Handelsbank BANK - UNIE NAAR KARTHAGO De groote hotstede eau Thihar m Tunisie (Deet ge osat Het IXde Gouwfeest In 't Buitenland 100.000.000 franken. Kalanderberg, 1, GENT betrokken bij de Het Kapitaal en de Reserven der bij deze UNIE aangesloten Banken overtreffen de 52c Jaar. - Nummer 21. 30 Centiemen. Zaterdag 24 Mei 1930. Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper Nationaal Verbond der Oorlogsinvalieden Afdeeling Yper Katli. Tirners v. West=Vlaanderen ZONDAG 1 JUNI 1930 Wedstrijden -- Optocht Feestelijkheden. maal der vlinders. In den dieren- gaard van Londen kweekt men in eene overgroote kooi vele, groote en schitte rende vlinders. De bloemen die in de kooi geuren zijn niet talrijk genoeg om aan die glinsterende dingen het noodige voedsel te verschaffen, leder uur treedt de bezorgster de kooi binnen met een schotel uitgelangd zeem. Eene wolk vlin ders omringt ze aanstonds en ze staat midden een dansenden, flikkerenden regenboog. Pater Thyssen (1755-1844) fran ciscaan, geboren in Hollandsch Limburg, die lange jaren doceerde in Antwerpen, werd er uit verjaagd in 1797 door de sans-culotten. In 1801 mocht hij er weer binnen en was gekend en gezocht als buitengewonen biechtvader. Veel veroor deelden ter dood stond hij bij en men noemde hem den galgenpater. JAVA. N. V. IJpctscljc li oil; ABONNEMENTPRIJS 1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 £r. 3 maanden 5 fr. Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel- ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND: 25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER Postcheckrekening 40.201 0- casier) waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn van 14 tot 16 uur. AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst. WOENSDAG Alle Aankondigingen moeten tegen den ten laatste ingezonden worden. Kleine berichten en nieuws ten laatste WOENSDAG avond. tegen den ZITDAGEN. Dr BRUTSAERT, Kamerlid, is spre- kelijk voor iedereen: Te POPERINGHE, in zijn hui*, 's morgens, den Maandag en Vrijdag. Te YPER, den 1" en 3' Zaterdag der maand,van 9 l/2 tot 12 uur, in den Katholieken Kring. Te WERVICK, den 2* Zaterdag der maand, van 9 tot 12 uur, in «Het Kapitel HANDELAARS vraagt eene aankondiging in «HET YPERSCHE VOLK Programma der feestelijkheden die ;ien plaats hebben op 25 Mei aan bande ter gelegenheid van de Tiende .erjaring en honderste verjaring van Jelgies onafhankelijkheid. Feestprogramma 1/2ure algemeene vergadering N. V. I. in 't lokaal. 101/4 ure Statie, ontvangst der Federale en Provinciale Hoofdmannen. 4 voor 11 ure officieele ontvangst op 't Stadhuis. 11 1/2 ure in St Maartens hoofdkerk solemneele dienst ter nagedachtenis der Ypersche gesneuvelden en der afgestorvene invalieden. Gelegenheidstoespraak door Zeer Eerw. Heer Deken. Muzikale uitvoering door solisten van het Zangkoor der Brugsche Bei aardconcerten (de Heeren L.. Cal- meyn, C. De Paepe en F. Messens), met begeleiding van Symphonie. De volgende Motetten zullen uitge voerd worden Pater Noster Ave Maria Panis Angelicus Memorare Libera 12 ure ontvangst der van Niedermeyer van Gounod van Franck van Haecht van Perosi invalieden, hoofd mannen en stadsoverheden in 't lo kaal. 13 ure groot banquet, kosteloos aan al de leden en uitgenoodigde overheden door de afdeeling aangeboden. 14 1/2 ure vorming van den stoet, statie plein. 15 ure vertrek van de stoet langs de vol gende straten Statiestraat, Tempel straat, Boterstraat, Vandepeereboom plaats, Boesinghestraat, Surmont- straat, Cartonstraat, Lange Thour- outstraat, Britisch gedenkteeken, Meenenstraat, Groote Markt, Hond straat, Merghelynckstraat, Rijssel straat, Groote Markt. 16 ure Groote Markt toespraken per luid sprekers door de Heeren Leclercq, Federale Voorzitter, Timmerman, Algeir.eene sekretaris, Moerman, Provinciale Voorzitter, Gruwez, Plaatselijke Voorzitter. 17 ure trekking der premien in 't lokaal Au Saumon 7, Seminariestraat, Concerten op verschillige plaatsen van 't stad. 20 ure Zaal Lapierre groot privaat bal per uitnoodiging. 