Inhuldiging van Zeef Eeraeerden Heer hfijVIlROY.
5O Jaar. - Nummer 40. 30 Centiemen. Zaterdag. 6 October 1928.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Pauselijke Uitspraken.
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. oasier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Zondag 1 tatst. de feestelijkheden
der inhuldiging van Zeer Eerweerden
Heer Lamiroy hadden, als kenschet
send karakter, eenvoudigheid en gul-
hertigheid.
De eenvoudigheid was bedoeld om
dat te naasle jaar, tijdens de toewij
ding der stad aan het Heilig Hert,
de feestelijkheden zullen moeten
grootsch en schitterend wezen en dat
men de parochianen van St Maartens
en de ingezetenen der stad, niet. twee
maal op korten tijd, wilde lastig val
len.
Gulhertigheid was te bespeuren in
't algemeen bevlaggen der woonsten,
waar vóór de stoet voorbijtrok, in de
vroolijke stemming van 't volk en
bijzonderlijk in al, wat tijdens de in
huldiging, gezegd en voorgehouden
wierd.
't Was 7 eer Eerweerde Heer Ka-
nonnik Van Den Berghe, groot-vicaris
en aartsdiaken van 't Kapitel der
Brugsche Kathedraal, die, namens
Monseigneur den Bisschop, Zeer Eer
weerden Heer Kanonnik Lamiroy als
pastor aanstelde. Bij de aanstelling
traden op als getuigen Zeer Eerweer
de Heer Kanonnik Callewaert, presi
dent van '1 groot Seminarie en Eer-
weerde Heer Ronse, paster van Zedel-
ghem. Buiten de Heeren Leden van
den Kerkraad van St Maartens, de
Eerw Heeren Pastoors van stad als
ook de Heeren Burgemeester, Schepe
nen en Sekretaris, waren aanwezig in
den stoetZ. E. Heer Kanonnik Log-
ghe, bestuurder der sociale werken
van 't bisdom, E. Heer Dejonghe, lee-
jraar aan 't groot Seminarie, E. Heeren
Geestelijken van stad en dekenij. Heer
De Pontieu senator, Heer Dokter
Brutsaert volksvertegenwoordiger,
Heer K. Verwilgen hoog commissaris,
Heer Hauvoorzitter van den Recht
bank van te aanleg, Heer L. Vanaerde
voorzitter der commissie van openba
ren onderstand, Heer Joseph Petit
voorzitter van den Rechtbank van
Oorlogschade, Heer Lamiroy statie
overste vrn Zedelghem, Heer J Coo-
mans bouwkundige, Heer Dokter
Ronse, Heer Joseph Vandermersch
voorzitter van den Burgersstand Heer
G. Delahaye voorzitter van den Mid
denstand, Heer Vandamme vertegen
woordiger van Christen Werkersver-
bond, Het r A. Lommez voorzitter van
't gewestelijk verbond der Kroostrijke
Gezinnen, Heer M.Vergracht kapitein
bevelhebber van de brandweer, Heer
A. Cornillie en Heer Maurice Desra-
mault schoolhoofden, Heer M. Baert
en Heer P. Andries koster en kerkbal
juw van St Maartens.
De ceremoniën der aanstelling in de
kerk wierden rekewijs gepleegd, vol
gens het orde aangegeven in ons num
mer van 29 September 11.; jammer dat
eene noodkerk noodzakelijker wijze
te wege brengt, dat weinig volk de
ceremonien volgen kan en dat deze
ook niet kunnen verricht worden met
hun gewoon praalvertoon.
