Handelsbank
BANK - UNIE
te Leuven.
laamschB Leergangen
OE LES VAN CARTHAGO NAAR KARTHAGO. CUeet ge cuat
100.000.000 franken.
flet ypeps^he Qoll{
N. V.
Kalanderberg, 1, GENT
betrokken bij de
Het Kapitaal en de Reserven
der bij deze UNIE aangesloten
Banken overtreffen de -s
52c Jaar. - Nummer 26.
30 Centiemen.
Zaterdag 28 Juni 1930.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
STAD YPER
Inhuldiging van
Eercu. Heer JVlULtLilE
als Pastoor van 0. L. Vrouw
te Oostende*.
Een goede raad
VAN NESTE
Gezelle als Belg
prieel) r
ZITDAGEN.
D: BRUTSAERT, Kamerlid, is spre-
kelijk voor iedereen:
Te POPERINGHE, in zijn huis,
's morgens, den Maandag en Vrijdag.
Te YPER, den 1" en 3* Zaterdag der
maand.^ van 9 y2 tot 12 uur, in den
Katholieken Kring.
Te WERVICK, den 2' Zaterdag der
maand, van 9 y2 tot 12 uur, in Het
Kapitel
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 £r.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel-
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j- casibr)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
HANDELAARS
vraagt eene aankondiging in
«HET YPERSCHE VOLK»
lle JÜÜIFHESTEÜ
Vlaamsehe Kermis
In den St Maartenskring wordt op
Zondag 13 Juli, van af 2 uur in den
amiddag eene Vlaamsehe Ker
mis ingericht, ten voordeele
van het werk der Vlaamsehe
leergangen aan de Katholieke
Hoogeschool te Leuven. Zijne
Eminentie Kardinaal Van Roey heeft
plechtig beloofd op de viering van de
Mi verjaring van de Leuvensche Uni
versiteit dat de leergangen zullen ontdub-
beld worden zoodat de Vlaamsehe stu
denten er een door-en-door Vlaamsch en
Katholiek onderwijs zullen kunnen ge-
nieten. 't Is de plicht van alle Katholieke
Vlamingen alles te doen wat in hunne
macht ligt om die belofte te helpen wer
kelijkheid worden. Daarom luidt het
ordewoord allen naar de Vlaamsehe
Kermis.
Vroolijkheid en aangenaam verzet zul-
'tn er niet ontbreken. Iedereen zal er iets
nden naar zijne goesting. Kluchtzan-
jers komen de laatst verschenen leutige
edjes voordragen en gratis meedeelen
waarzegsters, waarbij men mag te rade
gaan, zullen u de toekomst voorspellen
lefhebbers van geschut mogen zooveel
ozen schieten dat zij kunnen of deelne
men aan de vuurvogelschieting. Die veel
macht heeft, kan haar eens uitwerken op
vet kermiskanon wie nog nooit kans
rad in loterij of tombola kan het nu
eproeven op het draaikraam voor het
isschen worden lijnen ter beschikking
esteld... en dat zondervischverlof De
jssjerielled zullen er ook zijn en al de
airs zijn versch geschilderd, er zal ook
fesplinternieuwe duivel meekomen. De
'orstigen zullen er gelaafd en de honge
ren gespezen worden. En wie er meer
'au wi{ weten, moet komen zien. 't Zal
n aangename namiddag zijn voor
nsch de familie. Vrije ingang
Wij ontvangen het verslag van de Ver
eniging Vlaamsehe Leergangen te Leu-
en»over het jaar 1929. Zooals iedereen
eet werd deze, vijf jaar geleden, hoofd-
akelijk opgericht om de volledige ver-
'aamsching van de leergangen aan de
iatholieke Universiteit te Leuven zooveel
gelijk te bespoedigen. Voor ons, Ka-
"Jieke Vlamingen, bestaat er immers,
k na de vervlaamsching der officieele
aatsuniversiteit, te Gent, geen keuze,
eze is inderdaad niet katholiek, maar
azijdigen indien wij in eigen taal een
atholiek hooger onderwijs aan onze
aamsche studenten willen verschaffen,
moeten wij het te Leuven in onze
Diversiteit tot stand brengen.
