Binnenland Buitenland ?FEB&B8R8IDISSE0IERI Wekelijksche Oplage 8000 nummers Zaterdag 6 December 1913 bij de vernieuwing en aanwerving van abon- nemen ten voor 1914. PATROONDAGEN Edelweiss C) YPER Snelheidskamp tegen eenen trein CALLEWAERT-DE MEULENAERE De Schoolwet De Congozaken Het Cartel begraven Fijne polemiek Val van 't Franseh Ministerie Aanslagtegeneen militairen trein GemeentekiezingeninDuitschland Arrondissementsbond van K. J. Wachten. Ter herinnering Maandag 8 December, te 4 1/2 ure 's namiddags, alge- meene vergadering der Afgeveerdigden van den Arrondissementsraad, in de bovenzaal van den Kath. Kring, Meenenstraat, Yper. Kerk te Elisabethstad, Katanga. Katholieke Jonge Wacht. De Leest eensen lacht De luchtvüeger Helen die met zijn monoplan Nieuport den beker Michelin komt te veroveren, kampt met eenen sneltrein nabij Orléans om de eerste ter bestemming aan te komen. Kath. VI. Hoogeschooluitbreiding Cercle Symphonique. Muzikale Hooge onderscheiding. De ie- Xelefoon N° 52 Al wat opstel, aankondigingen, inschrij vingen, enz. betreft, moet vrachtvrij aan den Uitgever gezonden worden VOOR T HEELÊ JAAR 3 FR. Prijs per Nummer ^5 centiemen. BOTERSTRaHT, 36, YPER HET YPERSCHE VOLK, het katholiek volksgezind. Nieuwsblad van Yper en Arrondisse ment, is l»ij het volk binnen gedrongen om het volk goed te doen, op te leiden en te ontwik kelen op godsdienstig, politek, economisch en sociaal gebied. Dit doel in het oog houdend, beeft de opstelraad zijn best gedaan en zal voort zijn best doen om aan de duizende en dui- zende lezers leerrijke leidartikelsnuttige beschouwingen over Buiten- en Binnenlandsche Zaken, praktische studiën over GeloofsonderrichtMaatschappelijke- en I andbouwbelan- gen aao te bieden. Het is vol trekt niet noodig om leeirijk te zijn hoogdravend op te loo- pen, de klaarste eenvoudigheid, door de opstell rs betracht, doet meest deugd en bekomt de zekerste uitslagen. Doch, dergelijke artikels hoe klaar ook zijn soms nog, voor min ontwikkelden, harde spijze, wat lastig om teeren. Daarom is 't dat de opstellers en medewerkers ook zor gen om allerhande nuttig en aantrekkelijk nieuws, uit stad en arrondissementuit land en vreemde, mede te deelen. Zoo vinden onze goede vrienden lezers uit de volksklasse, bij de kost die aan de ribben houdt en den honger verzadigt, ook wat lichte tusschenspijzè en.... daarbij nog wat sneukelgoed en nagerecht met een teugske drinken om in te zwelgert. in mengelwerk, vroolijke hoekje, moederskeuken, raadsels, zoekbeeldjes en illustratie. Op die wijze is en blijft HET YPERSCHE VOLK een echt volksb'ad overal welgekomen. en ontegensprekelijk het best bezorgde, het aantrekkelijkste, het meest gelezen arrondisse- msntsblad dat ïevers te vinden is in heel het Vlaamsche land. Met 1014 zal de Opstelraad nog verdere verbeteringen en uitbreidingen betrachten aaa redactie en uitgaaf, doch daartoe is ook noodig de trouwste medewerking van alle vrienden. Vrienden, Propagandisten, Medewerkers, Verkcopers, wij rekenen op u, altijd voortgewrocht tot verspreiding van volksgezinde vlaamsch en katholiek arrondissementsb'ad I (Uit liefde tot het volk) 'lis een oud vlaamsch gebruik dat 'ambachtslieden en pij verheids werkers hun patroondag of «misdag» vieren. Zooals dit laatste woord aanduidt, werden die da - gen vroeger op christelijke wijze gevierd: de dag begon met de Heilige Mis ter eerc van den II. Patroon, om door dezes voor spraak den. zegen des hemels af te smecken. Dit geschiedt somtijds nog, zooals op