Eeo tali Uitat
E KLUCHT DER VERGISSINGEN,^ Mpre
Handelsbank
BANK - UNIE
Opening der
HOOGESCHOLEN
WEET GE WAT
100.000.000 franken.
UIT OEii iïimiSTERROOD
N. V.
Kalanderberg, 1, GENT
betrokken bij de
Het Kapitaal en de Reserven
der bij deze UNIE aangesloten
Banken overtreffen de
52e Jaar. - Nummer 43.
30 Centiemen.
Zaterdag 25 October 1930
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Vereerend Bezoek
door het VLAAMSCHE VOLKSTOONEEL
V'T
i)ct l)|pcredjc iloll»
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR T BUITENLAND
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vrag-en.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPlF.R
Postcheckrekening 40.201
(j. casibr)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen t;jn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
WOENSDAG
Alle Aankondigingen moeten tegen den
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste
WOENSDAG avond.
tegen den
ZITDAGEN.
Dr BRUTSAERT, Kamerlid, is spre-
kelijk voor iedereen:
Te POPERINGHE, in rijn buis,
's morgens, den Maandag en Vrijdag.
Te YPER, den 1' en 3' Zaterdag der
maand, van 9 j/j tot 12 uur, in den
Katholieken Kring.
Te WERVICK, den 2* Zaterdag der
maand, van 9 tot 12 uur, in Hst
Kapitel
HANDELAARS
vraagt eene aankondiging in
«HET YPERSCHE VOLK»
Maandag laatst heeft de Katholieke
Universiteit van Leuven geopend.
Gelijk de kristen zijnen dag met God
begint, zijn kruis maakt en zijn bede
doet Gelijk de katholieke Collegies en
Scholen hun studiejaar met God beginnen
en een H. Mis offeren ter eere van den
H. Geest zoo ook heeft de Katholieke
Universiteit van Leuven haar academisch
jaar met God begonnen.
Ten 11 uur was er een Plechtige H.
Mis ter eere van den H. Geest, voorafge
gaan- van den Veni Creator Gode ons
zegen opgedragen door den Rector Mag
nificus Mgr Ladeuze, bijgestaan door
vier Kanunnikken en door Mgr Beyls als
index.
Gansch het leeraarkorps, in officieel
ornaat was er in vertegenwoordigd en
daarbij de HH. Burgemeester, Schepe
nen en Katholieke Gemeenteraadsleden
van Leuven.de Voorzitter van den Recht
bank van Eersten Aanleg, de Procureur
des Konings—de Prelaten van Casarberg
en van de Parkabdij en ook de student
Prins Otto van Hongarië met zijnen
Gravelijken Meester.
Deze waren allen in dechoor.
De kerk zelf was stampvol van studen
ten en geloovigen.
Nade Heilige Mis ging de vergadering
stoetsgewijs naar de feestzaal van het
Pauscollegie.
Daar als naar gewoonte hield de
Hoogw. Heer Rector Mgr Ladeuze eene
prachtige openingsrede waarin hij met
geestdrift ophemelde de vaderlandsche
feesten die Belgie door gevierd werden
broederlijk overeenkomen van Wa
len en Vlamingen, in alle Steden en
Dorpen, waarin hij als brandpunt van al
ie feestelijkheden verhief het Eucharis
tisch Congres van Mechelen dat verte
genwoordigers van gansch Belgie bij een
bracht rond het Allerheiligste Sacrament
des Altaars om daar met meer dan
150.000 menschen het Koningschap van
Jesus-Christus te vieren.
En waarin hij een verheven voorbeeld
gaf van het hoogstudentenleven... dat
nooit de godsdienst bachten den muur
an het privaat leven mag houden doch
dat moet doen uitschijnen in het dage-
bjksch bijzijn der menschen en dat met
bet leven en bewegen der gedachten ook
den katholieken geest aan onze maat
schappij moet teruggeven.
