II Handelsbank BANK UNIE Vlaamsehe Kepmis Gonsaeraeren van si maariens Kern SLOG OER GULGEN SPOREN 100.000.000 franken. SNIPPERINGEN N. V. Kalanderberg, 1, GENT betrokken bij de Het Kapitaal en de Reserven der bij deze UNIE aangesloten Banken overtreffen de li 52e Jaar. - Nummer 28. 30 Centiemen. Zaterdag 12 Juli 1930 Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper ALLEN NAAR DE VLAAMSCHE KERMIS. 4 I i 1 ABONNEMENTPRIJS 1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 £r. Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel. ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND: 25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER Postcfieckrekening 40.201 (j. casier) waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen Zijn van 14 tot 16 uur. AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst. Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG ten laatste ingezonden woraen. Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den WOENSDAG avond. ZITDAGEN. Dr BRUTSAERT, Kamerlid, is spre- kelijk voor iedereen: Te POPERINGHE, in zijn huiz, 's morgens, den Maandag en Vrijdag. Te YPER, den 1® en 3® Zaterdag der maand.van 9 y2 tot 12 uur, in den Katholieken Kring. Te WERVICK, den 2* Zaterdag der maand, van 9 y2 tot 12 uur, in Het Kapitel HANDELAARS vraagt eene aankondiging in «HET YPERSCHE VOLK In den St Maartenskring wordt op ZONDAG 13 JULI, van al 2 uur in den namiddag eene Vlaamsehe Kermis ingericht, ten voordesie van het Werk der Vlaamsehe leergangen aan de Katholieke Hoo- geschoo! te Leuven. Zijne Eminentie Kardinaal Van Roey heeft plechtig beloofd op de viering van de 500° Verjaring van de Leuvensche Universiteit dat de leergangen zullen ont dubbeld worden zoodat de Vlaamsehe Studenten er een door- en-door Vlaamsch en Katholiek onderwijs zullen kunnen genie ten. 't Is de plicht van alle Katholieke Vlamingen alles te doen wat in hunne macht ligt om die belofte te helpen werkelijk heid worden. Daarom luidt het ordewoord Vroolijkheid en aangenaam verzet zullen er niet ontbreken, ledereen zal er iets vinden naar zijne goesting. Kluchtzangers komen de laatst verschenen leutige liedjes voordragen en gratis nteedeelen waarzegsters, waarbij men mag te rade gaan, zul len u de toekomst voorspellen liefhebbers van geschut mogen zooveel rozen schieten dat zij kunnen of deelnemen aan de vuurvogelsehieting. Die veel macht heeft,, kan haar eens uit werken op het kermiskanon wie nog nooit kans had in loterij of tombola kan het nu beproeven op het draaikraam voor het visschen worden lijnen ter beschikking gesteld en dat zonder vischverlof De poesjenellen zullen er ook zijn en al de acteurs zijn versch geschilderd, er zal ook een splinternieuwe duivel meekomen. De dorstigen zullen er gelaafd en de hongerigen gespezen worden. En wie er meer wil van weten, moet komen zien. 't Zal een aangename namiddag zijn voor gansch de familie. VRIJE INGANG. -co»- \lle Vlamingen chtnintig.e slag:, onze voorouders streden te tri jk op den Groeniitghekouter r hunne vrijheid en behaalden er heerlijke zegeOm dit feest uit ze geschiedenis te herdenken en mee nerken aan hetzelfde doel waarvoor nze voorouders vochten, nl. om de iltureele ontwikkeling van ons volk ugelijk te maken, wordt op Zondag I Juli van af 2 uur 's namiddags in en St Maartenskring,Lange Meersch- :raat, eene Vlaamsehe Kermis inge- cht ten voordeele van de Vlaamsehe «gangen aan de Katholieke Hooge- hool te Leuven. Gezond vermaak