Oorlogsnieuws -
Het Eerste Gevecht
van Yper
I. Op het Westerlijk legerfront
Beslissende Enpiscne Overwinning
II. Op het Oosterlijk legerfront
Beschieting der Dardanellen
Uit mijn Dagboek
Overzicht der week
Allerhande
In de Lucht
Ter Zee
- YPER
The future of Yper
Van week tot week
Les Halles renaitront
In België
Rond Arras
In de Champagnestreek
In Argonne
In de Maas- en Moezelstreek slaan
In den Elzas wierpen de Duitschers
brandende vloeistof op de fransche loop
grachten, maar zonder gevolg.
Lijkrede door Cardinaal Mercier
Leutige Vaderlandsliefde
De groote aanval
Op de Niemen en Vistula oevers
In de Carpathen
In den Caucasus
Een ander... in 't fransch
Panorama-zicht van Ype", zoo de stad heerlijk prijkte vóór het bombardementzoo we verhopen eensdaags^onze stad wederom
—en schooner rog te zien pralen in nieuwe vrc dedagen.
De prijs der Victorie
Te noorden S. J oor is nemende Belgische
troepen een hofstede in, gelegen voor de- lijn
en nemen er stellingen.
De vijand heeft geweldig Nieuwpoort en
Nieuwpoort-Baden beschoten alsook eene
brug over den Yzer, doch zonder aanzienlijke
schade. Een vijandelijke verbindingspost bij
Yperen werd ondermijnd en sprong.
Arras werd door de duitschers beschoten
met obussen van allerhande grootte een
begin van brand in de stad werd terstond
uitgedoofd.
Bij La Boisselle, gaan de ondermijnings-
werken met goeden uitslag voort.
Deze week werd geweldig geschoten,
Rond Perthes en Beauséjour hevig artillerie
gevecht en doen springen van mijnen, het
voordeel bleef langs fransche zijde.
De Duitschers waagden op verscheidene
punten aanvallen en tegenaanvallen maar zij
werden telkens door de fransche troepen
afgeslagen.
De Duitschers vielen aan, maar werden
afgeslagen. Rond Bagatelle wierpen zij
handgrenaten, maar vielen niet aan langs
beide zijden heerscht een groote bedrijvig
heid. Te Reims werden bommen uit een
vliegmachien geworpen, eene viel op de
kathedraal. Het fort Douaumond te Noor
den Verdun werd door houwitsers van 21
beschoten maar.de fransche artillerie bracht
het duitsch geschot tot zwijgen. In het Bosch
Le Prêtre bemachtigen wij een reeks loop
grachten een honderdtal krijgsgevangenen
vielen in onze handen; spijts een geweldigen
tegenaanval behielden wij ten grooten deele
onze winst. Te westen Pont-a-Mousson
werd een vijandelijke post ingenomen en
behouden spijts drie geweldige tegenaanval
len.
de Franschen herhaalde vijandelijke aanval
len af. Zij winnen 3oo meters loopgrachten
en behouden ten deele hunne winst.
Na een hevig gevecht bereiken de Fran
schen den Hartmans-Willerkopf zij gaan
tevens vooruit op beide hellingen van die
hoogte de vijand liet eene groote hoeveel
heid materiaal en talrijke dooden op het
slagveld. Een vierhonderdtal krijgsgevange
nen benevens talrijke gekwetsten vielen in
onze handen de ingenomene stellingen
werden door de troepen versterkt.
Op 2 Maart heeft Cardinaal Mercier, op
de begrafenis van E. H. Van Bladel, pastor
van Herent, door het duitsche soldaten-
geboefte ter dood gemarteld, de lijkrede van
het slachtoffer uitgesproken. Deze prachtige
bladzijden zullen wij in een volgend nummer
meèdeelen.
De duitschers in onze bezette steden zou
den zoo geern in betrek komen met de
Belgen... maar 't en pakt niet. Een staalke.