Wie die waarheid niet beseft, is ziende
De erkenning van onze Vlaamsehe
ölrechten door den Staat werd door al-
Smet vreugde begroet. Doch de Staat
niet alles in Belgie ook wij, katholie-
Vlamingen, die de steun zijn der
aamsche leergangen in de vrije Univer-
*eitte Leuven, moeten die taalrechten
annen en handhaven met daden,
orden en vlammende redevoeringen
in, op verre na, niet voldoende zij
i zelfs nutteloos, want er valt niemand
Ttebekeeren. Allen zijn vast over-
5d dat een volledig Vlaamsch onder-
ia te Leuven noodig is en wie zulks jn
'rende bewoordingen thans bewijzen
verspilt zijn tijd. Er worden daden
Tscht. En om klaar te spreken, er is
"efte aan geld, en aan degelijke, flink
■Weide Vlaamsehe leerkrachten. Zon-
hnancieele geldmiddelen, en. zonder
lekende, opperbest gevormde Vlaam-
'euniversiteitsprofessoren, is het op-
"en van Vlaamsehe leerstoelen een
s gelijke zaak.
"e: eene is zoo noodig als het andere,
•ij het doelwit willen bereiken, moe-
Lj den weg inslaan die er heenvoert;
-iseen weg van geldelijke offers en
•etenschappelijken arbeid.
-het verslag over 1929, dat door de
Professoren Kan. Sencie, voorzit-
Van Dievoet, sekretaris, ondertee-
5. nemen wij de volgende verma-
l'die wij alleszins beamen
Het wordt tijd dat Vlaanderen
eindelijk uit zijn romantischen roes ont
waakt. Dat de jonge natie haar opborre
lende leven bij voorkeur uitzong in ge
dichten en muziek, in kleuren en tooncel,
is geheel natuurlijk. Nu echter schijnt
voor het Vlaamsehe volk de tijd te zijn
aangebroken om in de wereld van de
Gedachte zijn plaats te gaan innemen.
Er is genoeg gezongen geweest; nu
valt er te werken indien wij onzen man
willen staan. En er is ook geld vandoen,
want te Leuven wordt de kas met geen
Staatstoelagen, maar met vrije giften ge
vuld.
Van wege de overheid onzer Katholieke
Vrije Universiteit is er goede wil in over
vloed. Vóór den oorlog reeds, in 1911,
voor alle andere hcogere onderwijsge
stichten, is men er begonnen met het in
richten van Vlaamsehe lessen, die gelei
delijk tot de volledige vervlaamsching
moeten voeren. Dat onze Vlaamsehe stu
denten met reden aanspraak maken op
een algeheele Vlaamsehe opleiding, is
plechtig door Z. E. Kardinaal Van Roey
afgekondigd geweest. En hoe er feitelijk,
ieder jaar, nieuwe Vlaamsehe leergangen
worden ingesteld, weet elkeen. Hoe eer
der wij over de noodige gelden en over
de flink opgeleide professors zullen be
schikken, hoe beter. Het plan der volko
men vervlaamsching zit goed ineen: al
leenlijk het moet uitgewerkt worden. En
de vereeniging «Vlaamsehe leergangen te
Leuven» doet in haar verslag een oproep
op de edelmoedigheid en op den arbeids
zin der Vlamingen. Wij hopen dat hare
stem zal aanhoord worden.
Wij kunnen niet genoeg herhalen dat
die vereeniging haar eigen bestaan heeft
van een inmenging der akademische over
heid zelf, was er nooit spraak. In volle
onafhankelijkheid wordt elk jaar het be
drag der geldelijke toelage, die aan de
Universiteit te verstrekken valt, door de
algemeene vergadering vastgesteld. En
het hoofddoel dat zij rechtstreeks na
streeft, is een financieele medewerking
tot uitbreiding van het Vlaamsch onder
wijs in de Universiteit, en tot de voorbe
reiding der onontbeerlijke leerkrachten,
die in het hooger onderwijs noodig zijn.