21 ure Tramstatie plein prachtig vuur werk. Namens het Bestuur De Schrijver, De Voorzitter, Oscar Molein. Isai Gruwez. De oude stad Karthago was gebouwd op heuvelachtigen grond dus op hoogten en in valleien, beschut al den eener. ka^rt door een zee-fronten al den anderen door hooge muren, zeven meters dik en in wier grondvesten stallingen aangebracht waren voor krijgspeerden, kemels en oli fanten. Al die versterkingen, ten minste gedeeltelijk en al hare paleizen, en woon sten zijn verdwenen. Vóór twintig jaar, op den Bïjrsa- heuvel, eene hoogte als het capitolium van Rome en de Acropolis van Athenen, stonden 1) de kapel van den H. Lode- wijk, op de plaats waar die koning, aan voerdervan den laatsten kruisvaart, stierf van de pest 2) de Basiliek St Louis, ge bouwd door Kardinaal Lavigerie, stichter der witte paters en waar de rijve staat, in verguld metaal, met de beenderen van den Heiligen 3) het seminarie der witte paters. Op een tweeden heuvel, een klein half uurken van den eersten, dicht bij de zee, stond het klooster der H. Monika, gebouwd om te herdenken dat deze moe der daar den nacht overbracht in het ge bed, tijdens den vlucht van haren onge- lukkigen zoon Augustinus naar Rome... en dat was geheel het toenmalige Kar thago. Heden, op al de hellingen der heuvels, treft men veel villas aan, in oosterschen trant, met plat dak en sneeuwwit en rond gezaaid, zoo als de gebouwen in onze Panne. In den zomertijd zij n zij allen druk bewoond, door welstellende burgers van Tunis, gelegen twee uren verder. In de nieuwsbladen hebt ge verslagen gelezen nopens de plechtigheden in den amphitheater, de Basilica Majorum en deze van St Cypriaan. Wie er aanwezig was mocht zich inbeelden in het oude oosten te verblijven. Want wie, tijdens O. H... naar Jerusalems-tempel ging, 't was om van uit de vóórhoven, dus on der den blooten hemel, aanwezig te zijn aan de offeranden, die opgedragen wer den op het altaar, staande ook in open lucht vóór het Heiligdom en het Heilig der Heiligen. Hewel voornoemde plaat sen van Karthago waren ook allen in open lucht en het altaar staande onder een ciborium, gelijk in Dadizeele, of on der een veelkleurig en vierkantig zeil, wapperende in den wind, rees hoog boven de volksmenigte. Den Vrijdag 8 Mei was er hoogmis in de Basilica Majorum, dat is op de plaats waar de kerk stond, onder wiens hoog altaar, eeuwen lang, de lichamen van de H.H. Felicitas en Perpetuaberust ten. In die kerk heeft de H. Augustinus, minstens5 maal, de feestrede uitgespro ken van bovengemelde Heiligen. Die kerk en omgeving dienden voor begraaf plaats en' tot 7000 deelen van graf-op schriften heeft men er uitgedolven. Trams en autos brachten gedurig volk toe en onder laaiende zon, maar geluk- kiglijk met veel wind, verliep de plechtig heid. Den Zaterdag 9 Mei was de hoogmis in den schouwburg of amphitheater. De arena of strijdperk, waar Felicitas en Perpetuo even als honderden andere ge- loofbelijders de martelaars-palm plukten, is zoo groot of deZeJWfh Rome (86 53 m.). De zitbanken die moesten even uitgestrekt zijn als die van Rome en in Rome waren er 89.000 zitplaatsen, zijn verdwenen en nu gedeeltelijk vervan gen door rondliggende rotseblokken en heuveltjes. De arena is omzoomd door een muur, drie meters hoog, en in het midden van zijnen oneffen grond is de ingang tot de onderaardsche hokken, waar de wilde dieren verbleven en die nu veranderd zijn in eene kapel. De pries ters mochten binnen de arena en de Iee- ken stonden, op schilderachtige wijs, op de rotsen en heuveltjes, die de zitbanken vervangen. Een deel van de zitbanken, namelijk recht vóór den ingang der arena, was platvloers, podium genaamd en daar bevonden zich eertijds de troon en de zetels voor Keizer, procurator en hove lingen nu had men daar den choor inge richt en het altaar geplaatst onder een vierkantigen-wuivenden doek. Zeer in- drukwekkend was de geestelijke stoet, die uit de kapel der dierenhokken statig oprees en die stroom van purpere Bis schoppen en roode