Een duitscher treedt een café binnen
te Antwerpen en lachend met heel zijn
bekkeneel open zegt hij tot de Belgen
Wij zijn nu allen samen duitschers, laat
ons er eens samen op drinken.
't Geselschap gebaart van niet, buiten
daar een die... en aanveerde. Twee glazen
worden vol getapt. De duitscher wil tikken...
Maar zeg eens, vraagt de Belg, 't is toch wel
OMSTANDIG VERHAAL
Vervolg
<o»—
'1 ien dagen volgden waarop nicls beslissend
nerviel en toch viel alles voor. De dtiilschers
uiickcn hun aanval van zijde lot zijde,
hel zwakke punt zoekend. Zij wonnen hier,
verloren daar. inaar de front ij 11 bleef
zoo hij uitgestrekt geweest was alswanneer
(iencraal Douglas Haigh zijn leger aanbracht.
De cngclscben hielden aun en deden voort met
indringen.
Dan kwam de 31 October, een blijde
dag voir England. De aanvallen waren
immer voort geweldiger geworden. Over de
Wij zullen in eerstvolgende nummers de
omstandige verhalen geven van heel den winter-
strijd rond Yper en van het laatste vermaard ge
vecht van Sint Eloi bij Yper.
gaan de Russen stil vooruit. Het aanvallend
optreden der russen botste op lievige vijan
delijke tegenaanvallen, maar zij werden
afgeslagen.
De slag der Carpathen is ten gunste der
russen afgeloopen zij zijn meester van de
Ujok engte, den ingang van Hongarie. De
Oostenrijkers vielen in dichte rangen aan,
maar zij werden door de artillerie en het
hevig geweergeschut afgeslagen. Op ver
scheidene punten trokken zij achteruit,
krijgsgevangenen en machien geweeren
vielen in -de handen der russen.
Eenige gevechten grepen plaats rond Olty.
Op de kust, kwamen de Turken aanval
lend op maar zij werden door de russen tot
op den linker oever der Arkhave teruggesla
gen. Bij de Tehorolk engte werden zij naar
Artan toe achteruit geslagen.
Het stormweder dat in de Middelandsche
zee heerscht heelt de beschieting erg ver
traagd. Het werk der mijn opvisschende
booten werd hernomen. Naar men meldt
zouden verdragende kanonnen uit Constan-
tinopel naar Smyrna afgestuurd zijn. Het
staat vast dat de forten Dardanus en Kilid-
Bahr zouden vernield zijn. In den Admiraal
raad is besloten den weg voort te banen met
de hulp der nieuwe bijgekomen oorlogsche
pen. Ridil Bahr en Chanak werden bescho
ten rookwolken stegen in de nieuwere
werken van Rinn-Rale. De Russen van
hunnen kant brengen het hunne bij. Te
Constantinopel heerscht een hevige schrik.
Onze vliegers werpen bommen op de
hangaars der Zepelins te Irescate en te Ber-
chem en op de statie te Metz, ook te Gits op
het vliegplein. Zij lieten bommen vallen te
Hoboken op de onderzeëers en de dokken.
Een taube liet bommen vallen te Estaires
en doodde 3 kinders.
De duitsche sluipmoordenaars mieken
weer nieuwe slachtoffers onder meer de
engelsche stoombooten Delmira, Algula
Falaba. De Zweedsche booten Vira en
Jeanne. De Fransche boot Vosges.
Bevel is gegeven de duitsche boot Prin%-
Eitel-Frederich te doen zinken als hij ver
raderlijk uit de onzijdige haven wil ontsnap
pen, een Amerikaansch oorlogschip ligt op
reede.
Naar gemeld wordt zou een duitsche
onderzeëer door een stoomboot aangevaren
geweest zijn en gezonken.
Wat de FALABA betreft, deze is een passag'ers-
boot. Honderd en elf personen verdronken, meest
allen reizigers, waaronder~veel vrouwen en
kinders. Een Amerikaansche burger zou ook
onder de drenkelingen zijn. De opschudding
is groot in Engeland. Niet min in Amerika.
