üterfeeUjbe Itakudcr
advent
Binnenland
Buitenland
Kerk Ie ELI1BETHSI1 Katanga
rfEi&iiiiiiissEPEH
CALLEWAERT-DE MEULENAERE
48e Jaar Nummer 2492
Wekelijksche Oplage 8000 nummers
Zaterdag 29 November 1913
Wilde Nacht
Werkers en Kijkers
YPER
Vrede op Aarde
BOTERSTRHaT, 3 6, YPER
VOOR 'T HEELE JAAR 3 FR.
Prijs per Nummer ^3 centiemen.
Telefoon N° 52
Al wat opstel, aankondigingen, inschrij
vingen, enz. betreft, moet vrachtvrij aan
den Uitgever gezonden worden
Wanneer wordt de
Schoolwet gestemd
Het Schoolwezen in Nederland
Legerkosten in
Oostenrijk-Hongarië
Einde der staking bij de
Fransche mijnwerkers
Bulgarië
De Kunstvertooning van
Katholieke Jonge Wacht. —De
Aangaande de Schoolwet
De Koninklijke Fanfare. Zon-
INSCHRIJVINGLIJST ten voor
deele der Zending van Eerw.
Pater Georges Seys, Mission-
naris in Noord-China
Totaal
ZONDAGRUST
Het Ceeiliaeoncert der Konink
lijke Fanfare. Zondag laatst genoot
ik het buitenkansje het Ceeiliaeoncert te
mogen bijwonen, gegeven door Iweins Ko
ninklijke Fanfare in eene der groote Halle
zalen.
Handschriften worden niet teruggezonden.
Naamlooze schriften wordeifcniet in acht genomen.
Briefwisselaars worden verzocht telkens hun
volledig adres op te geven. Ieder boek waarvan
twee afdruksels zijn ingezonden, wordt besproken.
AANKONDIGINGEN
Gewone 0.15 de regel. In 't blad 0.30 de regel.
Rechterlijke i fr. de regel,
Groote en langdurige volgens overeenkomst.
Bekendmakingen bulten West- en Oostvlaanderen
woraen ontvangen bi] AGENCS HAVAS, te Brussel
INSCHRIJVING
- bulten België vracht er bij.
DRUKKER
UITGEVER
Zondaar 30 November. r Zondag van den
Advent. Mis van dezen Zondag
Evangelie van den Zondag. Indien tijd zeide
leerlingen Er zullen teekens zijn in zon en maan en
sterren, en op aarde benauwdheid en ontsteltenis onder
de volkeren, om het gebruis van zee en golven, wijl de
menschen versteend zullen staan van vrees en niet we
tende wat er aan de gansche wereld gaat overkomen
want de krachten der hemelen zullen geschokt worden.
En dan zal men de Zoon des Menschen in eene wolk zien
komen met groote macht er heerlijkheid. Als nu die ge
beurtenissen zullen aanvangen, ziet dan omhoog en heft
uwe hoofden opwaarts want uwe verlGssing komt nabij
En hij zeide hun eene gelijkenis Aanschouwt den vij-
geboom en al de hoornen zoodra ze beginnen uit te bot
ten, dan weet ge vanzelf dat de zomer dichtbij is. Zóó
ook als gij deze dingen zult zien gebeuren weet dan dat
Gods rijk nabij is Voorwaar, ik zeg u dat dit geslacht niet
zal voorbijgaan, vóórdat alles geschiedt. Hemel en aarde
zullen voorbijgaan, maar mijne woorden zullen niet voor
bijgaan.
Maandag 1 December. HAndreas, apostel;
H. Eligius, bisschop.
Gedurige Aanbidding teWestoutre.
Dinsdag 2. II. Bibiana, maagd en marte
lares.
Gedurige Aanbidding te Lang' mark.
Woensdag 3. H. Franciscus-Xaverius,
belijder.
Donderdag 4. B. Barbaramaagd en mar
telares.
