Bijvoegsel aan HET YPERSOHE VOLKvan Zaterdag 4 October 1913
Negentiende Congres
van den Belgisclen ïolKsüonfl
De Koning
Roodhuiden
res ïoor
ÏPER HBBOKDISSEHIEKI
mmm
Arbeidsgeschillen
YPER
le AfdeelingVakvereeningen
2e AfdeelingDe Schoolwet
3e AfdeelingKiesrecht I
MENGELWERK
N° 3
DER
Hulde aan Voorzitter Verhaegen
I
Bij het graf
van den Zwarte-Vogel.
4* AfdeelingMutualiteiten
II
Hoe de hoofdmannen der Indianen
samen raad sloegen.
5e AfdeelingVrouwen
f Keuringen en Prijskampen
^HENGSTEN vanjnlandsch ras.
In' St-Pieters Jongelings-con-
gregatie. Zondag over acht dagen
vierden de jongelingen der congregatie het
naamfeest van hunnen beminden beslierder
den Eerw. Heer René Leys.
Aanbesteding, Voor *de voitooi-
ingswerken van den toren der St-Maartens-
kerk MM. V. Caron, Ardoye,i'r. 89,579.94;
V. Yacden Kerckhove, IngelmunBter, fr.
94,428.32 Oasteleyn, gebroeders, Gliistel,
fr. 94,579.05 Vaickenaere, Brugge, fr.
103,130.21; A.Angillis, Yper, fr.113,616,03;
De Busschere-Van den Borre, Rousselare,
88,221.55 L. Labaere, Ruddervoorde, fr.
111,486.26 M. Vanden Kerckhove deed een
tweede aanbod van 103.247 fr. 13. Het be
stek beliep 89,432 fr.
ZONDAGRUST
'I Yerssrtgt,
Zondag werd het te Gent gehouden.
Om 10 ure werd, in de statige, indruk
wekkende St-Baafskerk, een plechtige hoog
mis opgedragen.
Daarna kwamen, in de Handelsbeurs, de
verschillige afdeelingen bijeen. Er waren er
niet min dan zes.
De tegenstrevers stellen ook meer en meer
belang in deze werkzaamheden zij hadden
er gazatschryvera naartoe gezonden. Deze
tegenstrijdige dagbladschrijvers werden
vrij toegelaten. Waaromniet? Zooals M.
Verhaegen, voorzitter, verklaarde We
hebben niets te verduiken, niets weg te ste
ken. Hoe meer men onze gedachten en wer
ken kent, hoe beter. Wij, katholieken, eer
biedigen alzoo de vrijheid en iedereens
opinie. Zoo handelen de liberalen en socia
listen niet. Inderdaad, in het Congres der
Socialistische Partij, en in het Congres der
liberale officieele schoolmeesters, onlangs
gehouden.werden de katholieke gazetschrij
vers... aan de deur gevraagd. Wie is de
partij der ware verdraagzaamheid
In de le afdeeling vernam men,met vreugde
maar zonder groote verwondering, dat de
christene vakvereenigingen, onder het ge
leide van haren oppergeneraal E. Pater
Rutten, steeds vooruitgang doen. Heden
zijn, in deze vereenigiDgen,regelmatig iDge-
Bchreven en betalen inleg 102,177 werklie
den. Dat is een schoon leger, dat meer en
meer het vertrouwen wint aller klaarziende
arbeiders. Dat springt in de oogen.
De wijzigingen aan de wet op de beroeps-
vereenigingen werden grondig onderzocht,
t. w.
I. De toelating om handel te drijven
II. De vrijheid om mutualiteit temogen
uitoefenen
III. Rechtsvordering
IV. Bezit
V. Uitbreiding der baroepsvereenigiDg
VI- De stichting van eenen Hoogeren Raad
der vakvereenigingen.
perw. Pater Rutten, algemeeue secretaris
der Christene Vakvereenigingen, was de
verslaggever over het vraagstuk in den schoot
van het studiecomiteit van den Belgischen
Volksbond.
Het studiecomiteit heeft, na talrijke zit
tingen, bij eenparigheid al] de voorgestelde
besluitselen aangenomen.
ljet is overtuigd dat, zoo de Belgische
wetgever het hqidig gewijzigd ontwerp aan
neemt, hij den werkmansstand een grooten
dienBt zal bewezen hebben en gewerkt aan
de maatschappelijke bevreding.
Dat is ook wel een der werkersvraagstuk
ken. De begoede menschen kunnen hunne
kinders zenden waar ze willen. Er bestaan,
daarvoor, betalende scholen. Maar de werk
lieden In de liberale steden en gemeen
ten, waar de gemeentebesturen alle hulp
weigeren aan het katholiek onderwjjs, zijn
de werklieden zedelijk verplicht hunne kin-
dersjte sturen naar de scholen]waar het ge
loof hunner kinders gevaar loopt, door de
onverschilligheid, ja de vijandschap waarvan,
aldaar, het officieel onderwijs doordrongen
is.
