CDaet ge cDot
H. BLASIUS
51 Jaar. - Nummer 5.
30 Centiemen.
Zaterdag 2 Februari 1929.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Goed nieuujs
voor de geteisterden
SNIPPERINGEN
ïjjUTSCfjf
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr-
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND
SS frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5. YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. CASIBR)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden wprden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
ZITDAGEN.
D' BRUTSAERT, Kamerlid, is spre-
kelijk voor iedereen:
Te POPERINGHE, in zijn huis,
's morgens, den Maandag en Vrijdag.
Te YPER, den 1® en 3® Zaterdag der
maand, van 9 y2 tot 12 uur, in den
Katholieken Kring.
Te WERVICK, den 2® Zaterdag der
maand, van 9 x/2 tot 12 uur, in Het
Kapitel
HANDELAARS
vraagt eene aankondiging in
«HET YPERSCHE VOLK
rte~cjxama iwi ww i :*.z>amESEm
Met het feest van O.-L.-Vrouw
Lichtmis, dat vandaag gevierd wordt,
hebber wij een der oudste en meest
volksgeliefde heiligdagen, die eeuwen
j en eeuwen lang, met een innige, gods-
vrucht door onze voorouders in eere
gehouden werd.
Op Lichtmis is geen vrouwke zoo
arm.
Of zij maakt haar panneke warm».
zoo zegt een Vlaamsche volksspreuk
l en om Onze Lieve Vrouw te herden
ken, die veertig dagen na dé geboorte
I van haar goddelijk Kind, in den tempel
van Jerusalem haren Kerkgang
deed, waren alle moeders in de weer.
I Dien dag moest het in de Heilige Fa
milie feest geweest zijn: aan eiken
ichristelijken haard moest er dus ook
vreugde heerschenHet was kermis
len koekebak was aan de orde van den
dag. V2n daar de volksnaam 't Is
O.-L.-Vrouw schud-de-panne!» Kin-
rderlijk gezegde, dat getuigt van de
'gevoelens des harten.
1 Het waren schoone tijden, toen de
(godsdienst alzoo de ziel was van het
dagelijksch leven.
Over het feit zelf van Maria's reini
ging staat het volgende in het Evange
lie van den H. Lukas te lezen
«Toen de dagen tot Maria's en
Jezus' reiniging Volgens de wet van
[Mozes verloopen waren, brachten zij
iHem naar Jeruzalem ter opdracht aan
EUn Heer, en om een offer te brengen
ilgens de uitspraak van de wei des
eeren een paar tortels of twee jonge
duiven.
En zie, er was een man in Jerusa
lem, met name Simeonrechtvaardig
fen godvreezend, en in de verwachting
^an rsraërv,VtfrJtribsting7J#eïf de'TIè'f-"
lige Geest was over hem. En hem was
geopenbaard door den Heiligen Geest
dat hij den dood niet zien zou, vooral
eer den Gezalfde des Heeren te hebben
aanschouwd. En hij kwam door den
(leest naar den tempel. En toen de
(ouders het Kind Jezus binnenbrachten
Lom voor hem te doen naar de gewoon
ste der Wet, ontving ook hij Het in
Izijne armen, en hij zegende God en
Lei:
lNu laat Gij uwen dienaar gaan, o
[Heer
volgens uw woord, in vrede.
[Want gezien hebben mijne oogen uw
[heil
dat gij berei'd hebt voor het aan
schijn aller volken,
|Een LICHT tot veropenbaring aan de
heidenen
en tot luister van uw volk Israël.
En zijn vader en zijne moeder wa
ren verwonderd over hetgeen over
Hem gezegd werd.
Die eerbiedige verwondering van
(Maria en Jozef over het goddelijk
.licht, dat door de werking van het
[Kind over de gansche wereld stralen
Lzou, heeft zich in een gulle feeststem-
fming medegedeeld aan allen die de
i klaarheid van het geloof aan den Heer
te danken hebben. Binnen en buiten
de kerk, te huis en op straat moest er
licht branden, om de veropenbaring
van de christene waarheid te verbeel
den. De processie moest uitgaan in
allen luister met fakkels en toortsen;
en de kaarsgieters, die natuurlijk dan
in hun schik waren, vierden Hunnen
F« mestdag». Aan elk hunner kalanten
[gaven zij een versierde kaars, opdat
zij des te beter aan Onze Lieve Vrouw
Lichtmis zouden kunnen mededoen.