Bekwame hoogleeraars worden in geen
enkelen dag gevormd
Wat volgt daaruit
Daaruit volgt dat de invloed van de
Vereeniging zal gelijken tred houden met
de middelen, die de Vlaamsehe vrijgevig
heid haar zal weten te verschaffen
Waarom gaat gij niet sneller voor
uit zoo wordt er somtijds gevraagd.
Op die vraag kan men met een andere
vraag antwoorden Waarom steunen
de Vlamingen niet krachtdadiger, op gel
delijk gebied, de werking der vereeni
ging Deze doet al wat zij kan, maar,
zooals wij in het verslag lezen, de oud
studenten hebben in dit opzicht nog niet
ten volle hunnen plicht begrepen. De
meesten onder hen schijnen nog niet te
verstaan dat de Vereeniging Vlaamsehe
Leergangen te Leuven niet de zaak is
van anderen, maar HUNNE zaak, de zaak
van hun kinderen, de zaak van het katho
lieke Vlaanderen van morgen. Het katho
lieke Vlaanderen vindt weinig baat bij
ideologie of droomerige dweperij het
heeft dringend behoefte aan de DAAD.
Goddank, wij gaan vooruit. Verheu
gend is het, bij voorbeeld, te kunnen wij
zen op het aangroeiend getal gemeente
besturen, die in de Vlaamsehe streek
steun verleenden in 1929 traden er 46
nieuwe bij, en hun getal klom tot 276.
Ook de persoonlijke inschrijvingen zijn
ongeveer met 150 vermeerderd te za-
men worden er 1750 geteld, waaron
der een duizental met vaste verbintenis.
Het getal der beschermende leden, die
ofwel in ééns ten minste 2000 fr. of per
jaar ten minste 100 fr. storten is met 40
aangegroeid en bedraagt nu 483.
Het spreekt van zelf dat er nog veel
meer kan en moet gedaan worden een
katholieke Vlaming van de daad vindt
bier een open veld voor ijverige propa
ganda.
Een tweede gevolgtrekking uit de hoo
ger uiteengezette waarheden, is uiterst
gewichtig. Wij schrijven hier schier letter
lijk uit hetgeen in het voormeld verslag
op bl. 2 en 3 te lezen staat
«De opleiding van de leerkrachten
is een vraagstuk waaraan in de Vlaamsehe
kringen niet steeds de gewenschte aan
dacht wordt geschonken. Aan moties en
maniefesten doet onze jeugd meer dan ge
noeg. De student heeft echter een ande
ren, zeer dringenden plicht te vervullen
d. i. zich op te werken tot een beschaafd
en hoogstaand vakman, wil hij eenmaal
Vlaanderen dienen zooals het behoort.
Op allerlei gebied liggen er voor de flinke
jonge Vlamingen groote mogelijkheden
open het bestuur, het leger, de magi
stratuur, de nijverheid, de handel, de ko
lonie, de bankwereld, het verzekerings
wezen, enz., wachten. En ondertusschen
verspilt de Vlaamsehe jeugd haar krach
ten aan ijdele bespiegelingen en gevoels-
politiek.
Wat hier gezegd wordt, geldt in de
eerste plaats voor de loopbaan van Uni
versiteitsprofessor wij hebben VLAAM-
SCHE GELEERDEN NOODIG
Aan de Hoogeschool is de politiek op
hare plaats niet wetenschappelijken ar
beid wordt vereischt
Wil men weten welke ruime gelegen
heid tot wetenschappelijke opleiding aan
de jonge Vlamingen wordt verschaft
Spijtig is het dat zij niet beter benuttigd
wordt.
