t
Jeugdver bond voor katholieke Actie
Allen naar Antwerpen op 26 Augustus
Betoogmg te
HONGARIË
Al liep de Leugen
Ghtsi en ziine lentosnsiefiino
TER NAVOLGING
50 Jaar. - Nummer 34.
30 Centiemen.
Zaterdag 25 Oogst 1928.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Ben verkooper aan voordeelige
voorwaarden van titels, kapitaal,
aaodeelen der Samenwerkende
Maatschappij "Confiserie desFlan*
dres et Chocolats Chimère
Schrijven op bureel dezer onder
G. C. D. V.
BERICHT.
£jd (Jpcvscljc (Kill
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 5 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
ro5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Op den vooravond van den triomf
dag van Antwerpen morgen 26
Augustus rakelen wij nog eens
enkele gedachten op die vroeger in
schriften en bladen reeds werden mee
gedeeld, als laatste spoorslag voor die
openbare belijdenis van ons geloof.
Gaat... onderwijst... alle volkeren...
sprak de Meester tot zijne apostelen
en op Zijn woord gingen zij... zonder
verlegenheid... zonder weerhouden...
zonder de minste opspraak... en toen
zij den marteldood gestorven waren,
stonden er honderde siscipelen op om
hun werk voort te zetten... En sinds
negentien eeuwen vertrouwt Christus
immer zijn werk, zijne kerk toe aan
de handen van de menschen... De
menschen moeten God helpen... zoo
il het God, en die hulp, dit werk, moet
geregeld worden door den eenigen
werkverdeelerGods stadhouder op
aarde... de Paus van Rome.
Christene jongelingen, Paus Pi
us XI heeft aan u gedacht.
Hij heeft u noodig, Hij heeft werk
voor u, staat gij gereed en bereid om
aan zijnen oproep te beantwoorden?
Of zult gij met nen spotlach op de
lippen en met minachting spreken van
die Katholieke actie... van dat werk...,
u door de kerk toevertrouwd
De Paus heeft het gevaar van zijnen
tijd ingezien... de zieldoodende onver
schilligheid der XX eeuw,de ondermij
ning van alle gezag. De Priesters
hoe werkzaam zij ook zijn kunnen
het niet meer alleen gedaan krijgen
om den vijand af te weeren... Volk,
jeugdig en strijdend volk, moet er
overal gevonden worden om overal
door eigen leven en daad, op straat óf
te lande, op werkwinkel of binnen den
huize, op trein of tram, om overal die
onverschilligheid wakker te schudden
en opnieuw ware christen zieleleven
aan onze dorre maatschappij in te
spuiten.
Dat noemt de Paus het leekenapos-
tolaat. Hij wil dat menschen uit de
wereld, apostels worden, dat zij aan
de zijde komen te staan van den pries
ter om hem te helpen daar waar hij
er toe onmachtig is, weerom goe
christene menschen te maken, ware
Katholieken van de groote Kerk
Christi... En dat noemt de Paus:
Katholieke actie
Dat leekenapostollat wil Pius XI
aan u toevertrouwen, jongelingen uit
alle standen van de maatschappij... en
als de Paus u roept, zoudt gij durven
neen antwoorden zoudt ge dur
ven om wille van gelijk welke zoo
gezegde idealen die men u zoekt in te
planten, onverschillig blijven? Neen,
neen, driemaal neen... uit uwe chris
tene jongelingsherten stijgen die
woorden opHeer wat wilt gij dat
wij doen... Spreek uwe dienaars luis
teren... wij zijn bereid om aan de
zijde onzer priesters, aan Katholieke
actie mee te doen....
Om deugdelijk werk te willen ver
richten zoo hebben onze Bisschop
pen gesproken om sterk te staan
moeten wij vereeningd zijn. vereenigd
over geheel Vlaanderen in één tnach-
tig jeugdverbond.
Er bestaan reeds in Vlaanderen
honderde jeugdgroepeeringen die in
christen zin opgevat zijn... maar ze
doen eigenlijk nog niet genoeg aan
Katholieke actie, en vooral ze voelen
nog den vriendenband niet die hun
sterk moet maken... en die honderde
groepeeringen zullen van nu voort één
groot verbond uitmaken.