Sl- Elooi's dag. Daarna was 't vreugdefeest en vermaak. Voorzeker zal het niemand in den geest komen zich daartegen te verzetten; in tegendeel, hoe meer vreugde en genoegen óc menschen smaken, hoe beter als het maar in eerbaarheid en deugd is. Docli wat ieder weldenkend mcnsch zich afvraagt, is of het Wel noodig is, om patroon feesten te vieren, dat zooveel geld in 't drin ken verkwist wordt of het wel nog vreug defeesten mogen hoeten, zulke vieringen dié vergaan in braspartijen, lawijtmakerijen en nachtstoornis I Ongelukkiglijk gebeurt dat maar al te dikwijls zoo I Hebben wij in de laatste dagen daar geen staaltjes van te-zien en te hooren gekregen? Mag het geen schande hceten dal eerlijke èn deftige burgers, op onbetamelijks wijze in hunne rust gestoord worden door straat loop ers c.n straatzingers I Hoort men niet tot laat in den nacht, bij den morgen zelf, benden voorbijtrekken, mannevolk en vrouwvolk, en jammerlijk bovenal, jonge lieden, jonge meis jes erbij, die roepen en tieren en liederen zingen verre van deftig, als zij maar niet beclemaal onzedelijk en zedeloos zijn Ja, als men dat beslaligt, moet men getuigen dat volksver heffing en volksyeredeling hoogst noodig is. Staat liet ergens in de wetten geschreven nat nachlstoornissen nu en dan moeten plaats grijpen Of moet er niet over gewaakt wor den dat de wetten en reglementen uitgevoerd en togepast worden Mochten de balbadig- heden zulker dagenen nachten toch wat meer beteugeld worden, in 't voordeel van 'tvolk! Ongetwijfeld zouden allen die de macht daar toe hebben en ze gebruiken de dankbaar heid inoogsten van alle eerlijke lieden Mocht er strenger toezicht gehouden worden, om al die stoornissen en wetsovertredingen te be letten. Mochten, ja, op- die ruststoorders en zedenscbenners de strengste straffen toegepast worden zonder dat er hun eenige hoop ovcr- blijve zich eene welverdiende straf te zien kwijtgescholden. Hoeveel kwaad zou er aldus niet be let, en hoeveel goeds zou er niet gesticht worden? Want wie kent én wie overweegt niet al de ellenden welke zulke buitenspo righeden na zich slepen ton koste van brave huismoeders, ten koste van schuldeloozc kin deren, voor wie sommige vaders en moe ders, dien naam onweerdig, ware beulen zijn en slechter handelen dan de redclooze dieren! Als men daarover eens nadenkt, zou men hel dan niet nuttig en noodig oordeclen dat liet politieuur voor drankslijterijen ingebracht J en toegepast Worden zooals het r cds in vele steden en dorpen bestaat, tot groot nut en genoegen van den volke Zou het algemeen welzijn dat niet vereischen Of moet men misschien de willekeurige luimen van ceni- gen involgen tot schade van het grootste deel En toch, zij die 's avonds lang en laat op „café" uitblijven omdat zij wellicht 's mor gens langer hun slaap cn rust-lust mogen voldoen, zouden voorzeker die gèwenschle vol doening niet willen weigeren aan hunne wer kende broeders die 's 'morgens vroeg aan de laak moeten zijn Zou dat misschien ook geen middel zijn om liet familieleven op te beuren? 