Dan wierden de uitslagen afgeroepen
van de verschillige wedstrijden. Zoo
heerlijk voor Studenten en voor de
Universiteit zelf.
De volgende dag, Dinsdag namiddag,
ten 4 1/2 uur, had ook de opening plaats
van de Universiteit van Gent.
Van vóór de uur stroomde de zaal vol
an menschen waaronder Vlaamsche
geleerden en kunstenaars en een contin
gent van Vlaamsche studenten en zelfs
een groot aantal Leuvensche Hoogstu
denten.
Om half vijf gelijkt de rotonde een
ciachtig mierennest.
De beweging was geweldig en de
Vlaamsche liederen gaven te kennen dat
net hier een Vlaamsche opening gold.
Voorafgegaan door twee flambeeuw-
dragers en onder eene gelegenheids-
narsch van het muziek deed het
eeraarskorps in ornaat zijn intrede.
Daar waren de HH. Meeuwissen, de
Utredende Rector professor Auguste
Vermeylende nieuwe Rector; De Bruyer,
Scheerder der Hoogeschool Van den
Bossche, Oud-Rector WeyLes, Gouver
neur van Oost-Vlaanderen Vanderstey-
?en, Burgemeester van GentDevos,
vrrondissements-Commissaris, enz.
Eerst hield M. Meeuwissen een lange
'devoering over moderne scheepsbouw-
-vchniek en dan wierd de benoeming van
Heer Aug. Vermeylen tot Rector der
manische Hoogeschool medegedeeld.
Een minuten langen ovatie brak los op
541 oogenblik en ook wanneer de vorige
-tor aan den nieuwen Rector het her-
van 't Rectoorschap overdroeg.
Dan stond de nieuwe Rector recht en
v:ak over den ijver dien hij ging aan
dag leggen om de Universiteit op
nschappelijk peil te doen stijgen
geest van broederlijkheid te houden
en van die Hoogeschool een huis te
maken van breedmenschelijke kuituur
zonder eenige politieke schakering.
Zijn rede wierd met het levendigste
gejuich onthaald.
De opening van deze nu Vlaamsche
Hoogeschool is^en zegedag voor Vlaan
deren omdat men er in ziet het herkennen
van het Vlaamsche recht en van de
Vlaamsche kuituur. Ook omdat men erin
't begin verwacht van een hooger vlaam
sche leven
Maar daarnevens valt er iets diep pijn
lijk... Daar werd geen kruise gemaakt
daar werd geen gebed gestortdaar werd
geen licht of zegen van hierboven ge
vraagd daar werd zelf de naam van God
niet genoemd
Men maakt er van eene Hoogeschool
Zonder God.
Het is eene Hoogeschool zonder eenig
goddelijk onderwijs.
Het is eene gansch onzijdige Hooge
school die God niet kent en niet kennen
wil. Dat is een Hoogeschool zooals er la
gere scholen waren onder de ongelukswet
van 1879 van vervloekte memorie
scholen zonder God
't Was eene min radicale Hoogeschool
dat Joseph II wilde invoeren tijdens het
Oostenrijksch bestuur. Gansch Belgie
kwam er tegen op en die wijsgierige kei
zer moest het laten steken
't Was zoo een Hoogeschool dat Wil
lem I, de Hollandsche koning, wilde in
brengen na 1815, toen hij de Leuvensche
Universiteit wilde stil leggen. Gansch
Belgie kwam er tegen op en 't heeft hem
't verlies van Belgie gekost
't Is nu deze Hoogeschool die de VI.
Nationalisten als de hunne nemen, eene
Hoogeschool zonder God.
Wel mag liet hun bevallen Maar 'tzal
hun ook, zoo de menschen zeggen, hun
zieltje gedenken.'t En zij God hun huis
bouwt 't is vruchteloos dat ze werken
deze die bouwen willen.
