ILyCHT Offi VERGiSSISSEN., ran. Shakes
Handelsbank
BAfiK - UNIE
BERICHT
DE DRUKPERS
MIJN GEDACHT
"BriS ZÜü2flr-lïilSS!ÖÜSRiSSEii„
WEET GE WAT
Kalanderberg, 1, GENT
betrokken bij de
Het Kapitaal en de Beserven
der bij deze UNIE aangesloten
Banken overtreffen de
ÏOO.OOÖ.QOO franken.
52e Jaar. - Nummer 46.
30 Centiemen.
Zaterdag 15 November 1930.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
K
door het VLAAMSCHE VOLKSTOONEEL
Ypersche Kroniek.
Drie maandelijksche Huishoudschool
Missiedag
Kerkelijk Nieuws
II November te Yper
N. V.
ijd \)\>etsc\)e iloll
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 £r. 3 maanden 5 fr
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opsteibureel
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen móeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
ZITDAGEN.
D" BRUTSAERT, Kamerlid, is spre-
kelijk voor iedereen:
Te POPERINGHE, in zijn hui»,
's morgens, den Maandag en Vrijdag.
Te YPER, den 1' en 3* Zaterdag der
maand._ van 9 l/2 tot 12 uur, in den
Katholieken Kring.
Te WERVICK, den 2" Zaterdag der
maand, van 9 y2 tot 12 uur, in Het
Kapitel
HANDELAARS
vraagt eene aankondiging in
«HET YPERSCHE VOLK
Wij hebben de eer ter kennis onzer
lezers te brengen dat de abonnements
prijs van Het Ypersche Volk voor
het jaar 1931, evenals voor de andere
weekbladen van de streek, op fr. 18.00
gesteld wordt.
Wij hopen dat onze lezers goed ont
haal zullen doen aan de kwitantie die
hun door tusschenkomst van den post
dienst binnen enkele dagen zal aangebo
den worden.
Het Bestuur.
Het eerste, het noodzakelijkste, het
dringendste onder al de werken voor den
godsdienst, de zedelijkheid en het wel
zijn van een volk is 't werk der drukpers.
Men mag spreken over de doodnood-
zakelijkheid van het bouwen eener kerk.
Niemand zal het gewicht er van betwij
felen maar, in onze maatschappij, nog
kan dat werk niet opwegen in eerste
aangelegenheid tegen het stichten van
eene deugdelijke drukpers.
Waartoe dient de Kerk als het volk er
niet in komt.
De eerste zaak is dus het volk onder-
wijz n over de noodzakelijkheid van
godsdienst en zedelijkheid in 't leven.
Dan zult ge zien in de kerk en dan kunt
ge ze behouden
Hoe zult ge ze overtuigen 't en zij
ge hun spreekt en hoe zult gij hun
spreken ten zij door 't nieuwsblad.
Dat is dus het werk boven alle werken!
De vijand van Godsdienst en Kerk
weet het wel, en daarom ziet het onge
hoord geweld dat ze doen voor hun pen.
Niets wordt er voor gespaard, noch geld,
noch moeite, noch propaganda, noch
aantrekking.
Daarin dienen zij ons katholieken tot
voorbeeld
Gij mannen of vrouwen, die God be
mint en het heil der zielen. Gij die houdt
aan rust en vrede, gij die houdt aan
zekerheid in 't leven en aan orde in de
maatschappij, weet en zijt ervan over
tuigd dat uw edelste en grootste taak is
de katholieke drukpers op helpen en
ondersteunen weet dat uw eerste plicht
is de katholieke dag- en weekbladen
staande te houden.
