Les petits Vicaires
SALETTE
Op 't Ezelsbankje
De raenscti nikt en God schikt
De Calvarieberg van e -n Yzei
50 Jaar. - Nummer 37.
30 Centiemen.
Zaterdag 15 September 1928.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
I Maeterlinck, de groote Maeterlinck,
boo groot dat hij Ruusbroec heeft dur-
fc
GEEF AAN C7ESAR....
iict
1HTSC
ilollt
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 £r.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Deze benaming, die onlangs weer in
de gazetten verscheen, heeft mij altijd
min of meer verwonderd. Zoo gauw
men op priesters wil smalen, heeft
men ze bij de werke en men slaat
ermeê als met een zwaren doodenden
moker om met den eersten slag kapot
te slaan. Men meent voorgoed zijnen
zeg gezeid te hebben als men dat heeft
uitgebracht en de petits vicaires te
hebben verpletterd onder zijn hoogst
misprijzen. Maar daar is niets van.
Eerst en vooral de Vicaires, al noemt
gij ze petits, zijn al uwen eerbied
waard. En waarom petits vicaires en
niet petits avocats, petits docteurs,
petits notaires? Gij weet nochtans zoo
goed als ik dat er daar ook kleine
onder zijn. Maar dat zult gij niet zeg
gen, waarom? Omdat in uw misprij
zen voor de kleine caplaans er een
groot deel anti-clerikale haat en een
groot deel lafheid verborgen zit. Die
kleine caplaans zullen laten slaan op
hunnen kopzij zullen zich niet ver
dedigen, dat weet ge en dat men een
priester, hoe meer hij priester is, des
te vrijer in het aangezicht mag spu
wen, onvergolden en ongestraft, des
te beter gelijkt hij op zijnen goddelij-
ken Meester. Gij weet dat heel goed
en des priesters zwakheid aan dien
kant maakt u sterk, u, godvergeten
lafaard. Er komt misschien een dag
dat de priesters zich toch verdedigt
en de wapens gebruikt die wet en
recht hem ter hand stellen en dan
kruipt ge van benauwdheid in uwe
schulp, lamlendige mossel als gij zijt.
'k Heb daar eens een voorbeeldje van
gezien in Frankrijkeen priester ging
door de straat en een opgeschoten
melkbaard kwam er achter al roe
pend: kwek! dat geheel de straat het
hoorde. Hij was zeker dat hij dat
mochtte zeker, want al met eens
keert de priester zich om en stapt
regelrecht op het ventjen af. Maar
hij had den tijd niet om drie stappen
te zetten, de andere had zijn beenen
in zijn nek geslagen en liep al dat hij
rekken kon, lijk een hazewind. Zulks
is de gesteltenis van de geuzen die
roepen op kleine caplaans. Van als er
een zijn rugge keert ze vluchten lijk
de musschen.
Maar dat gebeurt niet veel. Mees
tendeels laten de caplaans maar be
gaan, en ze hebben gelijk. Petrus
sloeg ook met zijn zwaard en de
Meester berispte er hem om.
Maar waarom, o edelhartige groot-
voelende ubermensch, waarom noemt
gij die menschen petits en vicaires.
Velen onder hen zijn geen vicaires en
't overwegend getal zijn niet klein, in
't geheel niet, zij zijn op zijn minst
alzoo groot als gij.
In ieder van die mannen zit de
vrucht van een twintigtal jaren stu
die, genoeg om er een dokter of advo
caat of een notaris van te maken, zoo
veel als in u dus. In ieder van die man
nen zit een dosis naastenliefde en
offervaardigheid, veel grooter dan in
ii, want zij laten hunnen evenmensch
gerust en roepen niet bijvoorbeeld op
les petits journalistes, de kleine dag-
blaakrabbelaars, zij laten u gerust en
gij kunt ze niet gerust laten. Offer
vaardigheid zeg ik, want zij zijn van
den morgen door den dag en door den
nacht, altijd gered,om hunnen even-
jinensch dienst te bewijzen en bij te
staan waar het heil van lichaam en
ziel op 't spel is. In ieder van die man-
inen zit een groote dosis christelijke
deugdzaamheid, groot genoeg om
zonder verpinken uw spot, uw spog,
uw kaakslagen, uw beleedigingen en
later misschien uwe martelingen en
uwen dood te verdragen, zoo Christus
die verdragen heeft. Maar in ieder van
klie mannen zit een dosis moed en le
venskracht en jeugd en jolligheid
groot genoeg om uw hoog misprijzen
en al uwe benamingen, hoe klein-
jeerend ook. royaal aan hunne botten
|te lappen. Zij lachen met u, dat doen
jde petits vicaires en ze hebben dui-
tzendmaal gelijk.