De dekenij Kortrijk telt nog drie le
vende Pauselijke Zouaven wij meenen
wel dat zij, in dat opzicht, de rijkste de
kenij is van 't land Geen wonder dus
dat enkele vrienden der Oud-Zouaven
beslist hebben de zeventigste verjaring te
vieren van 't inrichten der Pauselijke
Strijders en dat zij wenschen aan het
feest eene buitengewone plechtigheid te
geven op 9 November e. k.
De edelmoedige medewerking van
't Kortrijksche volk zal hun niet ont
breken
't Bestuur van Pro Petri Sede richtte
een bijzonderen oproep tot de H. Harte-
bonden van stad, tot de ieveraars en
ieveraarsters der missiewerken, tot de
katholieke onderwijsgestichten, tot de
menigvuldige jeugdvereenigingeii van Ka
tholieke Acte. De huip van velen is reeds
toegezegd en staat borg voor 't welge-
lukken van 't feest
We kunnen reeds melden dat eene
«GALA-VERTOONING» doorgaat van
het PrachtigTooneelstuk «Dedrie Zouaaf-
Missionarissen
De zoo gunstig bekende Tooneelmaat-
schappij der «Thieltsche Missievrienden»
zal zorgen met- haar honderdtal too-
neelspelers en zangers en haar prachtig
orkest voor eene puike uitvoering.
P. S. Op 't allerlaatste knipje ver
nemen wij dat de Pauselijke Nuntius
voor ons land, Zijne Excellentie Monseig
neur Micara, de vertooning komt bijwo
nen. Voor de eerste maal zal Kortrijk het
geluk hebben den Pauselijken Nuntius
binnen haar muren te begroeten. Mocht
de stad Hem een waardige ontvangst
voorbereiden Uit Leiewacht.
De Ministerraad vergaderde Maandag na
middag, onder het voorzitterschap van Heer
Jaspar.
Nadien werd het ontwerp goedgekeurd op
de verhooging der post- en telegraaftarie-
ven:
Gewone brief: fr. 0.70 in plaats van fr. 0.60.
Postkaarten: fr. 0.40 in plaats van fr. 0.35.
Dagbladen onder band: fr. 0.05 in plaats
van fr. 0.03.
Postabonnementen: fr. 0.04 in plaats van
fr. 0.03.
Express, vast tarief: fr. 1.75.
Aangeteekenae brief: fr. 1.70 in plaats
van fr. 1.50.
Postcolli, naar gewicht: fr. 4.00 in plaats
van fr. 3.00, en fr. 6.00 in plaats van fr. 5.00.
Aan de postcheck geen verandering.
Het tekort van 80 millioen frank zal hier
mede gedekt worden.
De telefonen. Hier heeft de minister
een nieuw plan van tarieven uitgedacht. De
vaste taks voor abonnent wordt verhoogd,
maar r.un heeft recht op een zeker aantal
oproepen, zoo b. v.:
In de streken van niet meer dan 300
abonnenten, wordt het tarief gebracht van
200 op 375 fr., maar geeft dan ook recht op
400 kostelooze oproepen (tegen 0.40 fr. be
rekend)
Voor de gemeenten van 350 tot 1000 inwo
ners, komt de taks van 220 fr. op 450 fr., met
500 kostelooze oproepen.
Van 1.000 tot 10.000 inwoners, van 300 op
525 fr., met 600 oproepen.
Voor meer dan 10.000 inwoners, van 325
op 600 fr., met 700 oproepen.
De taks voor particuliere verbinding wordt
op fr. 0.40 in plaats van fr. 0.30 gebracht.
De afstanden tot 10 Km. worden bere
kend als plaatselijke omgeving.
De interstedelijke taks wordt gebracht:
Van 10 tot 20 Km. op fr. 0.80 in plaats
van fr. 0.50.
Van 20 tot 40 Km., op fr. 1.20 in plaats
van fr. 0.75.
Van 40 tot 50 Km., op fr. 3.50 in plaats
van fr. 2.25.
Boven de 75 Km., op fr. 6.00 in plaats
van fr. 4.50.
