e aaifis]'
F0NBSEMBA11
Een Bmascüe Kunsisciini
BEURS - BANK - WISSEL
51" Jaar. - Nummer 42.
30 Centiemen.
Zaterdag 19 October 19.-9
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Z A Li V (N G VAN mONSEIGNEÜR LiAfHIHOY
SNiPPERINGEiM
Voor uwe Geldplaatsingen wendt li in volle vertrouwen tot de
Bijbank: YPEB, Groote Markt, 9. - Tel. 304-334
Filiaal der Groep Handelsbank - Fondsenbank - Noordstar.
Kapitaal-Concentraties 300 Millioen.
Gent, Antwerpen, Kortrijk, Brugge, Oostende,
Isegliem, Lichtervelde, Poperinghe, Wervik,
Komen, Yper
Brussel,
Thielt,
Voorwaarden voor de Zicht-en Termijnrekeningen
Zicht alle dagen beschikbaar 3
Veertiendaagsche Rekening 4.75 °/0
Spaarkas Zicht 5 °/0
Kasbons aan toonder op 3 maanden (vooraf betaalb.) 4
6 maanden id.
1 jaar id.
netto
4.50° o netto
5 netto
OBLIGATIEN op
Rente betaaibaar
NETTO.
5 JAAR aan drager 6
met zesmaandelijksche Koepons.
ij et i)j»ev6clje itoll
ZITDAGEN.
Den Heer Senator G. E RUN EEL
j DE MONTPELLIER, zal gednrcr.de
I de afwezigheid van den Heer Vclks-
vertegenwoordiger Dr Bruisaevt,, op
ln en 3n Zaterdag van e!k maand,
zitdag houden in den Katholieken
Kring, telkens van 9 tot 12 ure.
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel-
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j CASIER)
waar op alle wekedagen aHe inlichtingen te bekomen zijn
i-an 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
HANDELAARS
vraagt eene aankondiging in
«HET YPERSCHE VOLK
Op onze photo genomen na de Wijding ziet men aan de twee hoeken op 't voorplan: Mgr Ladeuze van Leu
ven en Mgr Coppieters van Gent, de Bisschop-Assistentenin 't midden Mgr Waffelaert de Bisschop-Zalver en
Mgr Lamirov onze Hulp-Bisschop.
Maandag laatst, ten 9 1/2 uren, had
deze plaats in St Salvators Kerke te
Brugge.
Veel volk was er samengestroomd van
stad, van 't omliggende en menig een
van 't Ypei'sche.
Monseigneur Waffelaert was de Bis-
schopzalver, en Mgr. Coppieters van
Gent samen met Mgr. Ladeuze van Leu
ven de Bisschoppen-Assistenten.
De Ceremonie begon ten 9 1/2 en liep
ten einde na 12 uren.
Zoo als vroeger in dit blad beschreven
werd, bevatte zij hoofdzakelijk drie dee-
len Na het aflezen der Pauselijke Bulfë,
toelatende de bisschoplijke wijding aan
den Verkozenen toe te dienen, werd er over
gegaan tot het afleggen van den getrouw
heids-Eed en foei Onderzoek. De
uitverkoren zwoer onderdanigheid aan
den Paus Nooit zoude hij Hem in zijn
leven schaden of er aan mede helpen
alle geheimen van Hem of zijne Nuntius
sen ontvangen zoude hij stipt bewaren
zijne rechten zoude hij verdedigen zijne
afgezondene vertegenwoordigers eeren en
bijstaan aan het bewaren der rechten,
eerbewijzingen en gezag van den H. Stoel
zoude hij medehelpen alle pogingen tot
het schaden van bovengemelde rechten,
eerbewijzingen en gezag verijdelen en er
van den H. Vader verwittigen alle ver
ordeningen der Pauzen zoude hij uitvoe
ren en doen uitvoeren uitgenoodigd
naar een Concilië, zoude hij er naar toe
trekken alle vier jaar zoude hij in Rome
verslag gaan geven van den staat zijns
Bisdoms en geen goed van zijn bisdom
zoude hij vervreemden zonder pauslijke
toestemming.
Deze eed werd knielend afgelegd,
waarna de uitverkoren zich nederzette.