Dat jeugdverbond houdt morgen te
Antwerpen een eerste wapenschou
wing, morgen te Antwerpen een eer
ste mobilisatie. De klokken met hunne
blijdste toonen roepen u op... de
trompetten en klaroenen geven
't lang verwachte teeken en heel
Vlaanderens schoonste jeugd staat in
't gelidniet alleen met 60.000, zooals
de Waalsche jeugd het kon verleden
jaar te Luik, maar met bij de 100.000...
gereed voor de groote parade. Kris-
tus Koning ter eere.
Jongelingen uit ons arrondissement
gij en moogt niet dulden dat men
spotte met het woord onzer Kerke-
lijke Overheid. En is uw getal nog zoo
groot niet als uit andere gewesten...
wel maakt toch dat uwe herten met
zooveel meer ijver kloppen en dat uwe
voornemens voor de toekomst in
staan.
Christene jeugd onder de plooien
der vaandels is plaats voor alwie 't wel
meent... wij en hebben geen witge
kalkte graven, maar door en door
Christene Vlaansche jongelingen van
doen, die Christus kiezen tot hun
vorst, die het kruisteeken dragen op
hun borst, die heel de jeugd tot Chris
tus, tot de kerk, tot eer en deugd wil
len terugbrengen.
De Sectie-vergadering der Studenten.
Deze feestzitting der studenten zal
voorzeker een der beste gelukte ver
gaderingen zijn van den grooten
Jeugddag. Zij zal plaats grijpen in de
zaal van den Katholieken Kring, Lan
ge Gasthuisstraat, en__staat onder het
eere-voorzitterschap van Mgr Cop-
pieters, Bisschop van Gent. Zullen er
het woord voeren
E. P. MAES, O. P., GentHet on-
christelijke Vlaanderen voor Christus
teruggewonnen door zijne jeugd
E. H. GHYSSAERT, leeraar van
godsdienst aan het Koninklijk Athe
neum te BruggePersoonlijke vol
making van den student door Eucha
ristisch leven
Advokaat LUC. MATTHYS, Dein-
ze: «Tegen de onverschilligheid der
massa door de missie-actie der
jeugd
Slotwoord door Mgr Coppieters.
Voor de Turners.
Daar de sectie vergadering der Tur
ners te talrijk zal zijn, werd besloten
deze te doen plaats grijpen in het
RUBENSPALEIS», Carnotstraat.
Alle turners op post
De grootsche Betooging.
Op 26 Augustus wordt te Antwer
pen het Jeugdbloempje verkocht!
Iedereen drage dit bloempje, de deel
nemers aan de optocht, zoowel als de
anderen. Iedereen toone dien dag
zijne sympathie voor onze Katholieke
Jeugd.
iVtKamsr<**r*.:-: 'amjittmm-ir-.wtosmH
Zondag laatst vertrok uit Brussel
een trein met reizigers voor Honga-
rië. 't Waren Belgen, die hier Hon-
gaarsche kinderen gehuisvest hebben,
en die beantwoordende aan eene uit-
noodiging van de Kinderen-Liga in
Budapest, naar de hoofdstad van
't rijk van den H. Stephanus afreisend.
Maandag laatst was het de groot
ste hoogdag, die men in den loop van
't jaar, in Hongarië viert't Was im
mers de jaarlijksche bedevaart, om te
vereeren de reliquie van St Stephanus.
De Hongaren, afstammelingen der
Hunnen, kwamen uit Asia naar
Europa, in de jaren 900. 't Waren
heiden. Fier volk en zij vestig
den zich in en aan den voet van
't Karpathengebergte.
Een hunner hertogen Stephanus,
gedoopt en Roomsch Katholiek
trouwde Vnet de zuster van den H.
Hendrik, duitschen keizer. Hij wrocht
veel aan de bekeering van zijn volk en
gelukte er in het totaal Christen te
maken.
