BissjfioDDOii ke i
JUBEL - AFLAAT,"
CDeet ge cuat
Telegrafen Telefonen
BEURS - BANK - WISSEL
5le Jaar. - Nummer 38.
30 Centiemen.
Zaterdag 21 September 1S29.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Zondag, 22 dezer, dus morgen,
uilen de geloovigen verga-
eran in SI Maartens kerk ers
»n 3 3 4 van daar den omme-
ang beginnen en zij zuSEen,
iddende den Rozenkrans,
ivolgenSijk Sint Jacobs, Sint
eters en Sint Niklaais be
teken.
pnmume.
Afscheidsgrost
aan {Vlgr. LiAfYtlROY
I Het bisschoppelijk geschenk, door de
peilers van de stad en door leden der
peiij Yper aangekocht, zal er aan Mon-
ligneur aangeboden worden.
H
Zachte winters. Het koorn ge
schoren, is de winter geboren Wat zal
de aankomende winter wezen In 1258,
in de maand Januari, waren er violetten
die bloeiden en appelaars en frezenstruik-
jes droegen witte bloesems.
&EHEER VAN
De Marsch der Tentoonstelling van
Antwerpen 1930.
Er hëS'scDt uiwssiijtt
hiagtruood ia B.-aina
De hongerige» plegen zelfmoord!
De kinderen vallen neer als Vliegen.
Voor uwe Geldplaatsingen wendt U in volle vertrouwen tot de
Bijbank Groote Markt, 9. - Tel. 304-334
Filiaal der Groep Handelsbank - Fondsenbank - Noordstar.
Kapitaal-Concentraties 300 Millioen.
Brussel, Gent, Antwerpen, Kortrijk, Brugge, Oostende,
Thielt, (seghem, Lichtervelde, Poperinghe, Wervik,
Komen, Yper
Voorwaarden voor de Zicht-en Termijnrekeningen
Zicht alle dagen beschikbaar 3 °/0
Veertiendaagsche Rekening
Spaarkas Zicht5
4.75
Kasbons aan toonder op 3 maanden (vooraf betaalb.) 4 netto
6 maanden id. 4.5070netto
I jaar (id. 5 netto
OBLIGATIEN op 5 JAAR aan drager 6 NETTO.
Rente betaalbaar met zesmaandelijksche Koepons.
i)d i)pcrod;C ilolh
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 £r. 3 maanden 5 £r.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Upstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j- casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
ZITDAGEN.
D" BRUTSAERT, Kamerlid, is spre-
kelijk vcor iedereen:
Te POPERINGHE, in zijn buis,
's morgens, den Maandag en Vrijdag.
Te YPER, den 1® en 3® Zaterdag der
maand, van 9 y2 tot 12 uur, in den
Katholieken Kring.
Te WERVICK, den 2® Zaterdag der
maand, van 9 y2 tot 12 uur, in Het
Kapitel
pen Heer Senator G. BRUNEEL
MONTPELLIER, zal gedurende
afwezigheid van den Heer Volks-
[rtegenwoordiger Dr Brutsaert, op
en 3n Zaterdag van elk maand,
fcdag houden in den Katholieken
ring, telkens van 9 tot 12 ure.
kan gewonnen worden, ter gelegen-
ij van het priester-jubeleum zijner Hei-
(ïeid Pius XI.
l'oor de Yperlingen eene der voorwaar-
is van twee maal te bezoeken en er te
(den volgens de intentien van zijne
ïiiigheid de kerken van St Pieters,
Jacobs en St Niklaais.
Worden de bezoekèn gedaan processië-
js, één bezoek van ieder kerk is vol
lende. Daarom
De andere voorwaarden voor 't winnen
iaden Jubeleums-aflaat mogen vervuld
irden vóór of na die bezoeken, 't Beste
te eindigen met de voorgeschrevene
■De ingezetenen van Yper worden uitge-
■ucdigd om in St Maartens Kring bij een
I komen, op Zondag., 29". dezer, „ten
Ita's avonds.
