1 fH
m
Burgerstanden
•smMsfcW-c"eu D"
t
0»
i
A
POPERINQHE
WERVICK
Sterfgevallen
S&mTiSK" fr-
o?;,'®":
4
I
c
.i
CROMBEKE
-GHELÜWE
LANGEMARCK
MOORSLEDE
OOSTVLETEREN
PASSCHENDAELE
PLOEGSTEERT
POELCAPELLE
YLAMERTINGHB
WATOÜ
hr
ZANTVOORDE
Allerhande Nieuws
.WAASTEN
Begraving van E. H. Salingue
pastor van Waasten
WESTOÜTRE
WYTSCHAETE
De W ereldbrief«Reruni No varum»
■X i
ft u
c
VRAAG.M. Van Merris, burge
meester en volksvertegenwoordiger, heeft op
28 November de volgende vlaamsche vraa£
gesteld ian den Minister van Oorlog:
Een sddaat van de lichtij?^ f914 i* leerling
uier .,bög?re nifverheidschool te Gent, af-
deeling scheikunde, 2ejaar.
A. Kan die leerling even als de studenten
tegelijk zijn so'datendienst doen, en de les
sen volgen aan de hooge nijverheidschool
B. Kan hij dit gedurende het 2e studiejaar?
Antwoord: Ja, indien hij dagleergangen
volgt, en *ich bevindt in een der navermelde
gevallen
A In het derde jaar der hoogere studiën
die hij doet.
B. In een van de twee jaren begonnen
hoogere studiën.
C. In het laatste jaar, indien die hoogere
stud ën s'echts over twee jaar hoopen.
Twee Poperinghenaars EE. HH.Albrecht
Brutsaert en Jerome Priem zullen op Zater
dag 20n dezer in de kerk van het Groot Se
minarie te Brugge prics er gewijd worden.
Slimme uitktrppers en schareridders
Niet meer wetende van welk hout pijlen ge
maakt om 't rood gazetje, hoe klein ook, te
vullen, hebben de Wervicksche roó scbarerid
ders in 't Laalste Nieuws van over drie we
ken zitten knippen om er eene van de fLuwe
uit te balen, waarvan Het Laatste Nieuws» de
specialiteit bezit.
Peis ne keer hoe wel gevonden De Pau
van Rome is met Pégoud naar den hemel ge
vlogen en is er door Sl-Pieter den toegang onl
zegd geworden I Wel, wel! hoe geestig locb
'I Is om er een lijkbidder mede te doen lachen
Als het geloof nu om zeep niet gaat, dan zal bet
nooit om zeep meer gaan WatZulke vinding
rijkedingen kunnen aanhalen om den godsdienst
te bespotten, daartoe behoort er veel verstand
Zijt gij 0 >k van 't zelfde oordeel niet, lezers
Hoe de fijne Werker het nog wagen durft,
verouderde dommigheden bij de confraters te
gaan uitknippen om die uil te baten, nadat bij,
om die reden zijn overleden broeder De Wei k-
man aan de schandpaal heeft zien hangen, is
niet te begrijpen. Was het immers nietom ge 0-
genstralten en ingetrokken laster weken nadien
op te rakelen dat de socialisten van Wervick
met den fameuzen Werkman aan 't hoofd
op den vuilbocp geraakten.
En, ocb Heere de socialisten moeten geen
flauwen praat uit Het Laatste Nieuws gaan
knippen 1 Zij kunnen tot voordeel hunner partij
beter wei k verrichten metden grooten «Vooruit»
en Anseele te verdedigen, die tegenwoordig door
de misnoegde en uitgebuite socialisten in De
Waaiheid hun haar g< kamden deerlik uit
geborsteld worden.
Maar neen, ze meenen de aandacht hunner
domme lezers van den rotten boel af te trekken
met te vertellen over den Paus en Pégoud I
Of '1 daarmee gaan zal, zullen we zien
Sm!
Een hutsepotje van belang 1
Krekel was onlangs aan 'I boffen en 't stoffen
over de doorgoede Gentsche samenwerking en
met de wijze en verstandige mannen die er aan
'l hoofd van slaan. Dat de gaai altijd maar praat
waarvan hij niels 'u kent, weten we sinds lang.
Hij en zijn klitkje immers, lezen en mogen niets
anders lezen aan de domme leugens van
Vooruit en ge ziet van hier dal de roode
pladijs wel zijn eigen kwaad zal verzwijgen.
Tot Gent is er tegenwoordig in de roode me-
nagie gedurig krakeel, opsland en scheuring
't boeltje is er zoo rot als een mispel
Wij geven hieronder, bij gebrek aan plaats,
slechts eenige korte uillrtks-lijes uit bit ver
slag der roode partijvergadering van 26 Novem
ber verslag dat verscheen in De Waarheid
het blad der misnoegde, beugewordene en afge
scheurde Gentsche socialisten.
Het Volk gaf het verslag breedvoerig weêr
doch daar er nog vele lieden zijn die Htl
Vok niet lezen zoo besloten wij er ook iets
vau mede te deelen in de veelgelezens kolom
men van Eet Ypersche Volk
Anseele en de roode étit-majoor zitlen de be
ruchte verg id ring voor. De cesprekingg loopt
over de nieuwe lokalen welke men aan '1 oprich
ten is. E-n lid vraagt hoeveel die gebouwen
kosten zullen.
Men spreekt van 2 1/2 millioen frank, ant
woordt de Voorzitter, maar dat kan 3 en 1 mil
lioen zijn ook.
Wat een enorme groote som roept een
werkman uit.'ils fabelachtig,'tis om duizelig
te worden. Dat is het werk van hoogmoedige
zotten en geldverspillers.
