Handelsban
BANK -
3
Eeo «lil
Vlaamsche Kunst
in Onze Missiën
Louis da uriendt en Poidi sorei
WEET GE WAT
UGHÏ DER VERGI88ÜGEN,, vao Sfiakespeap
100.000.000 franken.
J-fet Vpeps^he öoll^
N. V.
Kalanderberg, 1, GENT
Het Kapitaal en de Reserven
der bij deze UNIE aangesloten
Banken overtreffen de
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Werk der
Damen van de Bermhartigheid
Liefdad gheidsermoen
Zondag 19 Oetober
miSSIEZONDAG
door het VLAAMSCHE VOLKSTOONEEL
betrokken bij de
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in bet Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j- casikr)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen, den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
ZITDAGEN.
D' BRUTSAERT, Kamerlid, is spre-
kelijk voor iedereen:
Te POPERINGHE, in zijn hui*,
's morgens, den Maandag en Vrijdag.
Te YPER, den 1* en 3' Zaterdag der
maand; van 9 l/3 tot 12 uur, in den
Katholieken Kring.
Te WERVICK, den 2* Zaterdag der
maand, van 9 tot 12 uur, in He*
Kapitel
HANDELAARS
vraagt eene aankondiging in
«HET YPERSCHE VOLK»
Het VI.-Nationalisme heeft reeds meer
dan eene misdaad op zijnen kerfstok
Maar eene van de verdervelijkste is zjjne
geweldige en algemeene propaganda
voor de Hoogeschool van Gent.
Daarin toont het zijne ziel en daarin
stelt het zijn zeiven niet alleenlijk buiten
de katholieke beweging en streving,maar
buiten het katholiek gedacht, buiten het
katholiek leven, buiten de katholieke
plicht Daarin is het VI. Nationalisme
antikristen en antikatholiek
Daar kunnen redens zijn voor den
eenen of den anderen jongeling in 't bij
zonder om Gent te kiezen dat is aan
neembaar en daar is niets op te zeggen.
Als er ware redens zijn en de noodige
voorzorgen daar genomen zijn. Maar
absluit en algemeen de Studenten naar
de Hoogeschool sturen en stuwen zonder
onderscheid en dat een plicht noemen is
een ergerlijk woord en eene misdaad
De Hoogeschool van Gent is geen
godsdienstige school Niemand twijfel
daaraan.
Noch in geschiedenis, noch in genees
kunde, noch in recht kent het God of
Voorzienigheid of schepping, of ziel, of
in licht God, of doelmatigheid of boven
natuurlijke 'recht of instelling...
Daarbij zij staat onder het beheer van
eenen vrijzinnigen Minister H. Vauthier.
Onder het bestuur en het rectorschap van
eenen man opentlijk gekend en beleden
als een Godloochenaar.
De wetenschappen zijn er aangeleerd
door leeraren van alle opiniën en gezind
heden
Dus geen twijfel over het karakter van
die Hoogeschool
Hewel dat en is de plaats en 't leerge
sticht niet van kristene, katholieke en
godsdienstige jongeling.
Ge zult misschien zeggen die school
is niet ongodsdienstig. Het kan zijn
Het kan zijn dat het onderwijs niet
stelselmatig tegen den godsdienst zal zijn
of niet met opzet de overtuiging van de
studenten zal kroesten of tegen gaan, dat
moeten wij afwachten. Maar wat zij stel
lig is 't is dat die Universiteit onzijdig is
en onzijdig zal blijven...
Hewel dat alleen was kwaad, een on
berekenbaar kwaad voor de studenten en
voor de maatschappij.
Vooreerst de onzijdigheid, in haar
eigen genomen is een onzin.
Iets is goed of niet goed deugdelijk of
niet deugdelijk waar of niet waar.
Wat goed is, deugdelijk of waar, moet
als goed deugdelijk of waar gehouden
zijn, genoemd zijn verklaard zijn.