en Vlaamsehe leute uilen er te vinden zijn voor gansch de miilie, klein en groot, oud en jong! eus is er genoegbeziet het pro- tam ma Kluchtzangers voeren de schoon ste nieuwste en lustigste liederen uit. - Marionettenspel 3 stukken De welbekende volkssage van Genove- va van Brabant De slapende Ko ningin of de roode duivelsklauw herdenken met met het mysterieuse poeder; Wat .lukleu staajUS* ij), het Jleckament2, •3. Waarzegsters, die de gelukskaar- ten leggen als de beste 4. Schiettent: 4 Karabienen, pijpen- of kaartjesschieting. 5. Kermiskanon, aanbevolen aan mannen met veel macht 6. Smytkot, prachtige poppen en doodskist. 7. Vuurvogelsehieting: iets voor de fijne schutters. 8. In de Vlaamsehe Leute her berg in open lucht met radiophonie. 9. Vischput, met dikke en wondere visschen 10. Cinema: een hartroerend drama en' een klucht om zich een bult te lachen. 11. «In den Lekkerbek»: spekken, koeken, chocolade, enz... 12. Draaikraam: 't geluk vliegt en die het vangt heeft het Verders verkoop van bloempjes, ijs- kreem, sigaren en sigaretten. Allen daarheen. Vrije ingang. Omstandiglijk werd deze ceremonie schreven in Het Ypersche Volk van April 1.1. .en volgende nummers, ïeknopt samengevat zoude men mo- zeggen In den vooravond het zingen der Met- n en Lauden bij de Relikwien, in eene «al der sacristie. Morgens van de plechtigheid, de Westelijken vergaderen in de Kerk en «vangen er den Bisschop, met wien zij 'ar de zaal trekken der Relikwien. L het zingen der boetspalmen, gaat Bisschop in pontifikaal ornaat en -*:>gewijze naar de ingangdeur der Ut, waar men de litanie zingt van alle iigen. Het water wordt er gewijd en Bisschop doet drie maal den buiten- der Kerk, de muren er van met ge il water besprenkelende, de eerste in hun bovengedeelte, de twee maal 5"eden en de derde maal te midden. L Bisschop trekt binnen de Kerk, zet I'eni Creator in en daarna nogmaals Litanie van alle Heiligen. Tder her zingen van den Benedictus ijft de Bisschop den Latijnschen en griekschen A.B.C. in twee asschen- Lpendie kruiswijze op den vloer der gestrooid werden. «g! daarop aan de credentië-tafel in choor, het wijden van het grego- ^tsdt water d. i. een mengeling van L assche. water en wijn. Daarmede enkelt de Bisschop bet altaar, op en voet, waarvan hij zeven maal til den toer doet... de binnenmuren der Kerk waarvan hij drie maal den toer doet... en den Kerkenvloer kruiswijze. Dit voleindigd, staat de Bisschop vóór het altaar en de handen uitgestrekt zingt een prefacie gebed. Na het wijden van den ciment aan de credentië-tafel in het choor, verlaat de Bisschop stoetsgewijze de Kerk en gaat naar de Relikwie-zaal. Door twee pries ters worden de Relikwien stoetsgewijze gedregen rond de Kerk langs (buiten) en geplaatst vóór de ingangdeur. Daar doet de Bisschop een kort ser moen, zalft de ingangpoort en samen met het volk vergezelt hij de Relikwien bin nen de Kerk tot voor het altaar. Hij zegent en zalft het altaar-graf, plaatst er de relikwien in en cimenteert er op den sluitsteen. Daarna, na het bewierookt te hebben, zalft de Bisschop het altaar-blad. Een eerste en tweede maal met de H. Olië der Doopelingen en een derde maal met de H. Chrisma-Olië, waarhij hij H. Olië der Doopelingen en H. Chrisma samen over geheel het altaar blad openspreit. Nu volgt de zalving der Kerkmuren met H. Chrisma, op twaalf plaatsen, na melijk waar er een kruis opgebeiteld of geschilderd is. Eindelijk wordt het altaar gezalfd langs vóór aan