De officieele omhaling, voor het ver-
ezeniijken van dit doel, geschiedde,
i'gens beslissing der E. Heeren Pas-
ors. in de kerken en openbare bid-
latsen der stad Dit opdat een ieder
Idde kunnen 't zijne bijdragen, zelfs de
iringste lieden. Daar nevens hebben
nige welbezielde parochianen van Mgr,
eigen' beweging, private omhalingen
daan, waarvoor er hun innige dank
egekend wordt. Al die omhalingen sa-
en hebben circa 25.000 fr. opgebracht
alzoo mogelijk gemaakt, dat niet al-
ènlijk de Staf, maar ook de Ring en de
ippa Magna aan zijne Hoogweerdigheid
en aangeboden worden.
Als twee Christenen het huwelijk aan-
tan.de priester wijdt den huwelijks-ring,
ragende aan God, dat deze die den ring
'agen zal den huwelijks-trouw beware
haren echtgenoot wederliefde schen-
inde, geheel haar leven slijte in peis
volgens den wil des Heeren.
Een bisdom wordt dichterlijk be
bouwd als de verloofde van den Bis-
p, even als onze Moeder de H. Kerk
verloofde is van Christus. De ring
evoig, dien de Bisschop ontvangt, bij
ne zalving, moet Hem steeds herinne-
dat Hij innige betrekkingen aange-
n heeft met zijn Bisdom en dat Hij
der eed beloofd heeft, zijne kudde te
hermen in geestelijken en stoffeiijken
ood
De ring, die aan Mgr Lamiroy, door de
perlingensamen met den staf en de
pppa magna, zal aangeboden worden,
t' hem dagelijks niet alleenlijk geheel
'ine kudde herinneren, maar ook op
ijzondere wijze een geliefkoosd deel er
namelijk onze stad. Moge Hij hem
sgejaren dragen.
De edelgesteenten, die in de eerste
Ken der H. Kerk hoog geschat werden,
*«ren noch diamanten, noch brillanten.
^diamant immers kende men niet als
bitterende steen, maar als de hardste,
i er te vinden wasmet hem kon men
Ntrhande stoffen slijpen en verslijten, én
r! werd door geen eene geslepen 't is
r^r, ais men het gedacht opvatte twee
r«~anten tegen elkander te wrijven, dat
hem kon slijpen en doen glinsteren,
P* geschiedde in de jaren 1400 en de
geslepen diamant behoorde toe aan
breide Stoute, hertog van Burgondië.
In de oude tijden onderscheidde men
12 soorten edelgesteenten
De sardersiks, (sardoine) rood van
kleur of beter rost
De topaas.,, geluw
De smaragd (éméraude) groen
De karbonkel (escarboucle) don
ker rood
De saffier (saphir) blauw
De jaspissteen (jaspe) ondoor
schijnend en groenachtig rood
De liguursteen;
De agaat (agathe) half doorschijnend
en veelkleurig
De amethist (amethyste) violet
De goudsteen (crysolithe) groen
achtig-geluw
De oniksteen (onyx) ook veelkleu
rig zooals de agaat maar hoornachtig
De beril.
Voor de bisschoppelijke ringen neemt
men gemeenlijk een grooten amethyste,
omdat hij violetkleurig is; niets nochtans
belet dien steen te doen omkransen met
diamanten en perles-fines, hetgeen het
geval wezen zal met den ring van Mgr
Lamiroy.
Die ringen moeten groot genoeg zijn,
om gemakkelijk aan den behandschoen-
den vinger te kunnen schuiven en als een
bisschop u de hand toereikt.de godsdien
stige beleefdheid wil dat gij den steen
van zijnen ring kusset en op gelijker
wijze, als een bisschop u de H. Commu
nie toereikt, ge moet eerst den ring kus
sen vooraleer de H. Hostie te ontvangen.
De twalf bovengemelde edelgesteenten,
waren ook met gouden klauwen vastge
maakt op het vierkanten borstgewaad
(rational), dat de opperpriester der Joden
droeg bij solemneele geplogenheden en
zij herinnerden hem de 12 geslachten
Israels, ten voordeele van de welke hij te
bidden had.