In de aanspraken, die tijdens het
ilaatste nummer der feestelijkheden
jgehoord wierden, en te lang om hier
[in hun geheel overgedrukt te worden,
wierd er gezegd door Z. E. Heer Van
den Berghe, die de eerste sprak
Meermalen heb ik Dokters in de
iGodsgeleerdheid als pastoor aange-
steld, maar 't is de eerste maal dat
ik de eer heb aan te stellen een Dok-
ter en Meester. Z.E.H Deken komt
naar Yper met groote talentenIk
wenscli dat zij allen strekken tot
welvjpgn der stad en ik ben zeker
dat de nieuwe Deken als leuze ne-
men zal, deze van den patroon zij -
ner kerk, St MaartenNon recuso
labor'1 K «Geen werk weiger
«ik». l"'wensch dat Meester La-
miroy,muie tot nu toe zijne levens-
baan afgehaakt heeft met negental-
len van jaren, immers 9 jaren stu-
deerde hij aan de hoogeschool van
Leuven en 9 jaren doceerde hij aan
't groot Seminarie te Brugge, ik
wenscli dat hij de Christenheid van
Yper zoude gade slaan, 'k zal niet
zeggen 9 maal 9 jaren, maar tnins-
tens drie maal 9 jaren.
Wel Edele Heer Tack, voorzitter
:der Kerkfabriek van St Maartens,
wenschle aan den nieuwen Deken, de
stappen te mogen volgen zijner voor
zaten, ramelijk de Dekens Boone, De
ken Kanonnik De Brouwer, die insge
lijks van 't Seminarie van Brugge
langs Rouselare en Meenen naar Yper
kwam en Z. E. Kanonnik Delaere, van
wien hij. zooals de groot vicaris in de
kerk, bijzonder lof uitsprak, gewet
tigd door zijn heldhaftig optreden ge
durende en na den oorlog.
Achtbare Heer Sobry, burgemees
ter, herinnerde in zijne aanspraak dat
in 8 jaar tijd, Y per, die na den oor
log gedoemd scheen om voor altijd te
verdwijnen, heropgebouwd stond en
dat het getal inwoners van 0 geklom
men was tot 15 000, Hij vroeg dat de
nieuwe Deken zoude medehelpen om
Yper, nu reeds zoo druk bezocht door
Belgen, Franschen en Engelschen,
verder te helpen op den weg van voor
uitgang en voorspoed,bijgestaan daar
in door de Patrones der Stad O. L.
Vrouw van Thuyne en gezegend door
aller menschen Koning, Christus on
zen Heer, aan wien de stad in 1929
plechtig zal toegewijd worden.
Z. E. H. Kanonnik Callewaert. pre
sident van 't groot Seminarie, begon
met te zeggen dat het Seminarie van
Brugge een groot verlies deed, bij het
heengeen van Meester Lamiroy en hij
bedankte den nieuwen Deken, voor al
het goede, dat hij te Brugge te wege 1
gebracht had, als zeer aangenaam j
Collega der Heeren Leeraars en als
uitmuntende leermeester der jonge
livieten. Hij haalde aan, dat, in j
eene zaal van 't groot Seminarie, de
portretten der Bisschoppen van Yper
oude tijden herinnerden en dat Mees
ter Lamiroy, dikwijls al voorbijgaan,
bij die portretten mijmerend was blij
ven staan. Was 't een voorgevoelen,
dat hij eens Pastoor zoude wezen van
hunne heropgebouwde overprachtige
Kathedraal Maar, ik wensch
zegde hij, dat de nieuwe Deken be-
werkstellige, nevens de leuze van St
«Maartens: «Non recuso laborem
ook de leuze van een dier Bisschop-
pen, namelijk Jansénius: «In Veri-
tate et Charitate d.i. In Waarheid
en Liefde». - In Waarheid: Dat
zou h'ij zekerlijk doen, met eenvou-
dig zijn werk van Brugge hier ter
stede voort te zetten en met aan de
geloovigen en geestelijken, op mees-
terlijke wijze, de baan naar de
Waarheid af te baken. In Liefde: De
«nieuwe Deken, M.ijnheeren zoo
zegde Kan. Callewaert, komt tot
u met een gulden hert en ik ben
overtuigd dat hij alles zal verrichten
wat mogelijk is, om u zijne liefde te'
bewijzen en dat hij onversaagd wer-
ken zal ut omnes unurn sint op-
dat, niettegenstaande sommige te-
gen elkaar indruischende gedachten,
liefde heersche, tusschen al de leden
«zijner kudde».