Vriidag 5. II Petrus Chrysologus bisschop
ea kerkleeraar.
Gedusige Aanbidding te Reningbe.
Zaterdag 29. B. Nicolaas, bisschop.
De Advent begint den .ln Zondag vóór Kerstdag en
ope? t het kerkelijk jaardat ons naeenvolgend dc
gebeurtenissen van Christus'sterfelijk en glorieus leven
zal voor oogen leggen.
Wat de vigiliën zijn vóór de groote feestdagen, de
vasten vóór Paschen, de eeuwen vóór dé komst van den
Messias, dit is de Advent vóór Kerstdag een tijd van
bereiding om het Kerstfeest waardig te vieren.
Advent beteekent aankomst. De H. Kerk spreekt
ons van Jesus' drievoudige komstin den stal van Beth
lehem, in onze harten en in'l laatste oordeel. Door de
boetvaardigheid en het gebedmoeten wij or.s tot
zijn komst bereiden.
Daar de zonde de oorzaak is van Cbristus'komst moet
er boete gedaan worden. In de kerk spreekt alles
van boetvaardigheid: de purpere gewaden, het
weglaten, in de missen van Advent, van het Gloriaenz.
enz. Ook klinkt in deze dagen voortdurend de stem van
den Voorlooper van Christus, roepende in de woestijn
bereidt den weg des Beeren. maakt zijne pa
den recht. Doet boetvaardigheid, want het
rijk der hemelen is genaderd. (Matt. ill. 3, 2).
In deze dagen, nog meer dan op ander tijden, past het
den christen mensch op te staan uit de lauwheid, gelijk
de apostel Paulus ons vermaant, en zijn hart door de
boetvaardigheid meer en meer te zuiveren, wanneer Jesus
tot hem komt in de H. Communie, als de goddelijke
bruidegom, die zich met zijne ziel vcrecnigt. Hartroeren
der zal de stem van den priester en den dienaar tot hem
weerklinken in de zondebelijdenis of het Confiteor, en
in het Domine, non sum dignus. Beer, ik ben
niet waardig. In alle rouwhartigheid zal hj deze boet
gebeden medebidden.
De Advent is ook een tijd van gebed Bene-
dieamus Domino. Gebenedijden wij den
Beer. zoo weerklinkt het op het einde der Mis 't is een
uitnoodiging om voort te bidden
In de gebeden der mis en getijden, doet de H Kerk
uit ons hart opwellen de verzuchtingen der patriarken en
profeten, die smachtend verlangden naar de komst v'au
den Messias Beer, God van sterkte, kom ons
verlossen, toon ons uwen. Barmhartige en geef'
ons uwen Verlosser. Ik staar in de verte om V
te zien. Bemeten, dauwt en, wolken, laat den
Rechtvaardige nederdalen, karde scheur open
en breng den Verlosser voor. En de jubelkreet van
het Allelulia galmt in blijde verwachting tussehen de
verzuchtingen.
Met altijd klimmende liefde, gaat de Kerk haren hemel-
schen bruidegom te gemoet. Eiken dag vindt zij nieuwe
verzuchtingen, nieuwe smeekgebeden, nieuwe titels,
nieuwe namen uit, om haren Beminde te bezweren dat hij
toch komen zou O wijsheid O Almachtige God
O Wortel van Jesse! O Sleutel van DavidO
opgaande Zon O Koning O Emmanuelkom
ons verlossen, zoo klink opvol gén tl ijk de dringende bede.
Zijn dit niet zooveel liefdezuchten der rustlooze ziel, die
smacht naar de komst van haren Beminde en maar vrede
geniet, wanneer zij Hem inde H. Communie gevonden
heeftEn fluisterend zegt de goddelijke bruidegom in
't midden der verzuchtingen Morgen zal ik bij u
zijn
Zalige stond voorwaar, wanneer de priester, gelijk een
ander H. Joannes, uitroept tot de verlangde zielEcce
Agnus DeiZie het Lam Gods, dat de zon
den der wereld wegneemt- en wanneer hij, de H.