Te Zevenkerken, bij Lophem, in
de kerk der abdij, waar een oud minister
van China kloosterling is, werden Zondag
8 September,vier chineezen gedoopt. Het
zijn studenten aan de Hoogeschool van
Leuven. Was hun meter Mevr. Lebbe, de
moeder van E. P. Lebbe, die in de laatste
tijden zoo hard gewrocht heeft, tegen alle
soorten van tegenkantingen, om de eerste
chineesche priesters te doen bisschop
zalven. Waren peters: Een hoogleeraar
van Leuven, een bekeerde beiersche jour
nalist, baron Joseph Van Caloen en baron
R. de Ghellinck. Volwassen, die het
doopsel ontvangen, mogen maar moeten
noch peter of meter hebben. Zij zelve
immers kunnen de vragen van den dooper
beantwoorden en zij hebben ook geen
peter of meter vandoen, die zoude zor
gen dat zij onderwezen worden in de
christelijke leering, bij verwaarloozingder
ouders.
Op het eiland Malta, heeft men den
8 September de verjaring gevierd van de
zegepraal in 1561 behaald door de ridders
van St Jan op de Turken. Op het laat
ste der jaren 1200 hadden de ridders uit
het H. Land moeten wijken voor de Tur
ken en zij vestigden zich op 't eiland
Rhodes. Van daar uit bevochten zij gedu
rig den Turck, tot in 't jaar 1522. Dat
jaar moesten zij ook Rhodes prijs geven
en zij gingen 't eiland Malta gaan bewo
nen. De Turck kwam wederom achter en
in 1561 belegerde hij Malta met eene
vloot van 80 schepen en een leger van
100.000 man, zonder te rekenen de
krijgsmacht van Fen Bey van Tunis, die
mede-hielp. Om de aanvallen van dat
machtig leger af te slaan waren er slechts
543 Ridders, 1300 soldaten, 1000 zeelie
den, dus 2843 man 660 ervan sneuvel
den tot den laatste in 't fort St Elme, na
dat zij hadden kunnen 6 stormloopen af
weren en van den vijand 3900 man doo-
den. Met het vallen van St Elme was er
verslagenheid onder de overige verdedi
gers, die zich bevonden in 't fort van den
Engel en in het kwartier Borgo. Dan be-
vool Groot-Meester La Valette het doen
eener noveen ter eere van O. L. Vrouw,
van af 31 Augusii tot 8 September en
aan al wie intusschentijd hem iets vroeg
in betrekking met de oorlogsfeiten, zegde
hij Den 8 September zal ik antwoor
den Met middernacht van 6 September
ontscheepten ten Noorden van 't eiland
de hulptroepen, gezonden door Philips II,
Koning van Spanje en den 7" de Turk
brak het beleg af en vluchtte. Sedert
dien heeft de Turk geen aanvallen meer
van bedied tegen de Malteezers gewaagd.
Zijne zeemacht wasvoor goed gebroken.
Wat er in eene fransche gazet te
lezen staat 't Is iang geleden, dat
Paul Bourdarie met spijt de uitroeiings-
jacht op de afrikaansche olifanten besta-
tigende, aanraadde internationale maat
regels te doen treffen, om het sparen van
die nuttige dieren te verwezenlijken
Leopold II heeft het verstaan en in 1899
belastte hij bevelhebber Laplume met de
zending van olifanten te vangen en er
huisdieren van te maken. Inll910 waren
er reeds 35 in de tropikale hofstede van
Api en nu 113. Die dieren zijn van groot
nut voor het diep-omkeeren van grond en
het verplaatsen van boomstammen in
de zagerijen. Een olifant doet in het
boschwerk zooveel of 20 tot 100 negers...
Wij hebben 30 jaar verloren. Laat ons nu
in de fransche coloftiën doen wat zoo wel
slaagde in de Belgische.
Hoe hooger in de lucht hoe kouder
Hoe dieper in de grond hoe warmer
Het weerkundig-gesticht van Uccle (bij
Brussel) en daar is ook de sterrewacht
(observatoire) liet eens eennavorschen-
den luchtbal los (ballon sonde) medene
mend een thermometer, een barometer en
een stelsel om de windsnelheid te meten.