Eindelijk heeft Meester Lamiroy op
meesterlijke wijze beaamd al de wen-
schen, door de verschillige sprekers,
aangehaald. En hij eindigde met
Van heden af, staat open voor al de
parochianen, voor al de ingezetenen
der stad en der Y'persche Christen-
heid, niet alleen de deur van de De-
kenij maar ook het Herte van den
Deken
Moge de Almogende ons lange ja
ren bewaren, in goede gezondheid en
grenslooze werkerskracht, den nieu
wen Pastoor-Deken van St Maartens,
Zeer Eerw. Heer Kanonnik Lamiroy.
Ad muitos annos!
Onder die hoofding wil De Yper-
sche Bode van Zondag 16n Septem
ber laatstleden bewijzen, en dit aan de
hand van Pauselijke Documenten, dat
zij, Nationalisten, in hunne werking,
onvoorwaardelijk de leer der Kerk
volgen (deze woorden staan in het
artikel onderlijnd) en de Bisschoppen
onbevoegd waren hen te veroordeelen
Komt het toch niet verwonderlijk
voor dat menschen die zich uitgeven
voor de katholieksten onder de Ka
tholieken, herhaaldelijk aan hunne
lezers moeten komen bewijzen dat ze
inderdaad wel goê Katholieken zijn
die in alle stukken des geloofs maar
eene leering volgen Denkt men
dan niet onwillekeurig aan de historie
van den duivel in het wijwatervat
Het wonderbaarste nog van geheel
die nationalistische historie is dit: ze
zullen ons bewijzen ten overstaan van
al onze geleerde I^isschoppen, ten
overstaan van alle Godgeleerden, dat
hunne houding een allerkatholiekste
houding is, die volmaakt overeenkomt
met de kerkelijke leer. Ze volgen toch
onvoorwaardelijk de leer der H. Kerk!
Ze zullen den Paus stellen tegenover
de Bisschoppen, en vergeten daarbij
waarschijnlijk den brief van Paus Be-
nedictus XV (1921) over de Vlaam-
sche Kwestie waar deze herhaalde
lijk zegt dat de Ylaamsche Geloovigen
moeten aanleunen aan hunne Bischop-
pen.
Ylaamsche Nationalisten, ge moet
gij toch wel fameuze, spitsvondige
theologanten in uw midden hebben,
om zoo iets aan te durven. Ze heb
ben wel geen naam, neen, maar ze
kennen toch de ware leering beter dan
de leerende Kerk, dan de Bisschop
pen
Inderdaad het artikel is deesmaal
kalm en bezadigd van toon. Dat is
nu wel iets buitengewoons bij de Na
tionalisten, maar zulks past een theo
logant, ook een nationalistischen
Een bezadigd woordje verdient een
tegemvoordje. Waarom niet? Gezonde
kritiek werkt opbouwend... Geheel
het tegenovergestelde van een wilde,
teugellooze kritiek.
Laten we dus eens zien of het arti
kel «PAUSELIJKE UITSPRAKEN»
wel zoo ernstig moet opgenomen wor
den, als het er den schijn van heeft.
Misschien komt wel een zekere kwade
trouw bloot in het nationalistisch op
zet... Misschien is"'t eerder lichtzin
nige welweterij of een soort onver
geeflijke onwetendheid met ver
waandheid er bij... Nu, laten we met
onze besluiten niet vooruitloopen op
het onderzoek.
Om te bewijzen dat de Bisschoppen
hunne macht te buiten gaan met hen,
Vlaamsche Nationalisten, te veroor
deelen o nederigheid der beste kin
deren van Gods Kerkhaalt De
Ypersche Bode verscheidene teksten
aan van den grooten Paus Leo XIII.
De herkomst van die teksten die
ten andere niets onwaarschijnlijks
bevatten wordt nergens aangeduid.