Hostie op de tong neerleggende, den heilwensch uitdrukt
t Dal hel lichaam van O. H. J. C. uwe ziel be
ware tot het eeuwig levenAmen
Welk heilige bereiding lot de H. Communie en tot het
Kerstfeest
V\A
Albulderend joelt de wilde jacht
des onweêrs en de heksennacht
vaart heuren gang al gieren,
de winden Sabbat vieren.
En rondom, mij ligt muis en man
en slaapt het al wat slapen kan.
De last van 's levens zorgen
legt af en beidt op morgen.
En keer op keer de wilde nacht
't gepletter vaneen hageljacht
drijft rammlend op mijn ruiten,
wanhagel is 't daar huiten
Doch is mij vriend die wilde nacht
én vriend de onstuimige önwèêrsmacht.
Wat wil ik meer mij wonsclien?
'k Heb vreè met God en menschen,
en binnen blijft het kalm en goed
zacht lichten mij de lampe doet,
stil warmen mij het vuur, en
mij lustig lijden deuren.
God spare u die te bane zijt
vermetend aan den rcuzennijd
dier woeste hollenachten
uw zwakke menschenkracliten
plicht verzuimen, maar ziet zo stout en on
beschaamd in de oog.cn 1 Geen onverschillig
heid I Geen mcnschelijk opzicht Weest stand
vastig, want 't oude spreekwoord zegt „De
aanhouder wint", èn waarheid spreekt onze
leuze
Eendracht maakt macht I
So'cius
Overal vindt men in de samenleving alle
slach van menschen daar zijn werkers en
kijkers, medehelpers en onverschilligaards, en
ook... .beknibbelaars: zulke menschen vindt
men in elke stad en dorp, waar nochtans
elk burger, groot cn klein, het zijne zou
moeten bijdragen om het welzijn en 't geluk
van allen en eenieder te bevorderen.
Ja, werkers zijn er! mannen die met den
grootsten ijver bezield en vol. offervaardig
heid,' na voor zich zeiven «en voor hun huis
gezin gewérkt te hebben, nog den tijd vin
den om zich met de goede zaak bezig te
houden! die onbaatzuchtig zich toewijden aan
het oprichten, het doen groeien en bloeien
van allerhande maatschappelijke werken en
gilden, die er toch zoo noodig zijn om ons
volk, onze werklieden vooral, opi te leiden,
te veredelen en te verheffen, om hun toe
stand te verbeteren, hun leven te verzoeten,
hun geluk te verzekeren gilden en ver-
eenigingen, zoo noodzakelijk om onze jon
gelingen van alle standen op den goeden
rechten weg te houden en in de deugd te
versterken Zulke werkers en medehelpers
vindt men, Goddank 1 nog; maar helaas I niet
altijd in die standen waar men ze het meest
zou moeten ontmoeten Er zijn ongelukkig
lijk te vele kijkers 1 te vele die liever kij
ken werken dan zelf te werken er zijn er
te vele die onverschillig zijn, én die toch
maar hunne sociale plicht vervullen, alleen
dan wanneer zijl WERKZAAM onze gilden
cn'maatschappijen bijtreden en ondersteunen
die 't buttige en 't aangename samen betrach
ten lot meerder welzijn van huisgezin cn
samenleving
r*-
En dit is nog 't ergste niet: er zijn er te
veel... beknibbelaars! te veel mannen die
lachen en schimpen dikwijls nog daar
waar hét minst past met hem die er
zich op toelegt met woord en daad aan zijne
gelijken of aan mindere broeders den goeden
weg te wijzén. Zij beknibbelen en zij mis
prijzen... omdat zij aan 't hoofd dier wer
ken of gilden niet staan 1 omdat het werk
van hen niet uitgaat 1 omdat zij niet werden
geraadpleegd I Doch veel meer nog omdat
ziji zich zeiven te verheven en te hoog achten
om aan minderen de hand te drukken, om
met minderen hand in hand te werken tot
