DEN ln MEI
Londens' Burgemeester t'Yper.
Buitenland.
50? Jaar.
- Nummer 17.
30 Centiemen.
Zaterdag 28 April 1928.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Vergoeding der Werkongevallen
en de Christen Syndikaten
RERUjVl-NOVflRÜjVI
1891 1928
Christen Arbeidersvolk!
Grootsche Boerenbondbetooging.
De Katholieke Actie
in-'t Vlaamsche Land.
tl 0II»
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Hunne plakkaten hangen uit aan de
hoeken van de straten en ik weet niet hoe,
maar eert gevoel van angst en treurnis
overvalt mij als ik die plakbrieven aan
schouw. Wat bevatten ze V Opruiing, op
hitsing tot klassenstrijd, tot bloed, tot
revolutie. Waarom de werklieden daarop
voorgesteld alseen leger inslagorde, doelt
dat niet op vechten Waarom die rede
van dien zoogezeiden rededaar is 't niet
wederom om het volk aan te zetten tot
strijd. Strijd altijd maar strijd en oneenig-
heid. Dat is het troebel water en daarin
zoeken de leiders naar de vette visschen.
En welke strijd wordt hier gemeend
De strijd van wanordelijkheid tegen de
bestaande orde. De burgeroorlog nog veel
schrikkelijker dan de buitenoorlog die we
doorgemaakt hebben. De strijd van de
losbandigheid tegen de eerbaarheid, strijd
van den geest van opstand tegen den
familiegeest, strijd van onderdanen tegen
het gezag, strijd eindelijk en meest van al,
van ongeloof tegen christenheid enkatho-
licisme. We moeten ons daar geen valsche
voorstelling over maken op den dag dat
de vierders van den le Mei het bewind in
handen krijgen gaat het hier al zoo slecht
als in Mexico. Al die zoogenaamde beza
digde socios die nu aan 't schoteltje zit
ten, ministers en anderen, worden dan
even zoovele bloeddorstige vervolgers.
Men moet ons niet komen voorliegen dat
de tijden nu veranderd zijn, de menschen
beschaafder en de zeden zachter. Neen
nu niet meer dan ooit staat uw hoofd
zeker op uwe schouders wanneer ge ge-
loovig zijt. Nu, zoowel als ooit zijn de
vijanden van God en godsdienst bekwaam
tot dezelfde gruweldaden, dezelfde wreed
heden als deze waar de Roomsche keizers
hunnen toevlucht toe namen. Morgen
kunnen wij weer dezelfde folteringen on
dergaan als de martelaren der eerste
Kerk.
Neen, de le Mei is geen feest, geen dag
met vreedzame beteekenis. Die plakkaten
zouden dienen rood geweest te zijn, bloed
rood, want die dag is gemeend als een
dag van bloed. Zij zijn niet gericht tot de
burgers, neen. de burger is de vijand om
dat de burger die deugden heeft bewaard
die het socialisme uitroeien wil De burger
bemint zijn godsdienst, en het socialisme
is goddeloos, het socialisme is het nieuw
heidendom de burger bemint de bestaan
de orde en het wettelijk gezag en de
socios willen dat alles omver om een of
ander van hunne kopstukken te plaatsen
aan het hoofd van eene kreupele repu
bliek de burger bemint zijn eigendom
dien hij met zijn zorgen, zijn arbeid en zijn
gesparigheid heeft bijeengebracht het
socialisme wilt dat verbrokkeld en ver
deeld zien de burger bemint zijne familie
en de socios stellen in de plaats de vrije
liefde en de staat als opvoeder van de
kinderen, zoo weinig mogelijk, in ge
mengde scholen.
Dit zijn alle deugden die geworteld zijn
in en gesteund gaan op den godsdienst.
Daarom verfoeit het socialisme noodzake
lijk den godsdienst, en bedrijft aldus de
grootste fout vantaktiek die het bedrijven
kan. Waren de socios tegen den gods
dienst niet ze zouden de geheele wereld
achter hen slepen, maar dan zouden ze
opgehouden hebben socialisten te zijn.