I Zij zijn dat zoo gewend van den
[haat hunner tegenstrevers te moeten
[verbijten.
en vertalen en niet eens gezien heeft
aar de hoofdstukken van malkander
[scheidden. Maeterlinck met zijn Euro-
Jpeesche faam, die geen twee priesters
kende op de geheele wereld, late varen
fin VlaanderenMaeterlinck noemde
zie vlaamsche priesters le plus igno-
In de XIX eeuw verscheen de H.
Maagd herhaalde malen in Vrankrijk,
namelijk 18 maal in Lourdes, 1 maal
in Pelvoisin, lmaal in Pontmaïn en
1 maal in Salette.
De verschijning van Salette gebeur
de den Zaterdag van cle quatertemper-
week. in September 1846, na den noen,
alswanneer de Roomsche Kerk reeds
de eerste vespers vierde van den feest
dag van O. L. Vrouw van Smerten.
Salette is een klein dorp, gelegen
1000 m. boven den zeespiegel in het
fransch Alpengebergte. Het dorp be
vindt zich in het midden van bergen,
die. 800 tot 1000 m. hooge, eenen over-
grooten circus vormen. Het land
schap gelijkt aan den Cirque de Ga-
vernie wel bekend aan al de reizi
gers van 't verre Lourdes, met dit
dat in Gavernie het al naakte en
boomlooze rotsen zijn en dat in Sa
lette alles bedekt is met bebouwde
landerijen, weiden en kreupelhout.
Waarin Gavernie, de groote waterval,
de diepte invloeit, daarin Salette, 800
m. hooger dan het dorp en van het
dorp niet zichtbaar, staat nu de basi
liek der verschijning.
In 1846 was daar gelegen de hooge
alpenweide, waar in September, twee
kinderen, Maximin 10 jaar en Melanie
14 jaar oud, eenige koeien wachtten,
den dag door. In die weide was er, ne
vens twee fonteinen, eene eerste waar
men de dieren laafde en eene tweede
waar de herders water putten, eene
derde deze gaf maar zeldzaam water,
in regentijde en tijdens het smelten
van den sneeuw, en dan lag ze droog.
Met den noen hadden den twee kin
deren geëten en daarna wat geslapen,
niet ver van deze laatste fontein. Bij
hun ontwaken ontwaarden zij hunne
koeien niet meer, die aan 't grazen
waren achter een heuveltop. Aan
stonds gingen zij op zoek en na ze
gevonden te hebben, keerden zij terug
naar hunne rustplaats, om hunne
knapzakken die ze daar gelaten had
den. te halen. Maar van ver reeds,
ontwaarden zij op die plaats een schit
terende klaarte. Benauwd waren zij
niet. tot zij in die klaarte bemerkten
eene vrouw, gezeten op den steenen
j rant des clergés En hij zegde dat
j niet omdat hij dat wist of meende,
j neen. hij zegde dat om plezier te doen
aan een paar anti-clerikale vrienden
die het dan bachten zijnen rug uit
proestten van de pret. Daarom zegde
hij dat, daarom bedreef hij die reuzen-
groote onrechtvaardigheid. Een lid
alleen van die le plus ignorant dCs
clergés was geleerd en verstandig
genoeg om het met den vinger te wij
zen waar Maeterlinck gemist was.
Ten anderen als men zulk eene faam
geniet als die Gentsche godloochenaar
van le Temple enseveli, veroordeelt
men geen Kaste en Bloc, men weet
dat in alle standen er menschen zijn
van alle kunne en bekwaamheid. Én
Maeterlinck's spreuk, ook al komt ze
van hem, is eene colossale dwaasheid.
Maar 'l is moelijk om nederig te zijn
en niet-christenom groot man te zijn
en niet een beetje blagueur. Die vicai
res zijn dus niet petits, er zijn er zelf
heel groote bij waarvoor gij, dagblad
krabbelaar, zoudt dienen uwen hoed
af te doen. Zij zijn ook geen grands,
vicaires, er zijn er maar een pahr per
bisdom.