Onmogelijk dus de juistheid er van na
te gaan.
Ja, toch... de eerste tekst, de grond
tekst van gansch hun betoog (want
hij wordt onderlijnd door lange cur
siveering), moet komen uit de Ency
cliek «GRAVES DE COMMUNI»
van Paus Leo XIII.
Hier laten we dien tekst in zijn ge
heel volgen
Plet is aan geen twijfel on-
derhevig dat op het terrein der
politiek plaats is voor geoor-
loofde meeningverschillen, en
dat men, behoudens de rechten
van rechtvaardigheid en waar-
heid, mag trachten inzichten in
toepassing te brengen welke
men acht beter dan de andere
tot het algemeen goed bij te
dragen. Maar de Kerk in deze
partijtwisten te willen trekken,
en beweren zich van haar steun
te bedienen om gemakkelijker
over zijn tegenstanders te zege-
vieren, dat is den godsdienst
mateloos misbruiken.
Zoo, aldus spreekt de theologant
der Yrpersche Bode zoo lezen wij
in den Wereldbrief «GRAVES DE
COMMUNI»...
Hewel, om dat daar te kunnen lezen
moet ge werkelijk uwen sterksten na
tionalistischen bril op hebben, want
DIE TEKST IS IN BEDOELDEN
WERELDBRIEF NERGENS TE
LEZEN!.
Het mocht toch al wonder heeten
dat in een Wereldbrief die handelt
over kristene niet - politieke de-
mokratie, de Paus zou handelen over
de betrekkingen tusschen Kerk en
Staat!... Wil de theologant der «Yper
sche Bode» nopens die betrekkingen
meer weten, dan kunnen wij hem aan
raden eens een lezingske te houden in
de Wereldbrieven van Leo XIII DI-
UTURNUM» (29 Juni 1881), IM
MORTALS DEI» (1 Nov. 1885),
SAPIENTLE CHRISTIANS (10
Jan. 1890), AU MILIEU DES SOL-
LICITUDES(16 Febr. 1992)
Daar zou wellicht wat gezonder theo
logie te leeren vallen!
Wij willen nu juist niet zeggen dat
uit den Wereldbrief GRAVES DE
COMMUNI die de Nationalisti
sche theologant nooit gelezen heeft
niets te leeren valt voor de Vlaamsche
Nationalisten.
Hier geven we twee brokskes eruit
die ons zeer leerzaam schijnen. (De
Paus handelt over de oplossing der
sociale kwestie Dus niet over een
zuiver godsdienstig onderwerp!):
Het vloekt tegen de belijdenis
van kristen-zijn, zich niet te
willen onderwerpen en niet te
gehoorzamen aan diegenen, die
door hun gezag aan 't hoofd der
Kerk staan, nl. allereerst aan de
Bisschoppen die, behoudens de
oppermacht van den Paus over
al de geloovigen, door den H.
Geest werden aangesteld om de
Kerk Gods te besturen. Hij die
daartegen denkt of handelt,
toont dat hij het allerzwaarste
gebod van den Apostel vergeten
heeftGehoorzaamt aan uwe
Oversten, en weest hun onder-
worpen, want zij zijn de wakers,
die zullen moeten rekenschap
geven voor uwe zielen. (1).
En verder op 't einde van den Brief
Eindelijk herhalen wij hier
een laatste waarschuwing en we
steunen er opDat al degenen
die nopens deze zaak (de Paus
spreekt van sociale werken)
plannen koesteren of ten uitvoer
brengen 't zij alleen, 't zij in sa-
menwerking met anderen, dat
ze niet vergeten dat ze volledig
moeten onderworpen blijven aan
't gezag der Bisschoppen. Ze
mogen zich niet laten medesle-
pen door den gloed van een op-
vlammenden ijver. Zulke ijver
die leidt tot het weigeren van de
verschuldigde gehoorzaamheid,
is niet zuiver, zal niet waarlijk
nuttig werken, en is ook niet
aangenaam aan God. Ziehier
wat Gode welgevallig iseen
geest die bereid is, ook met het
offer van eigen gedachten, de
bevelen der Oversten te aanhoo-
ren als Gods geboden... (2).