Wat slecht is, niet deugdelijk, niet
waar moet ook als dusdanig gehouden,
genoemden verklaard zijn.
Dat eischt de eerlijkheid.
Hewel de Universiteit van Gent, in
vele zaken kan dat nietmag dat niet, zij
moet haar onzijdig houden. Al wat zij
kan en mag is enkellijk de zaken aange
ven, zonder te zeggen dat is goed, dat
is juist, dat is waar, dat is zoo en dit is
zus
Hewel 't is juist dat wat slecht is en
onzin.
Ten l'ffeij leert dus de zaken niet aan
zoo als ze zijn of met de gevolgen die zij
hebben. Dus haar onderwijs is onvolledig
en dat is een slecht onderwijs.
Daarbij ten 2" zij volbrengt haar taak
niet
Waartoe gaan de studenten naar een
Universiteit 't is toch wel om te leeren,
om grondig te leeren, om de zaken te
kennen zoo als ze zijn en om daaruit het
gevolg van hunne handeling of hun leven
te trekken.
Welnu, in vele zaken, en dat in de
bijzonderste doet de Universiteit dat
niet dat mag ze niet, dat kan ze niet
Waartoe hebben dus de studenten daar
te gaan.
Ten 3zij brengt hare studenten in
gevaar van dwaling en bederf
Als het -onderwijs, het goed en het
kwaad, de waarheid of de onwaarheid
op den zelfden voet stelt en geen verder
uitleg geeft, wat moet den indruk en
't gevolg zijn op eenen student die oner
varen is en daar gaat om te leeren
Voor hun is ook alles gelijk, hij neemt
het aan zoo als het de meester geeft (hoe
kan hij anders) en alzoo is hij gedurig in
gevaar van dwaling. Daarbij daar dat
goed of slecht gedurig voor zijn geest
gesteld is en dat moet aannemen voor
zijn exaam. Hij wordt er van doordron
gen. Vormt er zijn werk op en eindigt
met zijn gedacht en zijn leven er na te
schikken Dat is bederf.
Ten tweede De onzijdigheid is eene
onmogelijkheid, alle mensch heeft zijn
gedacht en zijn gevoelen,-bijgevolg hij
neemt de zaken voor goed of slecht, voor
waar of niet waar, voor deugdelijk of
niet.
Dat ligt in ons.
Is het mogelijk altijd aftrek te doen
van een gedacht en gevoelen en anders
spreken dan men meent en handelt
Neen dat en kan niet.
Zoo men peist of voelt. Zoo spreekt
menEn als men niet spreekt zoo als men
peist en voelt, dan is men geen mensch
meer, maar eene valsche spreekmachien
e;n gepatenteerde, huichelaar die bedrog
en bederf in de maatschappij brengt
Ten derde Dat is strijdig met Gods
wil.
God heeft ons juist verstand gegeven,
om de zaken op te nemen zoo als ze zijn
en ten gevolge van 't gedacht en de ken
nis dat wij van iets hebben, 't zij goed of
kwaad, waar of valsch, onze wil daartoe
te richten of ervan af te houden.. Daarin
mogen en kunnen wij niet onverschillig
zijn.
Ten vierde Dat is veroordeeld door
de H. Kerke.
Ziehier 't verbod Canon - 1374 - aan
de katholj^e kinders is het verboden
niet katholieke, onzijdige, gemengde t.t.z.
waar ook niet katholieke mogen gaan,
ter leering gaan. De Bisschop des Bis-
doms alleen behoort het, navolgens het
onderricht van den Apostolieken Stoel, te
oordeelen wat er mag diens aangaande
geduld zijn in de omstandigheden en met
al de noodige zorg.
En nu gebod 1373, 2. De jongeling
schap, die middelbare of hooger studiën
doen, moeten opgevoed zijn in vollediger
godsdienstleeren de bisschoppen moeten
zorgen dat deze leering gegeven worden
door priesters vooraanstaande door hun
nen ijveren hunne wetenschap...