Wat moet ge dan zeggen? Wel nie
mendal laat die menschen ongestoord
hunne wegen gaan, zoo zij het doen
met u en indien het zicht van eene
toog u de oogen uitbrandt wees dan
toch in Gods naam hoog genoeg van
gezindheid, breed genoeg Van opvat
ting en vrij genoeg van denken om
elders te kijken en cle kolommen van
uw nieuwsblad waaraan gij werkzaam
zijt, niet vol te stoppen met onzin,
ingegeven door blinde priesterhaat en
verwoede papenvreterij. Nooit een
van die kleine caplaans heeft u een
stroohalm in den weg gelegd, integen
deel, 't is misschien nog van hen dat
ge uwe eerste opvoeding ontvangen
hebt met alles wat er nog goed is in
u. Laat die menschen ongestoord een
voudig hun wonderlijk werk doen tot
het heil der zielen en laat de uwe ver
loren gaan als gij wilt. Verdraagt dat
de zon in 't water schingt en, vrijden
ker als gij zijt, wees vrij genoeg om
te denken dat er op de wereld plaats
genoeg is voor twee voor u en voor
les petits vicaires.
bank nevens de fontein, de ellebogen
steunende op de knien en het aange
zicht gedoken in hare handen, als
iemand die grootedroefheid lijdt. Dan
zagen zij die Dame rechtstaan op hen
afkomen en zij hoorden Haar zeggen
Kinderen, vreest niet, Ik kom hier
om u nieuws mede te deelen Die
zoete hemelsche stem stelde de kin
deren gerust en zij bewonderden de
heerlijke Dame, die voor hen stond,
wat boven den grond. Melanie zag
haar weenen, terwijl Maximin haar
schitterend aangezicht niet kon aan
staren en de overvloedige tranen, die
nedervielen, veranderden in vurige
edelgesteenten vóór zij den grond ge
naakten en zij verdwenen in de om
vattende klaarte. De verschijning
verborg hare handen in de wijde mou
wen van haar bovenkleed; het hoofd
deksel. de doek die over hare schou
ders lag en gekruist was op de borst,
alsook de schoeisels, waren omzoomd
van veelkleurige rözen, waarvan het
hertje schitterde. Op den borst hong
een crucifix en de voorschoot, han
gende boven haar kleed met sterren
bezaaid, was van goudénkleur.
De hemelsche Vrouw heeft, daar
omtrent eene halve uur, gesproken
met de kinderen en gezegd dat groote
onheilen de wereld bedreigden, uit
reden van het Zondagverzuim en het
godslasteren. De aardappelen zullen
lijden aan cle plaag, het graan zal zeld
zaam wezen en weinig, dat er zijn zal,
zal vergruisen; hongersnood zal heer-
schen en de druiven der wijngaarden
zullen bedervenvele kinderen zullen
sterven. Maar indien men zich bekeer
de», zegde de H. Maagd verders, «men
zal overvloed hebben in graan en
aardappelen
Daarna sprak zij rekewijs Maximin
en Melanie alleen aan, zoodat het een
kind niet hoorde wat gezegd wierd
aan het ander.
Eindelijk vroeg zij aan cle kinderen
of ze wel hunne gebeden deden. Zij
moesten bekennen van neen, waarop
zij antwoordde: «Dagelijks, 's mor
gens en 's avonds, bidt ten minste een
Onze Vader en een Wees Gegroet en
als ge beter onderwezen zijt, bidt
meer
Na nogmaals aan de kinderen aan
bevolen te hebben, van hare verma
ningen aan 't volk over te zetten,
zweefde de verschijning boven het
grastapijt, opwaarts naar den heuvel
top toe. De kinderen liepen ze achter
na, zagen ze zich wat hooger verhef
fen boven den grond en welhaast ver
dween voor hunne oogen eerst de
Hemelsche Vrouw en daarna de glans,
die ze omstraalde. De uitgedroogde
fontein was aan 't vloeien gegaan en
sedert dien heeft zij nooit meer droog
gestaan.
In de kapel der Arme Claren, te
Yper, op Woensdag 19 dezer, verjaar
dag van bovengemelde verschijning,
begint de jaarlijksche noveen, om ons
aan Maria, die in Salette het mensch-
dom kwam aansporen tot boetveer-
digheid, aan te bevelen, ten einde ge
leid te worden tot berouw onzer zon
den en gespaard te blijven van de
tijdelijke pijnen, die wij er door ver
diend hebben.
In het nummer van 9 September van
De Werkman lezen we met verwon
dering de nieuwe fransche spelling door
gezel Messiaen gehuldigd.
«Democratie» wordt \oortaan geschre
ven Democrassie
In ons aanstaande nummer openen we
een inschrijvingslijst om voor den redak-
tieraad van De Werkman een woor
denboek te koopen. V Iksvertegenwoor-
diger Messiaen en zijne medewerkers
hebben dat tel van doen.
De grootsche betooging der V aamsche
Jeugd te Antwerp n heeft de redaktieraad
van de Ypersche Bode 'k zal maar
zeggen verdonderd. Ze schijnt me door
Gods hand getroffen.