De telegrams zullen berekend worden aan
fr. 2.50 in plaats van fr. 2.00, en dit voor
10 woorden.
0.50 fr. meer per 5 woorden.
De datum van invoegetreding dezer nieu
we regeling, werd nog niet vastgesteld.
VERHOOGING DER POSTTARIEVEN
De verhooging der posttarieven gaat in op
1 Decèmber e. k. Voor de dagbladen wordt'
de verhooging van de tarieven begrijpelijker
wijze van kracht op 1 Januari.
De Keizer van ETHIOPIE, die in
de eerst komende dagen gekroond
wordt, is een christen maar schisma
tiek der secte van de Nestorianen. Hij
beweert afstammeling te zijn van Ko
ning Salomon en der Koningin van
Salva.
De Pans heeft een afgezant gezon
den, die Hem bij die feesten zal ver
tegenwoordigen en aan den Keizer en
Keizerin zijne geschenken zal over
handigen. Nogthans, daar de kroning
zelve eene zuiver godsdienstige cere
monie is, die geschiedt in de Kathe
draal, zal de pauselijke afgezant aan
deze NIET tegenwoordig zijn.
Hetzelfde geschiedde met de kro
ning der Engelsche Koningen. Deze
worden gekroond in den protestan-
schen tempel van Westminster en er
als opperpriester aangekleed. Daarom
de pauslijke afgezanten, die naar Lon
den gezonden werden, waren ook aan
al de feesten tegenwoordig, uitgeno
men aan deze godsdienstige kroning.
't Schijnt dat Napels de stad der
PIANOS is. Men heeft er onlangs een
50.000 geteld. Daar heeft men nu ook
veel Radios en, ingezien ter oorzake
van de warme luchtgesteltenis, de
vensters der huizen 's avonds meest
openstaan, ge kunt u inbeelden hoe
veel en wel musiek dat mengelmoes
verwekken moet.
De KLEINSTE BOEKEN der we
reld treft men in England aanIn Lon
den, ten jare 1896, werd een geheele
Bijbel niet gedrukt maar gephotogra-
pheerd, die maar 5 millimeters dik is,
876 bladen met 27 prenten telt en die
45 millimeters lang is op 30 breed. Om
er in te lezen behoeft men een zeer
sterk vergrootglas.
De CAMARGUE is een eiland 72.000
hectaren groot en omarmd door twee
afdeelingen van de Rhone-stroom,
dicht de middeilandsche zee. Het land
is doortrokken van zeewater en men
ontmoet er zeldzame gewassen, zout-
aardig of zeeplantachtig en daar al
leen te vinden. Bijzonder ras van
rundvee wordt er gekweekt, alsook
kleine vlugge peerden, zeer bestand
t$gen de vermoeinissen, 't Is ook het
eenig oord van Frankrijk waar men
Castors kweeken kan.
g'
Canada is het land der groote vlak
ten, met uitgestrekte landerijen en
betrekkelijk weinig volk. 't Gebeurt
dat 'priesters met den trein eene tame
lijk verre tocht moeten ondernemen
om een zieke te gaan bedienen. De
geneesheeren zijn er ook niet talrijk,
huiten de groote centers en zoo in
't noordelijk gedeelte van den staat
Ontario verblijven er familiën, die 160
kilometers wonen van het naaste hos
pitaal en den naasten dokter. Voor
::ulke menschen heeft men nu rond
reizende hospitalen in voege gebracht.
Dat is een ijzerwegrijtuig bezorgd
door ziekendiensters. In 't eerste deel
er van is de eetzaal en de keuken; in
het tweede het hospitaal. Daar hebt
ge twee bedden voor volwassenen en
een kinderbedje, alsook kaskens met
ftl wat men noodig zoude kunnen heb
ben, tot aan het wegvoeren van zieken
naar het stadshospitaal. In een ver af
gelegene station wordt die wagen op
een zijspoor geschoven, 't Volk van
de buurt komt geneesmiddelen halen,
Menigeen wordt door de ziekendien
sters bezorgd en zijn er zware zieken,
die eene kliniek of hospitaal van doen
hebben, men plaatst ze in de bedden
van den wagon en zij zullen daar het
afreizen naar de stad afwachten. In-
tusschen bezoeken de ziekendiensters
de scholen, geven er voordrachten van
gezondheidsleer en onderwerpen de
leerlingen aan een medicaal onder
zoek.