Daar is zoo lezen wij in het
verslag het Nationaal Fonds voor We
tenschappelijk Onderzoek, waarvan de
Vlamingen hun deel niet vragen, bij ge
brek aan belangstelling hunnerzijds. Daar
is de Vlaamsehe Wetenschappelijke Stich
ting, die elk jaar aan enkele Vlaamsehe
studenten en oud-studenter. een verblijf
in Nederland mogelijk maakt. Daar zijn
de reisbeurzen van den Staat en van de
Universitaire stichting, de Universitaire
wedstrijden. Daar zijn prijzen allerhande,
waaronder de Helleputte-Schollaertprijs
door onze vereeniging beheerd, en waar
voor in 1928 één enkel werk, en in 1929
geen werk hoegenaamd werd ingeleverd
En ten slotte zijn daar de Vlaamsehe leer
gangen zelf, die zich bereid houden om
aan de toekomstige Vlaamsehe leeraren
aan onze Universiteit toelagen te verlee
nen voor reizen naar den vreemde^, tot
voltooiing van hun wetenschappelijke op
leiding.
De Vlaamsehe jeugd zou zich aan een
onverschoonbare nalatigheid schuldig
maken, indien ze, onverschillig, deze
hulpmiddelen aan anderen overliet.
De heeren Sencie en Van Dievoet, wier
diepe Vlaamschgezindheid overal gekend
is, eindigen hun verslag met deze scher
pe opmerking
Wellicht zal de lezer deze beden
king somber vinden. Het zij zoo. We heb
ben gemeend dat het onze plicht is deze
waarschuwing tot het beste van onze
Vlaamsehe jeugd te richten, nu het .nog
tijd is.
De werking ten voordeele der Vlaam
sehe Leergangen te Leuven steunen wij
uit ganscher harte als katholieken en als
diepovertuigde Vlamingen. Het vervlaam-
schen der onzijdige Staatsuniversiteit te
Gent is zelfs een reden te meer om des te
ijveriger aan het vervlaamschen van het
katholiek onderwijs te Leuven mede te
doen. Het moet immers wel verstaan zijn
dat ons Vlaamsch leven welk uitteraard
katholiek is, ook katholiek blijven moet
en dan ook op alle gebied flink opgeleide
katholieke aanvoerders noodig heeft. Het
katholieke Vlaanderen verzoekt dringend
om geldelijke hulp en wetenschappelijke
naarstigheid.
Veel en schoone toebereidsels,waaraan
men dagen lang wrocht, hadden met veel
smaak en kunst opgesmukt geweest.
Veel volk, waaronder een honderdtal
gewezen parochianen van Bixschote,
waren samengestroomd om aan de inhul
diging deel te nemen.
En alles werd jammerlijk in de war
gebracht door een allerschrikkelijkst on-
geweerte endoor zondvloed-achtige stort
regens.
Niettegenstaande dit alles, wenscht
het Ypersche Volk goed Heil aan den
nieuwen Herder en neemt de eerbiedige
vrijheid Hem het Vlaamsch spreekwoord
te herinneren: Men prijst een stuuribegin.
Het Eucharistisch Congres van Car
thago dezer laatste dagen was een der
schitterendste uitingen van het christelijk
'geloof.
De Belgen bekleedden er eene zeer
opgemerkte plaats en de Vlamingen met
hunne afveerdigingen van de H. Herte
bonden, opgeleid door 3 bisschoppen en
samen met de Hollanders hielden er af
zonderlijke zittingen waar al de versla
gen en mededeelingen in 't vlaamsch
werden gedaan.
Eer, feit, onder velen, van dezen
eucharistischen triomf, 't is het zeer her-
telijk onthaal van wege de Musuiman
nen. Niet alleen de christenen van Afrika
hebben den H. Augustinus en de le
gioenen martelaren van de eerste tijden
der Kerk en der Kruisvaarten doen trillen
van vreugde om deswille van dit plechtig
machtvertoon, maar ook de Araben, ge
trouw gebleven aan Mahomet, hebben
aan den God der christenen eenen buiten
gewonen eerbied en eene niet uit te spre
ken bewondering bewezen.
Het schijnt dat de Afrikaansche grond
op een keerpunt zijner geschiedenis is
gekomen. Psicharri, de Foucault en hun
doorluchtige voorlooper Lavigerie heb
ben niet vruchteloos het zaad in den
dorren grond geworpen. De laatste Kruis
vaarders, bevechters van het slavendom
hebben te samen met de missionarissen
geen vergeefsche moeite aangewend.