Reeds in de vierde eeuw was er te
[Jerusalem processie op den huidigen
feestdagen in 494 stelde Paus Gela-
sius ook te Rome het feest ter eere
i van Maria's reinging in, evenals de
processie met kaarsen die te dier ge-
I legenheid voor den goddelijken dienst
Ujewijd werden. Wie zou de blijde
kaarsvlam niet vreugdig begroeten als
r zinnebeeld van het eeuwig licht der
jjvaarheid, die volgens Simeons voor-
I zegging, door Christus aan de heide-
1 nen veropenbaard werd Heil aan hen.
ëdie hunne oogen niet gesloten houden
voor dat licht
j Dit is voorzeker de reden, waarom
|Onze-I,ieve-Vrouw Lichtmis met een
wmitengewonen luister gevierd wordt
jin de Katholieke Hoogescholen. Te
1 Leuven gaan de professoren en de stu
denten onzer L'niversiteit naar de
heerlijke hoofdkerk van St-Pieter,
waar een beeld van Maria onder den
(naam van Sedes Sapient im (Stoel
der Wijsheid) vereerd wordt. Onder
den oorlog, toen de Duitsche gewelde
naars de stad verwoest, en de kerk
*elt in brand gestoken hebben, is het
Leeld gespaard gebleven. En vandaag
op het feest van O.-L.-Vr. Lichtmis,
dat de Universiteit als haar eigen feest
aanziet, wordt er een algemeene hulde
gebracht aan de machtige bescherm
ster van het hoog katholiek onderwijs.
Het beeld dagteekent van het jaar
1442. en werd op hevel van hét I,eu-
vensch i Mjri')F glje.stuurals een
kunstwerk. mvTé kerk geplaatst. Het
moest een ouder beeW. vervangen* dat
te klein was om in eene processie
zichtbaar te zijn voor het volk. Bij
alle ongelukken kwam men de barm
hartige tusschenkomst van Maria af-
smeeken. Zoo gebeurde het onder
andere in 1635, wanneer de Holland-
sche en de Fransche legers voor de
stad hunne tgnten hadden opgeslagen
dank zij de gebeden der geloovigen
bleef Leuven ongeschonden. Onder de
vierjarige Duitsche dwingelandij, die
wij gedurende den oorlog gekend heb
ben. stroomde het volk nogmaals naar
O.-L.-Vrouw Stoel van Wijsheid
die men soms, ter nagedachtenis der
vorige bescherming, ook O -L.-
Vrouw van belegeringheet Uit
dankbaarheid werd verleden jaar het
beeld in de half herstelde kerk, naar
opdracht va Ti den Paus, plechtig ge
kroond door Z. Km; Kardinaal Van
Koey.
Volgens een eeuwenoud gebruik ko
men nu nog de nieuw .bevorderde
Meesters in Godgeleerdheid zich daar
toewijden aan Muria, beschermster
der Katholieke Universiteit, en zij be
loven de godsvrucht tot de Heilige
Maagd uit ai hunne krachten te ver
dedigen en voor te staan.
Onnoodig te zeggen dat de studee-
rerule jeugd vandaag te Leuven feest
viert: O.-L.-Vrouw Lichtmis wordt er
soms «Leuvenistenmesdag» genoemd.
Te Antwerpen, in de St-Andries-
kerk, wordt' op den vooravond van
O.-L.-Vrouw, Lichtmis het Mariabeeld
uit de kapeL gehaald en door de jon-
gtf4js -v4.ii 'itC ■>vgeze.nbiii*-iie kei .witL
tien der kerk gedragen. Op den dag
zelf, na de mis, ging vroeger de pro
cessie uit langs de wijk: nu blijft zij
binnen de kerk. En de brandende kaar
sen, <lie het licht der christene waar
heid verbeelden, zetten aan cle plech
tigheid een treffenclen luister hij.
Te Brussel, in de St-Niklaaskerk,
draagt vandaag het beeld van O.-L.-
rouw van Vrede zelf een brandende
kaars in de hand om wel te toonen, dat
het licht welk onze heidensche
voorouders bestraald heeft en hun het
waar geloof veropenbaarde, aan haar
te danken is. Talrijker nog dan naar
gewoonte komen de geloovigen de
Heilige Maagd vereeren.