Wie moet er zorgen voor de intresten van al
de geleende gelden De arme wroeters welke
lid zijn en nog gaan worden. '1 Zijn dezen die
onder alle soorten van socialistische belastingen
zullen bezwijken, dewijl zij zorgen moeten dal
aan de rijke geldschieters hooge intresten wor
den uitgekeerd
De oproepen in het blad Vooruit om
de werklieden aan te zetten tot geldverteer ziju
onzeglijk, en daar waar er gewerkt wordt, de
klachten der werklieden ontelbaar. Men buit
uit, jaagt op, vermindert de loonen, enz. liet
nieuw lokaal is nog niet opgemaakt en de werk
lieden die er aan ai beiden klagen over het niet
naleven der overeenkomsten.
De wevers, vlasbewerkers, bakkers, enz. kla
gen om ter meest, en daar ziet men geen uit
komst aan Op den weg waar gij nu zijt moet gii
in alies meedoen tegen het wetkvoik. Men beeft
een parvenu's kostuum aangetrokken, en willen
de werklieden u dat afrukken, dan slaat er u
niets anders te doen, dan u Ie laten staan met
uwe lokalen en u den rug toe te keereu. Het re
gent onlsiagen.
(Hier autwoordt Anseele, dat hij, alsjoöge.
ling altijd vol geestdrift was voor de putij
waarop eeu jongeling antwoordt
Wie kan met geestdrift spreken als ge de
werküpden .vijzen moet op eene geldverspilling
van millioenen, waarvan zij dan nog al de las
ten moeten dragen.
Millioenen aan nutlelooze gebouwen werpt
gij weg, maar geen cent, geen cenliem voor
weikmanswoningen die mogen vooit in hun
ne krotten wonen als Anseele maar zijn feesipa
leis heeft. Foei Werkmanswoningen, dat is
goed voor onze parvenubuizikensmehers maar
Vooruit moet paleizen hebben met het geld der
arme dompelaars. (Hevig geroep werpt ze aan
dedeui) Met het geid aan zulk feestpaleis ge
hangen zou men ruim 900 openluchtige en ge
zonde werkmanswoningen kunnen bouwen.
Dus is het eene schande voor al het geld zoo
weg te werpen donderende toejuichingen Uwe
daad is door niets te verschoonen en gij hebt
enkel ae lafhertigen, de schuimers langs uwen
Kantalgemeene toejuiehinget
(Anseele spreekt weer van zijn geestdrift Een
metaalbewerker snapt htm het woord af °n
roept uit
tegenwoordig, bij kan antwoorden. Onlangs
moest er een ajusteur zijn. Er bood zich een
man aan en men vroeg hem of hij bij zijn sti 1
nog iets anders kon. De ajusteur vroeg Wat
zou ik nog moeten kunnen
Wel men zou er een ajusteur willen die er
het traizeD en ijzerdraaien bij kan. (Gelach).
De man moest 3 stielen kennen, en wilt ge
weten hoeveel loon men hem belaalde? De
kolossale som van 36 centiemen per uur (uit
roepingen gemeene uitbuiters Hewel. wat
weet ge daarop te zeggen (Niemand gaf een
antwoord, waarop er werd geroepen Ze zwij
gen dat ze zweeten, de uitbuiters
Ik heb hier nog iets anders, (vervolgde de
spreker. Over eenige weken was er een banket
geweest in de expositie Velen van de secretaris
sen en gemeenteraadsleden waren erbij. Op
wiens kasten het was, weet ik niet, maar onze
mannen hebben zich daar lekker vol gedronken
en rond 2 ure 's nachls hebben zij gansch de
Vlaanderenstraat overeind gezet
De V. ik was daar niet bij.
Metaalbeweiker. Dat kan, maar er zijn er
hier aanwezig die erbij waren (stilte Welnu
wat moeten de menschen deuken van zulke
mannen die aan anderen de les willen spellen
en zich Diet eens ais mensch weten te gedragen.
Z kere gezel F, sprek-mde over vro°gere en
tegenwoordige bes(uurltden,zegt onder andere:
Anseele doet nog erger. Deze wil in de
vlasfabriek op 60 uren werken, zooveel op
brengst als op 66 uren. D: arme werksbven
worden door hem, sociaal demokraat opge,
zweept en uitgezogen en hij Ireft hen r.og dur
ven zeggen dat zij van de cravache mo'Steu
hebben.
De V. Wij h -bben de loonen verhoogd,
Een jODgeling. Gij moet geestdrift pullen
uit een beginsel dat de leiders verprossen. Gii
hebt in de socialistische partij twee klassen ge
maaktonderdrukkers en onderdrukten. Dal i-
eene lafbdd die we niet langer meer duiden
Ziedaar hoe gij ons ontmoedigd met geheel uw
bende parvenu's
Hewel lezers wat denkt u van 't brokje En
zeggen dat de Gentsche hutsepet als modelinrich
ting opgehemeld wordt. Het zijn nu de klerikalen
niet die de roó komedie op 't tooneel hebben ge
bracht, maar wel hunne eigene mannen, hunne
partijgenooten zelf.
Niet waar, lezers, Krekel en Pé Blieck, kunnen
in 't Gentsch complotje beter stoffe vinden om hun
gazetje te vullen, dan in 't schrijven van ellendige
komedie en in 't uitknippen van domme verhaaltjes
zooals dit over de Paus en Pégoud
DE MIER.
Benoeming. Met voldoening vernemen wij
dat de heer Marcelljjn Bevernaege, onder-luite
nant Geneesheer de gewapende Brandweer on
zer stad, bij Koninklijk Besluit, benoemd is ge
weest als lieutenant van bet Brandweerkorps.
Aan den heer luitenant Bevernaege, bieden wij
onze innigste gelukwenschen.
Kinemavertooning. Op heden Zondag, 14
December, zal er in de Kljjtschool wjjk Ame
rika, een kinemavertooning gegeven worden
om 41/2 ure 's namiddags voor de vrouwen en
de kinderen, en om 6 1/2 ure voor de mannen
Alle de inwoners van dezen wijk, alsook deze
van het gehucht Kr uiseecke, worden vriendelijk
ertoe uitgenoodigd.