Dat is de Universiteit van Gent
En 't is naar zulke school dat het VI.
Nat. ons katholieke jongelingen wil naar
toe stuwen 't Is dat wat het vuriglijk en
absluit aanpredikt 't is dat wat het een
vlaamsche plicht noemtVlaanderen ge
biedt Allen naar Gent
Neen Heeren.
Vooreerst dat is een schaamtelooze
leugen... Het Katholieke Vlaanderen
vraag iseen Katholieke Hoogeschool waar
do jongeling katholiek en godsdienstig
bewaard wordt, waar zijn overtuiging
gesterkt wordt, waar zijn karakter in 't
goed en in de deugd getemperd wordt,
waar zijne ziel gestaald wordt.
Dat vraagt Vlaanderen
Daarbij het is eene daad waar kunt
ge komen met een onderwijs dat onvol
ledig is, onvolkomen, onzijdig, geknots,
van alle levensbeginsels beroofd
Dat vormt een geslacht naar den aard
van 't onderwijs Onvolkomen, ijdel,
onzijdig en onverschillig zonder begin
sels en uit nood huichelaar
Is het daar misschien dat het Vlaamsch
Nationalisme wil komen De VI. Natio
nalisten die in woorden zeggen en dat ze
den godsdienst boven alles stellen maar
in daden een onzijdige Universiteit boven
den godsdienstige en katholieke Hooge
school aanprediken
Verdervelijke huichelaars, waarover
O. Heer zei gelijk van de Pharizeërs
(afgescheurden genoemd) die meeriijk
godsdienstig waren dat volk loods mij
met de lippen t.t.z. uiterlijk... maar hun
hcrte (t.t.z. in wezentlijkeid) is ver van
mij...
Op Maandag 27 October zal er in Sint
Maartenskerk om 5 1 2 u. een liefdadig
heidsermoen gepredikt worden door E.
Pater Dokel, S. J.
Eene omhaling zal na het sermoen ge
daan worden ten voordeele van dit ver
dienstelijk werk.
De personen welke zouden belet wor
den het sermoen bij te wonen, mogen
hunne gift zenden aan de voorzitster,
Mejuffer M. Donck, 44 Meenenstraat,
Yper.
OMREIS door België en Nederland
der beroemde Tooneelkunstenaars
terug van hunne omreis van drie jaren
in ZUID-AFRIKA.
De bekende Vlaamsche Kunstenaars
Louis de Vriendt, de schrijver van Sep-
pel(muziek van E. Hullebroeck) het
beroemde zangspel dat voor België en
Nederland een tweede Lustige Boer is
geworden en diens echtgenoote Poldi
Sorel, zijn sedert enkele weken terug in
Europa. Zij maakten een kunstreis door
geheel Zuid-Afrika waar hun optreden
met overgroot succes, zoo finantieel als
artistiek werd onthaald.
Deze beide kunstenaars waren dikwijls
de gasten bij de Eerwaarde paters der
Missiën in Transvaal. In het Liturgisch
Parochieblad der abdij Steenbrugge
n' 39-40 brengt de Eerw. Pater Andreas
Ruts hulde aan het machtige talent dezer
Vlaamsche Kunstenaars en prees hun op
treden als grootsche en heerlijke kunst
Zij doen mede, zoo schreef hij, aan mis
sieactie in den breedenzin, indien daar
door verstaan wordt door hunne moreel
hoogstaande stukken, den mensch trach
ten beter te maken Hij herhaalt tevens
in zijn artiekei de woorden van president
Hertzog, de premier van Zuid-Afrika die
in de dagbladen van Afrika schreef dit
is het allerbeste wat Europa ons op kunst
gebied kan zenden Zulke woorden be-
teekenen behalve voor het echtpaar Louis
de Vriendt een compliment voor België.