Aan de kerkelijke plechtigheden hij
het vieren van O.-L.-Vrouw Lichtmis
zijn wij overigens een aloud gebruik
verschuldigd, dat diepe wortelen in de
ziel van ons volk geschoten heeft, en
eens te meer toont hoe het katholiek
geloof met ons familieleven vergroeid
is wij bedoelen het christelijk gebruik
der gewijde kaars Is er wel een
enkel huis, waar er geen bewaard
wordt? Deze wordt aangestoken in
allerlei gewichtige omstandigheden.
Bij voorbeeld als iemand berecht
wordt of op sterven ligt, geeft men
hem de brandende kaars in cle handen,
om het licht van het geloof 'te bedui
den. dat den zieke of den stervende
den weg naar den Hemel wijst. Ook
nog, als iemand gestorven is, laat men
in de kist. vooraleer het lijk erin neer
te leggen eenige wasdruppels der ge
wijde kaars en eenige druppels wijwa
ter invallen het lichaam van den afge
storven christene, dat de tempel was
van den Heiligen Geest, en dat eens
lorievol verrijzen moet. zal alzoo
steeds onder de hoede van zijn geloof
en met den zegen der Kerk in zijn graf
rusten.
Ook Hij on weder, als het dondert en
bliksemt, sprooit men gewijd water in
huisen nadat vader of moeder de ge
wijde kaars heeft laten branden, leest
geheel het huisgezin het begin van
St-Jans Evangelie. In ons diep ge-
loovig Vlaanderen zou insgelijks nie
mand den nacht in een nieuw huis
w illen doorbrengen zonder eerst in de
vier hoeken eenige druppels van de
brandende gewijde kaars te laten val
len zoo wordt de woning aan God toe
gewijd omdat de nieuwe bewoners
getuigenis geven van "hun katholiek
geloof.
Telkens wij de voorvaderlijke chris
telijke gebruiken welke de F.. H. Celis
in zijn Kalender samenvat, hij ons
Vlaamsche volk ontmoeten, vervliegt
onze geest naar vorige tijden toen het
leven minder gejaagd was, doch mis
schien meer geluk bijbracht dan nu.
De feesten, van het Kerkelijk jaar wa
ren dan c|e groote hoogdagen, naar
welke alles berekend werd. Van O -L.-
Vrouw Lichtmis zei de landman
Lichtmis klaar en hel.
Zoo is de hoer een arme gezel
Lichtmis duister en donker.
Zoo is de boer een jonker.
Of nog:
Lichtmis in groen kleed.
Paschen wit besneeuwd.
En na den gevierden heiligdag, her
nam hij met moed zijnen ajbeid, en
verwachtte Gods zegen op al zijn
wegen De tijden zijn nu wel veran
derdmaar is zulks een reden om aan
onze oude gebruiken vaarwel te zeg
gen, en om onzen huiselijken haard te
laten ontchristenen
Maandag laatst werd er te Yper op het
Staatskommissariaat eene vergadering
gehouden, voorgezeten door den Heer
Algemeen Bestuurder Verhaeghe, tijdens
de welke het vraagstuk van de intresten
op1 oorlogsschade besproken werd.
Woonden die vergadering bij heer
hoofdstaatscommissaris Esquelin; heer
hoofdopziener Ververken heer a.dvokaat
Butaye heer H. Geuter, heer A. Vuyl-
steke; heer Cordonnier en heer advokaat
Van der Mersch.
Eene gedachten wisseling had plaats
tusschen, den heer Algemeen-Bestuurder
Verhaeghe en de vertegenwoordigers der
geteisterden,
De heer Algemeen-Bestuurder Ver
haeghe heeft óns beloofd, verscheidene
maatregelen aan de goedkeuring van den
heer Minister van geldwezen te onder
werpen, die, in geval zij aangenomen
zijn, volkomen voldoening aan de getei
sterden zullen geven.
Wij bedanken hartelijk den heer Alge
meen-Bestuurder Verhaeghe deze verga
dering te hebben willen beleggen, en in
acht nemende de dienstvaardigheid welke
hij voor alle geteisterden heeft, zijn wij
verzekerd dat hij met kracht hunne zaken
voor den heer Minister van geldwezen
zal verdedigen en voldoening bekomen.
Op den feestdag van den H. Blasius
laat dé H. Kerk toe, twee keersen te wij
den, dewelke men de geloovigen oplegt,
zeggende
DojJr de voo spraak van den H.Blasius
"Bisschop en Martelaar, dat God u bevrij
de van keel-kwaie en allerhande kwaad.