Katholieke Volksbibliotheek Wie zich
een leer- of leesboek wil verschaffen, om de
lange winteravondstonden door te brengen,
wende zich tot de katholieke Volksbibliotheek,
gevestigd in hetGildhuis, Duivestraat.
Open des Zondags, van lt ure tot miid3g.
Katholieke Turnkring. Zondag en acht da
gen 21 December, geeft de katholieke Turngilde
baarjaarlijkscb avondfeest, in de groote zaal
van het Gildhuis.
Te naaste week
ervan.
geven w(j het programma
Wij vernemen dat E. H. Julian Kesteleyu van
Crombreke, student te Br ugge in het Seminarie
geroepen is geweest om op den wijdingsdag van
Zaterdag 20 December de wijding van onder
diaken te ontvangen Proficiat.
cv, De beste koffie is te verkrijgen
bij VANDE LANNOITTE - DEBANDT,
Dixmudestraat, 70, Yper.
ELVERDINGHE
- Onze dorpsgenoot, E.H.Louis Lelieur,semi
narist te Brugge, wordt Zaterdag aanstaande
onderdiaken gewijd. Onze christelijke en herte-
lyke gelukwenschen.
Paardenverzekering. 't Was eene schoone
algemeene vergadering maandag laatst. Boven
de honderd paai denkweekers waren tegenwoor
dig. In z\jne voordracht giug de spreker er met
overtuigiog op los. Bestuur en werkende leden
hoorden er klaar en zonder doekjes hunne plich
ten uit één doen. Als nu iedereen die plichten
wel overweegt ongetrouw volbrengt, als ieder
een rechtzinnig,handelt en in geest van vereeni
giög de zoo schoone leuze na leeftAllen voor
ieder en ieder voor allen als men zorgvuldig
de eenige raadgevingen volgt voor het behande
len der paarden, dan zal de gilde met Gods gra
tie herleven, goede zaken verrichten en tot
ledereens voldoening bloeien en rijke vruchten
dragen.
Kath. Jonge Wacht. Heden Zondag 14 De
cember is de vergadering ten 6 ure zeer stipt in
de patronagezaal. Zy zal grootendeels een liede
ren avond zijn,daar de zang het grootste deel der
dagorde zal innemen. Liederenboekjes zullen ter
beschikking der leden gesteld werden Allen op
uwen post, want afwezigheid zonder reden zal
als onverschilligheid en opzeggiDg aanzien wor
den.
Ken paar bemerkingen. Nog eeoige leden
van de hoerengilde hebben hunne jaarlijksche
bylage van twee franken niet betaald En be
merkt wel dit zijn niet alleen de leden van de
aankoopafdeeling maar ook van al de aangeslo
tene afdedingen zoo als, hippegrlde, veesyndi-
kaat, raiffeizeokas odz. Er is besloten aan de
nalatigen en postkwytschrift te zenden en die uit
te schrabben die zonden weigeren.
- Men verzoekt ook vriendelijk de leden van
de ziekeagilde zoo voor mannen als voor vrou-
^0,QJecencc10 zien of zö vo"edig het jaar '13 be
taald hebben, en zich zoohaast mogelijk in regel
testellen bij de scoaibewaarders.Dit is vereischt
maken jaarlUksobe rekeningen te kunnen op-
- ?„m r,ede£! d0r vergadering voor de Kath. J
W acht zal de kleioe patronage vatdaag teil 5 4/2
ure eindigen. Dit zeggen w(j opdat dc ouders
zouden onderzoeken wanneer hunne kinders te
huis komen.
Bericht Leo* old Policy, van iedereen wel
gekend maakt het godvruchtig publiek bekend
dat hu hen. van heden af als bedevaarder ten
dienste stelt van een ieder. Hij zal stipt alle
bevelen volbrengen en al doen wat in zijn macht
is om voor allen die hen den penning" jonnen
verhoord te worden.
de trein zich terug in beweging zette, vrouw
Warlop uit haren ueteligen toestand te verlos
sen.
KOMEN
Dinsdag laatst was er prachtige voordracht in
de Jonge Katholieke Wacht, door E. H. Lesage,
almoezenier der Fransche Zusters te Ploegsteert.
In welgepaste woorden sprak de Eerweerde
redenaar over de weldoende verandermg die in
de wereld plaats greep, dank aan het christen
dom, onder godsdienstig, zedelijk en so naai ge
bied. En dit voornamentlijk sedert dat Keizer
Gonstantinus in 313 aan de christenen de
vrijheid geschonken had hunnen godsdienstin t
openbaar te belijden. De algemeene aandacht
der talrijke toehoorders bewees het groote be
lang dat deze die deugddoende voordracht stel
den.
Heer voorzitter VaDder Meersch bedankte den
welsprekeQden redenaar, en beloofde dat de
leerirg van Christus, die sedert zpoveei eeuwen
wouderen van zdfsopoffering en heldemoed
verricht heeft, altijd in 't openbaar zelve de le
vensregei zijn zal der jonge wachten.
Odder 't daverend handgeklao der talrijke 1> -
deo, Kondigt de heer Voorzitter ook aan, dat de
algemeene vergadering der Jooge Wachters in
1914, zou plaats hebben te Komen.