De werklieden vragen 'daar verandering
aan. Recht voor hen gelijk voor andersden
kenden. Dat wordt hun, in zekere mats,door
het ontwerp van schoolwet, van den heer
minister Poullet, geschonken. M. de Pon-
thière, volksvertegenwoordiger van Luik,
geeft er verslag over. En de ve gadering
verlangt, eischt, spoedige stemming van
deze rechtsherstelling.
Daarover werden de volgende wenschen
aangenomen
De Belgische Volksbond
Overwegende dat het voor de katholieken
noodig is van nu af aan het vraagstuk der
grondwetsherziening te studeeren opdat, bij
gemis aan overleg, er geene oplossing kome
die niet.rijpelijk overwogen zij
dat het huidig stelsel, met als grondslag
het meervoudig Algemeen Stemrecht, vat
baar is tot verbetering
aangezien, anderzijds, het stelsel van
zuiver enkelvoudig Algemeen Stemrecht
voor de mannen, door de socialisten voorge
steld, slechter zou wezen dan 't geen nu
bestaat, daar het getal alleen de grondslag
niet kan uitmaken van eene degelijke Re
geering
oordeelt dat de oplossing van het vraag
stuk moet gezocht worden in h t kiesrecht
toegekend aan man en vrouw, gepaard met
de vertegenwoordiging der groote maat-
schappelijke belaDgen, wier medewerking
onontbeerlijk is tot verzekering van de zede
lijke en stoffelijke welvaart des lands
en drukt de volgende wenschen uit
1° dat de verschillende groepen, de katho
lieke partij uitmakende, zich verstaan om
het vraagstuk te studeeren en trachten
langs de hooger aangestipte richting de op
lossing te vinden
2° dat de katholieke partij ens te meer de
verzoenende voorhand neme, en er in geluk-
ke eene formuul aan te duiden van aard
bijval te vinden bij al de goedgezinde bur
gers, en die door de grondwettelijke meer
derheid bijgetreden wordt.
Vervolg :-
O,, den top van den schrikkelijken graf
heuvel verscheen een krijgsman, in eigen-
naardige kleeding. Met den eenen arm om-
rirgde hij de stake met vlottende vaandels,
en met dén anderen betoomde hij een schoon
"pSd, vuur vlam schoot door
zijne neusgaten.
Zij bezagen elkander met verwilderde oogen.
- 't Is°de schim van den Zwarte-Vogel
zeiden zij allen bij hun eigen.
Maar zij hoorden eene donderende stem
- En wel l Red-Cloud, Spotted, en gij,
oude Washaki, zult .gij wachten van komen
tot dal de Zittende-Stier u komt doorsteken
met zijne hoorns
(ÏTDe KoniDg der Roodhuiden, J. Demeestei
Rousseiaere, fr. 1,50.
TfW
Van lang vóór 5 ure 's avonds,stroomt het
volk toe. Er zijn twee zalen in één moeten
gebracht worden.De aanblik i3 overheerlijk.
De held van het feest komt binnen onder
een oorverdoovend gejubel, omringd door
Mgr Stillemais, bisschop van Gent, M. Hel-
leputte, minister van landbouw en openbare
werken, eerste voorzitter en stichter van den
Belgischen Volksbond, M. Cooreman,Staats
minister, en talrijke senators en volksver
tegenwoordigers.
De krachtige harmonie van het Volk
speelt. Het beroemd koor A Capella be
staande uitbeen dertigtal dames en heeren,
wondervol afgericht door den gekenden toon
kundige M. Emiel Hullebroeck,brengt oude
vlaamsche en fransche liederen ten gehoore.
't Is een kunstgenot dat men zelden smaakt.
De welkomrede wordt gehouden door M.
Sec el, ondervoorzitter van den Be'gischen
Volksbond, waarna het geschilderd portret
van den ge vierden hem opgedragen wordt.
Daar verschijnt de tachtigjarigen M. P.
Backx, ouderdomsdeken van het bestuur
van den Belgischen Volksbond, stichter van
de Vrede's» van Antwerpen; in 't vlaamsch
betuigt hij de gevoelens van dankbaarheid
die allen jegens den held van het feest be
zielen.
Telegrammen van den Paus, den Koning,
Kardinaal Mercier, Hoofdminister de Bro-
qneville worden afgelezen.
Mgr Stillemans, bisschop vaD Gent, ver
schijnt op het verhoog. In 't fransch en in
't vlaamsch voor Walen en Vlamingen, zegt
hij zijne waardeering voor de edelmoedige
opoffering, de belanglooze toewijding, het
groot talent dat M. Verhaegen aan den dag
legde in zijne bekommernis voor het alge-
meen welzijn en bovenal voor degene die
meest steun noodig hebben de werklieden.
Minister Helleputte, stichter van het Gild-
huis van Leuven en van den Belgischen
Volkshuis, schetst het sociaal leven af van
zijn vriend en opvolger in den Volksbond.