Daar ze den uitslag niet kan kroppen
vind ze niets beter dan deze betooging
als eene nationalistische betoogi g oor
te stellen.
Volgens haar zouden deze jonge ing n
maar vragen om te helpen 't rijk van
Christus uitbreiden». Dat is juist maar
waarom erbij cc Christus Rijk dat zich
absoluut niet vereenzelvigt met de-op
een poot springende Katho ieke partij
van 't uitterende Belgie
En daarmee is 't Amen en uit.
Hoe de Ypersche Bode kan aaneen-
knoopen dat deze zoogezegde Nationalis
ts che betooging ingericht was door de
Bisschoppen die de Nationalistische be
weging veroordeelden dat is den Heere
wijs.
Dat de lezers van de «Y'persche Bode»
dat kunnen kroppen gaat ons verstand te
boven.
7e hebben er al andere moeten slikken,
de sukkelaars Dat weze gezegd te hunner
ontlasting.
Het dagboek van de Vlaamsche Kloos
terzuster is er een slaande bewijs van.
Al liep de leugen. De Yrpersche
Bode heeft nooit iets juister gezegd.
Overheerlijk was het de/er dagen in
Australië, ter gelegenheid van het wereld-
landscli Eucharistisch Congres. Vee' volk
komende van dat land en van alle wereld-
deelen, ceel godsvrucht, geen de minste
stoornis, 't Was de eerste maal dat in
't openbaar een IISakramentsprocessie
gehouden wierd, niettegens'aande de be
dreigingen van dweepzuchtige protestan
ten. En zeggen, dat ocer twee honderd
jaar de katholieke godsdienst in dat land
totaal onbekend w;.s Indien er nu boven
het miljoen vurige katholieken wonen,
't is dank aan de 750 lersche katholieken,
die pas 100 jaar, naar daar verbannen
wierden, door het p»otestantsch engelsch
gouvernement. En als die eerste katholie
ken toelating bekwamen van een kerkje
te bouwen, hun wierd aangewezen om het
op te richten, een vernepen en verdokene
plaats ver buiten de t enmalige stad.
Sedert is de stad geweldig aangegroeid
en de St-Maryskathedraal, die het eerste
kerkje vervangen heeft en die dezer dagen
door Kardinaal Ceretti geconsacreerd
wierd, staat nu zoo in het midden der
stad, in eene buitengewone scho ne lig
ging-
Iets dergelijks gebeurde met New-York
in Amerika. Het midden-kwartier dezer
stad is een eiland, tusschen Hudson- en
Oostrivier, meer dan vier uren lang. Over
honderd jaar bekleede de stad slechts het
oostelijk uiteinde ervan en de iersche
priester, die aan 't hoofd der katholieke
gemeente stond, kocht grond, twee uren
tea westen van de stad, in de bosschen,
om daar te kunntn niet tijd eene Kathe
draal bouwen. Velen loechen er mede.
Maar die plaats is nu 't center van hei
Mahatan Kwartier en de prachtige Kathe
draal, die er gebouwd staat, wierd oo'.
geconsacreerd door 's pauzen legaat,
Kardinaal Vanutelli, tijdens het Eucha
ristisch Congres van Montreal, in 1910.
Binnen enkele dagen zal eene groot
sche plechtigheid plaats grijpen, aan
de boorden van den Yzer, de inhuldi
ging en de wijding van den Kalvarie
berg van den Yzer te Caeskerke-Dix-
mude.
Sinds verschillige jaren is een komi-
teit aan 't werken, om dit gedenktee-
ken op te richten. En juist omdat in
de naaste omgeving een ander ge-
denkteeken in wording is, wordt wel
eens eene verkeerde opvatting geop
perd over den Kalvarieberg van den
Yzer
Wat is dan eigenlijk deze Kalvarie
berg? Met welk doel werd hij opge
richt
De Kalvarieberg van den Yzer
neeft alleen ten doel. al de soldaten,
tot welke nationaliteit, tot welken
godsdienst, zij ook behooren, te ge
denken in onze gebeden, zonder reeds
bestaande inrichtingen in het minste
te willen schaden.
Vier lange jaren streden alle solda
ten, niet alleen de Belgische, maar ook
de Fransche, Engelsche, Ainerikaan-
sche en zooveel ander soldaten ver
woed op deze plaats; zij streden daar,
trotsch op de akelige brokke gronds,
door den dood bestendig bedreigd, op
dien grond, in de beneveling van den
rook der bestendige ontploffingen.