TooneelfeestEindelijk is het programma
vastgesteld voor het toooee'feest van tweeden
Kerstdag. Onze vei maarde spelers der St-Jans-
gilde zullen opvoeren
I Bloedige Kerstnachtgrootsch treurspel
van den bretoenschen dichtsr, den werelibe-
roemden Botrell, in 't Vlaamsch uitgegeven door
M Emiel Reyuaert van Rousselare
II Hoe een piot in nesten geraakt, zotternij in
twee bedruvon
III. Apollo eene fijoe kluchte.
De gemeente fantaren zullen,volgens loffelijke
gewoonte, het feest opluisteren. Het zal alle
verwachting overtreffm dat men in 'teerste
deel tranen zal k (jschen dat beloof ik u, maar
dat men ln 't tweede deel tranen zal lachen
daarvan moogt gij zeker zijn
Laatste Nieuws Volgens ik uit goede en
zekere bron kaD te vernemen, zal de Heer Bur
gemeester het beloofde feestmaal aanbieden aan
de Langemarcknaars die hem, op den dag zijner
grootsche Inhaling, een feestmaal aangeboden
üebnen op den maandag van toekomende Mei-
kermis dit feest wierd verschoven om reden
dat er dit jaar reeds zoovele feestelijkheden te
Longemarck plaats gehad hebben.
Dus op Meikermis maandag, 's noens op het
kasteel, groot feestmaal aangeboden door den
Heer Burgemeester, en, 's avonds in de statie
straat, monster vuurwerk, op de kosten insgelijks
van onzen Heer Burgemeester.
Op 30 November laatst wierden de kiezers
lijsten voorgoed vastgesteld, die zouden moeten
dienen indien er kiezing ware van 1 Mei 1914 tot
30 April 1915. Daaruit blij kt: A/ D ,t voor de drie
bureelen van Langemarck (plaats) er 99 Ka
merkiezers zijn die beschikken over 1530 stem
men 857 Senaat en Provinciekiezers zijn met
1391 stemmen; 814 Gemeentekiezers zyn met
1374 stemmen B/ Dat voor het Bureel va Lan
gemarck (St-Jeiyns) er 217 Kamerkiezers zijn
met 346 stemmen 18Senaat en Provineiekie-
zers z(|n met 3 8 stemmen 164 Gemeentekiezers
zjjn met 294 stemmen.
Zooals men hieruit zien kan de kiezers van
Langemarck kunnen nogal eenen ïeelijken duw
doen waar dat het nood doet, en, 'c bijzonderste
van al, 't zijn meestal goede kiezersde slechte
kiezers zijn hier omzeggens onbekend en 't is
best ook.
Een zonderling geval is gebeurd in de her
berg, bewoond door Louis Van Huyse-Regaal,
statiestraat, zjj speelden met vier met de kaai t
de genaamden O. Van Elslande, A Goulier, A.
Crombez en J. Labaire. Camilie Van Elslande
nam de twee vierdens, Crombez noemde ook
twee vierdens, J. Labaire ook twee vierdens,
en A. Couiier ook twee vierdens. Deze van C.
Van Elslande eu van J. Labaire waren van een
haas ea waren goed, en C. Van Elslande speelde
hem aan drie honderd, en won het spel.
Installatie. Woensdag vierde Mom-siede de
installatie van z(jn nieuwen pastor, E H. Die-
ryek. 't Was een herteljjk onthaal, de versiering
was uitermate welgeluk, aan alle huisgevelen in
de straten, büzonderljk in de kerk.
Te 10 u. kwam in de Breulstraat, E H. Pastor
aan. Ten huize van M. E. Ghekiere doet hjj het
kerkelijk gewaad aau en is verwelkomd door
M L. bonte, burgemeester, den gemeenteraad
en de overheden. De nieuwe herder bedankt
m t gepaste woorden.
Het kanongeschot kondigt aan da s!oet in gang
gezet wordt. De muzieken, de praalwagens, de
groepeD, de ziDgenda schoolkinders, alles was
om ter liefst en prachtigst.
Dc gebruikelijke eeremoriëa hegonnen te
11 1/2 u. iu de kerk Het is de E. H. Deken De-
saegber van Rousselaere, die de plechtigheid
voorzit, het gelegenheidsermoen uitspre.kt en
den nieuwen herder aanstelt
Een feestmaal is te 1 u. aan overheden, vrien
den en familie aangeboden, waarbinst heildron
ken voorgedragen worden door Z E. H Deken,
M Ernest Ghekiere en den E. H. Pastor.
's Avond sloot eene a'gemeene verlichting en
een prachtig vuurwerk den blijden feestdag.
Een koninklijk besluit komt onze brandweer
als officieel korps te herkennen. Een luitenant-
ehef werd niet benoemd, doch een luitenant-
bevelhebber wel. Heer R. Smis, bijgestaan door
Heer A.'Dequeker. Beide wezen van harte gefe
liciteerd doch de Hemel spare alle menschen te
Oostvleteren vau brand.
Maandag 11. was 't peerdenschatting voor de
ingeschreven peerden in den peerdenbond. De
scnatters deden hunne werking te Elsendamme,
aan den Belgischen Leeuw en op de plaais.
Op 8 December, feestdag der congregatie
voor jonge dochters, naderden al de coDgregaui
sten ter H. Tafel onder de 7 uur mis en kwamen
naderhand aan een gezellige koffy lafel ontbijten
01 er een wooidj gepraat werd noeff niet bijge
voegd
De nieuwe kommandant der gendarmeiie,
Heer Bouteille, komt alliehte in zijnen nieuwen
dienst.
Wie een abonnement wil op'1 Ypersche
Volk, geve z(ja naam op aan 't vrouwtje dat er
alle zaterdag namiddag meê rond komt en hij
krugt de gazette thuis 's zaterdags Wie niet
weet wat gedaan met z(jn uitgelezen blad.bestel-
le het den Maandag in 't Klooster. Brave ki ders
dragen het meê naar menschen die alle week
geern eene lezing hebben maar geen soutjes heb
ben om gazetten te koopen.