Kardinalen, gevolgd door den Bisschop van Chartres in mis gewaad en omringd van zijne assistenten, deed langzaam den toer van de arena en klom tot op den Podium. Dit zicht bracht ons in het geheugen den stoet van strij ders, die eertijds, vóór het gevecht, den toer der arena deden, roepende Moritu- ri te salutant... deze die gaan sterven groeten u En hier zou iemand opnieuw, maar op onbloedige wijze, Zich offeren en sterven Christus-Koning, onze Zalig maker. De mis begon. Totale stilte. De witte-paters, in groot getal, zongen op onberispbare wijze het Intriot, zoo als later den graduale en het Communië-ge- bed. Dan een gemengd choor, zeer talrijk en begeleid door koperen instrumenten, zong den Kyrië en Gloria. De priester, die celebreerde, had eene verdragende stem en kon verstaan worden door ge heel die menigte, als hij het inzettend gebed zong, de prefatie en den Onzen- Vader. Wat bijzonder treffend was, was de Credo gezongen door al de aanwezi gen zoo leeken als priesters. Mannen van alle natiënen stammen blanken en kleur lingen, schreeuwden het uit Wij geloo- ven in één God en Drie personen Den Vader, den Zoon, den H. Geest. Op zulke oogenblikken voelt men de alge meenheid en de eenheid onzer Christi- Kerk 't Was ook in den amphitheater,dat den Donderdag na-noen 8000 kinders, kruis- tochters, die 's morgens allen gecommu niceerd hadden, met wuivende palmtak ken ingekomen waren, om in tegenwoor digheid van des Pauzen-Legaat hulde te brengen aan de schare martelaars, die daar hun bloed vergoten 't was ook daar, dat den Vrijdag-avond, mannen vergaarden, bij duizenden, allen boven de 15 jaar, dragende brandende keersen en verlicht door tallooze fakkels, die te branden stonden op den omheiningsmuur der arena. Van 9 tot 11 uur, aanhoorden zij er boeiende sprekers, zongen lofzan gen en eindigden de plechtigheid met den onvergeetbaren Credo. Den Zondag was de Hoogmis in de Basilica van den H. Cypriaan, Martelaar en Bisschop van het oude Karthago. Hier kan men nog geheel wel den vorm en de verdeeling dier Kerk rra- gaan. Langs rijen kleine, meest al gebro- kene, kolonnen bepalen goed de zeven beuken. Die basilica ligt nevens het Monika-Klooster, met zicht op de zee, en gescheiden door diepe valleien van de nevens-liggende hooge en rotsachtige heuvels. Wie zich bevond op half hoogte der helling van laatst genoemde heuvels, stond te midden twee tallooze scharen Eene, die op schilderachtige manier de toppen bezette, dus hooge achter hem en ééne die lager in en rond de basilica zwermde. De Legaat kwam aangereden in auto, begeleid door twee skadrons peerdevolk «Chasseurs d'Afrique» Deze die vóórop draafden, zaten op witte araabsche peerden, en deze die volgden op baaide. Buiten de Congressisten, ge heel Tunis was daar aanwezig en de Credo der Mis werd gezongen door de twee volksmenigten, op de laagvlakte en op de heuveltoppen Overheerlijk Den Zondag achternoen was de groote stoet of sluitprocessië. Daar zoo veel parochiën van Tunis en omliggende, zich aangemeld hadden, had men ge vraagd, dat ieder er van alleenlijk eene afvaardiging van 60 personen zoude zenden als deelnemers...de anderen zou den zich scharen langs den doortocht en op de hellingen van den Byrsa-heuvel. De eigenaardigheid van dien stoet was... hetgeen men nog niet gezien had noch in Chicago, noch in Amsterdam... dat6.000 priesters er aan deel namen. Om te ein digen schaarde men al de toeschouwers en al dedeelnemers op de helling van den Byrsa-heuvel, recht vóór den ingang van de primatiale-Kerk van den H. Lodewijk, en van op het balcon der Kerk, na het zingen van den Tantum Ergo, gaf de Kardinaal-Legaat met het Hoogweerdig, den zegen aan die 60.000 personen daar tegenwoordig. 