het verwezenlijken van het wondersehoone,
het kristen ideaal Zijl beknibbelen en ver
achten meest van jjl nog... omdat ziji bij
hen zeiven de kracht en de edelmoedigheid
niet gevoelen om zonder baat of voordeel
of zelfverheffing 't welzijn van anderen te
betrachten en te bevorderen! Laat het ons
immers rechtuit bekennen: 't zijn al te dik
wijls zulke mannen die immer met groots
gebaren en holklinkende woorden spreken van
't geen zij: zullen doen, maar nooit kunnen
wijzen op 't geen zij gedaan hebben, alhoe
wel ziji sedert lang reeds hadden moeten wer
ken. Hoe spijtig waarde zaken zoo staan! Nu
vooral dat de vijanden van kerk en volk en
land allen samenspannen en elkander in de
hand werken om het goede en de goeden
te bekampen en te bederven, en het slechte
zaad te verspreiden! Dit bewerken ALLEN
TE GELIJK die zich valsehelijk uitgeven
voor volksvrienden, en liet volk gedurig be
driegen en dieper ongelukkig maken.
Daarom ook dan den moed niet opgegeven,
gij. allen die het goede,, het welzijn van allen
en eeniederbehertigt en betracht! Gij allen,
gelijk tot welken stand gij behoort, gij. allen
in wie nog' eenigc edelmoedigheid, nog eenige
christen overtuiging steekt, gij allen, schaart
u rond de vanen onzer gilden en maatschap
pijen om er WERKZAME LEDEN van te
zijn Allen hand in hand, de grooteren met
dc minderen samengewerkt onverpoosd, zon
der vaar of vrees, zonder schaamte Dan
zult ge de rol vervullen die u van den Op
persten Stichter der samenleving is opgelegd
want, zooals de dichter zong
De wereld is een schouwtooneel
Elk speelt zijn rol en krijgt zijn deel
Luistert niet naar de beknibbelaars die hun
De algemeene bespreking duurt nog altijd
voort. De bevolking is cr niet alleen onver
schillig aalt, maar erg moede. van. Er moet
er mee gedaan gemaakt worden, de school
wet moet er komen.
De bespreking der artikelen moet nog plaats
grijpen. Wij wcnschcn dat alle katholieke ka-
merheeren zich daarover zouden verstaan
met het gouvernement, bijzonderlijk voor
wat de amendementen betreft, opdat cr zou
kort spel gemaakt worden met die tweede
bespreking en dat men tot de stemming kome!
Het Belgisch volk eischt de SCHOOL
WET
Tiet liberaal ministerie van Nederland wit
eene Grondwetsherziening doorvoeren, doch
enkel met het oog op 't kiesrecht.
De katholieken vragen daarentegen dat men
de gelegenheid te baat neme om het begin
sel der toelagen aan de vrije scholen in de
Grondwet te schrijven.
Het ministerie heeft daaropi verklaard, dat
het eerst de schoolkwestie aan eene kom
missie wilde onderwerpen. De katholieke
fractie der Kamer heeft nu beslist dat geen
harer leden zal plaats nemen in die kom
missie, indien de regeering zich niet ver
bindt de schoolgelijkheid in de Grondwet te
schrijven.
De afgeveerdigden van Oostenrijk en van
Hongarië zijn te Weenen samengekomen. Zij
hebben de begrootingsschattingen voor dezes
eerste maanden van 1914 onderzocht en vast
gesteld dat de uitgaven voor leger en zee
wezen do inkomsten overtreffen met 685.
500.000 kronen.
De militaire voorbereidsels tijdens de kri-
sis der Balkans hebben 357.000.000 kronen
gekost, waarvan 316.000.009 voor het leger
alleen.
Zaterdag laatst had eene bijeenkomst plaals
der afgeveerdigden van patroons en werklie
den. Daar werd besloten op eigen hand de
overuren af te schaffen.