Ligt in die woorden niet de veroor
deeling der nationalistische sociale
werken, opgesteld tegen de kristene
sociale werken?...
Ja, in zulke taal erkent men de stem
van Jesus' Plaatsvervanger, den Vader
der Kristenheid, en wie den Paus be
mint, wie dus Katholiek is, houde
zijne handen af, en verwringe die
woorden niet!...
We zagen dus eerst hoe weinig
ernstig, hoe lichtzinnig De Ypersche
Bode» orakelt over Kerkelijke leering
eh Pauselijke uitspraken. Die dit ar
tikel schreef ofwel is een zeer tries
tige theologant, ofwel een stoutmoe
dige volksbedrieger.
Doch laten we eens de teksten ne
men, zooals ze daar neergeschreven
staan in De Ypersche Bode
Veronderstellen we dus dat ze echt
zijn.
Verrechtvaardigen ze den opstand
der Vlaamsche Nationalisten tegen de
Geestelijke Overheid en de Bisschop
pen, zooals de Nationalisten dat wil
len doen voorkomen?... Bewijzen ze
dat onze Bisschoppen hunne bevoegd
heid zijn te buiten gegaan?
Laten we eens zien
•Vooreerst deze twee ZEER BE
LANGRIJKE VOORBEMERKIN
GEN
1. Een Pauselijke Brief is geen
theologische tractatus waar alles vol
ledig met onderdeelen en onderschei
dingen verhandeld wordt als in een
handboek. Zulk een Brief heeft iets
weg van een gewonen brief of van elk
niet methodisch geschreven werk,
waar gedachten en waarheden ter
loops en volgens de noodwendigheden
van den gedachtengang aangebracht
worden. Van zulke werken heeft men
terecht gezegd: Neemt een zinsnede
van een schrijver uit haar verband, en
ge kunt hem doen ophangen» Zoo
kunt ge inderdaad een schrijver al
doen zeggen wat ge wilt. Maar zulke
handelwijze is ook niet eerlijk.
(1) «Abhorret autem a professione christia
ns vitae, ut quis nolit iis subesse et
parere, qui cum potestate in Ecclesia an-
tecedunt Episcopis imprimis, quos, inte-
gra Pontificis Romani in universos aucto-
ritate, Spiritus sanctus posuit regere
Ecclesiara Dei... Jam qui secus sentiat
aut faciat, is enimvero gravissimum ejus-
dem apostoli praeceptum oblitus convin-
citurObedite praspositis vestris et sub-
jacete eis. Ipsi enim pervigilant quasi
rationem pro animabus vestris reddituri.»
(2) Postremo id rursum graviusque com-
monemus, ut quidquid consilii in eadem
causa vel singuli vel consociati homines
efïiciendum suscipiant, meminerint Epis-
coporum autoritati esse penitus obse-
quendum. Decipi se ne sinant vehemen-
tiore quodam caritatis studioquod
quidem, si quam jacturam debits obtem-
perationis suadet, sincerum non est,
neque solids utilitatis efficiens, neque
gratum Deo. Eorum Deus delectatur
animo, qui, sententia sua postposita,
Ecclesis prssides sic plane ut ipsum
audiunt jubentes.
2. 't Is zeer onvoorzichtig en
't lijkt danig verwaand dat iemand,
die in een vak niet bedreven is, en die
eens een verhandeling over dat vak
leest, maar seffens stoutweg zijn uit
leg gaat stellen tegenover dien der
vakmannen. Wie niets kent over
geneeskunde, en eens een verhande-
lingske raadpleegt over ziekten, om
dan maar seffens doctoren de les te
spellen, zou er veel naar het graf hel
pen. Men gaat ook niet met zijn
schoenen naar den bakker.
Passen we nu eens toe op de lezing
van een Pauselijke Encycliek. (Heeft
de Y^persche theologant er nog ooit
eene doorlezerr?)