Men bewondert en met reden uw
vurigen iever voor 't werk van de voort
planting van "t Geloof in de vreemde lan
den... Dat is schoon en redelijk, die
menschen zijn ook menschen, die zielen
zijn ook zielen voor een zelfde einde als
wij bestemd
Men bewondert en met reden de edel
moedigheid van vefe godvruchtige zielen
om de kerken op te sieren. Dat ook is
ferheven aan God eenen tempel geven
weerdig van zijn Heerlijkheid en aan de
menschen een huis weerdig van hunne
grootheid
Men bewondert den iever der Zusters
der Meesters, voor de opvoeding der
'inders.dat ook is een dringend en ophef-
end werk. Want die kinders zijn de
oekomst en die zielen zijn weerdige
landen.
Maar zijn de zielen der noeste werklie-
en minder zijn de zielen der ver-
oolden, min belangrijk. Zijn de zielen
er armen van minder weerde.
En wie zal hun spreken, en wie zal
un het woord des levens geven, wie zal
an het woord der deugd en der ware
reugd schenken tenzij de drukpers. Wie
tl ze leiden ter waarheid
En dan voor het ophelpen, het in
and houden en het vooruitsteken van
ft partij... wat vermag men zonder de
zet.
Men zegt het en met reden de drukpers
de koningin der samenleving... 't Is zij
- alles beheerschtDie de drukpers
slt en ze wel hanteert, deze is het
inbaar gedacht en de openbare opinie
t openbaar leven meester
^'ieas brood men eet, diens woord
*n spreekt, het dagelijksch brood der
is het dagblad. Men mag dat bejam-
ren, men mag dat beklagen Dat is de
adzake en die dat niet ziet is steke-
bd
|Kristene volk, katholieke volk, steunt
drukpers, leest uwe bladen, abon-
u aan de gazetten van uw Geloof en
uwe gezondheid.
t alleen is redelijk, en dat is plicht
Is
rd
en
ils
tg
li)
en
hij
an
;rs
n-
zij
ien
ren
ris'
nen
lU<"
:e-n-
refS
iz-
ideü
na»1
t.L,
Hier als slotwoord kan ik niet beter
doen dan de woorden aan te halen van
een kloeke spreker, van een groot man
in 't Congres der Drukpers te Parijs
Generaal de Castelnau.
Overal rond verspreidt en herhaalt
deze hevige vermaningen en verwijten,
die ik hier in 't openbaar uitspreek in
eene taal die voorzeker uwe ooren zal
kwetsen maar die gij wel zult veront
schuldigen vurige woorden die ik aan
de begoedde menschen toespraak Gij
rijken opent uwe brandkasssn voor de
verspreiding van de goede drukpers die
uw geloof, uwe heerdsteden, uw vader
land verdedigen, ik bid er u om Indien
gij uwe coffre-forts niet opent, men zal u
eerst de ingewanden open en dan uw
coffre-forts. Zij verstandig en zwicht u
voor die operatiën
't Was het ruwe woord van een sol
daat maar 't is het harde woord der
waarheid
Toen de Nijveraars van Lyon, in zijn
tijd aan Dom Bosco het redmiddel
vroegen tegen al de vernielende gedach
ten die de maatschappij te onderen
brachten antwoordde Hij Één is en uw
geld
Hebt gij op de muren het gebroken
geweer afgebeeld gezien Dat beteekent
oorlog aan den oorlog
Dat klinkt. En de socialisten, die uit
alles munte weten te slaan voor hun pro
paganda, hebben het goed gevonden
plakbrieven te verspreiden, vergaderin
gen en betoogingen in te richten om te
doen gelooven dat ZIJ tegen den oorlog
zijn, tegen militarisme en tegen alles wat
daarmede in verband staat.
Geheel wel. Niemand zal hun dat kwa
lijk nemen oppervlakkig beschouwd, is
die werking niet af te keuren. In den
grond beteekent zij niets. Bluf en oogen
verblinding De leiders worden verle
gen zij bemerken dat zij hier en daar
het vertrouwen niet meer genieten van
vroeger. Van den eersten kant staan zij
tegenover de immer sterker wordende
organisatie der christene werklieden, die
hun vertegenwoordigers hebben in de
regeering en de arbeidersbevolking
ondervindt al de voordeelen dezer orga
nisatie en de wezenlijke verbeteringen
door Minister Heyman verzekerd en
van den anderen kant tegen den stijgen
den invloed der communisten. Er moet
dus gewerkt, geplakt, gebulderd worden
met volle geweld anders loopen zij den
berg af...