En met welk recht spreekt dat goedje
altijd van werkliedenpartij, als waren zij
dat Met welk recht richten zij zich altijd
tot de werkers als hadden zij de monopo
lie van de verdediging der werkersbelan-
gen Maar dat is bluff. Zij weten heel
goed dat een groot deel van de werklieden
hen ontsnapt en spijts alle revolutie-taal
en opruiing, christen geloovig en orde-
minnend blijft. Zij weten 't en ze knerse-
tanden erbij hoe de katholieke Kerk even
zeer, maar anders als zij, de belangen van
de werklieden voorstaat Zij weten het
heel goed hoe de eerste die het werk ge
heiligd heeft de Christus is, het hoofd en
de stichter van die katholieke kerk die zij
bevechten en ten onderen willen brengen.
Zij weten 't en ze moeten het bekennen
dat het socialisme achteruitboert ten
voordeele van het christen syndicalisme.
Zij moeten bekennen dat hunne macht aan
't zinken is tegenover de oude katholieke
geloofsgezindheid. Want het is hier weer
de aloude, de eeuwenoude strijd van
't ongeloof tegen het geloof, heidendom
tegen christendom en eens te meer zal
de socialistische dwaling bewijzen door
haren ondergang de waarheid van Chris
tus' woorden over zijne bruid dat de
poorten der hel zelf tegen haar niets zullen
vermogen.
Hoeveel wereldsche machten, partijen,
dwalingen hebben 't nu al beproefd om de
rots van Petrus een schudding te geven
en ze hebben er de armen aan lam ge
wrongen en de vingeren gekraakt. De
eerste die't aangingen waren de Roomsche
proconsuls en procurators en keizers en
wat is er van hen overgebleven terwijl de
katholieke Kerk leeft en bloeit in alle
landen en onder alle natiën der wereld.
De laatsten die 't beproefden waren de
sectarissen, de liberalen, de uitgroeisels
van de fransche revolutie. En wat is er
nog van de liberale fractie, 't wordt avond
in de blauwe partij, en na den avond
komt de nacht.
Men moet geen profeet zijn, maaralleen
geloovig christen en steunend op de woor
den van Jesus-Christus om de toekomst
in te zien en het lot te voorspellen van de
partij van den le Mei Wat gebeurt er
met eene zeebaar die aandruischt tegen
eene rots. Zij wordt door haar eigen on
stuimigheid schuimend afgeslagen en
krachteloos en machteloos zakt ze weer
weg van waar ze gekomen is.
O, ze kunnen wel een tijd machtig zijn
en bulderen wij kunnen wel een oogen-
blik, ja een tijdlang te lijdenhebben onder
hunne overmacht, zelfs onze vrijheid en
ons leven erbij inschieten, maar naar den
dieperik moet het socialisme zooals al
zijne voorgangers, zooals het filosofisme
dat er de voorgangster van is en sedert
lang begraven ligt in de koele meren des
doods.
leMei Viert hem maar terwijl gij 't nog
schoon hebt. En hetgeen bij geen socio-
feest mag ontbreken een luisterlijk bal
moet het feest besluiten. De liederlijkheid
mag niet uitgesloten blijven,het volk moet
bedorven het loopt zich te gemakkelij
ker werpen in de armen van de sociale,
naarmate het rotter is.
Maar, schouwt in 't westen, socios
daar rijst uw doemnisop. Een kleine wolk
is 't nog, maar zoo zwart veel zwarter
dan gij zelf eens waart bij uw opgaan. Dat
is het voorteeken van den nieuwen storm.
Schip van Petrus maakt u gereed maar
ook gij vierders van den le Mei maakt u
gereed. Want het nieuw gev aar bedreigt
ook u. Het communisme, u-w eigen gees
teskind is daar om u uit de baan te slaan,
om uwe plaats over den aardbol in te
nemen en als de hemel eenszal donker zijn
met dien storm zullen de mannen van nu
lang opgehouden hebben den le Mei te
vieren.