't en zijn immers toch niet al jeug dige of oudersclie jonkheden zeker, die 's avonds laat in de herberg of op „café" ver blijven? En dan, de eerlijke en deftige drank- slijters, zij: ook zouden niet ontevreden zijn, ais ze maar rechtzinnig durfden en moch ten hunne mee'ning uitspreken 1 Doch voor al zou die maatregel een middel zijn 0111 bij onze werkende Idas de gesparigheid en de zedelijkheid te bevorderen: en is dit niet de plicht der openbare macht en der openbare besturen Laten we op hoop leven I les fleurs qui tuent. Zoet Edelweiss die naam bedielt uw schoonheid, maar uw snood zijn niet, dienaam u valsch gegeven. Geen giftig kniidgewas verslindt als gij zoo menig menschenkind verraads zijn kostbaar leven. Een schamel kind op straat gestaan u biedt mij, met zijn glimlach, aan te koop voor stuiverstukken. Doch neen, ik wil u roekloos op den wilbesneeuwden Alpentop, met eigen band, gaan plukken. Ach 1 'k Weet wel al 't Sireenbedrog dat in de bergen schuilt, en toch wil ik den berg beschrijden Kom 't Groeit hier aan dm weidenkant ook Edelweiss Pluk vol uw hand en wil den afgrond mijden Neen 1 Op des afgronds hijstrén boord de bloem mij nog zoo zoet bekoort Zie ze op de diepten hangen Ze is mijn O neen, ge hebt ze niet De wankle steen uw' voet ontschiet u heeft de dood ontvangen. Zoete Edelweiss in vrouwgedaan't' zoo menig langs den afgrond staand' veel die u plukken gingen spijts menschervaring, doodsvermaan, op d'afgrond... waar zoo bloemen staan, met bloem en al vergingen. Socius. Edelweiss Edel wit. Eindelijk is men begonnen met de bespre king .der artikelen. Woensdag waren de vier eerste reeds aangenomen. Donderdag tijd ver loren, weinig of niets gedaan. Vrijdag voort zetting der stemming. Hel land wacht met ongeduld. Woensdag 11. vergaderde de rechterzijde. Hooldministcr de Broqueville, tusschenkoinen- de in de bekende Oongo-moeilijkheden, heeft eene verklaring gedaan namens het gouver nement. Hij, M. de. Broqueville, heeft de grond slagen van een akkoord gelegd met Mgr Heylen, bisschop van Namen, zaakgelaste cler Missie-oversten. Over het verleden zal men de spons vagen op voorwaarde dat rechtmatige voldoening gegeven worde aan de zendelingen. Veranderingen zullen gebracht worden, in dc koloniale grondwet, voor wat 0.111. de or ganisatie van het gerecht betreft. Wat betreft de uitgaven, België zal nog 5 of 6 jaar lang moeten sacrificiën doen. Het overtollig gelal ambtenaars zal verminderd worden. M. de Broqueville, wij hebben altijd in u ons katholiek betrouwen gesteld; voor deze zaken ook betrouwen wij op u. Mocht er recht gedaan worden aan wie recht toekomt. Mocht cr vrede licerschen. In dezelfde vergadering heeft de hoofdmi- nisler laten kennen dat M. Levie, minister van geldwezen van zin is na dc stemming der wet zijn ontslag te geven. M. Paul Ilymans, de bijzonderste voorman der helgische liberalen, onderteekent met zij nen naam een artikel in de „Chroniqus" over wal hij heet «de proefneming» en wat hij als besluit, erkent te zijn het fiasco van «Zelfs TEN KOSTE EENER ONVOOR ZICHTIGHEID, zegt de heer Hvmans, moes ten wij de uiterste poging: wagen, om het cle- rikaat regiem te doen vallen. En men kon het enkel neervellen door den stormloop der vereenigde oppositiekrachten. Sedert 10 jaar brokkelde de meerderheid afhet oogenblik scheen gekomen om haar tol gruizelementen te slaan. ALS ER EENE ROEKELOOS HEID TE BEGAAN WAS, dan was het uur daar om haar te wagen. Wie, in de liberale partij, zou de verantwoordelijkheid op zich hebben durven nemen, dezen stormloop te breken Inderdaad, zegt hij, men zou ons anders in 1914 toch het cartel opgedrongen heb ben en, daar het toch tegen ons moest koeien, pleit hij, is 't nog beter dat we die bittere pil twee jaar vroeger te slikken kregen. In alle geval, zegt hij nu, de gebeurtenissen hebben gesproken en DE LES IS AF DOENDE GEWEEST. En daarom, over twee jaar gedaan heli- bende wat mij moeslen doen, en wat onmo gelijk zou geweest zijin van niet te