Bemesten.
De Kostelooze OMéi.
III YPF)- Zaterdag, 30 Augustus 1913
aan Het Ypersche Volk
len oogst tegenwoordig boekweit,
rdeboonen en duiveboonen, erwten,
:en, hop, aardappelen, beetzaad en
mep.
)©k wordt de voedermaïs nu meest
esneden, omdat de stammen anders
hard zouden worden om tot groen
der te dienen. Kan men de maïs niet
middellijk tot voeder verbruiken, dan
[e inkuiling sterk aan te bevelen.
n het vorig Bijvoegsel behan-
den wij het jaarlijksch beploe-
i van den akker. Vooraleer tot
it werkzaamheid over te gaan
iet echter de. landbouwer over
igen hebben, wat hem te doen
at met de bemesting, want op
bemeste akkers alleen kan
n op rijke oogsten rekenen.
[rachtbebouwing wordt vereischt
winsten te maken en kracht-
;bouwing met stalmest alleen
ït niet. De verhouding tusschen
Verschillende voedingsbestand
delen van den stalmest stemt niet
ïreen met de voedingsvereisch-
- der planthoe groot wij dan
jr de hoeveelheid stalmest ne-
'jn, toch blijft er steeds eene
gepaste verhouding tusschen
voedende bestanddeelen.
jt Is om die reden dat de kracht-
|ouwing altoos en overal het
jpruik der scheikundige mest
ffen, die daarom hulpmesfstof-
•i of aanvullende meststoffen
ëioemd worden, noodzakelijk
aiakt.
atlcheikundige meststoffen kun-
ki echter ook als hoofdmeststof
vv, dit is zonder stalmest aange
land worden, en nog wel met
3'rdeel, doch dit is de gewone
didelwijze niet van den boer,
c altoos in zekere mate ook over
uurlijken mest beschikt.
zijn allerlei soorten van mest
een, die de landbouwer kan
wenden, doch er zijn maar
.jsoorten van stoffen, welke hij,
evens de kalk, noodig heeft,
ie drie stoffen zijn phosphor-
r, potasch en stikstof en al de
ïikundige meststoffen die er
nen bestaan, of nog uitgevon
worden moeten ééne, twee of
drie die stoffen inhouden
rom spreekt men van phos
ten, potasch mesten, stikstof
fen en samengestelde mest
Ufen.
eze meststoffen moeten vóór
ploegen uitgestrooid worden,
zullen ze des te beter door de
laag verspreid worden en
zullen wij later niet verplicht
duurder meststoffen aan te
>endie dan toch nog niet even
dig zullen werken, omdat ze
met dezelfde regelmatigheid
de bouwvoor konden ver-
ld worden.
beveel meststoffen moet men
uiken
Dit hangt natuurlijk af van de
hoeveelheid stalmest, van de
vruchtbaarheid van den akker en
van het geteelde gewas.
Heeft men geen stalmest be
schikbaar, dan zal men, voor de
wintergranen van 800 tot 1000 k.
Thomasslakken, van 500 tot 800 k.
kaïniet, van 300 tot 400 k. Chili-
nitraat inploegen.
Te zamen met stalmest aange
wend,vermindert men die hoeveel
heden, in verhouding tot de hoe
veelheid stalmest zonder echter
lager te dalen dan 400 k. metaal
slakken, 200 k. kaïniet en 100 k.
Chilinitraat per hectare.
Laat men die meststoffen ach
terwege, dan zal men ook eenen
oogst winnen, doch dan kan er
geen spraak meer zijn van kracht
bebouwing, evenmin als van het
verwezentlijken van voldoende
winsten.
Voor den aankoop van die mest
stoffen moet de landbouwer zich
v/enden tot vertrouwbare hande
laars, want ondanks de wetten
betrekkelijk den handel in mest
stoffen, wordt er nog veel bedrog
gepleegd, waarvan de landbou
wers steeds de slachtoffers zijn
Dit heeft vooral voor oorzaak dat
de meeste verbruikers niet weten,
hoe ze moeten te werk gaan om de
waarborgen te genieten, welke
hun door de wettelijke voorschrif
ten worden verzekerd. Wij zullen
daarom nog eens in het hierna
volgend artikel op duidelijke wij
ze uiteenzetten, waarin het toe
zicht op den handel in scheikun
dige meststoffen bestaat, en hoe
men moet te werk gaan om van
die voorschriften te genieten.