In die tijden, was het de Paus van
Rome en niemand anders, die konink
rijken oprichtte. En wat belangstel
lend is, ter zeiver tijde, hegeerden de
Polen, dat hun aanleider Koning uit
geroepen werd en de Hongaren
insgelijks. De Paus. die nog niets van
den wensch dezer laatsten wist, had
reeds de zake toegestaan aan Polen,
eene koninklijke kroon doen verveer-
digen en laten weten, dat men afge
zanten mocht naar Rome sturen, om
ze af te halen. Maar vóór deze laat
sten bij den Paus aanlandden, waren
er de Hongaren toegekomen. En den
nacht vóór hunfte aankomst, had de
Paus een vizioen. en Hem wierd ken
baar gemaakt, dat Hij de kroon, be
stemd voor Polen, 's anderdaags zou
overhandigen aan de afgezanten, die
van uit Hongarië, bij hem zouden
komen aankloppen.
Die kroön wierd aan den Magiaar-
schen hertog geschonken, samen met
den titel van koning ;daar hij zoo ieve-
rig was voor hei Roomsch Geloof te
verspreiden, kreeg hij ook het voor
recht van zelve te mogen bisschoppen
noemen in zijn land Hierom wierd hij
genoemd Apostolieke Koning en in
plechtige stoeten, gelijk vóór de
aartsbisschoppen en de bisschoppen
met het palium vereerd, droeg men
vóór hem een proce.ssiekruis, het
Christusbeeld naar hem gekeerd.
Stephanus stierf heilig. De bij
zonderste reliquie. die men van hem
vereert, en die Maandag triomphante-
lijk in de straten van Budapest, ver
gezeld door alle geestelijke, wereld
lijke en militaire overheden, (zoowel
protestant als katholiek) rondgedre-
gen wierd, is zijn rechter arm.
Wat de kroon aangaat, samen met
den schepter en het zweerd, deze wor
den bewaard in een wel verzekerde
bergplaats, vóór dewelke over dag en
nacht altijd een eerewacht dienst doet.
Zij komen maar te voorschijn als een
nieuwe koning van Hongarië ge
kroond wordt. De laatste, die er mede
gekroond wierd, was de ongelukkige
Karei V, dien de mogendheden zoo
streng behandeld hebben omdat hij
te katholiek was, die niets te zeggen
had als de oorlog, onder zijnen voor
ganger losbrak, die begeerde vrede te
maken in 1817, loslatende den rneinee-
digen Willem van Pruisen, en die arm
en verlaten stierf in de Canarië eilan
den, terwijl de duitsche keizer, oor
zaak van al 't kwaad, sedert zijne laffe
ontvluchting in Holland, daar rijk en
ongestoord leeft.
Die kroon heeft in den loop der
tijden merkweerdige lotgevallen on
dergaan en eens dat men, om ze te
redden, ze haastig in een knielkussen
verborg, het kruisje bovenaan wierd
gekromd. Naderhand heeft men het
niet willen rechten en zoo men het op
hongaarsche timbers ontwaren kan,
staat het nog steeds scheef.
laster wat we geschreven hebben.
Maar tot eene gestaafde terecht-
wijziging, van onze zoogezegde leu
gen- en lastertaal komt De Ypersche
Bode niet.
Eene enkele bevestiging en 't is al.
Om de puntjes op de i te zetten,
willen we aan onze lezers wat nader
toelichting en ter hunner kennis bren
gen dat de Vlaamsche Kloosterzuster
die haar dagboek in het Fransch neer
schreef (daarvan rept De Ypersche
Bodegeen woord) hare auteurs
rechten aan enkele harer familieleden,
of beter nog, aan een familielid, afge
staan heeft en dat het zoodus deze
laatsten zijn, waarvan de nationalisti
sche gevoelens algemeen gekend zijn,
die over dit werk naar goeddunken
beschikken. Op rechtskundig gebied
is het schrijversrecht geeerbiedigd.
We hebben daarover nooit iets gerept.
Maar dat de toelating van de schrijf
ster ZELF uitkwam, dat is eene an
der zaak.