Betoogingen houden tegen den oorlog,
hier, bij ons, in België Is dat niet bela
chelijk Wie in Gods naam zou verlan
gen die schrikkelijke ramp te herleven
Kunnen de socialisten ons zulke onmen-
schen aanwijzen, we zullen de eersten
zijn om zc openbaar aan te klagen.
Te Koblentz, in Duitschland, enkele
dagen geleden, werden de mannen van
den Stalhelm, vrijwilligers, allen opge
roepen. in 24 uren waren 110.000 man,
uit alle gewesten van het rijk, in eene
onmetelijke vlakte nabij de stad verga
derd. Eens probeeren, ziet ge
Zouden de belgische socialisten niet
wel doen hunne vrienden van over den
Rhijn aan te zetten tot het inrichten van
vredelievende betoogingen met gebroken
geweren? M. Vandervelde zou waaTlijk
nuttig werk verrichten, indien hij met dat
doel een omreis deed in Duitschland,
waar honderd duizenden er steeds op
belust zijn te herbeginnen en een nieuwen
ooilog, vreeselijker dan dezen dien we
achter den rug hebben, traag maar zeker
voorbereid wordt. THOR.
j Alle drie zijn te Rome in 1870 en met bil-
itere teleurstelling doch ook met chris-
i ten gelatenheid gehoorzamen zij aan
't bevel van den Paus, die om nutteloos
i bloedvergieten te sparen, de witte vlag
I doet hijschen. -
Alle drie keeren terug naar 't Vader
land.
Na 9 jaren gaat een nieuwe opro|p
door de wereld. Mgr Lavigerie, stichter
der Witte Paters, vraagt enkele oud-
zouaven van den Paus om de tweede
karavaan van zijne missionarissen naar
het onbekend en woest Midden-Afrika te
vergezellen. Van Oost is er onmiddelijk
bij en rukt zijne twee vroegere strijd
makkers mêe Afrika is zoo ver, zcö
spreekt hij tot zijn familie, maar 't is
toch de naaste weg naar den hemel!»
Hij staat zijn huis af om in 1879 onder
de ongelukswet een vrije katholieke
school in te richten, en weg is hij met
zijn twee makkers naar 't doodend
missieveld
Het doodend missieveld Geen ander
woord mag gebruikt worden om dit mis
siegebied van Midden-Afrika in die jargn
te bestempelen. Alle drie vinden er den
dood Van Oost de eerste, in Januari
1880, te Tabora Loosveldt de tweede, in
Maart 1880, te Zanzibaren D'Hoop de
derde, in Uzizi.
Die prachtige heldenlevens bewijzen
zonneklaar dat katholieke aktie niet
enkel eene uitvinding is van onzen tijd.
Offervaardigheid en zelfopoffering voor
Christus en zijn Kerk, zijn ten allen tijde
het kenmerk geweest van edelmoedige
christen zielen. De dood van onze drie
Zouaaf-Missionarissen is een zegen ge
weest voor de Missie van Midden-Afrika
't bloed der martelaren is 't zaad voor
nieuwe christenen In Juni 1929 waren
in die streek vier vikariaten ingerichf
Urundi, Ruanda, Tabora, Tanganika,
werden er aldaar op één jaar 2.155.809
communiën uitgedeeld Wat een prach
tige oogst
Reinier Ysabie, letterkundige te Leu
ven, heeft op die historische gegevens
zijn boeiend drama opgebouwd. De vier
stemmige koren die het tooneelstuk op
luisterden, werden getoondicht door E.
P. Vereecke der Paters Redemptoristen.
Dit prachtig tooneelstuk is een ge
schiedkundig drama dat de heldendaden
wil vereeren van drie roemrijke zonen
onzer West-Vlaamsche gouw Van Oost,
Loosveldt en D'Hoop.