?n den naam des Vaders en des Zoons en
des H. Geest. Amen.
2 De ceremonie van het wijden en 't op-
reggen dier keersen, wordt gedaan in
St Pieterskerk, binnen Yper, Zondag 3
februari, na de Mis van 7 uur.
Na al de andere Missen worden de
keersen opgelegd en wordt er gezegend
met de Reliquie.
M. Muiier, Katholiek Senator van
Yper, heeft op 31 December de volgende
vraag gesteld aan'den Heer Minister van
Geldwezen.
De minister gelieve mij te zeggen:
I. 1° Hoeveel dossiers van oorlogs
schade: a) contracten voor herstel en vol
tooiing b) contracten voor draaineering,
door de diensten van het landbouwher-
stel werden opgemaakt en onderzocht
2" Voor hoeveel dossiers dadingen of
eindvonnissen waren geboekt: a) op het
oogenblik van de opheffing der diensten
van landbouwherstel b) thans
3" Welk het bedrag is van de vergoe
dingen door deze contracten ioegekend
a) voor herstelb) voor draineering
4o Hoevee! er van die bedragen betaald
was a) bij de opheffing der diensten b)
thans
II. De herstelkontracten, nivelleering
of draineering, werden over het afgemeen
afgesloten tusschen den Staat, den eige
naar en den pachter. Sedert de opeffing
van den dienst voor landbouwherstel
maken bedoelde contracten het voorwerp
uit van een vonnis of van eene dading
waarbij de pachter geen partij meer i§.
Deze pachter heeft over het algemeen de
nivelleerings- en draineeringswerken uit
gevoerd, vertrouwend op. het contract met
den dienst voor landbouwherstel.
Welke maatregelen heeft de minister
getroffen of is hij voornemens te treffen
om de belangen te vrijwaren van de
pachters zooals zij omschreven werden
in de eerste contracten met den dienst
voor landbouwherstel
Antwoord Nadere inlichtingen worden
gevraagd aan de betrokken diensten, ten
einde het geachte lid van antwoord te
kunnen dienen.
Blasius woonde te Sebaste in Armenië,
was er befaamd als een godvreezend en
zeer deugdzame mensch én wierd er
gekozen tot bisschop der stad. Ten tij :e
dat de roomsche Keizer Diocletianus er
de christenen op wreede manier vervolg
de,de H. Blasius verbleef in eene spelonk
van den Argeus-berg, naar hem kwamen
daar veel menschen, medevoerende veel
zieken, die op wonderbare manier door
den heiligen genezen wierden.Onder deze
mirakelen, wat meest in de gedachtenis
van 't volk voortleefde, was het feit vari
een kind, dat men stervend aanbracht, ter
oorzake van een beentje dat in de adem-
pijpe stak. De heilige genas het kind, met
hem op te leggen twee gekruiste keersen.
Daarom wordt heden ten dage de
H. Blasius nog verbeeld, dragende in de
linkerhand twee gekruiste keersen.
De heilige Bisschop wierd eindelijk ont
dek; in zijne schuitplaats, door op jacht
zijnde soldaten, die hem gevangen mede
leidden naar den stadsoverste. Nagegee-
seld en gefolterd geweest te zijn, omdat
hij aan de afgoden geen offer wilde bren
gen. wierd de H. Biasitis het ht ofd afge-
siegen. op den derden bag van de maand
Februari.
De socialisten zijn tegen den Godsdienst
niet. Nochtans over enkele dagen dreef
het rood dagblad van Charleroi den spot
met drie liberale voormannen die met de
kerk begraven werden. Dat vond ze
illogiek. Hebben de socialisten dus alleen
het voorrecht te beschikken indien ze met
of zonder kerk willen begraven worden.
Zij zijn ook tegen de goede zeden niet.
Nochtans deze week werd door de Socia-
li.s:en iri de Kamer eene hevige interpel
latie op touw gezet om de maatregelen te
hekelen en te doen afkeuren die de Re
geering tegenover de zedenschendende
boeken genomen had. Socialist Destrèe,
oud-minister, hield de volgende thesis
voor dat een meerderjarig persoon het
recht heeft, indien het hem belieft, onze
delijk en zedeloos te zijn Past dat toe op
de socialistische onderwijzers. En dat zijn
de opvoeders die ze in de zoogezegde
rreutrale scholen willen opdringen! Indien
die meesters de socialistische grondbe
ginselen stipt volgen genieten de kinde
ren in deze scholen eene voorname
'opvoeding.
i.