Wilt ge uwe handelwijze en uw ge
loof schikken naar de heilige Schrift
vroeg hem dan de Zalver en Ik wil
antwoordde de Uitverkoren.
Daarna hoorde men
Wilt ge aanveerden en aanleeren de
overleveringen der H.H. Vaders?
Ik wil.
Wilt ge het gezag der Pauzen er
kennen
Ik wil.
Wilt ge het kwaad beletten en het
goede doen
Ik wil.
Wilt ge reinheid en zuinigheid on
derhouden en aanprijzen
Ik wil.
Wilt ge de goddelijke zaken aan
kleven en al oneerlijk gewin vermijden
Ik wil.
Wilt ge in alles ootmoedig en ver
duldig voorkomen en dit aan anderen
aanbevelen
Ik wil.
Wilt ge minzaam en milddadig de
armen, de vreemdelingen en de noodlij
denden helpen
Ik wil.
Gelooft ge aan de H. Drievuldig
heid, één van natuur en drievoudig van
Personen
Ik geloof.
Gelooft ge in God den Zoon, God
en Mensch, onlijdelijk als God maar Die
ais Mensch, geleden heeft, stierf, verrees
en ten Hemel klom én Die zal komen
oordeelen de levenden en de docden
Ik geloof.
Gelooft ge ook in. den H. Geest,
voorkomende van den Vader en den
Zoon, almachtig en eeuwig als de Vader
en de Zoon
Ik geloof.
Gelooft ge in de H. Kerk, Katholiek
en Apostoliek, waarin één waar doop
sel toegediend wordt en ware vergiffenis
der zonden geschonken
ik geloof.
Verwerpt ge alle ketterij en doemt
ge ze
Ik doem ze.
—Gelooft ge in de verrijzenis van uw
lichaam en in het eeuwig leven
Ik geloof.
Gelooft ge dat God de Ingever is
der boeken van Oud en Nieuw Testament,
van de Wet, van de geschriften der Pro
pheter! en der Apostelen
Ik geloof.
ledermaal dat de Uitverkoren antwoord
de Ik wil of Ik geloof stond hij recht
en nam de baret van het hoofd.
Na het lezen of zingen der Misgebeden
tot na den Epistel, werd er overgegaan tot
de Zalving. De Uitverkoren lag uitge
strekt op de treden van het altaar gedu
rende het zingen der Litanie van alle de
Heiligen en knielde daarna vóór de drie
Bisschoppen, rechtstaande op den altaar-
vloer. Ringvormig werd hem rond het
hoofd een witte doek gebonden en op
zijne schouders en nek liet men een open
liggend Evangelië-boek rusten. Dan leg
den de drie Bisschoppen hunne handen
op zijn hoofd en samen spraken zij uit
Ontvang den H. Geest waarna de
Zalver, onder het zingen van den Veni
Creator H. Chrisma streek op de kruin
van den uitverkoren... eerst kruiswijze en
daarna op geheel het vlak. Volgde de
zalving der openliggende handen. Voor
dit te doen zat de zalver neer en met H.
Chrisma trok hij eene lijn, op het platte
van de handen, van den rechter duim
naar den linker wijsvinger en van den
linker duim naar den rechter wijsvinger.
(Duim en vingers werden niet gezalfd,
omdat dit gedaan geweest was in de
priesterwijding.) De handen werden dan
samengevoegd, de rechterhand liggende
op de linker, en beide steunende op een
witten lintvormigen doek, toegeknoopt
achter den hals. Zonder dat de handen
van elkander verwijderd werden, stak
men den gewijden ring aan den ringvin
ger der rechter hand en men plaatste een
oogenblik den gewijden staf tusschen de
opengespalde vingers.
Daarmede was de zalving geëindigd
en de nieuwe bisschop werd naar zijnen
altaar geleid, waar men Hem de kruin en
de handen reinigde en waar de Misgebe
den voort gezet werden, tot na het of
ferande-gebed.