Staatsminister Cooreman, oud-voorzitter
der Kamer van Volksvertegenwoordigers,
spreekt namens de senators en volksverte
genwoordigers van het arrondissement Gent-
Escloo.
Namens de Katholieke Kiesvereeniging
van het arrondissement Gent brengt senator
della Faille op zijne beurt hulde aan den
gevierde.
En eindelijk, met eene Btem dreunend als
eene zegeklok, verkondigt M. F. De Mun-
nynck, zoo bekwame hoofdopsteller van
«Het Volk», als machtige volksspreker,
wat de gentsche werklieden aan M. Verhae
gen verschuldigd zijn.
Diep bewogen bedankt M. Verhaegen.
En 't is reeds na 8 ure toen deze onver
getelijke feeste eindigt.
Aan de dagorde stond
Bespreking van art. 16 litt. 6 van het
Sitting-Bull Sitting-Bull riepen zij uit
't is de Zittende-Stier die daar is.
En, hunne vrees, vergetende, liepen zij al
len te gelijk naar den grafheuvel, waar de
held der woestijn hen afwachtte, op zijn
schuimende peerd.
Sitting-Bull aanveerdde hunne eerbewijzin
gen, gelijk iemand die er aan gewoon is
en die gelooft er weerdig van te zijn.
Dc bijzonderste raadsmannen van al de
wilde stammen stonden rond hem vergaderd
op den top van dien heuvel, die niet meer
dan veertig stappen groot was. Zij aanzagen
hem als den bekwaamsteii, den stoutslen cn
den dappersten aller Indianen I Velen hielden
hem voor een slag van goddelijk wezen, op
wieri de toekomstder volkeren rustte.
'I Is aangenaam aan den mensch boven d
anderen te staan Uoor zijne afkomst of door
zijne rijkdommen maar het is nog veel
aangenamer door eigene verdiensten boven
zijns gelijken te klimmen, en door allen
geacht en geëerd te zijn.
Dit was het geval voor Sitting-Bull.
Hij was van nederige afkomst; maar zijne
hoedanigheden deden hem, van in zijne jonk
wetsontwerp op de maatschappelijke verze-
reringen Niet een werkend lid, hebbende
een proeftijd van ten hoogste zes maanden
jeëindigd, uitsluiten omdat dit lid zou beb-
)en opgehouden te voldoen aan de vereisch-
ten wat betreft godsdienst, politiek, beroeps-
of gezondheid, tot zfjne aanneming gesteld.
De bespreking liep af meUhet besluit "dat
de stemming van dit artikel in de wet, niets
aan de bestaande toestanden veranderend,
het bespreken en amendeeren overbodig is.
De belangen der uitwijkelingen wer
den ook besproken t. w. van die menschen
die van buiten naar de groote steden komen
wonen.
Men bespreekt er vooral hunne aanslui
ting bij ongevallenkassen en de toepassing
der ongevallenwet op deze klas van werk-
"ieded, allen punten die nog te weinig be-
stcdeerd zijn, om bepaalds besluitselen te
nemen.
Eerste punt het werk der uitwijkelingen.
Besluit der verslaggeefster Mej. Clement.
Aangezien jaarlijks duizende menschen
de buitengemeenten verlaten om de groot
stad te komen bewonen, waar hun geloof en
goede zeden schipbreuk lij ien
aangezien de gevaren vooral dreigend
zija voor de jonge meisjes die als dienstmeid
naar de stad komen
aangezien den gruwelijken blanke-sla-
vinnenhandel
vraagt het congres
dat er provinciale comiteiten tot stand
komen, die zich haar lot aantrekken
dat hetwerk t@t bescherming der jonge
meisjes worde uitgebreid of heringericht
dat dit werk vooral zou zorgen voor
meidenkringen waar te samen de stoffe
lijke en zedelijke behandeling worden be
hartigd
Tweede punt mutualistische propa
ganda behandeld door Mej. Marchand.
Derde punt Beroepsorganisatie door
Mej. Baers. Hare Besluitselen luiden als
volgt
Aangezien I. de ondervinding bewijst dat
de beroepsorganisatie voor de vrouwen
hoogst nuttig, noodzakelijk en tevens me-
gelijk is en op vele plaatsen door de vrouwen
zelve wordt verlangd
II. dat de beroepsorganisatie der mannen
altijd onvolledig en min doeltreffend zal zijn,
zoolang zij Diet door de organisatie der
vrouwen zal gesteund worden
III. dat de beroepsorganisatie mogelijk en
noodig is ook voor de huisarbeidsters
IV. dat voor vele fabriekwerksters de ge
mengde vereeniging meest aan te bevelen is;
Vraagt het congres
1. dat er met meer ijver dan ooit door
allerlei middelen zou gewerkt worden aan
de beroepsorganisatie der vrouw inzonder
heid a) door voordrachten in bestaande
vrouwenkringen vrouwengilden, mutuali
teiten, bonden van bet H. Hert enz. b) door
propaganda in de mannen-organisatiën
vakvereenigingen, enz. c) door artikelen in
vak- en dagbladen
2. dat er vooral aan de organisatie der
huisarbeiders zou gewerkt worden
3. dat er in de gemengde vakvereenigin
gen voor de vrouwen afzonderlijke vergade
ringen zouden belegd worden, waar zij
voornamelijk over bare zedelijke belangen
zouden kunnen spreken en hooren spreken
zoo mogelijk door vrouwelijke propagandis
ten.