Louis de Vriendt is de zoon van den
beroemden beeldhouwer Fransde Vriendt,
aan wiens- talent wij onder meer de stand
beelden van den Boerenkrijg te Hasselt,
en Kannunik David te Lier te danken
hebben. De prachtige gothieke re
naissance en moderne Kerkelijke beeld
houwwerken geplaatst in België, Neder
land, Engeland en Amerika waren het
werk van zijn talentvollen vader. Louis
de Vriendt is vol begeestering voor het
edele en opofferende werk onzer missiën
in Transvaal. Het apostelwerk der Ka
tholieke Kerk, in een land van hardnek
kige kalvinisten en het groot propaganda
werk der Engelsche protestanten, der
Wesleyaansche en Engelsche Kerken is
voorwaar geen kleinigheid. Bedoelde
Kerken zijn echte paleizen, en het stemt
een mensch weemoedig vertelt ons Louis
de Vriendt, wanneer men daarnaast een
klein miserabel Katholiek kerkje ziet dat
meer op een vervallen schuurtje gelijkt
dan op een huis Gods.
De houten muren krioelen van witte
mieren en de Eerw. Paters zijn gedurig
op jacht om hun Kruiswegje tegen alge-
heele vernieling te beschermen. Het echt
paar de Vriendt was ook te gast bij de
Eerw. Zusters van Liefde, een nederzet
ting hoog in de bergen De Kloof ge
naamd, twintig mijlen klimmen om van
Pietersburg (Noord Transvaal) boven te
komen. Zij waren getuigen hoe armzalig
primitief bekrompen daar men gehuisvest
is. Daar wordt onderwijs gegeven aan
Katholieke Kaffer- en halfbloedkinderen
in zelfgetimmerde barakken, 's zomers
slecht beschut tegen de geweldige hitte
der gloeiende zon, 's winters blootgesteld
aan een drooge Siberische koude.
Toen Louis de Vriendt en diens echtge
noote in stomme verbazing voor zooveel
blijken van zelfverloochende opoffering
stonden te kijken, sprak de Eerw. Moe
der Overste (afkomstig van een adelijke
familie van Beieren), met oogen die
straalden van geluk en geestdrift in hare
roeping Zijn wij niet rijk in al onze
armoede
Louis de Vriendt en zijne echtgenoote
Poldi Sorel zijn dus teruggekeerd in Bel
gië en denken dankbaar terug aan de
heerlijke dagen van gastvrijheid in de
missiën van Transvaal genooten. Zij zijn
besloten iets te doen ten voordeele
der missiewerken in Zuid-
Afrika.
Af begin October aanstaande willen
zij eene reeks voorstellingen geven van
hun groot successtuk «LOURDES».
Tooneeispel in 3 bedrijven, van Louis de
Vriendt en Willem Putman, waarin Louis
de Vriendt en Poldi Sorel samen niet
minder dan tien karakterrollen vervullen.
Door deze voorstellingen bij te wonen,
draagt men niet alleen een penning bij
tot ondersteuning van een grootsch liefde
werk, maar geniet men tevens een avond
van groot kunstgenot.
De opbrengst is ten bate
van de congregatie der Mis-
sionnariszen van Maria On
bevlekt. Deze congregatie heeft in
Transvaal en de andere staten van Zuid-
Amerika niet minder dan ruim honderd
missionnarissen die er voor het heil der
zielen hun leven opofferen.
Wij herinneren aan onze lezers dat het
groot successtuk Lourdes dat reeds te
Kortrijk en te Roeselaere een overgroote
bijval oogstte, Donderdag aanstaaade,
23 October, om 7'A ure 's avonds in de
feestzaal van den Katholieken Kring,
door Louis de Vriendt en Poldi Sorel zal
opgevoerd worden.
Plaatsen aan 12, 8 en 5 fr. ten voor
deeleder missiewerken.
Allen daar naartoe.