De plaats ontbreekt ons om het leven
dezer drie helden te beschrijven. Dit al
leen melden wij, dat in 1861 reeds,
D'Hoop naar Rome vertrok, en dat Van
Oost in 1866 en Loosveldt in 1867 hem
aldaar gingen vervoegen. Alle drie zijn te
Mentana in 1867, onderscheiden zich
door hun heldenmoed en behalen met hun
strijdmakkers een prachtige zegepraal
'over een vijand veel sterker in getal
De burgmeester van Klotzche bij
Dresden, hebbende twee menschen om
ver gereden met zijnen auto en gedood,
werd veroordeeld tot 7 maanden gevang.
De minister van binnenlandsche zaken
had gewild dat hij ontslag nam, maar de
raad der advokaten oordeelde dit onnoo-
dig, daar de straf niet eer-roovend was.
De Burgemeester dan van uit zijn ge
vang bestuurt zijne gemeente voorten
al betaald zijnde door den Staat voor zijn
werk, hij woont en is onderhouden gratis
in een huis van den Staat.
i
In Zuid-Slavië zal eene belasting gehe
ven worden op de engehuwden
daarentegen zullen de gezinnen met meer
dan negen kinderen van alle belastingen
vrij gesteld worden.
England sluit zijne werkhuizen, waar
men de bestuurbare luchtschepen optim
merde. De ramp van R 101 gaf daar aan
leg toe en eenige duizenden werklieden
vallen zonder werk.
Koning Albert was in =tfariigny,
gelegen in Zwitserland, te midden het Al
pengebergte. Een voorbijganger, met zijn
hoed in de hand, spreekt hem aan
Mijnheer, laat mij toe, omdat ik Belg
ben, u te zeggen, dat ge wonderwel ge
lijkt aan onzen Koning!» «Ik wist
het antwoordde Koning Albert dat
heeft men mij reeds gezegd, 't Is verve
lend., want dat is voor mij oorzaak van
onaangename tegenkomsten
Maar jongentje toch... hoe vuil! riep
leene moeder haar zoontje toe, die be
morst van school terug kwam. Ik heb
jin de morre gevallen, zuchtte de knaap.
En met uw bzsten nieuwen broek
voegde de moeder er bij. Ja, ant
woordde het kind, ik had den tijd niet
hem af te doen.
In de Vereenigde Staten ten jare 1929
kwamen 29531 menschen om, ten gevol
ge van sutoongevallen, op de
openbare baan.
De Soviet van Moscou heeft een bevel
uitgevaardigd waarbij in twee jaar tijds,
alle kerkhoven moeten ver
dwijnen, Al de lichamen, die er berus
ten, zullen verbrand worden en de kerk
hoven veranderd in openbare lusthoven.
Een policie-agent in Montreal,
(Canada), reeds 16 jaar in dienst, betrap
te een dief... die op hem schoot. Na
maanden verpleging is hij ten gevolge
der kwetsuur bezweken. Vóór te sterven
zegde hij Ik schenk vergiffenis aan
mijnen moordenaar en ik verzoek ambts-
genooten en vrienden geen bloemen te
zenden, bij mijne begraving. Ik sterf
arm. Mijne vrouw is ziekelijk, mijne
schoon-moeder blind en ik laat zes kin
deren achter, waarvan het oudste 12 jaar
is en het jongste 15 maanden.
Het gemeente-bestuur van Montreal,
heeft dien gedoken held plechtig doen
begraven
In den Ma rok, tusschen Casablanca
en Marakech, bestaat eene der indruk-
wekkenste banen, die men ievers bewon
deren kan. Zij is 250 kilometers lang,
hebbende links 'en rechts een zomerweg
voor ezel-en kameeldrijvers. Zij is recht
door getrokken en onder meer op een af
stand van 41 kilometers heeft zij niet de
minste zwenking. Zij doorsnijdt maar
ééne stad, het kleine Seltat, doorkruist
woestenijen, stelt in verband de steden
van het Noorden met de hoofdstad, gele
gen in t Zuiden en eindigt daar t. w. te
Makerech, omzoomd met paimbosschen.