De witte doek, ringvormig rond de
kruin gespannen, is om te beletten dat
de H. Chrisma-olië, die men eertijds op
de kruine goot, niet tusschen het haar
had geloopen; als men na het reinigen
der kruin den doek wegneemt, dan met
een ivoren kam wordt het haar wederom
in orde gebracht; zulke kammen noemt
men lithurgische en waren aanwezig in
alle sacristien ten tijde dat de priesters
lange baarden droegen.
Na het offerande-gebed bracht de
nieuwe Gewijde zijne offer geschenken
Twee keersen, een verzilveld en een ver
guld brood,een verzilveld en een verguld
vatje wijn, en bood ze den Zalver aan.
De misgebeden werden dan aan den
hoogen altaar uitgesproken, zamen door
Zalver en nieuw-Gewijde, tot aan den
laatsten zegen, die gegeven werd door
den Zalver.
Hierna geschiedde de bezitneming
van den Troon. De Zalver, zittende,
plaatste samen met de assistenten, den
gewijden Myter op het hoofd van den
nieuw-Gewijde en deed aan dezes handen
de gewijde handschoenen. Daarna nam
Hij den nieuw-Gewijde bij de rechter
hand, deed hem plaatse nemen in den
altaar zetel en gaf hem den staf in de-'lin
ker hand. Aanstonds hief de Zalver den
«Te Deum aan en terwijl men dezen
voort zong ging de nieuw Gewijde samen
met zijne Bisschoppen-Assistenten de
kerk ïo.id, om aan het volk zijnen zegen
te geven. Na den «Te Deum» gaf de
nieuwe-Gewijde van op het altaar zijn
plechtigen zegen en als bedanking voor
den Zalver zong hij drie-maal Ad
Multos-annos
Zijn wij daar
Bestaat in 't Vlaamsche land die eens
gezindheid tot het afscheuren
Na den oorlog is er in 't Vlaamsche
land eene partij opgekomen,het VI. Kath.
Nationalismus, die juist voor doel had
die scheuring van Belgie en de zelfstan
digheid van 't Vlaamsche land te bewer
ken. Zij hebben geweldigd gewrocht tot
de verspreiding van hun gedachten en
noch last noch list gespaard om door
menigvuldige gazetten, meetingen, verga
deringen, bondstichtingen, en allerhande
werken aanhangers te winnen
Hewel wilt ge weten welk de uitslag is
van die overweldigende poging van 10
jaar lang? Zij hebben 150.000 stemmen
op hunnen naam gekregen! 150.000
stemmen op rond de 2 m i I -
lioen vlaamsche kiezers en
van die 150.000 stemmen waren er geen
10 °/o, geen 5 die wisten wat hunne
leiders bedoelden. De menschen stemden
Katholiek en Vlaamsch t. t. z. zij
stemden voor de herkenning van de
Vlaamsche rechten maar hoegenaamd
niet voor de scheiding en scheuring. Dat
bekent een hunner hoofdmannen zelf.
Hewel Iaat dat hutteltje pogen die
scheuring aan te gaan Zullen de overige
1.900.000 Vlamingen die zij met alle ge
weld bestreden hebben hen goelijks laten
gedoen
En het Landsbestuur dat zij uitgeschol
den en beschimpt hebben, zal dat bestuur
hun te gemoet komen en zeggen Waar
legt gij de giens van 't Vlaamsche land.
Hoevele inwoners hebt gij Nu zullen
wij de inkomsten verdeelen... en als het
geld der oorlogsschuld inkomt zullen wij
ons haasten om het in evenredigheid te
te deelen 1
En de Walen zullen zij goedschikkelijk
zeggen de Posten die wij hebben, laten
een China zijn, waar het eene hoofd de
wapens opneemt om het andere te be
strijden.
Nooit zou er meer bandeloosheid be
staan, en de eene omwenteling zou nog
niet heel zijn of de andere zou reeds
gisten ('t Vervolgt).
Neen wij vlaamsch volk hebben, in
Belgie, nog ons recht niet Wij zijn nog
geen volle burgers Wij hebbende naam,
de plaats, de eer en de waardeering niet
die ons toekomt En dat noch voor
's Landsbestuur en dat noch voor het
volk
Maar wat gedaan
Der zijn er die volkomen afscheuring
willen van Belgie Vlaanderen op zijn
eigen en zelfstandig
Droom en hersenschim Of beter kwaa
raad van onstuimige geesten en over-
verbitterde herten die hun lood kwijt zijn!