Ze zijn ook tegen de priesters niet. En
het gaze.je van Missiaen «De Werkman»
(zoo heet het weekblad, wel te verstaan)
schrijft in 't laatste nummer «Een pries
ter is uit Vrankrijk gedreven omdat hij te
goed de kunst verstond de spaarcenten
van de werkmenschen en kleine burgers
te beleggen
Dus, willekeurig en met het opzicht
met zijne vuige lastertaal al de priesters
te besmeuren verzwijgt hij de bedoelde
persoon.door de geestelijke overheid als
Aalmoezenier in Vrankrijk niet aange
steld was en zelfs dat eene suspensio a
divinis tegen hem in onderzoek is.
Maar zijn ze niet tegen den Godsdienst,
de openbare zedelijkheid en de geeste
lijkheid ze zijn ten minste tegen 't Kapi
taal en 't Kapitalisin. Om u daarvan te
overtuigen hoeft ge slechts de lijst der
Roode Millionnairs Proletairs in oogen-
schouw te nemen met de armen Anseele,
den armen Vandervelde, den armen Hal-
let, en wie weet ik nog meer. In een
woord, bij de Socio's «tegen» wil zeggen
«vóór» en «niet tegen» «tegen», 't Is de
eenige middel om uit dien warboel te
geraken en u daarin weer te vinden, 't Is
een beetje lastig in 't begin maar met tijd
en geduld geraakt men er toch.
Omdat wij de Kapitalistische titels en
postjes van Baas Anseele aangehaald
hebben (wij dachten hem pleizier te doen)
is De Werkman ('k bedoel Missiaen
niet) gram en zoodanig gram dat hij het
in zijne verontwaardiging niet verder
brengen kan dan mij het woordje «kwi
bus» naar het hoofd te zwaaien.
Kwibus Wel ja, Kwibus «On-
noozel Kwibusken Ook goed.
Zou het onnoozel kwibusken den nagel
goed op den kop getroffen hebben 't Is
daa/ dat het schoetje spant
Onnoodig te zeggen (niet waar?) dat
de meeting Anseele een ongehoord sukses
was. Ingang en woord vrij droegen de
plakkaten. (Papier is gewillig). Maar
degenen die het aandurfden het woord te
vragen werden hoffelijk buitengewipt.
Anseele verdraagt geene tegenspraak.
Noch in de meetingen, noch in de be
heerraden waar hij als voorzitter fungeert.
i
Volgens men ons vertelde heeft Ansee
le in zijne redevoering over de Compagnie
du Ruzizi niet gesproken. Dat doet hij
slechts als hij als capitalist optreedt.
En hij had daar reden toe.
Zijn makker Wauters (oud-socialistisch
Minister) die, de arme, de middelen heett
om over enkele maanden een reisje in
Afrika te doen (oh, zweet der werklieden)
heeft bij zijn terugkeer in een interview
verklaard dat hij het stichten door de
socialisten van naamlooze vennootschap
pen zooals te Gent niet goedkeuren kon
omdat in tegenstrijd met de zuivere
socialistische leer en de nadeeligste ver
dachtingen kon medeslepen, 't Was wijs
gesproken. Maar *t was naar de goes;e
niet van gezel Balthazar, socialistisch
schepen van Gent en luitenant van Baas
Anseele en medegenieter van al die vette
postjes en kaasjes. En Balthazar schreef
in de Vooruit een weinig bitsig, want
't Ventje was door dien direkt 'van
Wauters in zijn gevoelig persoontje ge
troffen, dat hij de socialistische leer en
beginsels evengoed kende als Wauters
maar dat zij, socialisten van Gent, noch
iets meer kenden, iets dat dikwijls uit het
oog verloren was, en dat heet de
werkelijkheid
In korte woorden de princiepen zijn
juist goed om er onze botten aan te
vegen
Wij stellen vast dat de socialistische
instellingen en maatschappijen (dat Mis
siaen dat ook vergeve aan den armen
kwibus) op capitalistisch leest ingericht
en geschoeid zijn en bestatigen dat nie
mand door het nauw naleven en de stipte
toepassing van de zuivere socialistisch
beginselen in de beheerraad van de
Compagnie de la Ruzizi geraken kan.
Gezel Balthazar heeft het gezegd.