Wilt ge er den waren zin der woor
den vatten, dan moet gij
1. Niet enkel een zinnetje uit zijn
verband rukken en daarop zitten kij
ken totdat zulk zinnetje zegt wat gij
wilt, m. a. w.geen woorden verwrin
gen naar uw gedacht! Maar ge moet
objectief den zin nemen in verband
met den neventekst, in verband met
wat de Paus elders schreef, in verband
ook met wat hij deed (want daden
leeren zoowel als woorden).
Welnu, wie ooit in de prachtige
brieven van Leo XIII of van andere
Pauzen wat lezing hield, zal gauw
voelen dat de zin van den hooger op
gezetten tekst (als hij echt is) niet
kan zijnde Kerk mag nooit tusschen-
koinen in politieke zaken.
Wil de Ypersche theologant de vier
hooger aangehaalde Encyclieken eens
lezen, maar zonder nationalistischen
bril, dan zal hij wel tot de tegenover
gestelde overtuiging komen.
Wij willen hier enkel verwijzen
naar den brief van Paus Leo XIII aan
den Bisschop van Grenoble (22 Juni
1892), brief die aansluit bij de Ency
cliek «AU MILIEU DES SOLI.ICI-
TUDES
Als de politiek in nauw ver-
band gekomen is met de gods-
dienstige belangen, zooals het
nu in Frankrijk geschied is, in-
dien iemand BEVOEGD is om
de gedragswijze te bepalen die
in state is het welzijn van
den godsdienst, einddoel van al-
les, werkelijk te behouden, 't is
toch wel de Paus van Rome.
(Zie«Catéchisme de Léon XIII»
van Cerceau, Paris, 1901bl.
208.)
Ge moet toch maar durven om zon
der pinkoogen den leerenden Paus in
tegenspraak te brengen met zijn eige
ne uitdrukkelijke leerling!
Spreken ook de daden van den groo
ten Paus niet luid genoeg?
Of weten de Nationalisten niet hoe
de groote Paus Leo XIII vooral in
Frankrijk op gebiedende wijze inge
grepen heeft om doeltreffend de gods
dienstige belangen te vrijwaren?...
Och jageen erger blinden of die niet
zien willen...
2. 't Gaat toch over zijn hout dat
de VI. Nationalisten een ergens ge
vonden tekstbrokje gaan uitleggen in
een zin die indruischt tegen de alge
meen aanvaarde leering der Godge
leerden, die hier de vakmannen zijn.
Hun theorie 't is een theorie voor
de omstandigheid gelijkt inderdaad
veel op die der LiberalenDe Pas
toor in de sacristie en niet er buiten
Is 't den Nationalisten zóó gemeend,
dan antwoorden we met vasten wil
Christus heersche, ook in de maat-
schapij en 't openbaar leven! Christus
heersche, door Zijne Kerk! En
met Gods gratie, zullen we daarvoor
werken
Al is de H. Kerk een geestelijke
maatschappij, 't ware de geestelijke
waarden miskennen, te beweren dat
de Kerk niets mag verrichten in de
sfeer van het tijdelijke, te weten, in
zoover het noodzakelijk is tot haar
doel, dat het hoogste doel is, waaraan
alles dient ondergeschikt te zijn En
laten we hier terloops op wijzen dat
de H. Kerk in negen op tien van die
gevallen niet tuschenkomt spijts haar
recht, om grootere onheilen te vermij
den.
WANNEER de H. Kerk nu moet
tusschenkomen, daar oordeelt zij zelf
over en niet over de geloovigen.
Meer nog
De H. Kerk OEFENT EEN
RECHTSTREEKSCH GEZAG UIT
OP ALLE MENSCHELIJKE HAN
DELINGEN EN THEORIEN, ook al
hadden ze tijdelijke zaken tot voor
werp. nl. IN ZOOVER ZE ZEDE
LIJK ZIJN. Zoo veroordeelt zij de