Vlaanderen op zijn eigen en zelfstan
dig dat is gauw gezeid
Maar het scheiden van twee volkeren,
sedert eeuwen met malkander verbon
den, dat is niet gelijk twee kamaraden
die aan den hoek van de straat gekomen
malkaar groeten en elk op zijnen kant
gaat
In den loop der tijden zijn onder hen
menigvuldige betrekkingen ontstaan, vele
belangen en zaken loopen dooreen. Zelfs
vele gedachten en gevoelens zijn leus en
gemeens geworden Het dat en trekt men
niet uiteenen als een paar ingevouwde
handschoenen
Neemt een ongelukkig geval van een
huishouden waar man en vrouw jaren
lang te gare geleefd hebben... zaken ge
daan 1 Handel en goed uitgebreid Kin-
ders gewonnen Oneenigheid komt
Scheidt dat. Zoodanig dat aan beide kant
recht gegeven zij Welke miserie Welke
ruzie en moeilijkheden Welke bitterhe
den en dan nog, na de scheiding,
welke pijnlijkheden welke treurige toe
standen Welk verval die nooit meer op
te richten is
En dat is nog maar voor één huishou
den
Wat moet het zijn voor twee volkeren?
Dat is, zei Mgr Parisis, een waar tem
peest in de zedelijke wereld en wie kan
de macht, den duur en de gevolgen van
zulk een tempeest berekenen Wie weet
niet dat dit altijd groot lijden meebrengt
voor bijzonderen en voor volk Wie
weet niet, dat zij ontelbare verwoestin
gen van fortuin kan medeslepen, gruwe
lijke tweedracht in de huisgezinnen, en
somtijds door schrikkelijke burger-oorlo
gen een iandorganisatie ten onder bren
gen, door geen eeuwen langen vlijt meer
te herstellen
En hoe tot scheiding gerocht
Zal het door geweld zijn Hard tegen
onzachte
Zie mij daar 't Vlaamsche volk optrek
ken... ongewapend of half gespoord en
geleersd... tegen Bestuur... leger en't is
te onnoozel om er op te peizen de tijd
der boerenkrijgen is voorbij
Zal het in der minne gaan
Opdat die scheuring zou kunnen luk
ken zou er eerst moeten eensgezindheid
zijn van willen en werken en streven van
gansch een volk en dan overeenkomst
met 's Landsbestuur en met de Walen.
wij over gaat Het Vlaamsche land aan
de Vlamingen en het Walenland aan de
Walen
Ik vrees dat wij nog tot daar niet ge
komen zijn
Ten andere krachtens welk recht
Vlamingen en Walen maken één land
uit en zijn dus onderdanen van één rijk
Het gezag is, in ons land, naar alle
recht gevestigd en daarbij van beide vol
keren Vlamingen en Walen erkend
Dus dat gezag is iets Goddelijks Alle
macht komt van God.
Bijgevolg eerbied, gehoorzaamheid en
zelfs behulpzaamheid moet aan dat gezag
gegeven zijn gelijk aan alle wettige over
sten. Dat is stellig en in geweten ver
plichtend dat hebben we hier genoeg
bewezen.
Van waar dus het recht aan die be
staande en gevestigde overheid weerstand
te bieden en haar eerbied en gehoor
zaamheid te weigeren Van waar het
recht dat te willen omverwerpen
Men brengt daartegen op: 't Vlaamsche
land heeft nog zijn volle recht niet Na-
mentlijk in taalzaak is het niet behandeld
naar behooren en billijkheid alzoo is de
Vlaamsche ontwikkeling belemmerd
Aanveerd wij zelf hebben het niet
verzwegen noch verminderd - maar klaar
en duidelijk genoeg gezeid
Maar is dat genoeg tot weigering van
eerbied en gehoorzaamheid Geeft dat
recht tot afscheuring
Mocht hetgeen, in ons land, de Vla
mingen te kort of te lijden hebben eene
voldoende reden zijn om gehoorzaamheid
te weigeren en het gezag omver te wer
pen de Vlaamsche Staat die zou gesticht
zijn, houdt geen vijfjaar
En de Nationalistische partij die dat
recht vorenhoudt zijn er vurige verdedi
gers van eene vereeniging van Holland
onder den naam van een Groot-Neder
land Ze noemen dat eene noodzakelijk
heid tot het kunnen bestaan van 't Vlaam
sche land
Hewel die menschen zouden niet heb
ben, wat zij een recht noemen en zelfs
eene noodzakelijkheid en zij zouden recht
hebben om dat zelfstandig-Vlaanderen
omver te werpen
Er zijn hevige voorstaanders van eene
federatiestaat onder een gemeen opper
bestuur
Die menschen zouden dus recht hebben
om het zelfstandige Vlaanderen om ver te
werpen.