de basis en op de vier hoeken, daar waar het blad op de basis steunt en na het wijden en op leggen der altaar-dwalen, wordt het altaar een laat ste maal bewierookt. Als slot wordt eene plechtige mis ge celebreerd aan den gezalfden altaar. GROOTSCHE PLECHTIGHEID TE YPER. Op Dinsdag 15 Juli. zal de prachtige heropgebouwde kathedraal geconsa creerd worden door Zijne Hoogwaar digheid Mgr Lamiroy, oud-deken van Yper. Dè kerkwijding begint "niét geslóten deuren te 8 u. De Processie der Relikwieën zal plaats hebben om 9 y2 u. en dan wor den de geloovigen in de kerk toege laten. De plechtige Hoogmis zal opgedra gen worden om 11 u door Z. E. H. Kanunnik Delaere, oud-deken van Yper, met Pontificale Assistentie van Zijne Hoogwaardigheid Mgr Waiïe- laert, bisschop van Brugge. Een heerlijke plechtigheid te wege, die met vrome vreugde begroet wordt door alle Yperlingen en waaraan zij in groot getal zullen deelnemen. eek nu den Zuiden in. In EERSTE iIJN 5000 boogschutters; in TWEE DE LIJN links (Li dus grenzende aan de Groeningherbeek Gwijde van Na tten met 7000 Oostvlamingen, in het center M i 7000 boeren van 't brug sche Vrije en rechts (R| 7800 Brugge lingen. s In DERDE LIJN'E stond Jan van Renesse met ongeveer 2000 man. zijn de de achterwacht, waarvan de helft te jteerde. IN DEN HOEK gevormd door Leie dn stadswal, vóór het kasteel, stonden 1200 Yperlingen. EEN TREFFENDE OPTOCHT Op Dinsdag 15 Juli, te 4 y u. zullen de honderden kruistochters uit de ver schillende parochiën der Dekenij Yper stoetsgewijze optrekken langs de Rijs- selstraat, Groote Markt, Dixmude- straat en Janseniusstraat. Aan de Dekenij, zal de Geestelijke Overheid dien treffenden stoet in oogenschouw nemen. Te 5 u. plechtig Pontificaal Lof in St Maartenskerk. Aan volk zal het niet ontbreken Ware onze kalender veranderd-ge weest niet op 5 October 1582 maar be gin 1302, de slag zoude geleverd ge weest zijnaden dag, gedagteekend 23 Juli. dus in volle warmte van een hel deren noen der beginnende Hondsda gen. De Vlamingen legerden in een paral lelogram, - niétende nr. op 800; en begrensd door de Leie ten Noorden, de wijde Groeningherbeek ten Oosten, de min diepe St Jansbeek ten Zuiden en de stadswallen ten Westen. Ze za ten dus in eene val en om te belet ten dat ze er zouden kunnen uitvluch ten, poogde Robrecht van Artesië. den 9 en 10 Juli, maar vruchteloos, de stad in te nemen, om zich meester te maken van de Leiebrug, gelegen ach ter de Vlamingen. Den 11 Juli nu, ten 5 ure 's morgens reed Robrecht ongewapend tot op den boord der St Jans-beek en stond ver wonderd dat de Vlamingen den nog openstaanden uitweg langs de leie brug niet benuttigden, om hunne aan staande vernietiging, zooals hij dacht, te ontvluchten. Hij keerde spoedig terug tot het kasteel van den Pottelberg, om er mis te hooren en deed zich wapenen. In- tusschen had hij bevel gegeven aan zijn leger in «strategische orde» den heuvel af te dalen en zich te gaan rangschikken ten oosten van 't vlaamsch leger. Dit was hem met licht signalen aanbevolen door Jan van Lens, die belegerd zat in 't kasteel van Kortrijk. Links gingen de boog schutters aan hunne rechter zijde de ruitersaan de rechter zijde dezer laatste het zwaar gewapend voetvolk. Moesten nu de Vlamingen, bij het voorbij trekken van het fransche leger langs de St Jans beek. aanvallen... de franschen moesten maar links om draaien en ze stonden in slag orde: Vóór aan de bpogschutters. er achter de ruiterij en eindelijk het voetvolk. Als een groot deel van zijn leger reeds geschaard was achter de Groe ningherbeek. die wijd en diep was. oordeelde Robrecht die aanvalplaats ongunstig. Daarom bevool hij aan stonds eene groote verandering. Hij zoude zijn leger plaatsen ten Zuiden der VlamingenVoor hem had hij dan de min diepe St Jansheek en de Vlamingen zonden moeten strijden met de felle Julizon in 't gezicht. 