Duitschland zal zich nog meer vijanden op
den nek halen.
zeker dat wij nu allen duitschers zijn
Vast en zeker bevestigde het duitsche bier
vat... Wel, dan, ging de Belg voort, dan
mogen we spreken onder mekandèr als een
duitscher tegen een duitscher Jawohl
Jawohl als broeders ondereen lachte de
worstsmui Ier Als 't zoo is, loech ook de
Belg, als 't zoo is broêre zeg eens, wij
hebben daar een rammeling gekregen langs
den Yzer hé
Te Brussel op café... Maart 1915. Twee
vreemdelingen treden binnen. De garcon
komt bij. E)en der vreemdelingen comman
deert
Un ferre de pierre
Ces messieurs sont allemands
Jawoll, moi Prussien et mon ami
Autrichien.
Alsdan roept de garcon dat heel de
zaal lundert
Un bock pour le Pruissien et un autre
pour l'Autre. chien.
brjlisclie lijn hoorde men de duitschers zin
gen als om hunzelven op te winden... eene
duitsche manier 0111 moed le winnen. 'Opge
vangen vijandelijke maren en bevelen lieten
welen dat de keizer zelf den grooten aanval
bevolen had om den weg tc banen naar Ka
los en Parijs.
Vooraleer dc zon hoog gerezen was, dien
31 October-inongcn, daalde een engelsche lucht-
vlieger neder in zijn eigen lijnen niet een
beschoten machienylecr. Hij stapte uit bleek
en ontrust. Men meende dat oin 't schot was
in de vleer. 'I Is dat niet, zegde hij, maar
lom hetgeen ik gezien heb: drie duitsche korp
sen tegen ons eerstel... en zoo vertelde hij
zijn verhaal. Hij had langs wegen en straten
zwermen krijgers gezien. Nieuwe batterijen
die stand kozen, en ver in 'tland. langs de
wegen, de lange lijnen, als grijze serpenten
lijnen, van altijd nieuwe duitsche regimenten
die naar de slachting afkwamen. Hier staan
wo zoo dunzegde hij en zij zijn toch
zoo talrijk.»
Korts daarna kwam een haastig nieuws van
het front hij lui hoofdkwartier do duitsche
artillerie en een aanval in massa van duit
sche voetvolk had de eerste divisie van hel
Eerste korps doorbroken bij Yper. De divi
sie trok achteruit, de fransche hulp trok ach
teruit. «Me hcbl>on versterking noodig» zei
de mare. Ik kan u twee wachten van mijn
hcofdlegerstaf geven», antwoordde French. Het
eene ongeluk volgde het andere: de Royal
Scots fusilliers, te fang op een gevaarlijke
plaats gebleven, waren afgesneden. I)e duit-
Vat! een Engelsche medewerkt*.
Yper is a town which has a most eveWiul.
history. Eight hundred years ago, it was the
centre of the cloth-weaving industry with a
population of about 200.000. Wars caused
the inhabitants to emigrate and the cloth
trade declined. Its position in that uncertain
margin of territory which separates the Teu
tonic and the Latin races has caused "the
town to be the scene of violent battles and
bloody massacres. It has been devastated so
often that it would not be out of place to
compare Yper to that mythical bird, the
Phoenix, which rose each year out of its own
ashes. The difference, however, is that we
cannot predict the resurrection of Yper, and
we are therefore discussing something very
uncertain when we talk of the future ofjffie
place.
For the past five months, some of the most
strenuous fighting ever known to history nas
taken place here not now the struggles of
one race against an other, butthe tremendous
effort of civilisation to free itself fronyhe
yoke of militarism. And it is here, at Yper,
that one of the greatest efforts of the milita
rists has recently been made where another
may yet be made; or even where the tide may
start to turn against our aggressors. Who
can tell 1 This is why the future can only
be surmised.