Brand Maandag morgen ontstond er brand
in het huis bewoond door Pieter VangeeDberghe
en toebeboorende aan Henri Saver. De vrouw'
was met bare kinders in huis toen opeens hunne
aandacht gewekt werd door een dikke rook op
straat. Bu;ten gekomen om te zien wat er gaande
was zagen zy dat het dak van bun huis in brand
stor d Op hun hulpgeroep kwamen de g°buren
toegeloopen, zjj gelukten erin de tw< e geiten en
eenige meubels te redden Aan blussciinn viel
met te denken en in korten tijd was geheel het
huis met aanüoorigheden plat gebrand. Alles
was verzekerd.
E. H. Hannieart, gebooriig van Gheluwe,
wordt zaterdag toekomende doorZ D. H. Mgr.
den Bisschop vao Brugge, oiafcen gewijd.
HOUTHEM
Maar Loud toch op m t al dien kletspraat
Ik ga u eene vraag stellen over de socialistische
vlasfabriek de bestuurder Vandeweghe is hier
Zondag avond rond 5 1/2 ure, op het oogenblik
dat de reizigerstrein van Rijsel-Komen in de sta-
u0 van Ste Marguerite aankwam, werd Madame
hidelie Warlop, 50 jaar oud, wonende te Hout-
hem die reeds op de voettrede van den wagon
stond door eene draaiing overvallen. De vrouw
Jiel op de riggels tusschen den wagon en de
tourgon die volgde. Madame Sidonie Lauraine
het gevaar ziende waarin de vrouw verkeerde'
sprong haar ter hulp en gelukte erin_ alvorens
Kiezerslijsten. - i.) Kamer: H62 kiezers-
dciarna 560 met i stem 407 met 2 stemmen 135
met 3 stemmen maakt 1894 stemmen.
2Senaat en Provincie 972 kiezersdaarvan
377 met 1 stem 461 met 2 stemmen135 met 3
stemmen maakt 1701 s emmen.
3.)Gemeenten 885 kiezers: daarvan 394 met
i ?5 met stemmen71 met 3 stemmen
65 met 4 stemmen maakt 4577 s emmen.
Nieuws mt Brugge. ti Raymoi d Gbee
raert, geboortig van Poeleap«lle, thans leerling
te Brugge in het groot Seminarie is geroepen om
met de aanstaande wyding, Zaterdag 26 Decem
ber, het onderdiakenschap te ontvangen.
Aanbesteding. Leggen van eeD gekalsjjde
buurtweg te Vlamertingbe. Bestek 103 8&*2,43 'r-
C. Carette, Heule, 104,500 fr.L. Batailie, Pope-
rj !ghe, 110.740,14 fr. of 116.950 fr. J FolleL
Oostvleteren, 112 62 i fr of 122.000 fr,
Jéióme, Brugge, 114.5(0 fr. C. Delmotte Bece-
Ispre 117.883 fr. of 121.521 fr, of 12o 307,13 fr.
R. Dubois, Lessinss, 117.883 fr. of 121521 lr. o
125 397 fr.
r-p bekomen bij PIERRE VAL.CKE,
1 Yper, moere van roode wijn, aan 0.60 ir.
de liter.
Zie
Omwenteling in, de Verlichting.
Annonce op de 4» bladzijde
WESTVLETEREST
CV Wilt gij welbezorgde VISIETK AAR-
TEN, bestel ze van heden af ter drukkerij
CALLEWAERT, bureel van 't „Ypersche
Volk". Voor 1.50 het honderd, en op extra
schoon engelsch ivoor gedrukt, wordt u 100
visietkaarten, in doosje, en een zakalmanak
daarbij, vrachtvrij thuis besteld.
Tentoonstelling-Prijskamp van tabak in bla
den op 21, 25, 26 en 28 December aanstaande,
gegeven door het syndlkaat der kweekers met
medewerking van net gemeentebestuur in het
lokaal van het syndikaat, Café La Paix bij
Cyr. Grymonprez.
Voorwaarden Inwoner zijn der gemeente, lid
zijn, aan de standregelen van de landbouw-
vereeniging voldaan hebben.
De tabak is deze van 1913 en voorgesteld in
cylii drische bondels met dre banden gebonden.
H(j zal geoordeeld worden in opzicht van a)
brandbaarheidb) van vorm c) van uitzicht
en kleur.
Een jury zal de prijzen toekennen.
"N/X/N/N/-
Verschrikkelijk I Te Handzaeme is Cy-
t'iel Bossy zondag zoo- ijselijk gestoken, dat hij
's anderendaags overleed. Te Stace-
ghem heeft een dief uit de kerk een ko
peren kandelaar gestolen. Onvoorzichtig
Te Desselghem sprong Jan Vervaecke
van den trein vóór dat deze s,til hield. Hij
viel zoo geweldig, dat hij korts nadien stierf.
Te Heistert is een kind omgekomen
in den brand van eene driewoonst, bewoond
door Vermeulen, Derest en Deweer. Ge
heimzinnig! De postmeester van Dotte-
nijs en zijne vrouw zijn spoorloos verdwe
nen. Er zijn geene onregelmatigheden be-
Het proces van L i n c 1 a u
van de moord te Iseghent gepleegd,
het assissenhof van Gent verzonden.
vonden
beticht
is naar
Dinsdag ten 10 1/2 ure bad te midden een ont-
zagelyken toeloop vau volk de begraving niaats
V3n .Sali°Sue den diep betreurden pastor
van Waasten. De uithalii g van het luk word
gedaan door Z. E H. Kanunnik De bouwer
deken van Yper en oud-leerling van den afge-
storvene. Hu was bygestaan door EE. HH
Vinckter pastor te Ploegsteert, Delameilleure
Bra Wulverghem, Dewitte pastor te Le
Bizet en Van den Heyden pastor te Nieuwkerke.