De katholieke drankbestrijders kwamen ook
Zondag en Maandag te Gent in Congres bijeen.
De zittingen werden gehouden jn het Jozeflokaal.
Aan het bureel zetelden, pnder ppeer, M. de
Kerchove d'Exaerde, gouverneur der provincie
Oost-Vlaanderen, Z. E. B. Kanunnik Pyl, ver
tegenwoordiger des bisschops, Mgr de Sarazana,
afgeveerdigde van den Pauzelijken Nuntius,ver
ders afgevaardigden van den bisschop van
Doornijk en van't Ministerie van Binnenland-
sche Zaken.
Na de gebruikelijke woorden van verwelko
ming, uitgesproken door M, Devreeze en E. H.
I.en mms, van Luik, hield E. H. Van Langen-
donck, kanunnik, afgeveerdigde van Mgr. Mer
cier, eene aanspraak, waarin bij al de katholie
ken, zonder onderscheid van stand, aanzette om
samen te werken om het land te verlossen van
de drankplaag. Mgr d6 Sarazana, overhandigde
in naam van Zijne Excellentie den Nuntius, het
Pro Ecclesia et Pontiflce door Z. H. den Paus
toegekend aan E. H Lemmens, den apostel der
matigheidsbeweging.
E. P. Vullings, van Antwerpen, kwam daarop
aan 't woord. Hij zette de overwegende rol uit
een, welke de vrouw in den strijd tegen het
alcoolisme kan en moet spelen, daar zij het
eerste slachtoffer is der plaag, en toonde klaar
aan dat de maatschappelijke werken geen stevi
ge uitslagen zullen opleveren, zoodanig zjj moe
ten gebouwd worden op de grondvesten, die
rusten op een bodem, dooizjjpeld van het
alcoolisme.
D* Aliens bracht den groet der Nederlanders
en ried nauwe samenwerking aan tusschen de
matigheidsbonden en de maatschappelijke wer
ken.
Zondag namiddag kwamen mannen en vrou
wen in afzonderlijke afdeelingen bijeen.
beid, als hoofd van zijn klein dorp kiezen,
Deze eerste benoeming, die de oorsprong was
van zijne vermaardheid en van zijne helden,
daden, wierd in "den beginne nog: al tegen-
gekanl. Maar zijne tegenstrevers moesten er
kennen dat hij in welsprekendheid en in
moed, verre boven hen stond.
Zijne ervarenheid In het jagen, en zijne
koenheid in de gevechten doofden welhaast
alle afgunst uit.
Zijne oorlogszucht wierf hem Strijdmakkers
aan, bij zoo verre dat hij een geheel leger
kon lichten, waarmede hij menigmaal dc
Witten den klop gaf, en dat er bij de wilden
nooit iemand gevonden is geweest, die met
hem kon vergeleken worden.
Toen hu al de hoofdmannen rond den
koning der Roodhuiden vergaderd stonden
op den heuvel waar de Zwarte-Vogel be
graven was, sprong hij van zijn peerd, streelde
het met de hand, trok den loom uit, en liet
het in vrijheid loopen in de weiden, die be
noden den heuvel lagen.
De vreugde lag op zijn aangezicht te lezen
omdat hij te middenvan al die beroemde
strijders stond, en met de meeste goedwillig
heid sprak hij hen aan, en bedankte ze, om
dat zij allen op hunnen post waren. Daarna
alsof hij met niets bijzonders zou bekommerd
geweest zijn, zei hij
Ik heb koud I Ik heb honger I... Broe
ders, ontsteekt hier het raadsvuur, en brengt
de bereidde spijzen op 'deze hoogte. Dp tijd
In de eerste spraken E. H. Fransen, pastor te
Nieuwerkerken, heeren onderwijzer Jumelle,
van Clermont, Hendrik Heyman, E. P. Rutten,
E. P. VulliDgs en E. H. Simons.
Uit de bespreking bleek nog eens het groot
belang, bestaande in do samenwerking van
drankbestrijdersbonden en syndicaten.
Bij de vrouwen voerden het woord Mej. Vro-
mant, van Gent en Mej Meeusen, van Antwer
pen, over de verplichtingen der vrouwen in den
strfjd tegen den drankduivel.
De congressisten zetten Maandag hun werk
voort. Aan de dagorde stond de beperking van
het aantal herbergen. De bespreking werd ge
voerd door verslaggevers, heeren Winand, van
Namen en Da Groeve, van Brugge, Dr Ariëns en
heer Gabriëls. Het congres drong aan op eene
strenge wetgeving in dien zin.