De algemeene Missie-Zondag die tel
ken jare den c erden Zondag van October
over heel de katholieke wereld gevierd
wordt, moet plaats grijpen niet alleen
in elke kerk maar ook in iedere openbare
kapel van gasthuizen, collegi.s, kost
scholen, enz. Daar moet dus overal,
in iedere mis, over de missiën gepredikt
worden en voor den missienood een om
haling geschieden. De algemeene Missie
zondag werd ingericht op aandringen van
Z. H. Pius XI, met het inzicht de missiën
te steunen door meer kennis over de
missiën te verspreiden, door edelmoedige
gtften voor de missiën te laten geven.
(Hoeveel geld wordt er heden ten dage
toch niet nutteloos verteerd Maar
ook is het de wensch van Pius XI dat
men op dezen dag voor de missie en de
missionarissen bijzonder bidde. Bidden
wij dien dag met meer vurigheid ons kort
dagelijks gebed voor de missie, en wie
kan, nadere voor de missie ter H. Tafel.
Zonder gebeden ware al de rest... verlo
ren reddeloos verloren
De MissieZondag werd ook ingericht
om het genootschap van de Voorplan
ting des Geloofs beter te doen kennen.
Hij iseen eenige gelegenheid.
De gemeenteraad van Oostende, in
name van de stad, zond naar Turin voor
prinses Marie-José een bruidge
schenk van bedied, namelijk een
kunstgewrocht in brons. Het stelt twee
Oostendsche visschers voor, bezig met
een zeil in de hoogte te trekken en weegt,
zonderden voet, 600kilos.
In Frankrijk eet men veel peerden-
vleesch bijzonderlijk in de steden.
Jaarlijks worden er ongeveer 300.000 ge
slacht. Een 150.000 kgr van dit vleesch
worden verbruikt in de hospitalen en
rauw gegeven aan de zieken. De reden
dezer voorliefde is dat peerdenvleesch
geen lintwormen overzet.
Op Dinsdag 25 November 1930, te 8 1/4 uur, wordt de Feestzaal
van het CHRISTEN VOLKSHUIS, plechtig heropend met de opvoering
van dit prachtig tooneeispel. Te Brussel en ook te Thielt werd het met bui
tengewonen bijval opgevoerd. De Zaal zal goed verwarmd worden, want
de centrale verwarming is aangelegd.
niet te zeggen in alien, gebruikt men
nevens de gewone veiligings-stelsels te
gen de ongelukken, ook het lucht-kussen.
Wat is dat Veronderstel een lift die
naar beneden valt. Gekomen aan den
aardbodem hij valt verder in een betrek
kelijk diepen put. De lucht van den put
wordt door den vallenden lift samenge
perst en maakt alzoo een kussen, waarop
de lift eenige keeren op en neer bonst en
zachtjes tot de rust-houding gebracht
wordt.
Een advokaat pleitte op het tribu
naal ten voordeele van een kind van 5
jaar, bij het verhoor tegenwoordig. Zijn
pleidooi eindigende, nam hij het kindje
in zijne armen en hij droeg het naar de
rechters toe, altijd maar voorts zeer aan
doenlijke beschouwingen uitgalmende.
Het kind weende en veel volk in de zaal
ook. Daarop de advokaat der tegenpartij,
alhoewel vreezende dat de partij voor
hem verloren was, riep het kindje toe
Kleine, waarom weent ge dan En 't jon
gentje, zijnen advokaat schuw aansta
rende, riep wederHij niept
Een larcge brug, met twee boven-
elkander liggende tafels, de hoogste vooj
de rijtuigen en de onderste voor de trei
nen, is te Plougastel in Bretoenland inge
huldigd geweest. Vóór het gebruik er
van toegestaan werd, reden 42 camions
er over, elk met ongeveer 10.000 kgr ge-
wichte en op de riggels van den ijzerweg
had men 160 kubieke meters steenen ge
plaatst. Dit alles samen bewees dat de
brug niet het minste begaf voor een
vrecht van 800.000 kgr.