Hoeveel duizenden en nog duizen
den zijn daar niet gevallen; 't is een
overgroot kerkhof; de bodem dekt er
duizende helden. En op dit enorme
kerkhof, op dien gruwelijken dooden-
akker, behoort de Kalvarie Christi.
Heden, tien jaren na de gruwelijk
heden van den oorlog, geraakt zooveel
vergeten; de streek is opnieuw groe
nend en vruchtbaar, de egge door
ploegt onbekende grafsteden. Hier en
daar een enkel afzonderlijk gedenk-
teekenveel opzoeken aan de overge
bleven puinen worden gedaande daar
gevallen helden worden soms wel, ter
dier gelegenheid, herdacht, doch
wordt er gebeden? Wordt wel eens
gedacht aan de zielen der gesneuvel
den?
Dat te verkrijgen is het groote doel
der stichting van den Calvarieberg
van den Yzer.
In 1922, dus zes jaren geleden
reeds werd het komiteit gesticht, dat
zich beijverde om het beoogde doel
te verwezenlijken. Zes jaren zeggen
we, dus vóór er sprake was van het
nabijgelegen Huidemonument; zulks
alleen getuigd reeds dat er geen ver
band, geen naijver kon bestaan tus
schen beide; alle werking om onze
gesneuvelden als Christenen te geden
ken,, wordt geëerbiedigd. Ook heeft
't komiteit zich wel gewacht vóór de
laatste plechtigheden van Diksmude
iets te willen doen voor hare plechtig
heid, ten einde geen nadeel te berok
kenen aan het eerstgenoemde.
Het komiteit van den «Kalvarieberg
van den Yzer» staat onder de hooge
bescherming van Z. D. H. Mgr Waffe-
laert en had als werkdoel zich inge
beeld langs den Yzer, tuschen de Mi-
noterie, den bloemmolen en den Loop
gracht der Dooden een gedenkmaal op
te richten dat een blijk zou wezen van
erkentelijkheid voor de gesneuvelde
soldaten en tevens een oproep tot ge
bed voor hun zielerust. 't Zou een
Kalvarieberg zijn levend en wel
sprekend zinnebeeld: de groote Mar
telaar, het Christikruis zou zijne ge
benedijde armen uitstrekken over de
duizende martelaarseen Kalvarie
berg zou zich te midden van dit uit
gestrekte Kalvarie verheffen.
Over deze roemrijke plek zou de
Kalvarieberg van den Yzer uitstralen
in een gebaar van opperste zegening.
En voor allen die daar rusten zonder
kruis, zou zich een reusachtig kruis
verheffen; in zijn vreedzame groot
heid en schoonheid, zou het de eer
biedwaardigste der doodensteden be-
heerschenhet zou den laatsten wil
verwezenlijken van deze groote doo
den, die, vooraleer zich te slachtoffe
ren op het altaar van het Vaderland,
begeerden te rusten, zooals hun vade
ren, onder de schaduw van het kruis.
Daarom is deze Kalvarie-bedevaart
van grootsche en diepe beteekenis en
eene uitsluitelijk godsdienstige bede
vaart. Het worde de uiting van de
Belgische volksziel, de uiting van me
degevoelen in al den rouw, in al de
smarten onzer gesneuvelden, de uiting
van dankbaarheid om het gebrachte
offer, de uiting eindelijk van de
smeekbede aan de Moeder der Smar
ten, om bij haren Goddelijken Zoon
ten beste te spreken voor de duizende
zielen, die, mogelijks, om erbarmen
roepen.
Thans is dit doel bereikt geworden.
Over de brug aan den Yzer rechts,
een 200 tal-meters ver, op hoogstens
10 meters van den Yzer zelf, staat de
Kalvarieberg gereed. Hij heeft 13 me
ter hoogtebeneden eene soort kapel
of bidplaatsboven deze kapel een
overgroot kruis, van 8 meters, waarop
een bronzen Christus van 2,50 meter
hoogte.
Het geheel is gemaakt naar de plan
nen van den bouwkundige Beyaert,
van Iseghem het werd uitge
voerd door de heeren Lapeire en
zonen, van Roesselaerede groote
bronzen Christus is het werk van Al.
De Beule, kunstenaar te St-Amands-
berg.
Het Christibeeldhet initiatief en
de uitvoering zijn het merkwaardig
en het eere-werk van den grooten
kunstenaar, die er zijn gansche ziel
in uitstortte, wij zeggen van M. Al.
De Beule. Dit prachtig werk zet de
kroon op de gansche verzameling
kunstwerken door M. De Beule tij
dens zijne lange loopbaan gemaakt.