Nog denzelfden avond besloten de mijn
werkers van Pas-de-Calais en van het Noor
den, maandag den arbeid te hernemen.
Eenige zoogezegde anarchisten in de fransche
vakbeweging verzetten hemel en aarde om
de werkstaking weer aan gang te krijgen,
of ze minstens in de haven en de mijn
streek van de Loire te doen uitbreken.
De kwestie van het overwerk nu geregeld
zijnde, zouden de mijnwerkers eischen stel
len van minimumloon en andere opj con
gressen uitgebrachte verlangens'.
Iedereen is van meening dat ze niet luk
ken zullen.
Sedert verscheidene dagen hadden de dag-
bladeh het gerucht verspreid dat czaar Fer
dinand zou genoodzaakt zijn afstand van den
troon te doen, ten voordeele van zijn 19-ja
rigen zoon, prins Boris. Uit de laatste be
richten blijkt het zonneklaar dat dit nieuws
een kwakkel is. Czaar Ferdinand denkt er
nu min dan ooit op zich terug te trekken,
gezipp de moeilijke vraagstukken die zijrt gou
vernement heeft op te lossen, en het ge-
raar waaraan Bulgarië steeds is blootgesteld.
Zoo wij hel over twee weken schreven,
werden, het land door, Comiteiten gesticht
om geld te verzamelen voor het opbouwen
van eene Sinle-Elisabcthkerk te Elisabeth-
Katanga.
Hel Middéhcomitcit is 'samengesteld als
volgt, onder patronaat van H. M. Koningin
Elisabeth.
Voorzitster: Mev. Jules de Trooz, Koning
straat, 191, Brussel.
Qnder-voorzitsterMev. Leon: Nève, Brug-
gestraat, 90, Gent.
Algem. secretarisMevr. Rij'ckmans, Rosier,
23, Antwerpen.
In iedere provincie is een provinciaal Ko-
miteit. Voor West-Vlaanderen staat het onder
Eerevoorzitterschap van Mevr. Janssens de
Bistbovën, vrouw van den Weled. Heer Gou
verneur, cn voorzitterschap! van Mev. baron
nes Ruzelte, St-Martinusplaats, Brugge.
De Provinciekomiteiten hebben het werk
verdeeld en ermee arrondissementscomiteiten
gelast.
Het arrohdissementseomiteit werd tot sfand
gebracht onder eervoorzitterschap van Mev.
Fraeijs de Veubeke, en voorzitterschap van
Mev. Struye de Bieberstein.
Nu zal het arrondissementscomite.it zorgen
dat in alle steden (per parochie) en op alle
gemeenten van het arrondissement ijverige me
dewerksters zich zouden aansluiten onder het
hpstuur van het plaatselijk comiteit om al-
moèzen in te zamelen ten einde zoo gauw
mogelijk hand aan 't werk te kunnen slaan
in Katanga's hoofdstad.
Al de katholieke bladen worden dringend
verzocht een oproep te doen bij: de katho
lieke bevolking, opdat eenieder zou meehel-
pén in dit christen werk. De kleinste giften
der armen zullen al zoowel en even dank
baar ontvangen worden als deze der rijken.
HET YPEBSCHE VOLK beveelt ten
warmste dit werk aan al zijne lezers en
lezeressen.
Arrondissementsbond van K. J,
Wachten, Maandag, 8 december, te 41/2
ure 's namiddags, algemeene vergadering der
afgeveerdigden in de bovenzaal van den Ka
tholieken Kring, Meenenstraat, Yper. De be
langhebbenden zullen nog een uitnoodigings-
brief ontvangen. (Medegedeeld.)
door de „Toon- en Tooneelkundige Veree-
niging", onder leiding van K. Bostijn en A.