De groote slotvergadering werd gehouden in
het Feestpaleis der Tentoonstelling.
Heer Gouverneur de Kerchove d'Exaerde,
beloofde zalf aan het ministerie de uitgedrukte
wenschen over te maken en deze te steunen.
Na eene laatste strijdaanwakkering vanwege
heer advokaat De Groeve, van Brugge, eene
rede van den Nederlander Molle, over de opvoe
ding van het kind, en een hertelijk slotwoord
van den apostel der drankbestrijding,* E. H.
Lemmens, ging het congres uiteen met de zeker
heid uitstekend werk te hebben verricht.
M. Hubert, minister van arbeid, heeft een
wetsontwerp nedergelegd hebbende voor
doel het vereffenen der geschillen die zich
opdoen tusschen patronen en werklieden.
Wanneer nu een twist ontstaat tusschen
werkgever en werker, wordt de strijd, hoe
anger hij duurt, hoe heviger, en hij sleept
aan tot volledige uitputting der krachten van
de eene of de andere partij. Een dubbele
reden vindt men daaraan eerst dat er geene
instelling is die eene doorslaande eindbeslis
sing kan vellen over het geschil, derwijze
dat deze partij die bevonden wordt ongelijk
te hebben, verplicht is het hoofd neder te
leggen tweedens, dat de twist aangevuurd
en onderhouden wordt, bij de patronen door
hunne collegas die partij voor hen trekken,
en bij de werklieden door politieke of anders
belanghebbende leiders en stakingkweekers.
De minister is tegen dezen dubbelen toe
stand ingegaan door het inrichten van eene
bijzondere commissie, die zou bestaan uit
drie leden benoemd door deu Koning en uit
twee andere wederzijds aangeduid door de
patroren en de werklieden.
Veronderstellen wij een geschil tusschen
een weverspatroon en zijn werklieden die
hun werk staken, beweerende dat hunne
Ioonen niet hoog genoeg zijn.
De beide partijen blijven VRIJ van hun
geschil vóór de commissie te brengen of niet.
Onthouden \ij \ich alle twee daarvan, dan
blijft de toestand ooals hij tot nu toe ge
weest is, met fijnen aanhang van aanslepen
de werkstaking en lock-outs, vol rampen en
gewelddaden.
Maar ieder der partijen mag zijne zaak
doen slechten door de commissie laat ons
nu zeggen dat de werkliedenpartij zich
aldaar aanbiedt. De weverspatroon blijft nog
vrij van te verschijnen of niet. Maar wie zal
ontkennen dat het feit van niet te willen of
niet te durven verschijnen vooreenen scheids-
raad, reeds eene soort van bekentenis is dat
men in 't ongelijk verkeert of ten minsten
grooten twijfel koestert over zijn recht
Maar de patroon kan ook aan den oproep
beantwoorden en voor de commissie ver
schijnen om zich te verdedigen. Aldaar kun
nen de partijen overeenkomen dat zij zich
zullen gedragen aan de beslissing die de
commissie zal vellen dat is een compro
mis d'arbitrage en, willen de partijen eer
lijk zijn en hun woord niet eten, het geschil
neemt een einde van zoodra het vonnis ge
veld is.
Het kan echter ook gebeuren dat de par
tijen dergelijke overeenkomst niet sluiten.
Dan geldt de beslissing van de commissie
enkel als een poging van bevrediging, van
't akkoordstelling, die de partijen vrij blijven
na te leven of niet. Maar wie nogmaals ge
voelt er niet welk gewicht, welk zedelijk
gezag deze beslissing moet uitoefenen op de
beoordeeling der redelijke menschen over
het geschil.
En hier tusschenin brengt de minister een
gansch nieuw princiep niemand zal meer
mogen openbaar optreden om deze partij te
helpen die geweigerd heeft zich voor de
commissie aan te bieden wanneer zij daar
door de andere partij geroepen is geweest,
ofwel die in de poging tot bevrediging on
gelijk heeft bekomen b. v., indien dit het
geval is voor den weverspatroon, zal het,
onder straf van boeten, verboden zijn aan de
andere weverspatroonen van hem te helpen
met lock-out te verklaren of met zijn werk
aan te nemen en uit te voeren of indien dit
het geval is voor de werklieden, zal het
strafbaar zijn van hun voorts de werkstaking
aan te prediken, van hun in hunne betoogin
gen op te leiden, van openbaar geld te ver
zamelen voor hen, enz.
Het hoofdgedacht is dus dit hier men is
vrij van rekening te houden van de instelling
der Commissie maar indien men zijn
niet kunnende wegkomen, heb ik derlig mij
len in 'éénen trek moeten rijden, om hier
op den gestelden oogenblik aan te komen.
Alzoo sprekende, had hij een buffelsvel op
zijne schouderen geworpen. Hij had geenen
anderen mantel; hij had geen ander bed.