Wat aardrijkskunde
De hoogste berg van den wereld is de
Everest (in Asia) 8840 meters
De hoogste bergpas is deze van Supjeu
(in Asia) 6247 m.
Het hoogste meer is dit van Tjib-
tjang-tso (in Asia) 4870 m.
Het hoogste dorp is dit van Tacora in
Zuid-Amerika) 4344 m.
De langste stroom is de Nijl, 6500 kim.
en
De grootste gekende diepte in Zee, na
melijk ten Oosten van Japan, is 9600 m
Er zijn oorden waar het volk naar
toe stroomt, zieken en gezonden, om ba
den te nemen, 't zij in 't frisch water der
zee, 't zij in het warm water der gene
zing-verwekkende-bronnen onder de
ze laatstehebt ge Vichy, Aix, Spa, Achen,
enz.
Er zijn oorden waar men gaat voor
wedrennen Oostende (in Belgie) Derby
(in England) Longchamp bij Parijs.
Er zijn ook oorden waar men naartoe
trekt om geld te verspelen, zooals Monte
Carlo en Monaco.
En eindelijk hebt gij oorden waar men
gezondsheidshalve naar toe zwermt om
druiven te eten. Stations uvales
die zijn natuurlijk in de wijnstreken. Wie
een druiven-behandeling begeert te on
dergaan en dit wordt veel aangeprezen
door de geneeskunde, moet dagen lang
druiven eten al wat hij 's Morgens,
's noens, 's avonds en tusschen de maal
tijden, Een stations uvales is Moissac
in Zuid-Frankrijk. De druif is de gezond
ste aller vruchten en men kan er zich
moede in eten maar nooit ziek.
ChristoffelColum buszege Is.
Den 12 October was het de verjaring
der ontdekking van Amerika door Chris-
toffel Colombus. Te dier gelegenheid
heeft de Spaansche regeering eene reeks
Colombuspostzegels uit gege
ven, bestemd voor de gewone post en
voor de luchtpost tusschen Spanje en
Zuid-Amerika, en welke de verheerlijking
van Colombus voorstellen.
Het is een twintigtal jaren geleden
op den eersten bank der studiezaal, zaten
een drietal deugnietjes, die nog al dik
wijls hunnen duivel ontbonden en soms
wat spel leverden aan den Heer Bewaker,
die toch zelf zoo dikwijls eene of andere
grap wist aan te halen.
Zekeren dag, gingen de koppen stilaan
bijeen en er was wel iets te verwachten
toen het al met eens door de studiezaal
dreunde
Vermote stopt uw tote
Coel stopt uw smoel
en
Buyle stopt uw muile.
Authentiek.
Het BESTE en ZEKERSTE middel om
regelmatig het blad te ontvangen, is een
abonnement vragen in de post op
Van dezen zomer heeft men te Halie
menigvuldige malen het O. L. Vrouw-
spel voorgedregen. Er zijn nog twee
vertooningen, Zondag 19 en Zondag 26
dezer. Daar al de beschikbare plaatsen
reeds verkocht zijn, is 't nutteloos dat
iemand kaartloos naar Halle optrekt om
de vertooning bij te wonen.
't Is vijftig jaar geleden, dat, te Man-
heim in Duitschland, de eerste ophaal-
bak of lift de hoogte instuurde met lie
den, die begeerden naar boven te gaan
zonder trap te gebruiken. Die bak verge
leken met de hedendaagsche lifts, was
iets, zoo als de spoorwegrijtuigen van de
jaren 1830, vergeleken met de tegen
woordige Pulmans-rijtuigen. In de wol-1
kenkrabbers van New-York, d. i. de ge-1
bouwen van 50 en meer verdiepen, zijn
er nu ware treins, die loodrecht de ruimte I
inschieten.
In veel van die amerikaansche lifts, om i
4É