De heer Heyman, Minister van Arbeid,
heeft eene afvaardiging der Christen Svn-
dikaten ontvangen, bestaande uit de Hee-
ren R. De Bruyne, Voorzitter Pauwels,
Algemeen Sekretaris van het Bondgenoot
nootschap Danche, Bestendig Sekretarts
van de Centrale der Textiele Nijverheid
te Gent en E. H. Cardolle Bestuurder
der Sociale Werken van het Arrondisse
ment Luik.
Zij heeft aan den heer Heyman hare
zienswijze uitgedrukt over haar wetsont
werp aangaande de vergoeding der Werk
ongevallen.
(lp 17« Mei, zijnde O. H. Hemelvaart-
dag, herdenkt het geloovig arbeidersvolk
de 117° verjaring der verschijning van den
Pauzelijke 'Wereldbrief Rerum-Novarum.
Dit jaar zal die herdenking grootscher
geestdriftiger gevierd worden dan ooit
te voren.
Immers de Christene Arbeidersorgani
saties, uit de leering van Rerum-Nova
rum ontsprotenverkeeren in een tijdperk
van ongeëvenaarden bloei en vooruitgang.
De Christene vakbeweging groeit
steeds in macht en aanzien Met duizen
den komen in de onderscheiden christene
vakcentralen nieuwe leden bij.
De landsbond der Christene Mutuali
teiten zal binnen kort zijn 800.(00e lid
inschrijven.
De Christene Coöperatieven en het
Volksspaarwezen ontwikkelen zich op
schitterende wijze in alle deelen van het
land.
Onze werken van Volksontwikkeling en
Volksveredeling houden gelijken tred met
de economische instelliugen.
Werkers verbonden, Vrouwengilden,
Jeugdorganisatie worden opgericht in
alle steden en dorpen.
In al de rangen van ons grootsch chris
telijk organisatiewerk heerschen de voor-
beeldigste eendracht en geestdrift, het
volk ten bate.
Arbeiders kijkt rond en ziet.
In al de moderne nijverheidslanden ont
wikkelt zich de maatschappelijke., bewe
ging in de richting door Rerum-Novarum
aangewezen. Wetgeving, organisatie en
ontwikkeling zijn de grondvesten waarop
w ij de Volkswelvaart blijven bouwen.
Buiten Rerum-Novarum geen maat-
schappelijken vrede, geen vooruitgang,
geen ware beschaving, geen vreugde en
welstand in de familieën, geen rechtvaar
digheid, geen voortdurende vrede tus-
schen de menschen en de volkeren!
De socialistische leerstellingen brokke
len af en worden door de leiders zelf ver
loochend. Overal wint het communisme
in, zijn de uitsluitingen dagelijkschen
kost.
Onze weg is de goede.
Grootsch en machtig-schoon moeten
onze Rerum-Novarum betoogingen zijn
dit jaar.
Ze moeten getuigenis afleggen van onze
groeikracht, van onz.n onverzettelijken
wil om het volk hooger op te voeren en
een betere wereld te maken.
Neemt plaats in onze rangen, mannen,
vrouwen en jeugd en stapt met fierheid
op in den Rerum-Novarum stoet.
Steunt door trouw lidmaatschap ons
Christelijk werk tot ontvoogding en
volkswelvaart.
Heil de Christelijke Wereldorde!
Heil Rerum-Novarum.
Een Machtsdemonstratie te Leuven.
Reeds werd in de pers gewag gemaakt
van de betooging, op touw gezet tegen
Tweeden Sinxendag om het jubileum te
vieren van Mgr Luytgaerens, sinds vijf-
en-twintig jaar algemeen secretaris van
den Boerenbond.
Aanvankelijk werd het feest naar een
bescheiden plan opgevat de leden van
den Boerenbond echter houden er aan bij
iedere gelegenheid uiting te geven aan
hun geest van saamhoorigheid en aan de
gevoelens die zij jegens hun groote inrich
ting koesteren. En als alle teekenen niet
bedriegen, zal de betooging van 28 Mei
onvoorziene verhoudingen aannemen.
Boven de 20.000 leden en een honderd
tal muziekmaatschappijen lieten zich reeds
inschrijven om aan den optocht deel te
nemen en het is nog lang geen Sinxen
Het algemeen programma is in zijn
groote lijnen dit der feestelijkheden van
1920, toen het 85-jarig jubelfeest van den
Boerenbond werd gevierdPontificale
mis, optocht, algemeene vergadering.