Aan he*, sterfhuis werd namens het stadshe-
stuur eene roerend0 lijkrede uitgesproken door
M. Godtschalck burgmeester.
Met zijn vast en zeker oordeel zefrde M
Godtschalck verstond die geleerde, 'versfandkfe
en voorzichtige pastor dat om de herten te wiu-
nen en de zielen te raken hij eerst de geesten in
vrede moest brengen. Daarop legde by zich toe
met een onvermot ibaren ijver, de besie middels
tn het werk stellonde. Zija sprekers ta ent dat
alras bleek uit zyae kanselreden verhiel hem
boven de toestanden m
Een meisje der zusterschool sprak een groet
tot wederziens in den hemel namens de kinders
De lijkstoet zette zich in beweging De school
kinders de koninklijke Harmonie, de maat
schaDbü'en van s'ad met ontrouwde vlaggen de
r.ostbediebden, de gendarmen, de tolbeambten,
de godvruchtige genootschappen volgden mal
kanderop Op de geestelijkheid'volgde de l(,k
bare gedragen door prus'ers jWaasten aan. De
boekin van het pelder waren gehouden door
MM Godtschalck burgemeester, Volbrecht
voorzitter der Kerkfabriek, Notaris Sibille voor
zitter der Burgerlijke Godshuizen, E H. Platei
pastor van Neer-Waasten.
Eerlang werd te Proven eene z'ekengilde voor
mannen en vrouwen ingericht Daar waarschijn
lijk de nieuwe sociale wet vóór Paschen zal ge^
stemd worden, ware het wenschelyk dat vele
gemeenten dit voorbeeld zouden yo'gen. Men
zegt dat Crombeke ook in gang is tot het stichten
eener maatschappij van onderlingen bystai d In
korten tijd zullen die nuttige inrichtingen overa
tot stand komeD. Het is in hun eigen belang dat
de dienstboden en werklieden zich in dergelyke
verbonden laten inlijven Volgens het nieuw
ontwern zullen da nalatigen in k -ntonale bonden
moeten deelnemen, die strengere veranderingen
zullen opleggen. Wie zijn welzijn ter herle
neemt, stelle niet meer uit. Ook niet meer ge
•wacht 1 leden van de lijfrentgilden In korte
dagen moeten de afgevaardigden hunne lijsten
opmaken en de stortingen doen.
Een Westouternaar, E. H Oswald Doucy.
leerling van het Groot Seminarie te Brugge, zal
zaterdag aanstaande de H. Priesterwijding ont
vangen.
Dieften. Sinds geruimen tijd is er weer die-
venspel op het veurende en al den Eecke. Zoo
Al den Paterskant daar zijn er die zoodanig
ki»kens en konijnen geern zien, dat zij ze al te
zam«n willen vargareDongelukkiglijk voor
en tegen de eigenaars.
Ë-m bakker trok eene bakste uit, moest een
oogenblik weg, en vond bij zijn wederkeeren 16
broodeu min.
Bij 't Kapelhof staat er langs het busch eere
groote venme hout.... Vele zagen by klaren dage
het bovenste wegnemen, maar niemand weet
van iets.... als men onderzoekt. Hoerymtmen
dat te gaar
Electriek nieuws van en voar deskundi
gen. Vrüdag laatst met den tram van 14,23 of
2,25 u. (die weer 17 minuten verachterd was om
in de goede gewoonten te biyveD), kwam een
deskundige (wien ons schrijven van 10 Oogst
laatstleden gelezen, bestudeerd en bewaard
wierd), kwam dus een g. oote deskundige uit M.
en viel, van bü een die niels wist van deskundi
gen, by een halve in deskundigheid toe. Onder
al de deskundige zaken, die dan bepraat en op
geschreven wiarden aangaande de gemeenten
van 't Westerland, wierd er te verstaan gegeven,
hoe dat met Januari eerstkomende eene groote
verandering zou beleid worden van afgeveerdig
den dier gemeenten om de mogeiykbeid te
bespreken eener gezamentiyke buurtrerlich
ting. De deskundige, waarvan hooger sprake is,
beweerde te kunnen bewyzen hoe dat alles kon
gedaan worden ten goedkoopsten en ten besten
voor de belanghebbende. Hu vertrok eindelyk
vol hoop met den tram van rond 4 25 ure.
N. B. Om alle vergissing in 't toekomende
te vermijden, men wete dat een deskundige een
ervaren man is in ie's. Zoo een deskundige in
eloctriciteit, is een ervarene met en in den elec
triek, bij voorbeeld de verlichting.
Burgemeesters van Wytscha te sedert
1796 tot heden. 1. Gillebert Ferdinand, van
1796 tot 1797 2. Joye Ferdinand, van 1797 tot
18' 3 3. Deconinck Jean-Frarcois, van 18' 3 tot
18114. Godtschalck Joseph lgüace, van 1812 tot
1831 5. Dieryck Philippe, van 1831 tot 1835 fi
Deconinck Louis-Francois, van 4835 tot 1857 7.
Coppin Pierre-Francois, van 1857 tot 1870 8.De
conir ck Ernest, van' 1870 tot 1882 9, Desmyter
Pierre, van 1884 tot 1887 10 Leterme Frar pois,
van 1888 tot 19 8 11. D'boine Henri, van 1908
tot 191112. Van Egroo Alphonsesedert 1911.
E. H. Salingue
Na de lükbare: de familie opgeleid door
priesters, de gemeenteraad opgeleid door MM.
L Gesquière en Deconiock. schepenen, de kerk
fabriek en daarna de ontelbaren groep deelne
mende vrienden van den afgestorveneD.priesters
en leeken.
LaDgs den weg stak aan alle huizen het vaan
del halfop en de met rouwfloers omhulde gaz-
lanteerns brandden.
Deken De Brouwer zorg den lükdienst de
offrande gegeven aan drie altaren te gelijk
duurde tot na den dienst. De 1500 doodsanctjes
met portret waren niet genoeg om aan de deel
nemende te geven. Na dan dienst sprak Deken
De Brouwer ook eene lykrede uit waarin hü
den verstandigen, heiligen priester Gods af
schetste en al het goede welke de man des Hee-
ren gesticht bad... hoe hy ook, in de laatste da
gen van zyn leven,stervensziek thuis,met tranen
in de oogen en hoop in den hemel, den goeden,
uilslag vernam dar pasgelegen zending.