When peace does come, Yper will be fa
mous, because of the war. When people-are
againd able to take their pleasure, visitors
will flock in their hundreds and thousands
to see so famous a spot For Yper has already
witnessed a prolonged and terrific struggle
a struggle which has, without doubt,
played a large part in settling the fate of
Europe a struggle which has been without
parallel as far as history can trace. Few of
the battles fought in olden times have neces
sitated endurance such as that shown by the
mm who took part in the Battle of Yper.
If the town is destined to be the sceijjpf
yet more immense efforts, that will only
serve to increase its coming renown. The
five months during which war has been at
the very gates of Yper, will be amply suffi
cient to bring the place out of comparative
obscurity to world-wide fame Many people
will wish to come here simply because of
this fame. They will come to Yper, because
it is Yper just to say I have beeft to
see where the greatest struggle in the grea
test war took place. This will probably be
the motive of a large number of Yper's future
visitors. Even though many would come for
other reasons yet the desire to see a place of
such renown would exist in nearly everybo
dy. Others will hurry over, as soon as pos
sible after Peace has been declared, to see
the remains of the beautiful monuments of
ancient times. Students of Art will come to
look upon these relics with feelings partly of
sorrow, partly of anger and not a few per
haps with a feeling of self reproach forinot
having taken the trouble to visit Yper much
earlier. Then we must not omit to mention
the great number of people who will come
to see the resting place of some beloved rela
tion or friend, fallen in the great fight. Many
brave men of many nations have been killed
at Yper.
We have next to take into consideration
the effect of such an unprecedented number
of visitors to Yper. There is almost certain
to be a very sudden increase in the retail
trade owing to the greater demand for com
modities due to visitors. Thus there would
be a great inducement for tradespeople to
return to the town. Also, besides former re
sidents, we should expect to see a number of
setters hadden nieuwe standplaats gevonden
voor hun kanonnen en beschoten Generaal
Douglas Haig's hoofdkwartier. Eene bom was
onlploft op hel huis. Haigh was juist bieten
op dien slond, maar schier al de stafofficie
ren van het Eerste korps lagen dood of
gekwetst Hel leger daar, was omzeggen^, zon
der hoofd en vocht gelijk enkelen naar eer
ste goede strijd-ingeving...
...French wipte in zijn auto en spoedde zich
lot de lijn den Eerste Divisie. Hij moest zoo
ver niet rijden als hij wel dacht. De lijn
was vier mijlen achteruit geweken. Door zijn
verrekijker kon hij de diehlgeslotenc vier
dubbele reken van duitsche voetvolk langs
alle kanten aan den aanval zien. Overal wa
ren de Engelschen, als helden, aan t strijden
maar zonder methode. Zij waren in strijd lol
den laatsten man, zelfs de reginientskoukon-
bcdit nden. De officiers van ruiterij en voet
volk vochten met hunne soldaten terwijl hun
ordonnancen dc geweren laadden bacillen
hen.
De krijgscorrespondent M Ir win vertelt
hoe alsdan Oppergeneraal French een deel
van de d orbro'-enEerste Divisie samen ver
gaardehet drtef naar de flank van den
duitschen aanval, de$en tegenhield en brak,
den verloren grond i* rug overwon en einde
lijk stand hield op de oorspronkelijke front
lijn
Zoo eindigt hij dan.
De engelschen hadden stand gehouden. Zij
enterprising people coming to the town as
souvenir-sellers, guides, etc. The first result
therefore of the influx of visitors will be the
increase of trade as the flow of sight-seers
and momento-hunters settles down to a more
regular flow we should expect to see the per
manent development of the .ormer manufac
tures of the place. Brickmaking, for exam
ple, would receive a strong impulse. Besides
development in industries, there would be
extension in railway and road traffic due to
the demand for material, to the larger
number of towns-people and visitors. When
business activity commences the prosperity
of the town would actually start, and the
repairing of those of the famous buildings,
which are not already beyond it, would be
carried into effect.