In 192G liepen de 50.000 man, die aan
den optocht door de straten van Leuven
hadden deel genomen, voor de algemeene
vergadering samen op de Volksplaats en
in de aanbelendende straten Dit jaar weer
zal een der grootste openbare plaatsen
moeten uitgekozen worden om al het volk
te kunnen bevatten ook de luidsprekers
zullen weer hun dienst moeten doen.
Men kondigt aan dat het verslag der
stichtingszitting van de J. V. K. A. bin
nen 't kort zal uitgegeven worden. Het
zal de redevoering bevatten van Zijne
Eminentie de Kardinaal Van Roey, die
van E. H. Cruysberghs, alsook den volle-
digen tekst der standregels van de nieuwe
vereeniging.
Vooraleer dit vlugschrift te koop te stel
len, wacht men tot dat de bisschoppen den
gezamentlijken brief over de Katholieke
Actie uitgegeven hebben. Die kennisma
king zal onlangs geschieden.
DENEMARKEN
Koning Albert en Koningin Elisabeth,
vergezeld van den Graaf van Vlaanderen
en Princes Marie-José en ook van M. P.
Hymans, minister van buitenlandsche za
ken, hebben aan het Hof van Denemarken
een officieel bezoek afgelegd. Zij wierden
er hertelijk ontvangen door de Koninklijke
Familie en ook door de gansche bevol
king, die zijne vurige gevoelens van
vriendschap en bewondering voor Belgie
en zijne Vorsten uitdrukte. Gedurende
hun verblijf deed Koning Albert eene
vliegrit boven Kopenhagen en de omstre
ken, terwijl Koningin Elisabeth een groot
Hospitaal bezocht.
Niettegenstaande de welbekende een
voudigheid van het Hof, was Kopenhagen
de vergaderplaats der Koningen, ten tijde
van Christiaan IX bijgenaamd de vader
van Europa daar vier van zijne zes kin
deren een troon in Europa beklommen.
Zijn oudste zoon F'rederic, na de dood
van zijn vader, wierd Koning van Dene
marken. De tweede, Georges, bekleedde
den troon van Griekenland. Alexandra,
zijne oudste dochter, trouwde met den
Prins van Wales, later Edouard VII, Ko
ning van Engeland. De jongste, Dag-
mar, was de echtgenoote van Keizer
Alexander III van Rusland, en de moeder
van den ongelukkigen Nicolas II, gedu
rende de omwenteling vermoord met
vrouw en kinderen.
MEXICO.
Zou de tijd van zwijgen voorbij zijn, in
de Pers, die niet Katholiek is, aangaande
de treurige toestand in Mexico. Het En-
gelsch dagblad Daily Express heeft
een zijner medewerkers als onderzoeker
naar Mexico gestuurd om over de hande
ling van President Calles de waarheid
buiten de katholieke gemeenzaamheid
kenbaar te maken.
Deze dagbladschrijver, die noch katho
liek noch clerikaal is, verklaart dat al wat
men tegen priesters en bisschoppen beves
tigd heeft aangaande oproer, gansch onge
grond is.
De Mexicaansche bevolking is diep
verbonden met uiterlijke godsdiensttge
oefeningen. President Calles verklaart
zich openlijk de vijand van Christus en tot
het uitroeien van den Godsdienst zijn er
voor hem geene ongeldige middelen.
De toestand zegt de Engelsche onder
zoeker is onuithoudbaar, de vervolging is
erg, en meer dan 6oo priesters en geloo-
vigen zijn vermoord geweest na bloed
dorstige foltering.
BULGARIE.
Schrikkelijke aardbevingen zijn over
eenige dagen in Bulgarie gebeurd. In
Sofia," de hoofdstad, waren er enkel ge
ringe bevingen gevoeld, maar dieper in
het land en bijzonderlijk te Philipopoli,
de 2e stad, die 63.ooo inwoners telt, ging
het veel erger. Daar is de verwoesting
buitengemeen. Boven de 8ooo woonsten
zijn beschadigd, ten geheele of ten deele
onbewoonbaar. Niettegenstaande de te
genwoordige koude zi jn er een groot getal
menschen gedwongen in open lucht te
slapen. Aangaande de sterfgevallen zijn
tot nu toe nog geene vaste inlichtingen.