't Was om reden dier gewoonte, en ook
omdat hij zoo koen en moedig was, dal
hij den naam van Zittende-Stier gekregen
had.
Maar dat wij liever bij het vuur gin
gen zilten, dat ginder in de vlakte ontsteken
is, zei de Groote-Wonde, die nog altijd meer
of min beducht was voor den grafheuvel
't en is niet wel, Sitting, de rust te storen
van den Zwarte-Vogel I
T En is niet noodig op de dooden
te peizen, die in vrede rusten in hun graf,
antwoordde Sitting-Bull maar denken v/ij
liever aan de levenden, die ook welhaast ten
grave kunnen dalen. De schim van den grooten
oorlogsman, die hier rustelnde is, zal ons
beschermen. Als ze van vijf mijlen in 't ronde
het vuur zullen zien branden op deze hoogte,
zal er niemand durven naderen, gelijk gij
weet j en hetgeen ik u wil kenbaar maken,
moet verdoken blijven voor al degenen die
hunne tong niet meester zijn.
Verre van den Zwarte-Vogel te vreezen,
bezweer ik hem uit zijn graf te komen, en
deel te nemeh aan onze beraadslagingen 1
Eene rilling liep over hét lijf van al de
genen die hem aanboorden; en zij keerden
recht niet bewijst voor "deze commissie, is
men aanzien als ongelijk hebbende
iemand openbaar helpen die ongelijk heeft
in arbeidsgeschillen, is kwaad doen aan de
maatschappij en dit is strafbaar.
Maar of wij de roode leiders en andere die
op werkstaking azen, zullen hooren schreeu
wen.
PROVINCIE WEST-VLAANDEREN
voor de
Het gewoon onderzoek der hengsten van
inlandsch ras, bestemd tot den openbaren
springdienst in West-Vlaanderen, gedurende
het jaar 1914, zal plaats hebben op de hierna-
gemelde dagen
1° te Yper, op Maandag, 3 Nov. 1913, ten
9 1/2 ure 2° te Brugge, op Dijnsdag, 4 Nov.
ten 9 1/2 ure. 3° le Kortrijk, op Donderdag,
6 Nov. ten .9 1/2 ure. 4° te Veurne. op Zater
dag, 8 Nov. ten 9 1/2 ure. 5° te Ghislel, op
Maandag, 10 Nov. ten 9 1/2 ure. 6° te Tbou-
rout, op Woensdag, 12 Nov. ten 10 ure.
Onmiddelijk na hetonderzoek, prijskamp voor
de omschrijvings- en bewaringspremiën inge
steld voor de hengsten van inlandsch ras
De prijskamp voor de provinciale premiën zal
gehouden worden te Brugge, op Dinsdag,
18 November, om 10 ure.
De kweekers die zich voorstellen paarden ten
prijskamp aan te bieden, moeten minstens tien
dagen vóór den dag der vergadering, de aan
gifte er van doen bij middel van eene volgens
model afgemaakte tabel, op te zenden naar bet
provinciaal bestuur of naar den Heer Depibre.
sekretaris van den keurraad der paarden van
inlandsch ras, te Brugge.
Formulen van de tabel liggen ter beschikking
der belanghebbenden in de 3e afdeeling der bu-
reelen van het provinciaal bestuur fN° 7).
Het staat d n keurraad vrij de paarden buiten
p-ijskamp te stellen dieniet Ingeschreven zou
den geweest zijn, bij gebreke aan inzending van
voornoemde opgave binnen de vereischten ter
mijn, alsmede de paarden die zouden aangebo
den worden in een anderen prijskamp dan dezen
voor welken zij inSeschreven werden.
De keurraad is vast, besloten uit den prijs
kamp te-sluiten al de paarden] die niet op het
vastgestelde uur in een onafgebrohene órde
zullen aangeboden worden.
De samenstellingen der omschrijvingen, de
vcorwaarden.'plaatsen, dagen en uren van prijs
kamp, alsmede het getal en het bedrag der uit te
reiken premiën, maken het voorwerp uit van
een besluit der bestendige Deputatie in date van
5" September 1913, dat bijjplakbrief naar al de
gemeentebesturen der provincie wordt opge
zonden.
De vergaderingen voor de uitreiking der pre-
miëa, ingesteld door de verordening, ten voor-
deele der eigenaars van de beste hei gstveulens
van inlandsch ras, gaande naar hun tweede jaar,
zullen gehouden worden in de maand Maart 1914,
en deze voor de beste merrieveulens en kweek
merriën van inlandsch ras, in de tijdruimte tus
schen 15D Juni en 15" Juli van het zelfde jaar.
's Namiddags, rond zes ure, trok de wak
kere St Pieters fanfare, gevolgd door de
oudste leden der congregatie, naar het huis
van den gevierde. Eene dreunende Braban-
conne begroette daar den Eerw. Feesteling,
die daarna, in zegevierende vréugde, en on
der het spelen van opbeurende stapmarchen,
rond de pastorij, naar het feestlokaal werd
geleid.