doen, moeten wij ons wel wachten het eene twee de maal te wagen. R'.I.P. Men vergadert ten sterfhuize. Een brusselsehe medewerker der FLAN- DRE LIBERALE schetst als volgt het por tret der katholieke ministers M. de Bro queville is een geparfumeerde lacher, die in onaangename zaken is gewikkeld geweest; M. Levie is een zakenjager, die naar vette plaatskèns tracht; M. Hubert is een koordendanser; M. Davignon is een blaffer, dus een hond; M. Renkin is een arrivist die affaires be tracht Al degenen die nog zouden katholiek mi nister worden, zijn honden Fox, Azor, Black, enz. E11 die schets moet nu de hoogere weerde der liberale politiek bewijzen, zie Neen, maar, t schoonste van de zaak 't zijn juist degenen, welke op zulke wijze polemiek voeren, die anderen durven beschul digen eene gemeene taal te voeren... Men wordt maar zwart gemaakt, enz. Het ministerie Barthou is dinsdag afgetre den. Ziehier in welke omstandigheden. Dc leening van 1300 millioen voor leger kosten was gestemd, doch minister Barthou eisclite er eene wijziging bijl, voorgesteld door U. Hel pier re, zeggende dat op de uittrek sels der inschrijvingen van staalskoepons het behoud zal vermeld zijn van alle bestaande vrijwaringen. Hoofdminister Barthou stelde op die wij ziging dc kabinetskwestie. Dc stemming ge schiedde in dc grootste opschudding. Hel amendment Delpierre werd verwor pen met 290 legen 265 stemmen. De regee ring stond dus in minderheid. De uiterste linkerzijde juichte toe en riep: Weg met den driejarigen legerdienst! Dc ministers verlieten dc zaal, levendig toe gejuicht door de rechterzijde, liet centrum én verscheidene leden van links. Na ccnc korte beraadslaging, gingen zij hun onlslag aan M. Poincaré aanbieden. De val van dit ministerie kan groote moei lijkheden in Frankrijk verwekken. Alle groote. fransehe dagbladen opperen de gedachte dal dg. toestand vrij .ingewikkeld is en twijfelen aan eene spoedige - oplossing van dit vraag stuk. Volgens berichten uit Constalitinopel, zou den de Bulgaren een militairen trein in de lucht hébben doen vliegen. Het konvooi wérd gansch verbrijzeld, en behalve de talrijke ge kwetsten, zouden meer dan 200 soldaten er het'leven bij ingeschoten hebben. Dees week grepen er verscheidene verkie zingen voor de gemeenten plaats in Duitsch- Jand. Dc socialisten hebben talrijke zetels ver loren, de katholieken, van hunnen kant, mo gen zich over eene schitterende zegepraal verheugen. We verhopen in 't kort nieuws te mogen meêdeelen over deze op te bouwen kerk en over de omhaling welke te harer voordeele zal gedaan worden in de steden en gemeen ten van het arrondissement Yper. leden van de K. J. W. van Yper hebben het reeds vetleden week vernomen door eene aankondiging in dit blad dat de aanstaande algemeene stadsvergadering vastgesteld is op Zaterdag aanstaande i3 December. Wij steunen er op de vergadering zal ten 8 1/2 u. Zeer stipt aanvang nemen. Wij zijn over tuigd dat al de leden er zullen aan houden op die verga dering aan wezig te zijn.... im mers 't is ditmaal iets buitenge woons t. w. een kunst avond. Eerw.Heer GUID0 GEZELLE Gezelte, onderpas tor op St-Maartens, zal aan de Katholieke Vlaamsche Jongelingen van stad spreken over het leven en de werken van zijnen Eerw. Oom, den grootsten onzer Vlaamsche dich ters, den koning aller vlaamsche geleerde letterkundigen en schrijvers GUID0 GEZELLE. Tusschen in zal den heer Karei Bostyn liederen zingen door verschillige vlaamsche componisten gemaakt op woorden van Guido Gezelle. Wij kennen de vlaamschgezindheid van de Ypersche Katholieke Jonge Wachters en weten dat het voor hen een alleraantrekke lijkst en leerrijk feest zal zijn het woord te hooren van den hooggeleerden weispreken den letterkundige en dichter E. H.C.Gezelle over dichter Guido Gezelle. [Medegedeeld). Wilt ge eens wat nieuws lezeu en lachen Wel dan, lees eenige reken uit de Weer galm van Zaterdag laatst. «Kristendom en Klerikalismus zijn twee... tegenovergestelde leerstelselsHet kris- tendom heeft Kristus ALS PROFEET. (Ik cursiveer).