Bij het wedervinden van dien luchtbal
die viel bij Beauring, bestatigde men 1°
door den barometer dat de bal geklommen
was tot 15.447 meters 2° door den ther
mometer dat het daar 55 graden onder o
'was 3" door de windsnelheid-meter dat
de wind er blies met eene snelheid van
10 meters, (terwijl het op den grond maar
2 meters was). Een ander maal de
luchtbal, van Uccle vertrokken, viel in
zee ten N. W- van Holland en miek ken
baar, dat ihij 15.220 m. hooge gestegen
was en dat het daar 67 graden onder o
vroos.
In Siiesie te Czuchow boorde men in den
grond, op zoek naar kolen lagen en deze
gevonden zijnde, boorde men nog dieper
met wetenschaplijk doel. Men gerocht tot
op 2240 m. diepte. Boven had de boorput
44 ctm. doorsnede, beneden 5. Op een
diepte van 602 meters was de warmte 28
graden boven o op 1160 meters 50 gra
den op 1267 meters 60 graden op 2090
meters 80 graden en op 2240 meters 83
graden 9/10. Deze cijfers wijzen dus een
verhooging van warmteaan van één graad
per 31,8 m. diepte, hetgeen te kennen
geeft dat op 2700 meters, onder onzen
grond, de warmte deze is van het kokend
water.
De gazetten melden dat in Londen, op
den Brempton-Road, de geleider van
een taxi schielijk stierf aan het
stuurrad. De juffer die binnen in den taxi
zat, ziende dat de taxi links en rechts
zwenkte en dat de voerder in-een-gezakt
zat, opende de deur, sprong op de trede>
bereikte het hokje van den voerder en kon
de remmen doen werken. Alzoo redde zij
haar leven en mogelijks voorkwam zij
verdere ongelukken. Ware het niet goed
van de electrieke leiding van den aan
steker (comburateur) langs binnen den
auto te doen voorbij komen, om hem daar
bij ongeval te knnnen afsnijden Moge
lijks ook een stelsel uit te vinden, om
binnen te kunnen remmen
De eerste geslepen diamant behoor
de toe aan Karel-de-Stoute en hij ging
verloren in den slag van Morat, (Zwitser
land) ten jare 1476 later weêr gevonden,
werd hij verkocht aan Hendrik VIII van
England, die hem ten geschenke gaf aan
zijne dochter, als deze Philips II van
Spanje huwde. Hij is blauwachtig getint
en behoort steeds aan de Spaansche
Kroon.
Aten drukt hetgewichte der diamanten
uit in carats. Een carat is 2 tiende van
eene gram.
England bezit een diamant, genoemd
Ko-I-Noor wegende 106 carats,
waarvoor verschillige oorlogen gevoerd
werden in de Indiën en die eindelijk door
hetindisch-genootschapaan de engelsche
Vorsten aangeboden werd. Voor den oor
log schatte men hem 35.090.000 frank.
In bezit des pauzen is de Groote
(M) Cogol 279 carats en maar
12.000.000 geschat.
De Orloff 194 carats behoorde toe
aan den Csar.
Qe Regent» 136 carats, de schoon-
stemisschien vanallen, weerde 15.000.000;
behoorde toe aan de Fransche Kroon en
is te zien in de Louvres.
De Groot Hertog van Tosca-
nen 139 carats is een keizerlijke dia
mant van Oostenrijk.
De Noord-Ster 40 carats, als
ook de Shah van Persen 95
carats, behoort toe aan Rusland.
Ten jare 1905 een mijnwerker van Jo
hannesburg (Zuid-Afrika) vond een dia
mant, wegende circa 3000 carats. Men
doopte hem met den naam van Culli-
nan het slijpen kostte een 200 duizend
frank en hij verloos er door bijna de helft
van zijn gewicht. Men gaf hem als ge
schenk aan Koning Joris VII van Eng
land en men bedankte, met veel lof, den
mijnwerker, die den steen vond.