Na de kerkplechtigheden stelde de stoet zich
wederom, in zelfde orde op weg naar het kerk
hof waar eerst sprak M. L. Gesquière, eerste
schepenen lid der kerkfabriek en eindelyk een
knaapjt namens de leerlingen der knechten
school.
M. L. Gesquière steunde vooral op de liefde
van Z. H. Salingue, op zyne wüze raadgevingen,
op dezedelyke herstelln g der parochie door
den overledenen bewrocht in het werk derre-
traiten, der congregatie en patronage Hy ruste
in vrede. God schenke hem den eeuwigen loon.
Wu bieden aan MM. Joseph en Henri Salingue
van Waasten, MM. Louis en Joseph Vermeersch
van Ploegsteert, E. P. Archange Gapucyn, in de
wereld M. Albert Demailly, neven van den
overleden en aan hunne familie onze christene
rouwdeelneming.
Wij vernemen het afsterven van E. H
Joseph Desmedt, onderpastor te Gulleghem,
geboren op 1 Juni 1869 en in den Heer ont
slapen den 10 December 1913.
De lijkdienst en begraving hebben plaats
Ziterdag 13 dezer.
De afgestorvene heeft lange jaren leeraar
geweest aan St Vincentius Co lege te Yper.
BERICHT. In de Propagandisten-verga
dering van 4 November 11. werd besloten
eene bijzondere vergadering te houden om
te spreken over de zoo belangrijke kwestie
DE PROPAGANDA VOOR DE CHRISTENE
VAKVEREENIGINGEN IN DE PATROON
SCHAPPEN (bij ons genoemd jongelingseon-
gregatiën of kringen) EN DE STICHTING
VAN VAKVEREENIGINGEN VOOR JON
GE WERKLIEDEN.
Als gevolg van dit besluit laat Z. E. P.
RUTTEN weten dat deze vergadering zal ge
houden worden Dinsdag aanstaande, 16 de
zer, te Brussel, in het lokaal P atria.
Broekstraat, 23, om 10 u. 's morgens.
M. Hendrik Heyman zal de bespreking
inleiden.
In ons laatste nummer zeiden wij dat die
wereldbrief gelijk de keure, de grondwet is
waarop alle sociale of maatschappelijke wet
ten moeten geschoeid zijn om de vrede in
de maatschappij te weeg te brengpn. En in
derdaad, daar alleen zal vrede bestaan waar
rechtveérdigheid en liefde heerschen, enrecht-
veerdigheid en liefde zijn juist de grondsla
gen van «Rerum Novarum».
t En zal zeker niet ten onpasse komen
eens in 't korte te schetsen hoe het er stond
in de maatschappij biji 't verschijnen van dien
vermaarden brief en wat Paus Leo XIII,
zaliger gedachtenis, er in neerschreef en aan
gansch de wereld verkondigde.
't Is dus de Vader der christenheid, het
Opperhoofd der Roomsch-katholieke kerk of
kerke van Christus, wier grondleering is:
Recbtveerdigheid en Liefde, die, de akelige
omstandigheden in welke, te zijnen tijde, de
maatschappij verkeerde, aanschouwende en
doorpeilende, zijne stemme met forsehe klan
ken over al tie landen der wereld liet weer
klinken om, volgens de leering van zijnen
Meester Christus, alle volkeren te onder-
onderwijzen.
De Fransche Revolutie van 1790 had ge
woed De rechten van den mensch waren
hooggehaald en de holklinkende leuze Vrij
heid: Gelijkheid! Broederlijkheid! galmde de
wereld door.
De opkomst van stoomtuigen en maehie-
nen en de fransche omwenteling hadden den
toestand der maatschappij en in 't bijzonder
dei werkerswereld diep geschokt en onge
hoord gewijzigd. h
doHl-LafSrïaff?n dei' 8Üden' de Stri-I'd tegen
bied f Cn de vriJ'heid °P alie ge-
bic 1ziedaar de weldaden, of liever de on
heilen der hatelijke en nooit genoe« betreur
de revolutie van 1790. oetrcur-
de wrslannv h6t die in de iniddeleeuwcn
dc verstandhouding tusschen patroon en werk
man deed heerschen; daar er in volle vrh
heid de werkregeling geschikt en gedaan werd
Eens afgeschaft, het eerste gevolg wal de
aangevuurd^ff1 ba?S Cn werkman machtig
aangevuurd door de vrijheid van handelen
door 't liberaal stelsel ELK VOOR ZIJN
ZELVENuitgeroepen en heviger gemaakt
door 't verdwijnen van den godsdienstzin,
verhaast door de geweldige vervolging tegen
de Kerk en hare dienaars.
Dc geschiedenis en de verhalen van onze
grootouders zijn daar om getuigenis te ge
ven over de gruweldaden der hatelijke om
wenteling Kerken gesloten, priesters verban
nen of ten schavotte geleid, vervolging tegen
al wat deftig en eerlijk was. Ziet daar wat
dc wet van God en de leering der Kerke
deed vergeten en met een Rechtveerdigheid
en IJefde, die den steun zijn van vrede en
verslandhouding.
De vrijheid van gelooven, de vrijheid ook
van voortbrengen en van handel drijven, die
bestonden, maar welke nasleep van e'lende
voor en verdrukking van den kleinen en den
alleenstaanden werkman I
Geld en verstand gaven macht en sterkte
aan de patroons en voor hen waren de
werklieden welhaast geen broeders meer, zoo
als het Christus en 't Evangelie geleerd had
den, maar slaven, die al de grillen en do
eischen der werkgevers moesten voldoen, wil
den zij leven.
Maar hemel toch, welk werk, welk leven!