Van Eegroo, zal plaals hebben op Zondag
21 December, om 6 u. stipt in de feestzaal
van 't Katholiek Volkshuis (ingang Hond
straat). De 120 uitvoerders van dit roe
rend kerstspel van Al. Walgraeve en M. Hen-
derick zullen trachten dit kunstwerk in de
beste voorwaarden te vertolken. De tooneel
schikking van kunstschilder C. Brillon zal,
te oordeelen naar het ontwerp, verrukkend
zijn. De vereeniging lieeft de medewerking
verkregen van heer Eug. Verstraete, van
Brugge, (oud bestierder der Kath. Fanfare),
eersten prijs van 't Conservatorium van Brus
sel en leeraar aan de Brugsché muziekschool
die in de symphonisch'e tusschenspelen de
soli voor hobo en engelsche hoorn zal uit
voeren. Kaarten zullen ten huize aan
geboden worden. De vereeniging rekent op
een zeer gunstig, onthaal bij: de talrijke kunst
liefhebbers, die haar, ter gelegenheid der op
voering van „De Blindgeborene" hun verec-
rend vertrouwen hebben geschonken.
toekomende algemeene stadsvergadering is
vastgesteld op Zaterdag i3 December aan
staande. Ditmaal zal het een leerrijke en aan
gename kunstavond zijn. E. H. Gezelle,
onderpastor op St-Maartens, zal aan de
Katholieke Jongelingen spreken over het
leven en de werken van den grooten vlaam-
schen dichter GUIDO GÈZELLE. Tussehen in
zullen liederen gezongen worden door den
Heer Karei Bostyn en door verscheidene
vlaamsche componisten gemaakt op woorden
van Guido Gezèlle. Dit nieuws zal bij alle
K. J. Wachters ongetwijfeld welkom zijn.
(Medegedeeld).
Binnen eenige dagen zal de nieuwe wet
op het lager onderwijs aangenomen worden
Dit verhopen wijl; dit eischen wij Zij zal
ons brengen: leerplicht tot veertienjarigen ou
derdom, betere bezoldiging der onderwijzers,
kosteloos onderwijs, en bovenal vrije keus
der school door ondersteuning van het vrije
onderwijs. Elke huisvader, arm of rijk, zal
zijne kinderen kunnen doen opvoeden naar
eigen overtuiging. Aan de katholieke regee
ring die ons dat heilig recht waarborgt, voor
nu en later, betuigen wij' onzen oprechten
dank.
Het verwondert niemand dat er amende
menten aan de schoolwet neergelegd worden,
waarover de Kamer moet beslissen bijl de
bespreking - der artikelen. Zoo legde de ka
tholieke vlaamsche lcamergroep amendemen
ten neer om de moedertaal als voerlaal van
t lager onderwijs in de wet te doen schrijven.
De hoofdbestuurders van de kath. vlaam
sche Bonden „Katholiek Vlaanisch Secre
tariaat, Antwerpen", „Kath. Vlaamsche Lands
bond", „K. VI. Oudersboud", „Davidsfonds",
OudTIeogsludenteiiibonden van al de Vlaam
sche gouwen verecnigdcn zich om het vlaam
sche gouwen vereenigden zich om, het vlaam
sche land door, het voorstel van den K. VI.
De. Vlamingen, schrijven deze katholieke
vlaamsche voormannen, willen hun recht be
komen: Moedertaal voertaal van 't onderwijs.
Een andere dan de moedertaal als VOER
TAAL van 't volksonderwijs doen dienen,
dat strijdt tegen rede en tegen opvoedkunde.
Dat is tijdverlies en geestesverstomping. Noch
tans wordt zulke onredelijke leerwijze in een
aantal zoowel vrije als officieele lagere jon
gens- en meisjesscholen van het vlaamsche
land toegepast.
Die misbruiken zouden wellicht nog ver
menigvuldiging bij1 de inrichting van den 4n
graad. Daarom is 't 't geldt de verstande
lijke ontwikkeling van het vlaamsche volk!