We zijn gemachtigd te verklaren en
houden staan, niettegenstaande de
bevestiging van «De Ypersche Bode»,
dat er daar niets van is.
't Was nochtans wat moest bewe-
x.en worden.
Onze lezers zullen zich herinneren
dat wij in ons artikel Maskers af
hen duidelijk gemaakt hebben hoe
De Ypersche Bode orgaan der VI.
Nationalisten, van alle gelegenheden
gebruik maakt om zijne deknaam van
VI. Katholiek te verrechtvaardigen en
zoodoende in den geest van zijne bij
ziende lezers, aangaande zijne echte
politieke houding eene stelselmatige
verwarring te doen ontstaan en te
onderhouden.
Wij gaven als voorbeeld van die
verwarringsmethode (zijn zij dus
zoo beschaamd zich uit te geven voor
i wat ze zijn") het feit dat De Yper-
i sche Bode het Dagboek van eene
Vlaamsche Kloosterzusterover-
drukte, dit zonder de persoonlijke toe
stemming van de schrijfster.
Meer hebben we niet gezegd We
hadden toch den nagel op den kop
getroffen, want De Ypersche Bode
spuwt vuur en vlam. 't Is al leugen en
Tot 16 September aanstaande kan
men in Gheel bewonderen, eene merk-
weerdige tentoonstelling van Foklore,
dat is, van plaatselijke oude voorwer
pen en gebruiken. De eerste zaal
er van is eene ouderwetsche boeren-
keuken, met lage en bruine zoldering,
openstaanden haard en breede
schouw, veel oud koperwerk, zooals:
lampen en bolvormige pannen met
deksel; alles aan een langen stok, om
er in koeken te bakken onder den
aSschen, oude boterkeerns, tafels en
stoelen. De uitleg wordt verschaft
door jonge dochters in ouden boerin-
nenkleerdracht.
In eene tweede kamer is te zien:
oud smeden- en schrijnwerkerswerk,
gedruksels van over eeuwen, voor
beelden van prenten en bijzonderlijk
van alle slag van speelkaarten, die
langen tijd, maar in Gheel alleen, van
geheel Belgie, gedrukt wierden.
Verders bewondert men de spelden-
kanten, waarvan de bijzonderste ge
maakt wierden in 't begijnhof van
Herenthalsde diamanten kruisen, de
oorringen, de mantelhaken en andere
juweelen van kasteelvrouwen en boe
rinnen de sieraden en vaandels der
boogschuttersmaatschappij. Er is
ook een kamer, die vorenstelt de
werkkamer van eenen proviandenbe
zorger in de oude abdij van Tonger
looDaar ziet gij kaarten en plans der
toebehoorende hofsteden, plans der
kloostergebouwen, allerhande reke
ningen, rijkversierde en met prenten
voorziene zangboeken voor mis en
officie. Wat al nochtans het overige
overtreft in rijkdom is een prachtka-
mer, zoo er waren in de oude kastee
len van de Merode, met kostbare be-
hangels, tapijten, schilderijen, tafels
stoelen en kleinooden.
In de kerken van de St Amandus en
van Ste Dymphna zijn uitgesteld de
kostbaarheden, zooalsmisgewaad,
kelken en ciboriën, reliquiekassen
Alles merkweerdig. In de schilde
rijen en brandvensters van de Dym
phna kerk, kan men nagaan, wat er
geweten is. nopens den oorsprong en
de beroemdheid van Gheel in de Kem
pen Dymphna was de dochter van een
Engelschen Koning. De twee eerste
vensters stellen voor de geboorte en
het doopsel der jonge prinses. In de
derde ontwaart men de Koningin,
stervende, en hare jeugdige dochter
aanbevelende aan eenen priester. Ge-
rebernus met name. Daar de Koning,
na den dood van zijne gemalin, nie
mand vond die de gestorvene evenaar
de in schoonheid, aangespoord door
den boozen geest, wilde hij zijne doch
ter. levende beeld harer moeder, tot
vrouw aannemen. De prinses weiger
de heslist bloedschande en vluchtte
met priester Gerebernus, al over zee,
naar 't vastland. Zij vestigde zich, in
een arm hutteken, gebouwd door de
mensehen der streek, op het grond
gebied van Gheel. Daar wierd zij ont
dekt door haren vader, die er in ge--
lukt was, haar spoor te volgen en zij
wierd, alsook Gerebernus, door hem
onthoofd. De voorlaatste venster der
kerk stelt voren de engelen, die de
twee martelaarslijken begraven en de
laatste venster de H. Dymphna in de
glorie, door krankzinnigen aanroepen.