In de helderverlichte en schoon versierde
kapel, werd de Eerw. Heer Leys door
eene schoone en dichterlijke aanspraak ver
welkomd. De jeugdige spreker A. Delaere,
in naam van al zijne medebroeders, zegde
hoe fier en gelukkig al de aanwezige jonge
lingen waren Hem als bestierder te bezitten.
Hij begroette in hem, den taaiën en over-
moeibaren opleider der jeugd, die, door
ontwikkeling van kunst en kennis, hen weet
te behoeden van 's werelds gevaren en hunne
zedelijke vorming behertigt een opleider
die van de jongelingen van heden mannen
vormt voor morgen, mannen die met Ro-
denbach durven roepen eens zal de we
reid zijn wat wij willen Hij begroette in
hem nog den priester des Heeren, den een-
voudigen en toch nooit volprezen dienaar
Gods, die in zijn edel en verheven ambt, de
zielen weet te beschermen tegen het opbrui-
schende golfgeklots der woeste vijanden van
onzen heiligen godsdienstdie aan 's Heeren
altaar nooit nalaat Gods mildsten zegen over
hunne jongelingsschaar af te smeeken. Hi)
eindigde met te beloven dat, om aan dien
plicht vandanbaarheid een weinigtevoldoen,
allen eenparig het hunne zullen bijdragen
on het verheven werk der congregatie te doen
groeien en bloeien.
Diep ontroerd richtte de Eerw. Heer Be
stierder een woord van dank aan den jongen
redenaar, die over hem te veel lof had geuit.
Hij dankte al de jongelingen om hun
nen iever in het opluisteren van het feest,
beducht hunlie oogen naar de hoogte van
grasvodden, waar de schrikkelijke doode be
graven was. Zij meenden dat hij ging komen
aangereden op zijn zwart peerd, en vrees
den dc straf hunner onbezonnenheid te zul
len ondergaan. Maar als zij zagen dat er
niets roerde, moesten zij lachen met hunne
vreesachtigheid, en zij verstonden eindelijk
dat zij ij del en ongegrond was.
Broeders eri raadsmannen, sprak Sitting
Bull voort, vooraleer van de gewichtige zaken
te gewagen die het vaderland van ons ver
wacht, nemen wij eerst wat kloekte, en la
ten wij olizen geest wat rusten.
En gelijk onze vaderen deden, in vroe
gere dagen, drinken wij den feestbeker ui!
en rooken wij onze pijp rond het raadsvuur,
Een hoop dorre takken wierden opeenge
slapeld en in brand gestoken met eene laaien
de schier, die men naar het vuur gehaald had.
dat nog altijd brandde beneden. Groote steen
brokken ,die hier en daar op den heuvel
lagen, wierden bij het vuur gerold en dienden
tot stoelen. Die ruwe mannen zeiten er zich
op, om ziens ongevoelig aan hetgeen er moest
plaats hebben, maar toch inwendig bekom
merd met hun lot, en met dat hunner huis
gezinnen.
Iedereen haalde het eten uit dat hij mede
gebracht had, sneed, met zijn groot mes, een
stuk af van het gebraden vleesch', dat de
eersten bereid haddein voor al degenen die
moesten samen komen.
alsook^al de aanwezigen, om de eer die zij
den jongelingenkring gunden door het feest
metjhunne tegenwoordigheid te willen ver
eeren, en de aanmoediging die zij zoo brach
ten aan't grootsche werk van de opleiding
der jeugd. Tot zijne jongelingen, vooral
tot de oudere, stuurde hij een warme woord
van aanwakkering tot regelmatigheid, werk
zaamheid, godsdienstigheid en volherding,
hier]]als elders, en de aanwezigen maande hij
aan het schoone werk der opbeuring van de
jeugd, door hunne milde gift gedurende de
omhaling te ondersteunen.
Na het ernstige, vermakelijke Eenieder
kwam plaats nemen in del versierde en ber-
stersvolle feestzaal...
De St Pietersfanfare opende het feest met
eene harer schoonste aria's... Het tweestem
mig gelegenheidskoor, met soli's, onder de
leiding van meester Renaets, werd sierlijk
gezongen, zangers en zangmeester halen er
eere van en werden dan ook langdurig toe
gejuicht.