FRANKRIJK.
Zondag laatst in geheel Frankrijk was
er kiezing voor de Wetgevende Kamers.
Voor 612 zetels waren meer dan 3ooo
kandidaten. 175 zijn gekozen en er zijn
427 zetels in balloteering. Volgens de eer
ste uitslagen van de kiezing schijnt het
ten voordeele van de nationalisten, 't is te
zeggen van de aanhangers van Minister
Poincaré te willen draaien.
Nochtans, aangezien het groot getal
balloteeringen, is het onmogelijk de ein-
delijke toestand -met zekerheid te voor
zeggen. Zullen de radicalen voor de socia
listen en de communisten stemmen of
niet. Dat is de knap. VERREKIJKER.
Wie hadde voor den oorlog ooit durven
denken dat de Burgemeester van I.onden
met zijne vrouw, zijnen zoon, sheriffs en
andere hooggeplaatste damen en heeren
Yper met een bezoek zou vereerd hebben
Dat is Zondag 22 April 1928 gebeurd
en voorspelt met Gods hulp een betere
toekomst. Van zoo M. de burgemeester
Sobry vernam dat de Lord Mayor van
Londen naar Brussel, Antwerpen, Gent
en Bergen kwam vroeg hij eerbiediglijk
dat het hem ook zou believen Yper met
een bezoek te vereeren, en 't gelukte,
Londens Burgemeester kwam met een
gevolg van 17 personen in officieele feest-
kleedij. Hij wierd ontvangen en verwel
komd in de statie ten 10.57 uur door den
Gemeenteraad onder het spelen der En
gelsche en Belgische nationale liederen,
en werd naar het stadhuis geleid, stoets
gewijze, onder het begeleide van het
Pompierskorps en Ypriana's harmonie.
Het achtjarig jufvrouwtje Angloo, had
eene wit-roode bloemengarve aangeboden
aan de edele Lady M ayoresse die er preusch
mee den weg naar het stadhuis aflegde
onder de oogen der toegestroomde Yper-
lingen.
Op het Stadhuis, waar kolonel Good-
land, Major Ingsen en Kapitein Penott
hunne doorluchtige landgenooten af
wachtten en groetten, sprak de burge
meester Sobry in dezer voege.
Hoogachtbare Lady MayoressLord
Mayor, Ladies, Sheriffs en Gentle
men.
In den naam van den Gemeenteraad, groet
U de Burgemeester van Yper met den diep-
sten eerbied, en bedankt U hartelijk voor uw
zeer vereerend bezoek.
Kwaamt gij naar Y per, het was niet, meen
ik, omdat vroeger,drie eeuwenlang, deze,dan
veel meer bevolkte stad in hare merkweerdi-
ge lakenhalle.zeer schoon laken uit zeer goede
Engelsche schaapswol vervaardigde, maar,
omdat Yper, van 1914 tot 1918, de plaats was.
waar al de legerkorpsen van gansch het Brit-
sche Keizerrijk heen spoedden en samen
stroomden; het voorplein waar Groot Brit-
tanje zijn bestaan verdedigde en Belgie redde,
het front waar Duitschland moest staan en
stoppen voor de Britsche sterkte, als een
woelige zee voor een onwankelbare rots; het
slagveld, waar Britsche helden vier jaren
streden voor Vorst en Vaderland en voor
vrede in Europa; de gewijde grond die 't
bloed dronk en de lijken begroef van twee
honderd duizend uwer moedige verdedigers;
de gemartelde stad. die verbrijzeld en ver
brand wierd om haren weerstand door een
wroudgeworden vijand, en die leed en stierf
voor allen, evenals eens onze Zaligmaker
Jezus Christus voor geheel het menschdom;
het eerbied weerdig kerkhof, waar talrijke
weezen en weduwen, vaders en moeders,
broeders en zusters jaarlijks toestroomen, en
met bede en bloemen hunne dierbare gesneu-
