeer
schoonen lofzang in 3 stemmen getoonzet
ter eere van Ste Godelieve, door M. "J. R.
Wibaut, hun talentvollen bestuurder. Einde
lijk om 5 1/2' ure eindigden Zij hunnen dag
met het lof in de kapel der Zwarte Zustrirs'
waar zij eerie 'allerschoonste litanie zongeit
ter eere van O. L'. Vrouw en een O' Sal ü-
1 a r i s, beide in gregoriaanschen zang
via, vila, Veritas, in 3 stemmen eri
Tantum Ergo van Bach, al gezangen
op merkweerdjge wijze uitgevoerd als deze;
reeds bewonderd 's morgens binst de mis.
Wij hebben vernomen dat geen enkele dier
werkmeisjes iets kennen van muziek. Rédeii
te meer om hen te bewonderen voor hun
goeden wil, en om bijzonderlijk M. Wibaut,
zangmeester der O.-L.-Vrouwkerk te Toer
konje, geluk te wensehen, voor zijn meester-
talent in het aanleeren en besturen van zijri
zangkoor.
Hebben de Yperlingen gelukkig geweest 'dit
zangkoor te hooren, de fabriekmeisjes en de
personen die hen geleiddeft hebben niet min