Ara
Om recht te hebben op de kostelooze
ontleding der aangekochte meststoffen
en veevoedermiddelen, moet de land
bouwer die waren aankoopen bij een
handelshuis, dat onder toezicht is
geplaatst der ontledings-laboratoria van
den Staat. Zulke handelshuizen zijn
onderworpen aan een reglement, waar
van sommige artikels belang hebben
voor den landbouwer en "die we daarom
hier zullen mededeelen.
De handelshuizen, die onder toezicht
staan, moeten te zamen met de wettelijk
voorgeschreven factuur afleveren eene
formuul voor procesverbaal van stsal-
n ming en een ontledingsbon, toch dan
moet de bestelling bedragen minstens
5000 kg. metaalslakken, superphosphaat,
volafval, ruwe potaschzouten van min
der dan 25 ®/0 potasch, ofwel 2500 kg.
Chilinitraat, ammoniaksulfaat, kalkni-
traat, cyanamied, zuivere potaschzou
ten, samengestelde meststoffen, ofwel
nog 5000 kg. veevoedermiddelen. Op
die wijze kunnen zij de aangekochte
waren kosteloos doen ontleden door een
Ontledings-laboratoripm van den Staat
of door een aangenomen laboratorium,
naar keus, op voorwaarde dat zij som
mige voorschriften betrekkelijk de staal-
neming in acht nemen.
Wanneer de bestelling der koopwaren
minstens 5000 kg. bedraagt, doch uit
verschillende meststoffen en voedermid
delen of uit beide soorten te zamen
bestaat, dan heeft men enkellijk recht op
kostelooze ontleding van ééne der waren.
U it het voorgaande kunnen wij reeds
opmaken, dat de landbouwers die eene
zoo aanzienlijke bestelling gewoonlijk
niet doen, alle voordeel "vinden in de
gezamenlijke bestelling van meststoffen
of voedermiddelen, ten einde recht te
hebben op de kostelooze ontleding.
Volgens art. 5 moet men bij de staal-
neming acht geven op de volgende
voorschriften: Bij meststoffen of voeder
middelen, in gemalen toestand, moeten
de stalen uit minstens 5 zakken en altoos
uit minstens 10 t. h. van het aantal gele
verde zakken genomen worden. Het
staalboor moet lang genoeg zijn om al
de deelen der zakken te kunnen berei
ken. De uitgeboorde stalen moeten
innig vermengd worden, vooraleer de
drie voorgeschreven stalen op te nemen.
Indien men geen staalboor gebruikt,
wordt de inhoud van het bepaald getal
zakken op een drogen, zuiveren vloer
uitgeschud, en met eene schup dooreen
gewerkt.
De stalen van metaal slakken moeten
minstens 250 gram elk wegen, de stalen
van andere meststoffen minstens 80 gr.
Art. 6. In elk geval moeten er drie
stalen genomen worden. Elk staal
wordt in eene zuivere en goed droge
fltsch gedaan, welke vervolgens met
zegellak of lood wordt dicht gesloten
lak of lood dragen twee verschillende
stempelzegels.
Aan het stopsel van elke staalflesch is
e n briefje vastgemaakt waarop ten
minste ééne aanduiding voorkomt,
welke in het procesverbaal vermeld staat.
Geen enkel erkenningsteeken mag op de fles-
schen, de stopsels, de briefjes, de zegelsde
procesverbalen of andere stukken zichtbaar zijn,
waardoor men op het laboratorium de firma
van den verkooper zou kunnen erkennen.
Hierdoor ziet men dat de ontleder
slechts de verzender van de stalen mag
kennen. Naar hem ook zullen de ontle-
dingsberichten moeten gezonden worden
en hij zal de ontleding moeten betalen
indien hij het ontledingsbon niet kan
aanbieden.