't Was noen als alles in orde was. Langs de beek op gansch hare breed te stonde de 10.000 italiaansche boog schutters en spaansche voetgangers. Achter hen in EERSTE STRITD- LIJNE1400 ruiters van Jan de Bur- lats. Gwijde de Nesle met 500 ridders en schildknapen uit Pikardie en Raoul de Nesle met 700 andere Pikardiers. In TWEEDE STRTJDLIJNE Ro brecht van Artesië met duizend zijner mannen. Godfried van Brabant met 500 ruiters en Jan van Aumale met 1000 Normandiers. In DERDE STRIJDLIJNE Jacques de Chatillon met 700 ruiters. Ferri van Lorreinen met 800 en Lodewijk van Clermont ook met 800. Bleven op den rechter oever der Groeningherbeek Gwijde van St Pol met 400 ruiters, waarvan 200 uit Hene gouwen. en 30.000 zwaargewapend voetvolk, om de Vlamingen in te slui ten en den slag te voltooien. Het Vlaamsch leger, dat zich ook eerst geschaard had ten Oosten toe. Begin van den slag: Gevecht tus- schen boogschutters. De Franschen kregen gemakkelijk de overhand, de den de onze achteruitdeinzen, wierpen bruggen over de St Jansbeek, schoven jinks weg om te trachten in te sluipen tusschen de stadswallen en 't Vlaamsch leger en alzoo eene insluitende bevve- ginj te maken. De weg vrij zijnde van boogschut ters en de St Jansbeke kunnende over- vlucht worden, geschiedde de eerste stormloop der ruiterij. De peerden stooten op den ijzermuur der goeden dags en naarmate de eerste ruiters buiten gevecht gerochten, zij mieken zich van kant en anderen beukten in. Zoo geschiedden er tien, vijftien in beukingen. De achtersten der Vlamin- Oi gen, namelijk de Macecliers sprongen zijlings vooruit en vielen de franschen aan op zijden en al achter. Het vlaamsch centre (M) ,- 7000 boeren van 't Brugsche Vrije, - werd doorbroken en de 500 Pikaarsche ridders met Gwij de de Nesle renden vooruit. Maar ter wijl de Yperlingen, die reeds de uitval lers uit het kasteel terug geworpen hadden, wederom de vluchtende hoe ren in 't gevecht sloegen, de doorge- brokene ridders stooten op den achter- -.vacht. namelijk 't voetvolk van Jan R-eriésseeft dezr mrt zijl: peüride- -+Kl volk omsingelde en vèrdeldigde ze. Als nu-de twee aanvoerende maarschalken Gwijde en Raoul de Nesle, alsook Jan de Burlats en al hunne prachtige rid ders. samen met de bloedende massas hunner stuiptrekkende dravers het middendeel van het slagveld bedekten, was de eerste stormloop zegepralend teruggeslagen. De Vlamingen schooven vooruit, om de lijkenrij te vermijden en naderden de St Jansbeek. Robrecht van Artesië. dit toenaderen bemerkende, begreep dat nieuwe aanvallen zijner ruiters gingen onmogelijk gemaakt worden, indien de vijand zich op den boord der beek kon schikken en bevool aanstonds den tweeden stormloop, uitgevoerd door de tweede strijdlijn. Godfried van Brabant wierpt zich op de Bruggelin gen (R); J an-zonder-genade van He negouwen. aan wien Robrecht de vlag van Artesië toevertrouwde, op de boe ren van 't brugsche Vrije Mde Graven van Aumale en van Eu op de oostvlamingen (Li. De Bruggelingen (R) wijken, maar Jan van Renesse met de achterwacht herstelt den gevaarlijken toestand: Godfried van Brabant sneuvelt en dit brengt paniek in den franschen linker vleugel, die achteruit geworpen wordt tot in den BLOEDMEERSCH en er uitgemoord. Opnieuw is het centrum (M) der hoeren van 't brugsche Vrije doorbroken en de ruiters van de ach terwacht. zooals in den eersten storm loop. verdelgen den aanvaller: Jan- zonder-genade, die de banier van Arte sië draagt, sneuvelt en al zijne ridders krijgen den genadeslag. De graven van Aumale en van Eu vallen onder de sla gen der Oostvlamingen (L). die den rechteren franschen vleugel duwen naar de Groeninghebeek en hem ook uitmoorden in de moerassen van de LANGE MEIRE. Het puik der fransche ruiterij was verslagen' en de bijzonderste macht van Robrecht van Artesië gebroken. Geen kans meer ziende om de Vlamin gen te verpletteren, zoude Robrecht waarschijnlijk met zijn leger geweken hebben, om zich te gaan hervormen in Noord-Frankrijk en gunstigere om standigheden af te wachten... hadden de Oostvlamingen geen onvoorzichtig heid begaan. De Oostvlamingen L) geen vijanden meer voor hen ziende, meenden den slag uitgevochten en trokken in groot getal naar hun kamp. zoodat hun aanvoerder. Gwijde van Namen, die den leeuwenstandaard droeg, maar een vijf honderd man meer rond hem had. Robrecht van Ar tesië. die door een dergelijk feit over winnaar werd in Bulscamp. meende daardoor alles te kunnen herstellen en bevool den derden stormloop. Lode wijk van Clerinont zou zich op de Bruggelingen werpen R Jacob van Chatillon op de boeren van 't brugsche Vrije i M i en Robrecht zou deze laat ste op den flank aanvallen. ontbloot di>or het wegtrekken der Oostvlamin gen en geheel het vlaamsch leger in de Leie en de stadswallen wer pen. Gwijde van Namen, met eenige mannen op den linker vleugel gebleven en het gevaar vermoedende roept Hemelsche Koningin, help mij in dezen nood! Hij doet de trompe bla zen om zijne Oostvlamingen terug te roepen en ze komen in massa terug, samen met ruiters van Jan van Re nesse. Dit verijdelde het plan van Robrecht van ArtesiëIn wanhopende razernij, omdat de vlaamsehe Leeuwenvaan niet deinsde, schoot Robrecht er op toe, wilde ze bemachtigen, kon een flarde er van afscheuren en viel! (L). Chatil lon kreeg den genadeslag van de boe ren (Mi en Lodewijk van Clermont die de Bruggelingen aanvallen moest (R) en niet rap genoeg bijsprong, werd zelve aangevallen nog langs den overkant der St Jansbeek: Welhaast sloeg hij op de vlucht. Het fransch voetvolk, dat te wachten stond over de Groeningherbeek. zich bevindende zonder opperhoofd en zonder leiders, volgde ordeloos de vluchtelingen en trachtte aan de achtersnellende Vla mingen te ontsnappen. Al die vluchte lingen werden al over Zweveghem achtervolgd tot aan Dottenijs, en velen nog schoten er het leven bij in. Toen de zegepraal geen twijfel meer liet. werd hier en daar een gekwetste ridder gespaard, zooals Raoul van Ver- mandois en Matthias van Lorreinen, met anderen. Integendeel aan de ver raders uit Vlaanderen, Brabant en He negouwen, werd niet alleen alle ge nade geweigerd, maar die werden let terlijk in stukken gehakt. daarover nog te vertellen heeft ofwel die Duitschman heeft daar meer nieuws over te vertellen en we vragen ons dan af wat er nog van het zuiver Vlaamsch karakter van die vermaarde instelling overblijft? En we scharten in onze zeldzame haren van radeloosheid... Tijdens de laatste kiesstrijd hebben wij kunnen aanstippen dat de Ypersche VI. Nationalisten met zeer veel ootmoed