Destijds aanzag men de krankzin
nigheid, niet als eene ziekte, maar als
een bezeten zijn van den duivel.
En om er van verlost te worden, nam
men bijzonderlijk zijnen toevlucht tot
bovennatuurlijke middels. Alzoo wier
den er veel krankzinnigen naar Gheel
gelmacht, om de voorspraak in te roe
pen van de H. Dymphna. En velen
wierden er genezen. Als het gevaar
lijke zotten waren, men sloot ze op in
eene plaats van den ziekenkamer
dat is een gebouw, opgericht tegen de
kerk, aan het zuid-west einde, en van
in die plaats had men zicht in de kerk.
Langs 't tralliewerk in de deur, over
handigde men het etenveel van die
irme menschen, gedurende de noveen,
die zij in die plaats overbrachten,
wierden ook mirakuleus genezen.
Hedendaags weet men dat krank
zinnigheid eene ziekte is. De Gheel-
naars, die van overtijd, van vader tot
zoon, krankzinnige bedevaarders her
bergden, doen het nogmet omzich
tigheid behandelen zij hunne zieken,
dewelke ze noemen kostgangers
of pelgrims maar nooit krank
zinnigen en zij gelukken er in, met
de hulp van hunne beschermheilige
de H. Dymphna, velen te genezen.
Onder dezen titel brengt De Yper
sche Bode ons eene geestige mare.
Meester Butaye van Watou die reeds
Kamerlid is, werd tot oorlogsinvalied
gepromoveerd en komt uit dien hoof
de 4.000 fr. vergoeding te ontvangen.
't Water loopt naar de zee.
We willen niet aan onzen plicht te
kort blijven en we heeten daarover
Meester Butaye uit ter harte proficiat,
om zijne behendigheid.
Die vergoeding van 4.000 frank (die
hij best kan missen, zegt men) zal
hem ten minste het bewijs leveren dat
hij werkelijk de oorlog meedeed en
hem ten minste moreel vergoeden
voor al de moeite, slechte nachten die
hij gedurende de oorlog in de loopgra
ven en verre voorposten doorbracht.
De physieke en zedelijke folterin
gen die hij toen en daar geleden heeft
hebben dien dapperen oud-strijder ge
knakt in zijne kostbare gezondheid
en niettegenstaande al het wee dat
hij doorstond geeft hij alles weg, als
of hij van dit martelleven zelfs tot de
gedachtenis verloren heeft.
Onnoodig te zeggen dat het zooge
zegde Katholiek Vlaamsch weekblad
De Ypersche Bode van den natio-
list Butaye een deel dezer vergoeding
ontvangt.
't Geld van nen ander en kost
niet
Wij twijfelen van onzen kant er
niet aan dat, gesteund door het geld
en de personaliteit van Meester Bu
taye De Ypersche Bode groeie en
bloeie en nu meer dan ooit bereiken
zal een altijd hoogeren peil van intel-
lectueele ontw ikkeling en realistische
politieke kunst. Nen ouden piot...
die geen 4.000 frank trekt.
Den ln September 1028 ten 11 12 u. in
het Provinciaal Hof, Groote Markt,
Brugge aanbesteding voor het everen
van drukwerk, noodig voor den Dienst
der Provincia'e taksen Aacbod op zegel
zal, ten laatste den 28 Oogst 1928, ter
Post als aangeteekend moeien besteld
worden de omslag zal vermelden Aan
besteding drukwerk Provincietaksen,
Provinciebestuur, Bureel 10, Brugge.
Lastenkohier 0,60 fr.