't Congres was ten eindeGlorievolle dag voor Christus onzen Heer en Koning Is er veel kwaad in onze hedendaag- sche wereld, er bestaat ook veel goed Er werd geen plechtigheid gehouden in de puinen der Basilica Damous. el-Karita Deze kerk was met negen beuken en erbij was eene doop-kerk. Daar ziet men nog het zeskantig bad, waarin men met trappen neerdaalt, heb bende twee meters doorsnede en één me ter en half diepte én dienende voor het doopsel per dompeling. Op de plaats dezer kerk heeft men opgedolven een half - verheven - beeldhouwwerk voorstel lende de H. Maagd met een staande Kindeken-jesus en 't is een namaaksel van die beeldenis, die nu verspreid en vereerd wordt, als O. L. Vrouw van Afrika Iets uit de oude Romeinsche tijden, her steld en gebruikt, zijn de groote citernen, nevens den Monika-heuvel 18 bakken, gelijkloopend, 30 meters lang, 7 m. 50 breed en 9 diepe en behelzende 25.000 cubieke meters water, komende van 80 ki lometers ver, langs buizen die 125 kilo meters lengte hebben. In 1844 heeft men den herstel er van begonnen en men moeste niets anders doen dan de aarde wegruimen, die de putten vervulde en alles bekronen met een reusachtig ge welf en voorzien van die eindelooze lei ding. De Romeinen gebruikten geen he vels (siphons)... maar zij hadden een nauwe vaart laten dalen van die hoogge legene bronnen tot aan Karthago en waar zij eene vallei te dweerschen hadden, de vaart was gemetst op een eindelooze brug, die stond op lange reien staan ders, waarvan velen nog te zien zijn als men rijdt van Karthago naar Kairouan De Romeinen noemden dat aqueduc Zij is 1600 hectaren groot. Een deel er van is wijnberg en het overige wordt jaarlijks per helft bezaaid, d.i. de helft rust en de andere helft brengt op. Van dees jaar waren er 600 hectaren graan gewassen. Het binnen halen van hooi en gedroogd wolfskruid was gedaan met half Mei en tegen einde dier maand zou den alle de graangewassen in de berg plaatsen liggen. Eéne machine pikt en derscht ter zeiver tijd Men snijdt de halmen door een weinig onder de aar en daar het strooi, ingezien de onkosten van vervoer niet winstgevend kan zijn, men steekt het na het-derschen in brand. Peerden worden voor het werk niet gebruikt. Zij dienen als zadelpeerden en de ploegbaas, die het veldwerk regelt heeft er twee ten zijnen dienste, 't Is ten dorse, dat hij van de eene partij land naar de andere overgaat. Het landwerk wordt verricht door trac- teurs, rupsvormige en andere, die aller hande machienen in beweging brengen en voortslepen. Als er iets aan de ma chienen ontbreekt, op het hof is er eene smis, waar ajusteurs, nevens gewoon smedewerk ook alle fijne mecanieken ver- veerdigen kunnen. Nevens de smis hebt ge ook timmerwinkel, wapen- en gareel makerij. Het vervoer wordt meest gedaan met muilezels en ossen, allen op de hoeve ge boren. Om sterke ossen te bekomen heeft men een stier van zebus-ras. Een zebus draagt boven de nek een zwaren vet klomp, zoo iets als een kleinen heuvel en 't is met dat aanwas dat de os tegen het juk stuwt, dat op den nek rust en niet vóór de hoorns vastgemaakt is. De ezel voor het teelen der muildieren is een iwaar beest en al die muildieren zijn groot en kloek en kunnen werken in de groote warmte... bij uitzondering kan de tempe ratuur 45" bereiken... het geen peerden niet zouden kunnen. De schapen die men op de hoeve aan treft zijn van merinos-ras met lang, zwart haar. Schuwe dieren vindt men op de hofstede niet en dat komt hier uit, dat niemand een dier ooit slagen mag. Op de hofstede zijn er ook stagiaires aan we zigdie zijn jongelieden die colon zullen worden en die daar komen leeren boeren. gothiekschen-trant. Dit paleis werd het gerechtshof van Parijs en in die kapel, celebreerde men jaarlijks, bij het openen van 't nieuw rechterlijk jaar, de mis ter eere van den H. Geest, die men, uit oor- zake der ornementen, de Roode Mis» noemde. Sedert ettelijke jaren was dat gebruik afgeschaft. Daar het nu toegela ten is geweest er opnieuw mis te cele- breeren, ziet men betere tijden opdagen. Namendei wetgevende Kamers in verschillige landen Cortès, in Spanje Folksting, in Denemarken Storthing, in Noorwegen Riksdag, in Zweden So briané, in Bulgarië Skouptchina, in Ser bie; Reichsrath,in Oostenrijk; Reichstag in Duitschland Commons, in England Douma, eertijds in Rusland. STAD