Carthago heeft zijn grootsch Eucharis
tisch Congres gehouden evenals al de
groote Europeesche wereldsteden. Congo
heeft reeds zijne eigene priesters, zijne
eigene religieuzen en zijne zwarte kloos
terzusters. Teeken des tijds, zeg.r aan
moedigend voor de voortplanting van
't geloof in Afrika. Doch deze uitbreiding
van den eenen kant schijnt samen te gaan
met eene verflauwing van 't geloof in
Europa. Dit oude vasteland, meer en
meer overhellend naar het oude heiden
dom, schijnt zijn glorierijk apostolaat te
verzaken en dit te laten overgaan tot
andere natiën, meer weerdig de getuigen
te wezen van Christus op de aarde.
Is 't oude Europa niet, dat op het punt
is het nieuw Jerusalem te worden, over
hetwelk Christus bittere tranen zal stor
ten, gelijk Hij weleer weende over Zijne
stad, wanneer Hij haar verweet Zijne
profeten niet meer te erkennen en ze
zelfs te steenigen.
Als men in ons land, ter gelegenheid
van zijn honderdjarig bestaan, eenen te
rugblik werpt over de verloopen eeuw,
zou men durven zeggen dat het christen
dom er gedurende dien tijd vooruitgang
heeft gedaan
En nochtans hoevele schoone en nut
tige werken zijn er in ons land niet op
gerezen in deze spanne tijds.
Maar van eenen anderen kant op wel
ke schrikwekkende manier is de heiden-
sche geest niet binnengedrongen in het
innerlijke leven van vele katholieken
Hetgeen de H. Vader meest bedroeft op
heden, 't is juist deze verheidening
van Europa. Er is gebrek aan priesters.
Is het omdat de roepingen ontbreken?
Toch niet, maar 't is omdat zelfs in deze
huisgezinnen die zich christen noemen of
roemen, vaders en moeders, meesters en
vrienden, de roepstemme van God ver-
dooven of dit klein bloempje versmach
ten dat in de uitverkorene zuivere herten
zou opgroeien 't is omdat men op de
eerste plaats, streeft naar 't bezit der
rijkdommen die de dieven weghalen of de
roest aantast, dier rijkdommen die eene
reuk van modder en bloed uitwasemen
en die het menschdom onvoldaan laten,
treurig en afkeerig gelijk het weleer de;
groote Augustinus van Carthago zeide
Gij waart altijd daar, o mijn God, met'
uwe meewarige strengheden, mijn ver
boden genot overgietende met bitteren
afkeer om mij te dwingen de vreugden te
zoeken die de ziel niet vergallen. En
waar kan ik die vinden, tenzij bij u, o
mijn God
Zou men niet zeggen dat het de treur
zang is die in onze moderne maatschappij
weerklinkt
Het verboden genot is overtalrijk
even talrijk de bittere nasmaak en de
vertwijfeling van geest en hert. Overal
zoekt men, zonder ze te vinden, naar
vreugden en zuiver genot.
Wat gedaan, ten zij wat de H. Augus
tinus deed? Terugkeeren naar God, die
onze jeugd verblijdt, om bij hem te vin
den, gelijk de Bisschop van Hippon, de
ware blijdschap des Heeren.
Dan'zullen wij'mogen zéggen, zooals
de groote Afrikaansche Heilige Voor
U o mijn God, hebt gij ons geschapen en
ons hert kan geene rust vinden, tot dat
het ruste in U
In nummer van 15 Juni moet verbe
terd worden
«Sur le pont d'Avignon, on y danse...»
Koopt uwe
Diamanten - Brillanten
bij diamanthandelaars,
dus uit eerste hand,
het is uw profijt.
Altijd in magazijn
keus van honderde steenen.
29, Groote Markt, YPER.
DIAMANTSLIJPERIJ
48, Hondstraat, YPER.