In 't Vlaamsche land zijn er hardnekki
ge voorstaanders van Belgie zoo als het
is Ze nemen dat als de eenige middel
van ruste, vrede, vporspoed en vooruit
gang.
Dus die menschen zouden recht heb
ben: van 't alleenstaande Vlaanderen om
ver te werpen en alzoo zoudt gij menige
gevallen hebben en reden van ontevre
denheid
Aizoo zou er alle vijf voeten een reden
zijn van omverwerping.
Moest dat waar zijn voor een land, 't
zou even waar zijn voor alle overheid
Neemt een huishouden waar het kind,
volgens zijn gedacht, niet behoorlijk ge
kleed is, of zijne begeerde studiën niet
mag doen. Dat kind mag zich gehinderd
achten in zijn bestaan of in zijne strevin
gen en kan dus recht hebben om aan
vader en moeder eerbied en gehoorzaam
heid te weigeren
Maar als dat al waar zou zijn waar
kan er nog gezag en dus orde bestaan
Vlaanderen... en elk huishouden zou
In St Jans Hospitaal te Brugge zijn er
merkweerdigeschilderijen, toegekend aan
Hans iViemlirsg. Die Hans was,
volgens alle waarschijnlijkheid, portier
in 't hospitaal en hield zich in zijne por-
tierslogië onledig met schilderen. Alzoo
zouden al zijne meesterstukken de na
tuurlijke eigendom geworden zijn der
Hospicen. Wat zijne schilderijen ken
schetst is fijnheid der teekeningen, bene
vens den kleurenpracht. Alzoo op het
blinkend harnas van een soldaat, ziet
men weerspiegelen, gelijk in een spiegel,
de verschillige personen die vóór den sol
daat staan; op het naakte onder-been van
een Heilige, kan men met een vergroot
glas onderscheiden en tellen de haarkens,
die er op groeiën door een betrekke
lijk klein openstaande venster, kan men
een geheel tooneel bewonderen, dat zich
in de kamer afspeelt. Onder al de ge
wrochten van Mending wat de kroone
spant, is de houten rijve der H. Ursula.
Op de zijden ervan zijn, op weergalooüe
manier, de bijzonderste feiten harer le
gende afgemaakt: Ursula was eene
christene maagd van rond Keulen. Door
een edelman is zij ten huwelijk gevraagd
en om aan verder lastig-vallen te ont
snappen, doet ze met hare gezellinnen
een bedevaart naar Rome. Bij hare terug
komst wordt ze met hare gezellinnen,
(en de legende spreekt van elf duizend,)
om haar weigeren en om haar christen
zijn in een veld bij Keulen om het leven
gebracht.
Dijnsdag e.k. is het St Ursula's naam
feest.
De geschiedkundige les van het officië
beweert dat het tijdstip der marteling van
Ursula en hare gezellinnen alsook de
reden hunner dood ons onbekend zijn,
omdat het relaas.ervan ofwel niet geschre
ven ofwel vernietigd werd. De martela
ressen werden begraven bij Keulen en
hunne lichamen, ingezien de menigvuldige
mirakelen er door gebeurd, zijn er sedert
eeuwen vereerd door de geloovigen. In
Keulen is er eene basiliek de H. Ursula
en gezellinnen toegewijd en in veel kerken
van de streek en van den vreemde be
waart men van hunne hoofden; zij zijn
omwonden met een kostbaren doek, dra
gende op de voorzijde een linten-kruis,
hetgeen hun het uitzicht geeft van den
helm van sommige ridders uit de mid
deleeuwen.