6
Fransche gazetten beweren dat er
bij het fransch Gouvernement spraak
is, van een vlaamsch Bisdom te doen
oprichten in Frankrijk, beslaande een
deel van 't bisdom Atrecht (Arras)
en een deel van 't bisdom Rijsel, met
hoofdzetel te St Omaars.
Voor schepen in nood verkeerende
de hedendaagsche redplank is dikwijls
de T.S.F. of draadlooze. Indien de
ontvangst post er van betrekkelijk
goedkoop is, de uitzendingspost is zoo
duur dat kleine schepen o. m. de vis-
schersloepen er niet van kunnen voor
zien zijn. Daarom denkt men in Frank
rijk in de havens duivenposten in te
richten en alle visschersloepen te ver
plichten eene dier reisduiven mede te
nemen bij ieder uitvaren.
De Belgische maalbooten waren
van de eerste schepen, die de draad
looze aan boord hadden. Bij een over
vaart ontmoette de Maalpost een en-
gelsch schip, dat hulp behoefde uit
Douvers. Het Belgisch schip zette per
draadlooze de vraag over naar Oosten
de, van waar men per zeekabel Dou
vers verwittigde, 't Was een der eer
ste benuttigingen der draadlooze,
waarvan veel gesjiroken werd in de
nieuwsbladeren onder den titel les
petits Beiges
Een voltrokken huwelijk kan maar
gebroken worden door den dood.
Slechte gazetten of neutrale beweer
den nogthans dat men in Rome de
ontbinding van het huwelijk bekomen
kan, met groote sommen geld te stor
ten
't Gebeurt dat het pauslijk tribu
naal Rota niet een huwelijk ont
bindt, maar verklaart dat een huwe
lijk niet bestaat, omdat het op ongel
dige manier betracht werd, of te
wel omdat de priester, die het ja
woord ontving de plaatselijke pastoor
niet was noch zijn plaatsvervanger,
of te wel omdat een der gehuwden
toegestemd had onder ergen en on-
rechtveerdigen dwang, of te wel
omdat een der gehuwden zich alleen
lijk voor een tijd en niet voor altijd
had willen verhinden. In het jaar 1929
werden 58 zulke processen gepleit bij
het pauslijk tribunaal. 20 gevallen er
van werden aanveerd, in dewelke Ro
me verklaarde dat geen huwelijk
bestaan had. Van die 20, acht
Op Dinsdag 25 November 1930, te 8 1/4 uur, wordt de Feestzaal
van het CHRISTEN VOLKSHUIS, plechtig heropend met de opvoering
van dit prachtig tooneeispel. Te Brussel en ook te Thieit werd het met bui
tengewonen bijval opgevoerd. De Zaal zal goed verwarmd worden, want
de centrale verwarming is aangelegd.
gingen uit van begoederde lieden, die
de onkosten van 't proces betaalden
en twaalf van onbegoederden, die gra
tis een vonnis bekwamen.
Oostersche volkeren schreven op
aarden-tegels, die na het schrijven ge
bakken werden en alzoo ten eeuwige
dage... d. i. zoo lang of de tegels niet
braken... het geschrifte bewaarden.
Bedrich Hrozny, leeraar aan de hoog-
school van Praga, heeft vier tegels
kunnen ontcijferen, geschreven onge
veer 1360 jaar vóór J.. C. door Kikku-
lis, opperstalknecht van een koning
uit Mesopotamië en meldende wat er
te doen staat, om peerden af te rich
ten voor draf en vlucht. De geheele
africhting geschiedt in 184 dagen.