De aktivistische oproermakers en de
landverraders die Guido Gezelle zouden
willen voorstellen als Groot-Nederlander,
dus als scheurman van Belgie, zullen te
vergeefs er de getuigenis van zoeken in
het gedicht dat hij wijdde aan ons duur
baar Vaderland
O VADERLAND
O Vaderland wat schoone naam
van God zelve eerst gegeven
en vrij van schande, vrij van blaam
tot nu toe ons gebleven.
O Vaderland de sleutelsteen
zijt gij van de andere landen
die, rondom U, gij bindt aaneen
fn Vredés gulden banden.
Gij zijt noch fransch, noch duitsch.gij zijt
niet hollandsch, neen, maar vaders
en moeders land, tot meerdren spijt
van God- en alverraders.
Gij spreekt aan Duitschland in zijn taal,
't oud Neerland kent uw woorden,
de Zuidersprake spreekt de Waal,
en wij de taal van 't Noorden.
Verschillig, neen, verscheiden ja
aan Vorst en wet verbonden,
zoo heeft U God, met zijn gena
de wereld ingezonden.
Blijft staan, o broeders, de eeuwen door,
blijft staan, en wilt niet wijken
tot aan des volkren grootsch verhoor
als God zal 't oordeel strijken.
G. Gezelle.
Getrokken uit het Advertentieblad van
Veurn nr 20 van 18 Mei 1930.
Z. H. de Paus en de lucht
vaart. Onlangs ontving Z. H. de
Paus eenen Chineesche Bisschop in ver
hoor en hij liet hem zijn verlangen te ken
nen hem dikwijls te zien in Rome.
De prelaat antwoordde dat zulks ge
heel moeilijk was om reden van den
grooten afstand.
Maar neen, wedervoer Pius XI. Bin
nen korten tijd zult gij kunnen komen
bij middel van een luchtschip en de reis
zal maar drie dagen duren. Alzoo zul
len de Bisschoppen van China zoo dik
wijls kunnen komen als wij het begeeren.
De Paus ten andere heeft met groote
voldoening gezien dat de primaat van
Polen Mgr. HÏond den luchtweg in
slaat om groote afstanden af te leggen.
Hij is ook van gevoelen dat de lucht
vaart geroepen is om eene groote rol te
spelen in de uitbreiding der katholieke
missiën.
Tweeden Sinxendag, deed te Ander-
lecht na de hoogmis de wijdgekende
processie haren ommengang, ter eere van
St Guido. Een groot getal ruiters namen
deel aan den stoet en na den ommegang
werd over al die prachtige brabantsche
peerden op het kerkeplein het ritueel ge
bed der zegening, door den priester uitge
sproken. St Guido in zijn leven was een
b-'jjjjian en even als Franciscus van As-
sisië beminde hij op buitengewone ma
nier de dieren, dewelke hij steeds be
schouwde als gewrochten, als schepselen
van den Goeden God. Al de dieren van de
streek kenden hem en 't was somwijlen
bij geheele Lenden, bij geheele kudden,
dat zij hem genegenheidsvo! door de vel
den volgden.
De Soviets hebben in Tobolsk drie
kerken gedempt om er gevangenissen van
te maken. Dat is in de orde Min kerken
is meer gevangenissen
Het BESTE en ZEKERSTE middel om
regelmatig het blad te ontvangen, is een
abonnement vragen in de post op
Fransche gazetten melden dat een hon
derd Amerikaansche en Canadeesche ge-
neesheeren al de bronnen der Pyreneen,
gekend om hunne geneeskundige eigen
schappen, bezocht hebben en zij vergeten
te zeggen dat zij ook in LcArdes geweest
zijn. Het grootste getal dier geneesheeren
zijn protestant en zij vroegen een gehoor
bij den Bisschop. Zij bezochten Basiliek,
heiligdommen en het bureel voor het on
derzoek der mirakelen. Een hunner, in
naam van allen zegde als afscheidsgroet
Wij zijn verheugd hier te hebben kunnen
vertoeven in dit wereldbefaamd oord, dat
niemand, gelijk aan welken godsdienst
hij behoort, niet zonder eerbied bezoeken
kan.