Wij zullen hier doen opmerken, dat
de zegelmerken soms op dwaze wijze
worden aangebracht zoo hebben wij
zegelmerken zien staan tegen de wanden
of tegen den bodem der flesch zonder
eenige betrekking met het stopsel,ander
maal stond het zegelmerk op het stop
sel, doch op zulke wijze, dat het stopsel
kan worden afgenomen zonder hetzegel-
merk te schenden. Natuurlijk hebben
zulke stalen geene waarde.
De stalen kunnen door den aankooper
genomen worden of door zijn afgevaar
digde. In beide gevallen moet het
geschieden in tegenwoordigheid van
twee eerlijke getuigen, kunnende lezen
en schrijven, die mede het procesver
baal der staalneming zullen teekenen.
Door het ministerie vari Landbouw is
de tekst van dit procesverbaal vastge
steld. Op hetzelve komt een afdruk voor
van de zegelmerken waarmede de flesch
is toegezegeld. Het procesverbaal ver
meld ook het bestanddeel of de bestand
deelen,welke in overeenstemming met de
wet, moeten gedoseerd worden. Al de
doseeringen, welke door den kooper
gevraagd worden en niet op het ontle-
dingsbcn zijn aangeduid, blijven ten
laste van den kooper.
De drie stalen en het procesverbaal
worden franco gezonden, binnen de
vier en twintig uren, naar een laborato
rium De Bestuurder van het laborato
rium zendt zoohaast mogelijk den uit
slag van de ontleding naar den kooper
en deze stuurt daarna het ontledingsbon,
waardoor het handelshuis aan het labo
ratorium wordt bekend gemaakt.Vervol
gens ontvangt dan de verkooper een
afschrift van het ontkdingsbericht en
tezelfder tijd wordt hem uitbetaling
gevraagd van het ontledingsbon.
Volgens het toegezonden ontledings-
bericht wordt de rekening bepaaldelijk
opgemaakt, indien wij het eens zijn met
den verkooper zooniet wordt op ver
zoek van kooper of verkooper een
tweede staal ontleed op kosten van den
aanvrager.
De handel in meststoffen geschiedt
volgens vast gehalte of volgens ontle
ding.
Hierover zullen wij in een ander
artikel handelen.
P. Fernand d'Amay.
(Verboden nadruk)
Koopt nooit meststoffen bij eenen
handelaar, wiens prijzen onder de
markt staan. Zijne waren zijn ver-
valscht en wie vervalschte waar koopt
is tweemaal bedrogen eerstens om
dat vervalschte meststoffen nog altijd
te duur betaald worden, ten tweede
om de mindere opbrengst die onver
mijdelijk het gevolg is van het aan
wenden van die minderwaardige
sloffen.
Verlies van nitrisehe stikstof
in den Herfst
De stikstofbsstanddeelen van den
bodem en die er met de organische stoffen
worden ingevoerd kunnen zoo maar niet
ongewijzigd door de gewassen worden
opgenomen: Zij moeten vooraf omgezet
worden in nitrisehe stikstof, door de
medewerking van giststoflen of fermen
ten en in zekere voorwaarden van ver
luchting, warmte, vocht enz.
De warmtegraad heeft vooral een groo-
ten invloed op de werkzaamheden der
nitrifieerende organismen, zoo gebeurt
het dat in de Lente de nitrificatie of sal
peterwording meestal ontoereikend is,
dat ze des zomers toeneemt, in den Herfst
haar toppunt bereikt en in den Winter
om zoo te zeggen onderbroken is.
De genitrifieerde stikstof wordt door
de groeiende planten in bezit genomen
zoodat er bijna geen verlies met het
regenwater kan plaats hebben. Nochtans
moeten wij doen opmerken, dat de nitri
ficatie juist het sterkst is op een tijdstip
dat vele akkers geen groeiende gewassen
meer dragen. Daaruit volgt dat de land
bouwer alsdan verplicht is bijzondere
maatregelen te nemen om het verlies van
stikstof te keer te gaan, want vooral bij
nat weder, kan dit verlies zeer aanzien
lijk zijn in het najaar.
Onmiddellijk na het weghalen van den
oogst moet daarom de akker met snel
groeiende planten bezaaid worden mos
terd, koolzaad, wikken, inkarnaatklaver,
of andere gewassen, welke als voeder of
als groenmest kunnen benuttigd worden.