Nauwkeurig worden er aangegeven
wanneer de peerden moeten beoefend
worden, wanneer ze moeten rusten,
wanneer en welk eten men hun moet
geven, welk drinken, en wanneer ze
ter watering moeten geleid worden.
Het voedsel is gerste en haver, ook
gras bijzonderlijk 's nachts en hooi.
Gekooksel met gerst moet hun ge
geven worden na de watering. Gekapt
strooi moet met hun eten gemengeld
worden, dit om de peerden te dwingen
wel hun eten te malen.
Met de lente beginnen de loop-oefè-
ningen. Geen eten meer en om te be
letten dat zij van het stal-strooi zou
den eten, worden ze gemuilband. Den
vierden dag doet men ze vluchten op
een afstand van ongeveer 15 kilome
ters. Daardoor zweeten ze geweldig
en verliezen hun vet, gedurende den
winter opgedaan. Na dien vlucht krij
gen ze een emmer zoutwater en een
emmer gerstwater. Daarop volgt een
watering van een geheelen dag, waar
na ze in de weide gelaten worden ge
durende 16 dagen. Den een en twintig
sten dag herneemt men het loopen
zonder wagen, daarna met wagen op
korten afstand. Het zuinig voedsel is
wel bejiaald en nu en dan zijn er da
gen zonder voedsel.
Heden daags de Engelschen om
hunne peerden het wintervet te doen
verliezen geven hun physic d. i.
alves in plaats van zoutwater en gerst-
gekooksel.
't Schijnt dat de oorzaak van de
OMWENTELING in Braziliën de
slechte verkoop is van café en caout
chouc. Maar moesten de om wente
laars winnen, zal het nieuw bestuur
middel vinden om de overgroote hoe
veelheid café en caoutchouc, die bij
handen is, af te zetten. Che lo sa
Wie weet het.
Vóór 10 jaar de engelsche financiers
hadden volgende bekommernis. Wij
moeten maken dat Duitschland weer
op kome en wij moeten het jovietisch
Rusland helpen. Wordt Duitschland
wederom rijk het zal meer café aan-
koojren en in het zelfde geval zal Rus
land wederom 'thee gebruiken. Hier
door Brazilië, dat zal kunnen zijnen
café afzetten en China zijnen thee,
zullen opnieuw onze waren aankoopen
en de werkloosheid zal in England
verdwijnen. Sacra auri famesd. i.
Rampzalige goud-lust
Officieel is de VERVOLGING in
Mexico ge-eindigd, maar private be
staat er nog. Te San Carlos in den
staat Tobasco, hebben godsdienstha
ters 80 boeren levend verbrand, die
zich bevonden in eene kerk en land
bouwers dood geschoten, bij wie twee
priesters, die den brand hadden kun
nen ontvluchten, eene schuilplaats ge
vonden hadden.
Welk nieuws uit POLEN komt
Daar zijn onder de boeren, ook bij den
Clerus, de edellieden en een deel der
burgerij, veel koningsgezinden. Polen
heeft geen vorsten-huis, dus het zoude
een koning moeten zoeken, bij den
vreemde. Daar Koning Albert van
Belgie in dat land zeer hoog geschat
wordt, denkt men op zijn zoon Prins
Karei. Deze prins zou zoo veel te meer
aanstaan, omdat hij langs zijn moe
derskant een verre afstammeling is
van den poolschen Koning Ligis-
mond III, die de kleinzoon was van
den voorlaatsten der Jagellons. De
eerste.
Jagellon, namelijk Ladislas (1354-
1434), gedoopt in Cracovie, versloeg
ten jare 1410 in Tanneberg en Koro-
novo de Teutonische Ridders, die de
dwinglanden waren der streek. De
laatste der grootmeesters van dit orde
Albrecht van Brandenburg werd pro
testant (XVe eeuw), stichtte het Ko-
i