Taking into consideration the unique his
tory of the town, and the braveness of so
large a number of the inhabitants, who con
tinue to live in it despite shells which are so
often poured into the ruins, it does deserve
to become famous and prosperous.
So we may hope yet to see a beautiful
Yper rise from the ruins of the Yper that was.
WYECOTT.
ZONDAG 28 Maart was tveel kalmer dan
over acht dagen; aan 't kanon geschot rond
de slad zijn we gewoon; 'tafkomen van ee
nige shrapnels verwondert niemand meer. In
clen namiddag vloog een eluitsche vliegma
chien over stad en liet 'drie bommen vallen
twee al dc. Stcrre, eene rond dc tramstatie.
Geen ongelukken waren tc betreuren'.
MAANDAG morgen was teen ander spel.
Zoo al met eens kwamen uit de richting van
't N.-O. een tiental obussen al t kwartier
van Kaai en Watermolen. Ongelukkiglijk 1111
waren er verschiUige slachtoffers soldaten ge
kwetst en twee burgers doodgeslegcn.
In dc namiddag werd de Kruisstraat nog
hevig beschoten, insgelijks de Basculekant.
DINSDAG mogen we, gezien de tijdsom-
standiigheden oen kalmen dag noemen. De
gewone schuifelaars verontrusten maar de
laatst tcrugegkeerden die er niet mfeer aan
gewoon zijn.
WOENSDAG morgen begonnen de duit
schers wat vroeg en daar kwamen er weer
een tiental afgezoefd uit 'l X.-O. die barstten
weeral al de Kaai en Slachthuiskant. al de
Dixsmudes'.rant en Wandeling. De uitslag was
eenige militairen licht gekwetst... dat is eene
duitsche victorie! 'S Namiddags kwamen er
eenige zware marmieten afgezoefd ver al de
Kemmcl en Dickebuschkalsijden.
DONDERDAG. Wittendonderdag c-
ven als Dinsdag, kalmen dag. I)c Burger
bevolking maakt gebruik van de kalmte en
't schoon lenteweer om de kerken en kapcl-sp
Ien le bezoeken waar het Allerh. Sacrament
ter aanbidding is uitgesteld.
VRIJDAG Goeden Vrijdag, 's Morgens
geweldig geschot en shrapnels, uren lang. al
verschiUige kanten van stad... Op de Welda-.
digheidsschool werden er een vijftigtal obus
sen en shrapnels geschoten, waardoor drie
burgers en.drie soldaten gekwetst werden.
Karei.
Nous lisons dans le Courrier de l'Armee
Dans quelle suprème desolation avons nous
Irouvé M. Colaert, dépuIé el bourgmestre de
la vjlle d'Ypres, dès que les barbares eu-
liadden overwonnen in dit langdurig geveeld
dat mocsl beslissen over gevolg van dezen
oorlog. De prijs van de overwinning was
niet min dan dezen van andere vermaarde
zegepralen. Zulk regiment Irok ten strijde mei
1100 mannen, en 't kwam uit hel vuur slechts
met 73. Duizende en duizende vielen vóo'r
Yper op dien dag. Een ander regiment telde
1350 strijders, min dan 350 bleven over. als
de slag van Yper gewonnen was. Meest allen
vielen in den strijd van 31 October.
In oude oorlogen duurde het gevecht een
dag of twee; de zegepraal werd soms be
haald op een uur tijd, en alles was gedaan
buiten de achtervolging van den overwonnen
vijand: de mare-dragcr reed voorop naar de
hoofdstad, daar was beiaardspel en feesl-vcr-
fichting. Tn dezen nicuwen-oorlog, niet een
man, zelfs niet de bevelhebebr. kun het be
slissend oogenblik weten; dc dag der echte
zegepraal verloopt tusschen vele dagen waar
op do strijd altijd voortduurt; aan geen en
kel van (leze moderne gevechten is er tot
nu loc een einde.