(De klerikalen) gebruiken den godsdienst, niet tot onderwijs en ver- zedelijkheid der volkeren, maar enkel als politiek middel, als schrikbeeld voor een- voudige menschen. In strijd met de woor- den en het voorbeeld van den kristene Pro- feet, deelen ze hunne goederen als aalmoe- zen niet uit, aanvaarden ze de vrijwillige armoede niet Weinig, bitter weinig wordt de leer van Christus door de katholieken nog beoefend.... Wij LIBERA- LEN, ZIJN DE WARE VOLGELINGEN VAN KRISTUS. (De cursiveering is van mij). Arm, arm Weergalmtje. Zijt ge waarlijk zoo laag gedaald dat ge den zeever moet op noemen van ergens een ontloopene aan een zinneloozen gestichtwant die zulk proza schrijven durfde, is daar geweest, of weerdig er te zijn Meent ge dan waarlijk dat uw lezers onnoozelaars zijn Wie, wie, die waarlijk liberaal is zou zulken dwazen praat durven onderschrijven Is dit het antwoord op de artikels die wij in onze rubriek gods dienstverdediging tegen u geschreven heb ben Gij hebt nochtans tijd genoeg gehad om een beter antwoord uit te denken Wat zijt ge laag, laag gevallen.... Arm dingsken I Requiescas in pace. Amen. (Davidsfonds Rxcelsior Thuynegilde) De 3Je voordracht wordt gehouden in de Iweinszaal, ten 8 u. stipt op MAANDAG 8 DECEMBER De groote bijval, dien de vorige conferen ties mochten genieten, is de waarborg voor het welgelukken van deze derde voordracht, die zal zijn over VOL KSONT WIKKELING Een hoogst actueel vraagstuk, dat, we twijfelen er niet aan, op gemeen belangwek kende wijze zal uiteengezel worden door ADV OKA AT DOSFEL raadsheer bij het ministerie. Dosfel's naam staat heel Belgie en Neder land door bekend als die van een knap rechtsgeleerde hij schreef een zeer gewaar deerd werk over de Taalwetten in België van een flink redenaar,en een zeer fijn letter kundige. Zijn verschillende werken in vers en proza (onder den deknaam van Godfried Hermans uitgegeven) zijn de uiting van een ware kunstenaarsziel. Hij ook mocht, door zijn artikel over Zeemeeuwe, Verschaeve er toe besluiten zijn werken in 't licht te ge ven. Wie zou er dan willen thuis blijven, als hij zulk een man over zulk een belangrijk onderwerp kan hooren spreken Voordrachtvan Zondag laatstleden,30 November 1913. Geen muziekaïit zijn, of zelfs geen mu sicoloog, cn een verslag schrijven over eene muziekopvoering, is zich wagen op glad ijs. Welnu, de schrijver van deze enkele regels is een oningewijde op muziekaal gebied, een buitenstaander, een profaan. Hij kan dus slechls zijn oordeel uitspreken over wat zulke ongeoefende ooren treft als de zijne, en wat zijn oordeel waard is, daarvoor geeft hij het, mede als een blijk van goeden wil. Het eerste nummeropeningsstuk tot La Orotic de Fingal, van Mendelssohn cn het derde Treurmarsch uit de 3e symphonic van Beethoven, bevielen buitengewoon, misschien, wel omdat ze ook eenvoudiger van lijn, meer rechtstreeks spreken tot den mensch die geen muzikale opleiding genoot; dc uitvoering was, ten anderen, onberispelijk en de spelers