Die paimbosschen, afwisselend met ope
ningen en bronnen, maken een vrucht
baar geheel van 7 kilometers lengte.
Eertijds bestonden geen ministers als
nu. De koningen regeerden zonder wet
gevende Kamers en zonder verantwoor
delijke ministers. Gewoonlijk nogthans
namen zij bij hen bevoegde mannen, als
raadgevers, 't Schijnt dat de volks
gezinde koning van Frankrijk, de H. Lo-
dewijk, veel den vermaarden leeraar der
Hoogeschool van Parijs raadpleegde, die
mag aanzien worden als hetgrootste men-
schelijk verstand, tot nu toe bekend, en
wiens naam was St Thomas van Aqui-
niën.
Een afstammeling van den H. Lode-
wijk, de sluwe Lodewijk XI, was een
rappe kerel en deed meestal voort zonder
raadgevers. Die Koning, voor zijne wan
delingen, miek veel gebruik van een zoet-
aardig peerd, niet groot, men zou nu
zeggen een dobbel poney. Eens op wan
del met hovelingen, die prachtige en
forsche dravers bereden, werd hem door
een der edellieden, die wat meer mocht
zeggen dan de gemeene man, schertsend
toegeroepen Majesteit uw peerdeken is
het kloekste dier van geheel onzen stoet
En waarom vroeg de Koning.
Omdat het den Koning draagt en al zijn
raadsheeren
Dit jaar viert men de 70s,e verjaring van
het Zouaven-ieger. Pius IX werd
Pausen Koning van Rome gekozen in
1846, den 16 Juni. Twee jaar later, in
1848 het iaar der omwentelingen, moet
hij naar Napels vluchten en deFranschen
komen den H. Vader ter hulp, ontrukken
wedeiom Rome uit de macht der oinwen-
telaarsen brengen den Paus opnieuw op
zijnen troon in 1850.
In 1860, de Paus die geen leger had
maar beschermd was door de fransche
bezetting van Rome, neemt de beslissing
van een eigen leger te vormen en doet een
oproep aan de katholieke jongelingen
van geheel de wereld. Zijn minister van
oorlog Mgr de Merode, een belg, die in
zijne jonge jaren als soldaat gediend had
in Algerien en waar hij onder het bevel
stond van La Moricière, is door den Paus
gestuurd tot La Moricière, om aan dezen
te vragen te willen het pauslijk leger in
richten. De Generaal aanveerdt, dit in
1860, en drilt zijn ^eger, gelijk hij hei ge
daan had met het vermaarde afrikaansch
bataillon der zouaven. (Zouaaf is de
Op Dinsdag 25 November 1930, te 8 l 4 uur, wordt de Feestzaal
van het CHRSSTEH VOLKSHUIS, plechtig heropend met de opvoering
van dit prachtig tooneelspel. In vele steden wordt het met een machtig
succes opgevoerd, 't Zit vol fijnen humor en 't is een lachpartij van het be
gin tot het einde. De Zaal is goed verwarmd. Kaaften zijn van nu af te
bekomen in 't Christen Volkshuis en in den Katholieken Kring. Prijs der
plaatsen 10, 8 en 5 fr. De kaarten van 10 fr. kunnen voorbehouden wor
den mits opleg van 2 fr., de kaarten van 8 fr. miis opleg van 1 fr.
naam van een algeriaanschen stam). Aan
zijne soldaten geeft hij als uniforme den
wijden algeriaanschen broek, sarouël
genoemd, en als hoofddeksel de roode
turksche muts fez Zijn leger werd
roemrijk verslagen in Castelfidardo, na
bij Lorette, door de piemonteesche legers,
die inval gedaan hadden in de noordelijke
staten van den Paus (1861). Methet beleg
en de inname van de zeestad Ancona ein-
digde die eerste oorlog. De Noordelijke
Staten van den Paus bleven ingelijfd bij
Piemont.