In de oproep voor 't Kiesfoade van de
Ypersche Bode lezen we met (wij zulien
het maar volmondig bekennen) verbazing
't volgende «Verdedigt U en valt aan,
scherp en vlijmend als het moet. Maar
steeds loyaal met open vizier. Den ande
ren strijd laten wij aan de Staatskatholie-
ken over
Mogen wij de Ypersche Bode doen
herrinneren
1/ dat in Yper bij katholieken rondge
gaan werd om buiten alle politiek eene
Vlaamsche studiekring, een Vlaamsch
KatWoliek Muziek, een Vlaamsch Katho
Hek dagblad en een Vlaamsch Katholiek
lokaal te stichten.
2/ dat te Yper vier gemeenteraadsleden
gekozen werden die zich alleenlijk als
Vlaamsche Katholieken aanstelden.
En nu de verschillende doeleinden be
reikt zijn
SluiJ de ^tu^elmng .zich flMil'jj l.j
Algemeen NëtkTTatiffScn Veliwaar
van onze lezers het programma en de
strekking kennen). De Vlaamsche Har
monie huldigt Mevr. Marèchal, nationa
list en betoogt te Roeselaere tegen
Staatsminister Van de Vyvere. De Yper
sche Bode huldigt Borins, Van Severen
en hun Groot Nederland programma.
Leest de plakkaten die aan het Vlaamsch
Huis hangen en ge zult van hunne poli
tieke onzijdigheid bewust en overtuigd
zijn (II). Én drie van de vier gekozene
gemeenteraadsleden treden als Nationa
listen op en als Katholieken maken zij
zich medeplichtig aan de verwerping der
stedelijke toelage aan de H.Hartefeesten.
Dat is ten minste loyaal en met open
vizier gestreden.
Goddank dat zij ons den anderen strijd
laten. Kordaat gesproken we vernemen
dat met genoegen eR we hebben het hen
niet doen zeggen.
Wij boeken hunne kostelijke bekentenis
fn ons laatste nummer drukten wij den
tekst van het plakkaat over betrekkelijk
de redevoering waarbij Van Severen de
activisten en de overloopers aan den
Yzer in de Kamer verheerlijkte en huldig
de. Dit plakkaat geteekend door al de
nationalistische kopstukken van West-
Vlaanderen werd gedrukt en exemplaren
verzonden naar al de steden en gemeenten
van de provintie.
Waarom werd dit plakkaat te Yper
niet uitgeplakt Waarom in andere ste
den werd het na enkele minuten afgeno
men en ingetrokken
Was men misschien bang voor den
indruk dat dit schrift en die geloofsbelij
denisbij de bevolking zou teweeggebracht
hebben
Altijd den loyalen strijd en het open
vizier.
't Schijnt dat een communist die wilde
Anseele tegenspreken van inzicht was
van ons artikeltje over Anseele lezing te
geven.
We vragen ootmoedig vergiffenis aan
Missiaen van dit wapen aan zijne vrien
den, de communisten, ter hand te hebben
gesteld.
Is het waar dat Van Exterop den
dag van de meeting Anseele zich bij een
der nationalistische kopstukken in de
Ri]sselstraat aanmelde
Nen waardigen bondgenoot
Tabora, gedurende den oorlog
door de Belgen ingenomen. 't was
dan duitsch grondgebied, liggende in
duitsch-oost-Afrika. ligt op den
ijzer weg van Dar-es-salem (Indie-
schen Oceaan) naar het Tanganika-
meer. Vóór 50 jaar. t.-w. den 12 Sep
tember 1878, kwamen daar aan, na drie
maanden lastige karavanenrels, de
eerste witte Paters, zendelingen voor
■Midden Afrika. In die streek was er
geen enkele ziel, die den waren God
kende. En te Tabora, zagen de missio
narissen de karavanen slaven aanko
men, met ketens om den hals, bebloede
voeten en doodsch gelaat. Waar dan
de groote slavenmarkt was, staat nu
een kerkje en in dat kerkje, ten jare
1928. wierden de drie eerste priesters
gewijd, - inboorlingen der - streek In
die streek zijn er nu talrijke missiën,
waar honderden missionarissen werk
zaam zijn en waar men de christenen
en catechumenen niet honderdduizen
den tellen mag.
Het mostaardzaadje is een grooten
boom geworden, wiens merkwaardig
ste vruchten deze drie inlandsche
priesters zijn.