Als men goud schat men spreekt ook
van carats. Voorwerpen in zuiver goud
zouden weinig tegenstand bieden en
daarom moet het goud gemengeld wor
den met een ander metaal. Voor goud ca
rat wil zeggen 'een vier en twintigste,
b. v. een voorwerp in goud van een carat,
dat wil zeggen dat er in't metaal 1/24
goud is. Goud aan 18 carats en
dat is het beste dat men gebruikt, wil
zeggen dat het metaal 18/24 goud bevat
en 6/24 andere stoffe.
De Donderbui. De dageraad, door
gaans dichterlijk, ditmaal duisterachtig,
dringt door den donkeren dampkring. De
doorluchtig dagvorstin, die de duizenden
dauwdruppels - diamanten doorspiegelt,
ducht de dreigende donderwolken, die
drukkend dalen. De dwarrelwind drijft
driftig de duinzanden dwars dooreen
doorsnijdt, doorkruist, doorwoedt deerlijk
de dichte dennenbosschen doet de dak
pannen daveren de doffe donder dreunt
doorgrievend dikke druppels doen de
dorstige dahlias druipen de dieren
doorloopen droevig de dreven des dorps
de dorpelingen doen de deuren dicht
doods drukt de duisternis des dags, door
de donderbui daargesteld.
Daarna drijft de dondervlaag door.
Duinbergen, den derden December.
In 1289, te Kerstdag en op Drie-Konin-
gen-dag, jonge dochters van Keulen droe
gen op het hoofd kronen van viooltjes,
koorn- en sleutelbloemen.
(n 1421 waren er rijpe krieken in
April en rijpe druiven in Mei.
In 1529 vroos het niet van geheel den
winter en in 1585 het koorn stond in aar
met Paschen.
In 1522 aanstak men geen stoven van
geheel den winter en met Februari ston
den de boomen in bloei.
Gent, den 17 September 2929.
Twee bedieningen van telefoonhelper
(ster) zijn te begeven op het middentele
foonkantoor van KEMMEL.
Bezoldiging fr. 1000 per uur-jaar,
verminderd met 20 voor de helpers en
helpsters beneden de 18 jaar.
De candidaten moeten Belg en van on
berispelijk pedrag zijn, en thans wonen
binnen eenen kring van 5 Kilometers van
voormeld kantoor of in eene naburige ge
meente. Geen ouderdomsvoorwaarden
worden opgelegd om mede te dingen,
doch een candidaat kan slechts in dienst
genomen worden indien hij 15 jaar be
reikt heeft.
De candidaten die hun aanvraag indie
nen, en aan de vereischte voorwaarden
voldoen, zullen aan een proef over de
volgende vakken worden onderworpen
a) Gewestelijke taalDictaat
A b) Tweede landstaal (niet verplichtend):
samenspraak en gemakkelijk dictaat;
c) Rekenkunde bewerkingen of
d) Metriek stelsel vraagstukjes;
e) Aardrijkskunde van België.
Het geschrift wordt beoordeeld volgens
het dictaat.
De candidaten worden per categoriën
gerangschikt (zie verder) en, in ieder de
zer categoriën, volgens de belangrijkheid
dei bekomen globale punten op voor
waarde, ten minste de helft der punten in
ieder der verplichtende vakken te hebben
behaald (t. t. z. zonder inbegrip van de
tweede taai, waarvan de punten nochtans
worden gevoegd bij het totaal van degene
behaald in de andere vakken)
TJ CATEGORIE De door de wet van 3
Oogst 1919 bevoorrechte mededingers,
en namelijk de kinderen van militairen
die gedood werden bij de krijgsver
richtingen of die gestorven zijn ten ge
volge van aan het front opgedane ziek
ten, of kinderen van Belgen, bezweken
ten gevolge van wegvoering of door de
vijand doodgeschoten
2e CATEGORIE De kinderen van bij het
Departement in werkelijken dienst
staande bedienden
3e CATEGORIE De kinderen van be
dienden die gepensioneerd, op wacht
geld (gelijkstaande met pensioneering)
gesteld of overleden zijn
4e CATEGORIE De andere mededin
gers.