De Italiaansche schilder die schilderde
als Mending d.i. met ongehoorde fijnheid
in de teekening, maar met levendiger
kleuren om dat hij het blauw-ltaliaansch
uitspansel gewoon was, is Fra Ange-
iico. Die naam beteekent Broeder An-
gelicus; hij was kloosterling bij de Domi
nicanen en alzoo ontmoet men meest zijne
schilderijen in de kloostersder Predikhee-
ren. De legende beweert dat hij, kind
zijnde, naar een dier kloosters gebracht
werd, om er de leergangen der klooster
school te volgen. Hij was een schamele
student, altijd weg met zijne gedachten,
geen vooruitgang doende in de studie,
zoodanig dat men besloot hem weder
naar 't vaderlijk huis te sturen. Den ach
ternoen vóór zijn heengaan, doorliep hij
een laatste maal de za'en en de gangen
van het klooster én bleef eene w:jie staan
bij den Pater, oie ep den muur \an de
Refter eene Madona schilderde. Pa
ter, zegde opeens de knaap, O. L.
Vrouw is schooner dan dat en hij wees
naar de schilderij. Hoe weet ge dat
antwoordde ce Pater. «Omdat ik ze
dagelijks zie De Pater haalde de
schouders op en schilderde voort, tot dat
de klok hem naar 't officië riep. In zijn
afwezighei i heeft de knaap dan de pen-
ceelen aangevat en heeft beginnen schil
deren en hij was zoo verslonden in zijn
werk dat hij niets anders meer zag of
hoorde. De pater was terug gekomen en
verstomd op het zien van het werk des
knapen, was hij den Prior en de andere
kloosterlingen gaan halen. Algemeer.e be
wondering. Kind zegde eindelijk pater
prior en de knaap was om in den grond
te zinken van verschot, als hij die stem
hoorde, voor leeren deugt ge niet maar
wel voor schilderen. Naar huis moet ge
niet meer. Blijf hier en schilder naar
hertelust». De knaap bleef, werd later
broeder en is wereldbefaamd als. Fra
Angelico.
Als men de roode dagbladen leest
en de roode redenaars aan het woord
hoort, zou men moest men hen goed
zakkig gelooven gauw de overtuiging
winnen dat binnen kort de socialistische
gedachte alles overweldigen en overmees
teren zal.
Dit ondanks de verpletterende neder
laag die ze dit jaar nog mochten boeken.
De toestand in Yper voor Baas Mis-
siaen en zijne luitenanten ziet er noch
tans zoo rooskleurig niet uit.
Wij lezen in De Werkman van ver
leden week een oproep, dat bijna als een
hulproep luidt, ten voordeele van de aan
werving van muziekanten van het socia
listisch muziek van Yper.
Kan het u misschien niet schelen,
vraagt De Werkman zich af, of de
socialistische partij te Yper een muziek
heeft of niet
We wisten niet dat de toestand zoo
erg was
En we vernemen het met een groot
genoegen.
Iedereen zal aannemen en aanvaar
den dat iemand zijne politieke gedachte
zoekt uit te spreiden... als het op eene
beschaafde en beleefde manier geschiedt.
We hebben altijd de voornaamde be
leefdheid van De Werkman en zijn
opstelraad weten te waardeeren
We vinden in De Werkman daar
nog een staaltje van. Een staaltje onder
meer.
ln de kroniek Yper wordt schepen
Lemahieu aangevallen omdat hij in de
geheime zitting van den gemeenteraad
zou gezegd hebben dat de werklieden
geen boter moeten eten.
Wij gelooven daar niets van, maar
moeten bestatigen dat het geheim der
geheime vergaderingen door de socialis
tische mandatarissen goed bewaard blijft.
'tZijn gentlemens!! die uit politieke baat
zuchtigheid de elementaire eerlijkheid
aan hunne botten lappen.
Maar daar schrikken wij niet van af...
wij zijn daar sinds enkele jaren gewoon
aan geraakt.
Agentschappen in al de bijzonderste Gemeenten van West-V'-"anderen.