Een droge dok is eene sluiskom,
waar men schepen, die nagezien of
vermaakt moeten worden aan den
kiel, laat binnenvaren. Vervolgens
'pompt men het water uit de sluiskom
en 't scheep wordt geheel zichtbaar.
Men heeft ook vlottende dropge dok
ken. Dat zijn overgroote langwerpige
bakken, open al de voorzijde, waarvan
bodem en wanden, reusachtige dikke
en holde muren zijn. Die bakken,
alhoewel met water gevuld, tot op
een hoogte gelijkstaande met den wa
terspiegel van rivier of zee, vlotten
als een vaartuig. In dat vaartuig laat
men binnenvaren het te vermaken
Scheep. Dan verwijdert men het water,
dat men in de muren liet loopen, om
den dok op gewenschte diepte te laten
zinken. De dok samen irjet het om
vat Le scheep, rijst en 't scheep wordt
geheel zichtbaar. Voor de zeybasis
van Singapottr, te zuiden van 't scbi^ij-
eiland Malaka, in Asia, heeft de eii-
gelschman een vlottende dok gebouwd,
-kunnende oplichten een scheep van
50.000 tonnen, dat is 50 millioen kilo
grammen en de dok, in drie deelen
gesplitst is op reis van England naar
Singapottr, getrokken door machtige
.■rS-lt ilH'
>»IS9
Op eene hooge rots, ten noorden
der stad Marseille staat sedert lang,
een bronzen Lieve-Vrouw-Beeld, zoo
groot, dat de toren waarop het staat,
gelijkt aan een gewoon voetstuk Van
in de haven en.van op zee, kan men dat
reusachtig beeld ontwaren't Is O. E-
'Vrouw'-ter-wacht. Veel godvreezende
zeelieden doen een bedevaart naar die
kerk, vóór hun wegvaren op lange reis.
De stad» Ismatna, aan den ingang
van 't Suezkanaal, is nu ook be-
heerscht door een reusachtig Lieve-
Vrouw-Beeld en al wie, bij den door
vaart het beeld beziet en bidt: «O
Maria, ster der zee en beschermster
der zeelieden, b. v. o. kan winnen
300 dagen aflaat.
Braziliën gaat op de kruin van
den berg Corcovado een reusachtig
standbeeld oprichten van Christus-
Koning. Het voetstuk er van is vol
tooid en men heeft er voor gebruikt
15 duizend tonnekens ciment en 40
duizend kilogrammen ijzer. Men valt
nu aan het binnenwerk van het stand
beeld Soorte geraamte, dat zal be
kleed worden met bronzen platen. Het
beeld alleen zal 30 nieters hoogte heb
ben.
Aan den ingang van de haven van
New-York, staat het standbeeld der
vrijheid,. waarva,n de kop te zien was
in Parijs, tijdens de tentoonstelling
van 1878. Het dient voor lichttoren of
Phare. 0e eerste zëeliohttoren
wierd gebouwd langs de egyptiaansche
kust. op 't eiland Pharos, en van daar
'zijn naam. Dat standbeeld houdt
hoog in de lucht den rechterarm, dra
gende een fakkel. Onder de bronzen-
vlammen. van waar uit de electrieke
lichtstroomen uitgaan, is eene £oort
hobêche of ronde schijve. Die -schijv.e
is eigenlijk een balkon, waarop een
twintig tal personen kunnen post-vat-
ten en om er te kunnen geraken een
smalle wenteltrap wierd aangebracht
in de hoog uitgestrekte arm.
In de amerikaansche stemming
voor den nieuwen President der Ver.
Staten, er waren meer dan 21 millioen
republikaansche. stemmen, meer dan
15'millioen voor de demokraten en nog
geen 300 duizend voor de socialen
De socialen hadden in 1920... 920.000
stemmen; in 1924... 500.000 en in
1928... 267.000. Zij gaan prachtig ach
teruitIn de staten waar. er meest
fabrieken zijn. b. v.: in den Illinois op
3.000.000 stemmen hebben er de socia
listen maar 20 duizend, iri de (Minne
sota op 1.000.000 nauwelijks 19.000 en
in zes staten geen ééne stem.
De italiaansche Opera Ferrari,
die in de groote steden die overgroote
vakscholen bouwt, alsook slaapplaat
sen. eetzalen, kerken en kapellen voor
de werkende klas... heeft ook de ka
tholieke drukpers vooruitgeholpen, die