De 31 October was wel het beslissend tijd
stip van den strijd vóór Ypermaar wie
wist het dan? De aanvallen, de tegenaanval
len, het inbeuken, alles ging maar voort.
Eransche troepen kwamen aan in groote machl
0111 de lijn te versterken en pal te zetten.
Dil niettegenstaande hadden de duitschers
nog een grooten aanval op hun programma
staan.
Yper is dc oude historische hoofdstad van
het vlaamsche weslland; en dc engelsche toe-
cnvoyé leurs premiers obus sur ces infor-
tunées Halles, dont la refection venait d'etre
tenninóe il n'y a pas deux ans.
M. Colaerl avait consacré vingt-cinq ans
de sa vie administrative pour mener 5 bicn
ee tfaVail magnifiqiie Le.s plans avaient été
retrouves; lont au moins en germe et dans
leurs porties cssentielles; quant a-ux détails
de ce monument antt de fois séculaire, ils
étaient exqufeement et fidèelment reproduits
- grace A la savante technique des architcctes
et a leiirs connaissances de l'époque qui
avail créé ce chef-d'oeuvre, gloire de nos
vieux communiers flamands.
Mais les bombes et les obus teutons ont
beau pleiivoir sur la gracieuss cilé de l'oucst
ils ont beau pulveriser tout ee qui reste de
ces edifices déja si meurlris: ee qui est cer
tain, e est que les Halles d'Ypres renaitrant
ehaque habitant dul-il. com me il est arrivé
parfois au moyen-Age, apporter son effort
iindividuel et son obole dans ce but.
G'e.sf M. Colaert lui-même qui nous I n
affirmé
Et si je ne suis plus IA pour tenir pa
role mes successours ont pris l'engagement
de 11e pas laisser protester ma signature.„5
DINSDAG I December. Sneeuw en vorst
zijn verdwenen, modder en vuilnis zijn over
gebleven, 't is 't Winterseizoen.
Er werd nog al wat met shrapnels gescho
ten, meest langs de Kruisstraat: een man merd
erdoor gedood. De obussen vielen verder te
lande vandaag.
WOENSDAG 2 We beleefden heden den
kalmsten dag van gansch t bombardement
er was geen schot te hooren, noch van de
duitschers noch van de hondgenooten.
DONDERDAG 3 Een dag builen alle
andere: wij hebben mis gehoord! Ja, door
het gelukkig toeval dat er in onze buurt
aalmoezeniers gehuisvest zijn, hebben we 1111
atle dagen verscheidene missen.
De Kerk: een klein, witgekalk kamertje;
het Altaar: een plat, laag kastje met een
kruisbeeld en twee wassen kaarsen, dat is
alles. Daaraan staat dc priester; mAAr onder
kasuifel en wit-kanten roket ontwaart men
blinkende koperen knopen en de vuurroode
slof der fransche soldatenbroek en aan de
bemodderde schoenen glinsteren een paar blin
kende sporen, 't Is de priester soldaat. Allen
officieren, soldaten en. burgers die 'tH. Mis
offer zijn komen bijwonen zilten ingetogen.
Onder die stilte hoort men enkel aan den
ecnen kant bet lispelen van den priester,
verder aan den anderen kant, den knal der
geweren, dc grollende losbarsting der kanon
nen en 't ronken hunner kogels door dc
plicht.
Hoe goed doet het aan 'thart zoo, na er
drie weken van beroofd tc zijn geweest, we
der dien troOjit te mogen smaken cn den
Almachtige vafl naderbij te mogen smeken
om den Vrede en de Overwinning!...
In den namiddag vielen er weer ontzaglijke
obussen langs de Kruisstraat, doch meestal
vielen zij in 't land, zonder verder schade
te berokkenen. Maar angstig vragen de men-
schen zich af: «En morgen?»
VRIJDAG 4. Die morgen is gekomen
en met reden mochten wij ervoor beangstigd
zijn.