Tot in 1870 had het pauslijk leger maar
af te rekenen met de inlandsche omwen-
telaars, aangevoerd door Garibaldi, en
won o. m. den slag van Mentana in 1867.
Met den fransch-duitschen oorlog in 1870
werd de fransche bezetting van Rome te
ruggeroepen, de piemonteesche legers, in
de pauslijke gedrongen, marcheerden op
Rome en daartegenstand nutteloosbloed-
vergieten was, gaf de Paus en zijn leger
zich over den 20 September 1870.
Dan begon de strijd tusschen Vatikaan
en Quirinaal, dewelke verleden jaar ein
digde met het akkoord van Lateranen.
De Apotheek van M, Van Walle-
ghem, Statiestraat, zal alleen open
zijn op Zondag 15 November 1930.
Met nieuwjaar zal nogmaals de rond
reizende Landelijke Huishoudschool ha
ren driemaandelijkschen leergang herne
men, hier in de stad. De jonge meisjes die
twee jaar geleden deze lessen gevolgd heb
ben kunnen getuigen hoe nuttig en leer
zaam ze zijn. Al wie begeert den leergang
te volgen moet binnen de veertien dagen
hunnen naam opgeven aan den E. H.
Proost van den Boerenbond, Guido Ge-
zelleplein, 1, of Mevr. Fache, Lesgeefster
der Huishoudschool, Sint Jacobs Nieuw
weg, Yper.
Op Zondag 30 November, zal alhier in
de kerk van den H. Jozef (E.E. P.P. Dis-
pal
calsen) een plechtige Missiedag gehouden
worden ten voordeele van de Missiën in
Indië. 's Morgens onder al de Missen,
5, 6 v2, 7'/2, 9 u. Hoogmis en te 10 Vs u.
aanspraak en omhaling door Z. E. Pater
Dominicus, prior te Brugge, gewezen
provinciale Overste in Indië.
's Avonds in de feestzaal var. 't College
(Bollingstraat) luisterrijke Missieavond.
Om 6 ure voordracht met talrijke licht
beelden door Z. E. P. Thomas Aquinas,
provinciaal.
Kaarten aan 5 fr. en 3 fr. Familiekaar-
ten (3 personen)aan 12 fr.
In St MAARTENS
Aan de Derde-Ordelingen zal de Gene
rale Absolutie gegeven worden, onder al
de H.H. Missen.
Woensdag a. s. feestdag van de H.
Elisabeth van Hongarie en Vrijdag a. s.
feestdag van O. L. V. Presentatie of
opdracht.
In St PIETERS:
Op Zondag 16 November 1930.
Ten 8 1/2 u. zielmis voor A'oïs en So
phie Thoris.
De 12e verjaardag van den Wapenstil
stand, werd hier te Yper, bij uitzondering
door een prachtig weder begunstigd, alge
meen gevierd, 's Morgens om 10 u. werd
in St Maartenskerk, op aanvraag van de i
Invalieden Bond, een plechtige lijkdienst
gedaan tot zielelafenis der gesneuvelde
soldaten. Eene talrijke menigte hadden
oproep van den Bond beantwoord en vul
de de beuken onzer prachtige Kathedraal.
Onder de aanwezigen bemerkten wij de
Heeren Sobry, Burgemeester,en C.D'Hu-
vettere Schepen van stad.
Omtrent hetzelfde uur, had er aan het
engelsch gedenkteeken, van de Meenen-
poort, eene plechtigheid plaats, ter nage
dachtenis van de gesneuvelden onzer
bondgenooten. Geheel de Engelsche Ko
lonie was aanwezig en de protesfantsche
bisschop van Fulham woonde deze plech-
heid bij.
Gevolg gevende aan den oproep door