Het drama Op moeders graf droevige
bladzijde uit de akelige ongelukstijden der
fransche omwenteling, werd prachtig ver
tolkt. Nooit had men durven denken dat St
Pieters Jongelingscongregatie zulke verfijnde
tooneelspelers bezat. Wel is waar, eenigen
zijn voor ons geen onbekenden meer, J
Bertier, in zijne hertroerende rol van vader
De Jaegher, A. Logie, den verloren en later
berouwhebbenden zoon, J. Boslyn, in zijne
rol van hoofdman der patriotten en G. Priem,
den kluchtigen baas uit Het Damberd
verdienenallen lof, ze hebben meesterlijk ge
speeld. Maar ook had de avond zijne vero
penbaringen M. Ameloot, de spitsvondige
en sluwe Rosten Bout, G.Slembrouck, hoofd
man der republikeinsche soldaten, Th. Ker-
rinckx, in zijne rol van verdoken en lijdende
priester, V. Deweerdt, den jongen strijd
lustige landbouwer, H. Bourdaud'hui, de
africhter der verdrukte boeren, in een woord
al de andere spelers die wij voor het eerst op
het tooneel mochten bewonderen oogstten
niet minst bijval, 't Was prachtig en over
heerlijk, en allen hebben bewezen dat zij
hunne rol goed verstonden, en dat hun too-
neelmeester, den heer G. Flamey, zijne taak
machtig is en behertigt. Aan hem en aan alle
spelers onze beste gelukwenschen.
Het kluchtlied Neus en Haar luimig
voorgedragen en gezongen door J. Bostyn
en A. Logie, verwekte aller lachlust, doch
zeker waren de lachspieren nooit zoo in ge-
va ir eene overrekking te krijgen dan binst
het blijspel Dieven in huis. O. Renaets, is
in tooneelkunst toch geen leerling meer. In
zijne rol vanden levenden M. Van Ransdonck
die hesp voor kalfvleesch opdiende en
die, samen met de andere spelende rollen,
weergegeven door J. Bertier, A. Logie,
G. Priem en J. Bostyn, bij het minste
deurgepiep, dieven en moordenaars ontwaar
de, heeft hij veel bijval genoten. Ricus, de
knecht van den huize, die zijne stoutmoedig
heid putte in zijne snuifdoos, en bevende de
dieven te lijve ging met bezem of schuim
spaan is eene oprecht kluchtige ziele, en
heeft vreugdetranen doen stroomen. Aan
allen proficiat.
De verscheidene nummers van het schoone
feest werden opgeluisterd en afgewisseld door
de blijde aria's der St Pieters' fanfare, onder
de leiding van haren ievervollen en wakke
ren bestierder, den heer C. D'Haene de
uitgevoerde muziekstukjes genoten aller goed
keuring, en, treft men in dien vriendenkring
de verfijnde vertolking niet aan der kunst
fanfaren, toch zijn samenhang en toonscha-
keeringen goed verzorgd.
Maandag daarna werd het feest hernomen
voor de vrouwen. Weldoensters, moeders en
zusters der congreganisten waren uitgenoo-
digd en opgekomen in dichte drommen. Wel
waren de tongen wat meer ontbonden, de
tranen overvloediger en de lachuitingen wat
heviger, maar toch liep het feest met even
grooten bijval van stapel, en de Eerw. Heer
Bestierder wakkerde alle moeders aan hunne
zonen naar de congregatie te zenden om daar
een eerlijk, deftig, goedkoop en leerzaam
vermaak te vinden.
Proficiat 1 gij inrichters, uitvoerders en
medehelpers van die twee schoone feestavon
den, uwe zangen zijn goed, uw tooneel
prachtig I Gretig verlang eenieder naar het
beloofde winterfeest, en intusschen roep ik
met U allen St Pieters boven In M. D.
-AAAyv-
Dienstdoende apotheek. Zondag 5
October.
E. GAIMANT, Meenenstraat, 6.
Niemand die onder eten een woord sprak.
Als de maaltijd geëindigd was, nam Was
haki, de oudste van allen, de pijp die aan
zijne riem bong, stop-te ze en ontstak ze- aan
de brandende kolen van hét vuur. Driemaal
te reke trok hij er eene wolk rook uit, die bij
in de lucht blies en zette ze over aan
Sitting Bull, die naast hem zat.
Deze aanveerdde de pijp uit de handen van
den ouden hoofdman. Maar, al is het dat
hij boven al de anderen stond, en er eerst
mocht gebruik van maken, zag hij rond naar
al de aanwezigen, en gaf ze over aan Pretty-
Bear, die de oudste was achter .Washaki.
Allen waren le vreden van te zien dat de
mmachtige oorlogsman alzoo getrouw bleef aan
de gewoonten der voorouders, en zijnen eer
bied toonde voor de ouderlingen. Wat meer
is, deze schoone handelwijze won hem ten
volle de genegenheid van Pretty-Bear, wiens
welsprekendheid hij te vreezen had, en die
hem misschien meer dan eens zou tegenge-
kant hebben. Van 'dien oogenblik af vond hij
in bem den gétrouwigslen aller vrienden.
Red-Cloud, Spotted-Thal en de andere
krijgslieden namen beurtelings de pijp aan,
en Sittmg-Bull wilde ze maar, als er geene
meer voren gingen die ouder waren dan hij,
't is te zeggen de negenste, daar Dondervuur
alleen jonger was dan hij.
Als de kalebas, met vuurwater of genever
gevuld, en de rookende pijp driemaal rond
gegaan hadden, stond Washaki recht.