YPER. Lieden van Perigeux hebben een no telaar gekocht voor 12.000 fr., die stond in een kasteelpark, bij Tarbes. De stam heeft twee meters doorsnede en is verzonden naar eene wouden-tentoon stelling in Milanen. Een legende beweert dat die notelaar geplant werd door Jeanne d'Albret, moeder van Hendrik IV. Men maakt nu «bloem» met afval van hout, niet om te eten, maar dienende voor het verveerdigen van Linoleum en dynamite. Een verschenen almanach bestatigt dat in het Fransch Episcopaat: Mgr Bau drillard, gewezen leeraar is van een Lyceum Mgr Chaptal, gewezen toege voegde aan een gezantschap Mgr, de Cormont, oud bediende van het ministe rie van geldwezen Mgr Mamas, gewe^ zen nijveraarMgr Rodié, oud officier. Om in Afrika zwermen sprinkha nen te keer te gaan, slaat men niet meer op potten en pannen gelijk eertijd de araben, maar vliegtuigen, uitwerpende vergiftende dampen, overvliegen ze en soldaten bestoken ze met vuurwapens. Een kunstenaar bedoelde wat geltl te bemachtigen met aan een Ko ning een kunstgewrocht aan te bieden Bij den Koning kon hij niet geraken zender opvolgenlijk aan den schildwacht den portier en den kamerknecht een der de te beloven van wat hij ontvangen zou Dus er zou hem persoonlijk niet meer overblijden. Bij den Koning gekomen zegde hij Majesteit ik heb de eer u dit kleingoed aan te bieden en vraag er voor 90 stok slagen. Verbaasdheid bij den Koning die als hij den uitslag van die zeldzame vraag vernam, 100 goudstukken zond aan de vrouw van den kunstenaar en liet weten aan den schildwacht, den poortier en den kamerknecht dat zij mochten komen, als het hun lustte, elk om dertig stokslagen. der wordt op ZATERDAG 31 ME! ingericht door de ST-M1CHIELS TURNERS van YPER. uit vuurspuwende vlammen rook en In de kelders der nationale banken van geheel de wereld en zijnde de weerde der uitgegegevene bankbriefkens, liggen 263 milliarden franken goud, d. i. voor de Vereenigde Staten, die primus zijn, 76 milliarden en voor Frankrijk, die komt op de tweede plaats, 41 milliarden. De Paus heeft een wereldbrief uitge zonden, ter gelegenheid van den 1500stcn, verjaardag van St Augustinus, bisschop in Afrika en Kerkleeraar. i Hebt ge nog eten zien geven aan leeu wen en tijgers? 't Is indrukkend maar niet schoon. Wat beter is, 't is het feest- Wat doorgaans bergen komt is vuur, stoffen in oplossing. Der zijn er ook die gassen uitbrengen te zamen met asschen en eens dat die gassen verkoelen in de lucht is 't gevolg een stroom die alles een loopende zwart of donker-grijsd slijk is. ledereen van jaren heeft nog gedacht van die schrikkelijke ramp van de Marti nique in 't jaar 1902. Dan ook was het stroom van slijk die uit den vuurberg Pelé overstroomde met zulk eene hoe veelheid en zulk een vlugheid dat de bijgelegene stad St Pierre, die zeer bedor ven was,verrast wierd en gedolven onder die stroom. 35.000 menschen stierven in dien nacht. EEN GANSCH DORP DOOR DEN MODDERSTROOM WEGGEVAAGD Uit de flank van den Telemoj (Ke- doe, Se-marangsche) is een zware modderstroom te voorschijn geko men, die de berghelling is afgedaald en het inheemsche dorpje Likasan in Midden-Java geheel met den grond heeft gelijk gemaakt. Zeven en twin- Lee»t en verapreidt c HET YPERSCHE VOLK De Koning van Spanje heeft de Goede Week en den Paschen overgebracht in Seville, vermaard door de stoeten, die met de Passië-dagan, de straten der stad doorkruisen en die samengesteld zijn uit wagens, waarop met beelden in zilver tooneelen uit het bitter lijden des Heeren voorgesteld zijn. In de Passië-week maakt de Koning geen gebruik van zijne rijtuigen en gaat steeds uit te voet. Dezer dagen, ter gelegenheid van een Congres, heeft men mogen mis»celebree- ren in de Sainte-Chapelle van Parijs. Die kapel werd gebouwd door den H. Lodewijk, in het paleis waar het het meest verbleet, om er te bewaren de Relikwie der Doorn-Kroon, die hij mede bracht uit het oosten. De kapel is het schoonste gewrocht van de wereld, in

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1930 | | pagina 1