zich als de ware discipels der Heilige Kerk en als de eenige ware katholieken en verdedigers van den godsdienst uitgaven en de monopool van de ware katholiciteit beweerden te bezitten. En we moeten bestatigen dat ze nu, met de logiek die hen kenmerkt, hunne aan- langers aansporen om aan de Universi teit van Gent hunne studiën te vervolgen. Dus boycot der Universiteit van Leuven, der Katholieke Universiteit van Leuven... Aan de vensters van het Vlaamsch Huis te Yper, inrichting die wel te verstaan buiten alle politiek staat, hangt eene bloedroode affiche met eene groote zwarte bol die de keurigheid, de waarde en de zedelijkheid van het onzijdig onderwijs te Gent roemt en aanbeveelt... En van wege deze ware en zuivere katholieken vinden we dat zeer gewaagd. en in geen geval goed te praten... Voorwaar, voorwaar, de Ypersche Na tionalisten hebben nogmaals 'nen opper- gaai geschoten Bilan van den slag: Slechts drie uren had hij geduurd, het veld, tusschen de verscheurde rompen van duizenden peerden, lagen de verminkte lijken van 63 fransche graven en baauderheeren. 1100 ridders en verscheidene duizenden schildkna pen, ruiters en voetgangers, De An- Gattdco*-<->•»• geve»- J&QQQ -ge sneuvelden op, waaruit"'moet opge maakt. cfat meestal de Italiaansche boogschutters in de bloedmeersch gedreven en afgemaakt werden. Verwonderlijk is het dat dit ver woed gevecht slecht het leven kostte aan honderd Vlamingen. Toch de ge wonden en gekneusden waren talrijk. Getrokken uitDe Slag der Gulden Sporen door Hector Bonner Juni van Landschoot, Dendermonde. In het nummer van 1 Juli van «Interna- cia», halfmaandblad ter internationalisa tie der Vlaamsch Nationale Beweging, (oufkomt een artikel gedrukt in het Duitsch als 't u belieft over «de Raad van Vlaanderen Verraad of Zelfverdedi ging Dat ploft ons in eenen afgrond van ra deloosheid en we moeten met ootmoed erkennen dat we daaraan niets meer ver staan... Want ofwel de raad van Vlaan deren was, zooals de Fronters beweren, eene zuivere Vlaamsehe instelling en we vragen ons dan af wat een Duitscher In zijne redevoering in de Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft advo caat Leuridan hulde gebracht aan de koene en heldhaftige en onversaagde burgers die, 's nachts, gehee' voor zichtiger -door, de politie niet bemerkt té'zljfi'fen ter'sluips, als echte «voyou's», de vrijheidsboomen gaan doorha ken. Een bewijs, heeft hij op tragische wijze en met 'nen mol in de keel uitgeroepen, dat de Vlaamsehe Bevolking van Belgie af wil Dat is maar een flauw bewijs... maar om eene slechte zaak goed te klap pen moet men van alle hout pijlen maken. Immers naar ons ootmoedig gedacht moesten in al de Vlaamsehe gemeenten van het land al de Vrijheidsboomen door gehakt worden- dat zou slechts bewijzen dat er in al deze gemeenten een «voyou» bestaat om den gemeenschappelijken eigendom te schenden of een «aap» die door al deze hoogdravende doch holle grootsprekerij de bol kwijt is geraakt. En, na die openbare huldiging van Leuridan, mocht onze stad toch niet ten achter blijven, onze stad die zich mag bogen op mannen in de Kamer zooals Meester Butaye en Niet-Meester Vanden- bulcke... En in de nacht van Dinsdag 8 Juli tot Woensdag 9 Juli (waarschijnlijk om de 11 Julifeesten op zeer deftige wijze in te zetten) heeft een conciencieus en georganiseerde» Vlaming hetooknoodig geacht onze Vrijheidsboom door te zagen.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1930 | | pagina 1