verdienden tiendubbel den lof die hun werd gegeven. Hel tweede en het vierde nu mm er wareil wonderen van virtuositeit. M. A. Van Egroo op< zijn vedel en M. L. Vanlioulte, op eert der bekroonde vleugelpianos Derdevn, heb ben bewezen wat sinds lang "geen bew ijs meer noodig had, te weten, dat ze hun instrumen ten volkomen meester zijn. Een vedel, een klavier zijn zoo ondankbare dingen voor wie er tegenover staat als tegenover zijnen mees ter; maar, laat ze aanroeren door de ver overende hand van een kunstenaar, een echte, cn seffens worden ze gedwee en gevolgzaam als een kind en beloonen u met de onsch'at- bare weelde die ze dragen in hun binnenste. J Die daaruit te halen met een bedreven hand, alles eruit te balen wat men wil, liet instru ment tot zijn slaaf te maken, tot zijn lieve, geliefkoosde slaaf, dat is de kunst van den echten virtuoos. Wij weten daarbij' ten over vloede dat de twee voornoemde heeren niét slechts met kunstenaarsvingeren, maar vooral met kunstziel begaafd zijn, en daarom laten wij ons ook van hen een stuk virtuositeit best bevallen, en we juichen van harte toé, met voorbehoud nochtans dat ze, een an dere maal, hun instrument zullen laten ZIN GEN de taal der ziel laten spreken, want die gaat hemelhoog boven alle knapheid en virtuositeit. En eindelijk het vijfde nummer was we derom hoogst voldoende; al is Beethoven's vijfde symphonic wat zwaar 0111 dragen als quintet, toch hebben de uitvoerders, onder bet. knap geleide van den bestuurder vol komen eer aan hunne zaak gedaan, 't Was met moed en kranig gedaan. .Wat zouden die zoo verdienstelijke kunstenaars allemaal, nog meer en hoogst verdienden lof behaald heb ben, niet in Beethoven's machtige symphonie van het latum, maar in een van denzelfden Meesters quators, die tocli van' 't schoonste zijn dat hij: ooit schreef. SOCIUS. De aanwezigheid van vele liefhebbers uit de omliggende gemeenten, en eeliige kastéél- heeren niet hunne familie uit den omtrek, hielpen veel aan den bijval van dit feest, en met vreugde voegden zij hunne daverende toejuichingen bij deze van onze sladsgenoo- ten, aldus willende bewijzen met welke ach ting en dankbaarheid zij bezfcild zijn ten op zichte van de Cercle Symphonique, die hun nogmaals zulk een aangenaam en leerrijk feestje wist op te dissclien. Dat doet eer aan onze stad en aan de kunst i zers van het Ypirsche Volk weten nog welk uitstekend succes behaald werd in de eerste I lor al ies te Gent door den vermaarden Yperschen bloemkweeker Mijnheer VALERE BOUCKENOOGH E, best uurder van de Société Horticole Yproise Ze weten ook nog hoe korte maanden geleden een groep rond» reizende groote Engelsche bloemkweekers en specialisten in het vak aan die Maatschap pij en aan M. Bouckenooghe de eer deden van een bezoek aan zijne beroemdekweekerij. Wij komen te vernemen dat eene nieuwe onderscheiding M. Bouckenooge te beurt valteen bewijs van zijne vakkennissen en INSCHRIJVING CCZZl bulten België vracht er bij. - Handschriften worden niet teruggezonden. Naamlooze schriften worden niet in acht genomen. Briefwisselaars worden verzocht telkens hun volledig adres op te geven. Ieder boek waarvan twee afdruksels zijn ingezonden, wordt besproken. AANKONDIGINGEN Gewone 0.15 de regel. In 't blad 0.30 de regel. Rechterlijke 1 fr. de regel. Groote en langdurige volgens overeenkomst. Bekendmakingen bulten West- en Oostvlaanderen worden ontvangen bi] AGENCE HAVAS. te Brussel DRUKKER UITGEVER

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1913 | | pagina 1