Naar goeddunken aftrek van loon, betaling
in waar in plaats van in geld, in winkels
en herbergen waar de werkman verplicht
was te verteeren, slechte afmeting van werk
en allerhande bedrog zonder tegenspraak of
verbod.
De werkman won niet genoeg om te leven
en te veel om te sterven. Om zijn lot te
verbeteren deed hij vrouw en kinders van
vroeg af meêwerken, te meer dat 't nuchien,
die 't lastig werk deed, ze tot alle werk
bekwaam maakte.
Al die werkers onder malxaar konkurree-
rende, deden de loonen dalen en brachten
grootere ellende in de huishoudens, vermeer
derd nog door de bedorvenheid in de fabrie
ken opgedaan bij die mengeling der geslachlen.
Welke onwetendheid daarbij, ingezien de
kinders noch huiselijke noch schoolsche op
voeding genoten
De machienen waren aan 't werk, en nooit
moede en de werkers, als machienen aan
zien, moesten ook èn onvermoeibaar èn on
uitputbaar zijn vandaar inadh't- en zon-
dagwerk dat de werkers afbeulde en ver
beestte.
En zelfs, eens de kerken geopend en de
priesters weergeroepen, nog waren de zwoe
gers aan 't werk en misten alle opvoeding
en onderwijs.
God kennen, plichten leeren en kwijten,
dat telde niet meer; werken, zwoegen en
behandeld worden erger dan lastdieren, ziet
daar het lot der werklieden in de godde
loos gewordene cn baatzuchtige maatschappij
Hoe beklagensweerdig was de fiere en ge
nietende werkman der middeleeuwen gewor
den, nu hij met lijf en ziele overgeleverd
was aan ikzuchtige en, hertelooze meesters,
die maar één god kenden het geld
Waren er dus geen mensohlievende pa
tronen meer in die werkerswereld Hoe
zou het mogelijk geweest zijn De beste
zelf waren door den drang der tcugellooze
concurrentie meegesleept, wilden zij eère doén
aan hunne zaken en het hoofd bieden aan
hunne concurrenten. Ziet daar hoe diep eene
maatschappij vervalt die noch rechtveerdig
is noch liefde kent, die God vergeet en
zijne wet Rijkdom en herteloosheid bij eeni-
gen, armoede en verdrukking bij 't meeren-
deel. Zoo was het in de XlXe eeuw.
Dit is het ware tafereel van hetgeen den
werklieden toestand was.
Van waar zou de hulp komen
Dit zien wij in een volgend artikel.
Tegel straat. Watteeuw Simonne, Rjjselstraat.
- loschl Marguerite, Mondstraat. - Martein
viarguente. Veemarkt. Mahieu André Bruir-
gesteenweg.
Huwelyken Gubbelmans Hubert, bakriek.
werker te Komen en Rosseel Leonie, zonder be-
a,?!®»,. P0r' Tr Moesm*n ^uguste, postklerk te
te Yper 611 aütleg Rachel,zonder beroep
Sterfgevallen: Vandevelde Lucienne ödairen
feUsrn78Di d7 ^olsbeH?hestraat. - Gaill'iau Güar-
i Ju' z' eebtgönoot Verburgh Amelie
Lange Thouroutstraff. Martinage Jeae, 76 j
Thn,',^ 'f g0DOOt Darhaudringhien Marie. Lange
rtiouroutsiraat. Simoens Isidoor, 8 i.,Zaalhof.
Debrouwer Mathilde, 72 j,, kantenwerkster
eebtgenoote Carton Krederik, Minneplein -J
Verkiuderen Henn. 23j z. b ongehuwd,Lange
Thouroutstraat. Timperman Sophie, 87 j z b
ongehuwd, StJanshospitaa'straat.—Vermee'rsch
Charles, 84 j z. b weduwaar Declercq Amelie,
Meenenstraat Temperville Georges, 4 maan
den, Almoezenierstraat.
Huweiyksaankondigingen Gery Vander-
meersch, vuurstoker aan den yzerweg, geh. te
Yper en Sidonie Degrave, z. b., geb. te Yper
Marcel Debergb baakersgast, geh te Kortriik
voorheen te Yper en Eupürasie Vanderheurie'
huishoudster geh. te Kortryk. e'
Poperinghe. - Geboorten Legrand Adrien
Veimiesiraat Spetebroot Henri, Wijk H
Malbroucke Suzanua, Wijk J.
Sterfgevallen Ruckebusch Madeleine, Wiik
K - Vandenberghe Octavie, 72 j rentenierster
ueyyucK Jeroom, 2 weken, Cassektriw
Theodoor^en ËlodiTv 80 Grombez Maria.d
bergabegTvrFmiË Oeb°ort0n Henri Vanden-
MarthaVolckaeH. d v. LydTie Ke°ckaert-
enHEi^ma DnbnnnHe-H Glmiel Decaestecker, jm.
a i". UP°D(1» Jd-, beiden van Lwgemarck.
nard6r rmnS8a?l0re,Dtlna Debergb, wed. Leo-
gust Espeeb 76j.J gmie PaUyD' W6d' AU"
d vaSH«M?fdaeln GeboortenDeró Agnes'
Martha h ,70ïï Eo?ma Steelandt. Markey
Sr Alm. a e' ,ri,0D Decuypere Maria. - De
bet wËiv', V'J.ules en Emma Nyssen. - Bil-
DeriivcF w v.*. Edouard eu Alida oepoorter.—
Deruyck Emel16, o. v Aloise en Eugenie Olle-
Valencour d' v' Bruno 00 Louise
SterfgevalKesteloot Irma, d, v. Silveer en
Mane Dutruy, 4 j. eu 8 m.
Voormezeele. Overlijden Louis Dasson-
ville Vandatnme, 58 j.
Watou. GeboorteMargareta Vandenber
ghe d. v. Theophiel en Emilia Verbouwe
Emilia Verbouwe.