Den heelen morgen kwam de eene bom na
de andere af; er werd veel gescholen op de
Kruisstraat en langs den kant der Gasfa
briek. Voor 't venster staan wij die verwoes
ting te bekijken met een tiental personen.
Zoodra er een obus afkomt roept iedereen
«Nog een!» Inderdaad, men hoort het knette-
sehouwers merkten een slaande feit aan bc-
trefefnde de krijgsverrichtingen rond de stad.
Hoe hevig het duitsche bombardement der
stad ook was, de oude vermaarde Laken
halle, het schoonste praalgebouw van dit
soort in Vlaanderen, bleef ongedeerd, onbe
schoten.
Ja, het bleef gespaard en thans weten we
dat het met een gansch bijzonder doel (00
geschiedde.Keiler Willem in persoon volgde
fijn leger op met een eigen legermacht voot
een bijzonder aanval diej eindelijk en voor
goed de lijn der Hondgenooten breken \ou
te Yper. Daarmee wilde hij Vlaanderen
\ui<-ieren van de legers der Hondgenooten
en dan volgens eene wij\e hem eigen
was hij van \in de annexatie van België uit
te roepen tn de Ypersche Lakenhalle.
Zulks moest geschieden volgens het kei
zerlijk plan, op 15 november 1915; het mis
lukte! Op 22 november echter begon het
bombardement der stad nog heriger dan te
voren, alsdan ook vielen de verschrikkelijke
bommen der verwoede duitschers op de Hal
len en op Si-Maartenskerk ernovens- waar
Willem wellicht in zijne verwaandheid den tc
Deum zou doen zingen hebben Onze twee
prachtige praalgebouwen werden tol een puin
hoop beschoten en afgebrand.
Dit was wel het teeken der duitsche wraak
0111 hunne nederlaag, omdat ze voelden dat
Yper en. meteen de zegepraal hun voor goed
ontsnapte. N. D. R.
rend gebrom, dan Boem - en elkeen w ijst m
.den vinger xlaar! daar! cn meteen zien *i
de groote rookkwolk met splinters cn stukker
de lucht in vliegen. Dat duurt zo.) een ji.i.e
uren en alle 1 of 5 minuten valt er
elms. Een daarvan is op de Blei-brij in
vallen waar 'I vol soldaten lag: 11 man -
den gedood en een twintigtal gekwetst
ZONDAG 6. Gisteren bleef alles blm
en vandaag is t alsof wij gewone tijden h
leven: een Zondag met verscheidene mis cm
en geen duitsche bommen. Wat konden rij
beter wensehen.
Nochtans waren er onliti spellende t eken,
in de lucht: 1 of 5 duitsche vliegmachien.-n
Als we die gewaar worden, is 't gewoonlijk
slecht teeken, want daarop volgen mei-ril
obussen.
MAANDAG 7 Had ik het niet gezegd'
Verleden nacht werd de stad fel gelwmhr-
det-rder werden weer verschillende burgm
gers gedood en andere gekwelsf.
DONDERDAG 10. Wij hebben weer
eenige dagen kalmlc beleefd. Vandaag
't nogmaals dc- beurt aan dc shrapnels; zij
werden zoo wat naar a!le richtingen gestuurd
Een ervan is gevallen op de Kruisstraat in
De Eaubourg» doch zonder menschen k
kwetsen.
VRIJDAG 11. Van in den vroegen morgen
reeds lieten de shrapnels hun scherp ge
fluit hooren. Zij ontploften meest hoog in
de lucht boven de weiden langs de Kruis
straat. Sedert de stad zoo .hevig niet imv
gebombardeerd wordt, hebben tde duitschers
nu meest gemunt op dit gehucht van Yper.
alhoewel hel reeds goed zijn deel gekiegn
heeft.
ZATERDAG 12. Ten dag die zeer blm
voorbijgegaan is. Men zou het op dc men
schen. hun gezicht kunnen lezen dat zij wat
herleefden. Nochtans kreeg de stad rond i
1/2 u. in den avond een zestal obussen.