't geldt het behoud van onze taal, het krach
tigste* bestanddeel van het Belgisch Vader
land daarom is 't dat de voormannen
bijl alle katholieke Vlamingen een oproep
doen om van de gekozenen in Kamer en
Senaat de moedertaal als voertaal van het
lager onderwijs te bekomen in de vlaam
sche gemeenten vlaamsche scholen, in de
waalsche gemeenten fransche scholen, inde
tweetalige gemeenten vlaamsche scholen of
klassen nevens fransche.
't Was onder die leiding, in dien geest, en
tot dat doeleinde dat de V. K. Arrondisse
mentsbond van Yper Zondag 23 nov. 1913
te 3 tl. tnamiddag, in het K. Volkshuis, te
Yper, eénie katholieke meeting heiegde, waar
aan rond de 300 personen deelnamen. De
eerste spreker, M. Declerck, van Antwerpen,
deed de wensclielijkheid uitkomen van Mi
nister Poullet's voorstellen, namelijk den
leerplicht en de bijvoeging bij het tegenwoor-
idg sch ooiprogram van het vakonderwijs,
waarvan veel verwacht wordt voor de ont
wikkeling van hét Belgisch volk; het ver
bod voor de officieele liefdadigheid van par
tijdig te zijn in het uitdeelen van schoólsoep
of kleedingstukken, de gelijke behoorlijke be
taling van alle wereldlijke onderwijzers zoo
wel vrije als officieele en de ondersteuning
van alle lagere scholen die zich onderwerpen
aan het schoolprogram en het toezicht van
den Staat.
M. A. Degroeve, advokaat te Brugge, be
wees de noodzakelijkheid der ontwikkeling en
der opbeuring van den vlaamschen arbeiders
stand, gedoemd tot het onverstandigste werk
én het kleinste loon', bijl gebrek aan
geleerdheid. Het vlaamsche kind moet in 't
vlaamsch' ontwikkeld worden, gelijk het
waalsche het is in 't fransch, het Engelsch
in 't engelsch en het Duitsche in 't duitsch.
De moedertaal is overal de voertaal van het
onderwijs en moet ze ook zijn in Vlaanderen
Het strijldt tegen het*gezond verstand en te
gen de opvoedkunde, het is tijdverlies en
geestesbe,lieveling van vlaamsche ikinders het
lager onderwijs in 't fransch te geven. Wi
meenen dat zulks niet in strijd is noch met
het ontwerp Poullet noch" met de vrijheid
der katholieke scholen.
Eensgezind bedankte de vergadering dege
leerde sprekers en 't was met eenparigheid
dat zijl tot hunne besluiten toetrad Stem
ming der schoolwet Poullet; bekrachtiging
van Het vlaamsche volksrecht; de moedertaal
voertaal in 't onderwijs.
dag laatst heeft de Koninklijke Fanfare hare
patrones herdacht.
Om ii 1/2 ure, begaf zij zich naar Sint-
Maartenskerk, waar eene mis ter harer
intentie werd opgedragen. Gedurende den
goddelijken dienst, speelde meester Louis
Vanhoutte eenige voortreffelijke stukken op
het orgel.
's Avonds om 6 ure greep het groot Con
cert op de Halle plaats, waarover wij een
bijzonder woord meêdeelen van een kind
van elders.
Om 7 1/2 ure waren allen in de Iweinszaal
voor het banket vereenigd. De eeretafel was
voorgezeten door M. Iweins d'Eeckhoutte,
provinciaal raadslid en voorzitter der Fan
fare, omringd door den heer Baron de Vinck,
eerevoorzitter, den heer Colaert, burge
meester, den heer Fraeijs de Veubeke, sena
tor, de provinciale raadsleden D'Huvettere
en Biebuyck, de gemeenteraadsleden Sobry,
Bouquet, Baus en Seys.de leden der bestuur
lijke Commissie der Fanfare en der Stads-
harmonie en de heeren Bestuurders.
Het banket, bereid door M. Vermeulen,
kon de moeilijksten ook voldoen.