De rangschikking in een bevoorrechte
categorie is beperkt tot een kind per fa
milie de candidaat wiens broeder of zus
ter om het even in welke hoedanigheid
gehecht is aan een der beheeren van het
Departement, ofwel voorkomt op een can
didatenlijst in een bevoorrechte categorie,
mag slechts in de 4e categorie opgeschre
ven worden.
De mededingers die in de lc categorie
gerangschikt worden, gaan vóór degene
van de 2C categorie, die van de 2° gaan
vóór degene van de 3L', enz.
De aanvragen om deel te nemen aan
de hiervoren aangekondigde proef, dienen
gezonden aan M. de Hoofdingenieur,
Dienstbestuurder, 19, Posthoornstraat,
te GENT vóór den 3 October
1929 (uiterste datum) (1).
HANDELAARS
vraagt eene aankondiging in
«HET YPERSCHE VOLK
Zondag laatst in de binnenzaal van de
aanstaande tentoonstelling van Antwer
pen, heeft de aanduiding plaats gehad
van de laureaten van den nationalen
wedstrijd voor de toonzetting van De
Marsch der Tentoonstelling
Onder de 59 toegezonden handschrif-
schriften voor den wedstrijd, heeft een
jury, bestaande uit vier muziekmeesters,
vier deelnemingen weerhouden. Deze
werden uitgevoerd door het muziekkorps
van het 6e Linieregiment in tegenwoor
digheid van eene groote menigte.
Een jury uit een dertigtal afgevaardig
den van de meest verscheidene muziek
maatschappijen samengesteld, moest na
de uitvoering bij geheime stemming de
deelnemers rangschikken volgens hunne
verdiensten.
De officieele uitslag werd als volgt
uitgesproken.
1/ M. Ch. Van Hemel, van Antwerpen.
2/ M. Duyssenx, van Luik.
3/ en 4/ Ex-oequo M. Henri Meer
man, van Yper en J. Mortelmans,
van Brasschaet. Een loffelijke melding en
eene som van 100 fr. werd daarenboven
toegekend aan den Heer Pr. Depoch-
mans van Berchem-bij-Antwerpen.
Bijgevolg word de factituur van M.
Van Hemel officieeliijk aangenomen als
Marsch der Tentoonstelling De
laureaat bekomt daarenboven eene pre
mie van 1000 fr.
De andere primeerde mededingers be
komen respectievelijk eene premie van
600 en 300 frank.
(1) Model van aanvraag
ik ondergeteekende
(naam en voornaam), geboren te
den thans
het beroep uitoefende van
en woonachtig te
(plaats, straat en nr), verlang
deel te nemen aan de proef voor het be
geven van eene bediening van help
te
Mijne hoedanigheid van
geeft mij recht om in de categorie
te worden gerangschikt.
(Datum en handteekening).
Achtereenvolgens hebben Mgr Tchang,
een der eerste Chineesche bisschoppen,
en Mgr Van Dyck een noodkreet tot al de
katholieken geslaakt om hulp, hulp, en
nog hulp om den vreeselijken hongers
nood die in Noord-China woedt. De
kinderen vallen als vliegen en worden
langs de baan geworpen de moeders
kunnen hun kinderken niet meer voeden.
De Chineesche bladen melden dat de
hongerlijdende zelfmoord plegen of de
lijken opeten van degenen die vóór hen
gestorven zijn», schreef Mgr Tchang.
Het Chineesche blad «The North China
Herald», dat in 't Engelsch verschijnt,
bracht -zoojuist nog volgende bijzonder
heden:
De toestand wordt steeds slechter in
plaats van te beteren. Maarschalk Feng's
legerbenden, die over de Shensi en Kan-
sugauw ingekwartierd zijn, plunderden
alle eetwaren, niets voor 't volk achterla-
FONDSEMBAHK
-«o»-
Agentschappen in al de bijzonderste Gemeenten van West-Vlaanderen.