ZONDAG 13. Nog een sÜHe dag. Mij
hooren enkel 't geschot der hondgenooten en
zien 's avonds op de veehtlijn talrijke vuur
pijlen de lucht ingaan.
Wij hebben door 't vertrekken der pries
ters-soldaten geen mis kunnen hooren.
MAANDAG 14. Dezen morgen, rond
u. begon er een kanongebulder ongehoord!
't Was nog donker, en over gansch den oos-
telijken gezichteinder was 't een vlam van
al de kanonnen die afvuurden. Dat duurde
zonder ophouden tot 9 u. Tot 1 u. namid
dag werd alles weer kalm, dan begonnen it
duitschers langs hier te schieten. Een twaall-
tal obussen vlogen in de richting van tfe-
sticht van tH. Hert, doch kwamen inde
weiden neer zonder het te treffen. Rond I
u. herbegon 'tkanongeschot der bondgfnoo-
ten met neiuw geweld.
DINSDAG 15. •»- Gisteren avond rond 9
u. werden er drie obussen op de slad g-
schoten. Rond 11 u. in den nacht weer en
rond 4 u. in don morgen nogmaals. Zoo
koelt de vijand zijn wraak.
LODEWIJK I REND
(Wordt voortgezet.)
NOTA. In «'Uit mijn dagboek op datum
Nov. staat er dat wij geen mis hadden kunnen
hooren en dat de kerken gesloten waren. Ken
lezer drukt daarover zijne verwondering uit er,
zegt dat er mis gelezen werd in 't Klooster van
St Jozef, de Kaltvaartjenz. Dat is wel aan te ne
men, er werd ook mis gedaan in|'t gesticht van
't H. Hert. Maar mijne parochiekerk zoo de
drie andere was gesloten en niemand van
onzen wijk buiten degenen die niet ver van
voornoemde plaatsen 'Nvoondenlf natuurlijk -
hadde er durven heengaan. Doch ik heb het
reeds gezegd ik neem enkel NOTA's over ui;
MIJN dagboek waarin ik 's avonds aanteekendc
hoe de dag vergaan was. Het is dus geene no
menclatuur van elke beschoten plaats, noch ten
stip aangeteekend register van elk bepaald feit
Zijn er dan nog menschen die zulks niet ver
staan
De keizer was gekomen mei zijn eigen
Prussische lijfwacht; die Wacht die Ij ne
vember een ander verschrikkelijken aanval
met volle massa beproefde. Het was niet mis
heviger dan op 31 October; maar de engel
schen versterkt door de franschen weervon
den gemakkelijker. Opnieuw rukten de dicht-
geslotene legerbenden tegen malkander op
opnieuw streden en schooien, tot de enge'schf
officieren zelf, totdat hun geweren te heet
werden om in de hand te houden. Als <i
nacht viel de macht van Jen duitschen aan
val was gebroken, liet meeste deel van de
Prussische Wacht lag gesneuveld in een woud...
op sommige plaatsen in rangen van acht
lijken hoog. Dc tweede zegepraal was be
haald.
Nog een veertiendagen strijd en de lijn-
opening van La Bassóe tot de zee was cp
alle punten gesloten zoowel als heel de front
lijn van lm Bassée tot Zwilserland.'
Het had aan Engeland 50.000 man gekost
van de 120.000 waarover het dan en daar
beschikte. Een verlies giooter dan gelijk \uK
ander 111 gelijk welken vorigen ooil geken
de» oorlog. Het had gekost aan Fransche"
en Belgen samen 70.000 man. Hel koslte a."1
Duitschland hoogst waarschijnlijk 375.001 m1"
Dat maakt samen een half milU-oen!
En roept M. Irwin er bij: De Amerika-11
sche Burgeroorlog stond gekend als den ,r"
schrikkelijksten in de moderne tijden. In h-'1
lang gevecht van Yper verloos Europa zca-
veel mannen als het Noorden der Verevnk -
Staten verloos in hefet den Burgeroorlog