Welke plant men ook kieze, men zal
haren groei moeten bevorderen door de
aanwending van scheikundige meststof
fen; zoo zal men voor mosterd of koolzaad
300 tot 400 kg. superphosphaat, 150 tot
200 Chilinitraat gebruiken, terwijl voor
de vlinderbloemige gewassen eene nog
kleiner dosis nitraat kan volstaan.
Kalk. De plant heeft vier hoofdbe-
standdeelen noodigstikstof, phosphor-
zuur, potasch en kalk.
De drie eerste stoffen worden dikwijls
onder vorm van handelsmesten toege
diend; de kalk wordt niet zelden verwaar
loosd. Het kan nochtans gebeuren dat de
grond te weinig kalk inhoudt en dat het
daaraan moet toegeschreven worden dat
de scheikundige meststoffen niet behoor
lijk werken.
Kalk is even onmisbaar als de andere
bestanddeelen. Bevat de grond er te
weinig, of onder onopneembaren vorm,
dan moet kalk gestrooid worden, want
1° eene groote hoeveelheid kalk blijft
opgesloten en wordt achtergehouden
door het geraamte der huisdieren2° met
de planten wordt een gedeelte kalk uit
den akker verwijderd3° stalmest brengt
er te weinig terug in den grond.
In den akker dient de kalk 1* tot los
making, wanneer zij zich uitzet en daar
door warmte en kracht, verschaft2° tot
bevordering der'nitrificatie van de stik-
stofbestanddeelen 3° tot bestrijding der
zuren in den bodem 4° tot het bevorde
ren der oplossing van sommige potasch-
houdende samenstellingen 5° tot het
vergemakkelijken der opneming van de
nitraten6° tot vorming der gewassen.
Het gebeurt wel eens dat de toepassing
van kalk geen gunstige uitslagen oplevert,
maar dan moet dit toegeschreven worden
aan eene gebrekkelijke manier van toe
passen. Zoo kan er geen gunstige uit
werking volgen wanneer men kalk zou
aanwenden in een grond, die te weinig
phosphorzuur bevat,
In humusrijke gronden moet men kalk
gebruiken te zamen met phosphorzuur
en daar oude graslanden niet zelden rijk
zijn aan organische stoffen, verkrijgt men
daar uitnemende uitslagen met Th >mas-
slakken, die terzelfdertijd kalk en phos
phorzuur in den grond brengen.
Aankoop van zaden. In een on
langs verschenen Bericht aan de Landbou
wers», uitgegeven door het Landbouwbe-
heer, geeft de heer Inspecteur Vander
vaeren de volgende voorschriften aan de
landbouwers, die er belang in stellen van
goed zaad te ontvangen voor hun goed
geld.
Onder geen enkel voorwendsel, zegt
hij, moeten de landbouwers de volgende
grondregels uit het oog verliezen -
1. Bij eiken aankoop van zaden moet
de verkooper schriftelijken waarborg
geven van het volgende
a) Afkomst van het zaad, dit is het land
van waar het komtb) graad van reinheid
dit is het ten honderd zuivere zaden van
de gévraagde variëteit c) de kiemkracht
dit is het ten honderd kiembare konels;
d) de afwezigheid van warkruid voor het
klaverzaad en luzernezaade) voor het
beetzaad moet gewaarborgd worden een
maximum van 15 t. h. water en 3 t. h.
onreinheden; 75 t. h, kiemkracht en 140
kiemen op 100 zaadbolletjes na 14 dagen.
2. Evenmin als bij den aankoop van
meststoffen of veevoedermiddelen, moet
de landbouwer zich tevreden stellen met
deze waarborgen schriftelijk te eischen
hij moet de geleverde zaden doen onder
zoeken, nadat hij volgens de wettelijke
voorschriften, en met dezelfde nauwkeu
righeid als dit gebeurt voor die koopwaren
de stalen heeft doen opnemen.
Het gewicht der stalen zal ongeveer
1 kg. bedragen voor ,de dikke zaden
(granen, beet, gras) en 500 gram voorde
andere.
Fernand d'Amay
(Nadruk verboden)
inn
BIJV0E6S
c