Onder het nagerecht werden verscheidene
heildronken ingesteld, die op luidruchtige
applaus werden onthaald. Het feest liep in
de vriendelijkste stemming ten einde en heeft
den broederband die tussehen allen bestaat,
nog inniger en nauwer toegehaald.
geopend door Het Tperscbe Volk
Vierde Lijst
Vorige lijsten fr, 856 50
Mr en Mme B. L., Yper 30.00
Jw. L. B.,10.00
Naamloos 5.00
ld2.00
ld1.50
ld5 00
fr. 910.00
Dienstdoende spotheek. Zondag 3o
November, van 12 ure tot 10 ure is avonds
L. AERTSENS, Bote,-markt, 9.
De Halle van Yper Nooit kan ik ze
binnentreden of eene huivering van eerbied
en ontzag bevangt mij voor. Daar rijzen mij
voor de oogen de trotsche machtige vaderen
die dit reusachtig gebouw, grootsch in zijne
eenvoudigheid ontwierpen en met eigen
middelen voltrokken. Mij dunkt hun schim
men dwalen nog, daar hoog, tussehen de
donkere houten gewelven, mi) dunkt ik
hoor hun stemmen...
Maar neen, 't zijn de hedendaagsche Yper-
lingen, die omtrent eene der vleugels vol
zetten, 't is deKoninklijke Fanfare die Weyts
feestmarch inzet.
'k Was nieuwsgierig om ze eens te hooren
'k Had hooren gewagen van den vooruitgang
die ze gemaakt had dank aan de kunstige
leiding van haren bekwamen bestuurder, Heer
L. Arschodt en van de lauweren die ze ge
plukt had op den wedstrijd der Gentsche
Tentoonstelling. Van een anderen kant zag
ik met voldoening en met ietwat vaderland-
schen trots dat het programma samengesteld
was uitsluitelijk uit werken van inlandsche
toondichters. Dat is, hoe redelijk ook, een
stout durven, dat tot voorbeeld en les mag
dienen.
De Fanfare! waarlijk een puik gezelschap.
Zoowat 80 man, kranig van houdinge en de
blik scherp, zoo 't zijn moet, naar den be
stuurder gericht. Wel de stukken met zwier
uitgevoerd, de noten zuiver gepereld, de
klanken wel ineensmeltend, samenhang in
't spelen, juistheid in den toon, gelijk aan
blazen en vooral alle de wenken des leiders
wel begrepen en stipt uitgevoerd ik zeg het
nog eens een puik gezelschap
Ook de uit te voeren stukken waren wel
gekozen, afwisselend, en deden ten volle de
hoedanigheden der spelers uitkomen nu
eens het maken van veel noten, dan diep
gevoelen of speelschen lust, dan breed en
grootsch, altijd toch wat gedempt, samen
spelen. Misschien soms overdieven gedoofd,
want, mijn dunkens, mag men nu en dan,
in fanfarën, 't koper doen zinderen, zoodat
men geneigd zij eens de ooren te stoppen...
Neen
Wat me, rechtuit gesproken, meest beviel,
was Gilsons Polka-fantasie. Hoe lief, hoe
eigenaardig, hoe mooi gevonden, hoe één,
hoe fanfaarachtig klonk dat. Daar was een
mu{iekant aan 't woord, een ware
Alhoewel ik, in 't algemeen, een hekel heb
aan arrangementen, en verkies oorspronke
lijke stukken te hooren, gemaakt voor de
speeltuigen die ze moeten uitvoeren, toch
moet ik bekennen dat de groote slotfantasia,
uit werken van Peter Benoit getrokken,
knap bewrocht en op zeer voldoende wijze
vertolkt wierd.
Voor allen die deze werken van den groo
ten vlaamschen toondichter kennen, en zich
de woorden herinneren, had deze fantasia
een dubbele bekoring en eene bijzondere
beteekenis.
't Was al spraken en zangen uit de koper-
monden, de stemmen van vroeger de
