öeliifitiDiii'er
Handelsbank
BANK - UNIE
NIEUWJAAR
SNIPPERINGEN
WEET GE WAT
100.000.000 franken.
OP STRAAT
NV.
Kalanderberg, 1, GENT
betrokken bij de
Het Kapitaal en de Reserven
der bij d ze UNIE aangesloten
Banken overtreffen de
52' Jaar. - Nummer 52.
30 Centiemen.
Zaterdag 27 December 1930.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
CINHJVIA COLilSEU |YI
(La Petits Vendeuse)
Nota. We zijn verheugd aan de
trouwe bezoekers van den Coliseum
te mogen mededeelen dat voor de toe
komst een reeks prachtige films zal
worden vertoond. Onder meer «Le Mas
que de fer Het ijzeren Masker Les
Trois Mousquetaires De Drie Mus
ketiers Robin des Bnis Robijn
der Bosscher, In alle speelt Douglas
Fairbanks de hoofdrol. Vervolgens Le
Masque de Cuir Het Ledeien Mas
ker Evangeline La Croix sur le
Rocher Het Kruis op de Rots
Maternité Moederschap La
terre qui meurt» «Het stervende Land»;
La petite Sceur des PauvresHet
Zusterke der Armen enz.
tt
Geen patroon
geen fabriek.
I)d t)pciöcljc lloll
I
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 £r. 3 maanden 5 fr
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel
ABONNEMENT VOOR JT BUITENLAND
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casier)
waar op alle wekedagen aüe inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
ZITDAGEN.
D BRUTSAERT, Kamerlid, is spre-
kelijk voor iedereen:
Te POPERINGHE, in zijn huis,
's morgens, den Maandag en Vrijdag.
Te YPER, den 1" en 3" Zaterdag der
maand, van 9 ]/3 tot 12 uur, in den
Katholieken Kring.
Te WERVICK, den 2* Zaterdag der
maand, van 9 Y? tot 12 uur, in Hel
Kapitel
HANDELAARS
vraagt eene aankondiging in
«HET YPERSCHE VOLK
in 'tChristen Volkshuis
Si JacoPs.traat, 30 YPER
Za/srdag 27 Dacsmbe;' te 8uur.
en
Zondag 28 Decs mber te 4en 8u.
Comedie in 8 deelen.
niet als Hoofdrol Wary Pickford.
Uit de Firma
Les Artistes Associés
Verders Klucht in 2 deelen.
Nieuwsberichten.
Leerfilmen.
Prijzen (Balcon) 5 fr. - (Benedenzaal)
3.50 fr. en 2 fr. - Kinders (Balcon) 2 fr. -
(Benedenzaal) 1 fr.
Kinderen toegelaten. Goed verwarm
de en modern ingerichte zaal. Koste-
looze kleerkamer. Verfrisschingen in
den café te bekomen.
Happy new Year wenscht de Engelsch-
man met het beginnen van een nieuw
jaar gelukkig, voorspoedig Nieuwjaar!
Geen wonder, de Engelschtnan is een za
kenman, voor wien voorspoed alleen ge
luk is. Het hoogste droombeeld van den
welgeboren, deftigen, oprechten Brit
stijgt doorgaans niet boven wat hij als
voorspoed beschouwt een goed baantje
te hebben dat hem zooveel pounden mo
gelijk zonder te veel inspanning te ver
dienen geeft, een genoeglijk Week-end te
genieten, in zijn verblijfkamer, in zijn
drawingroom uitgestrekt te rusten op een
lig- of leunstoel met zijn beenen hoog op,
en onderzijn bereik een flesch wisky en
een flesch spuitwater, zijn tabakzak en
zijn doorrookte pijp voeg daar nog wat
sport bij en een aangename flirt, en daar
hebt gij alles wat een Engelschman
wenscht begeert Happy new Year
Bonne Année, lispelt licht weg de
Franschman en weg is hij. er zich weinig
over bekreunend wat zijn Bonne Année
voor u wel beteekenen -mag Gezond
heid Voorspoed Heiligheid Ge
neemt zijn wensch op zooals gij wilt hij
heeft aan de wellevendheid voldaan met
u een bonne Année te wenschen meer
kunt ge toch niet verlangen.
De Vlaming, ik meen de rechtgeaarde
Vlaming, heeft het anders op. Godsdienst
werd hem door zijn eerste geloofsboden
zoo diep en zoo door en door in zijn leven
gekneed, zoodanig werd het volk met
Godsdienst doordrongen, dat de taal,
welke hij spreekt, al is menig Vlaming
ongelukkig genoeg een ander weg opge
gaan, al houden er veel andere beginselen
op na, nog immer levendige sporen be
waart van de vroeger algemeene overtui
ging van onze vaderen.
Zeldzaam zijn de huisgezinnen, waar
de dag niet aanvangt met een God zegene
en beware u en een kruisken op het voor
hoofd van de kinderen en waar moeder
geen brood zal beginnen op te snijden
zonder eerst met haar broodmes een
kruis over gemaakt te hebben met de
woorden God zegene dat brood en al
wie er zullen van eten
Langs de baan hoort men nog, doch
jammer genoeg, alleen bij de ouderen
van dagen, het zoo hartelijk God vorde-
re u in stede van het droog en smakeloos:
dag Zal de Vlaming besluiten iets aan
te gaan, u een bezoek te brengen, zal hij
niet nalaten er bij te voegen als 't God
belieftStel hem geen averechtsche on
dernemingen voorhij weet dat Gods ze
gen daar niet kan op rusten in Gods ze
gen. zegt hij, is alles gelegen, en dat on
heilige zal hij van de hand wijzen. Be
dreigt hem een of ander tegenslag, wel
zal hij dien zien te voorkomen, maar er
zich toch niet te voren erg om onstellen,
immers, wat God bewaart, is wel be
waard. En als er hem nu inderdaad iets
tegenvalt, zal hij er niet iang nutteloos
om treuren, want God leeft die 'tal geeft
en den tegenspoed dus maar gedragen in
Godsnaam overigens, geen moed verlo
ren God slaat nooit tweemaal mei dezelf
de roe. En laat de goeden maar ongeluk
ken hebben en de boozen voorspoed ge
nieten, daar komt toch verandering, want
al betaalt God niet altijd den Zaterdag
toch scheldt Hij niets kwijte.
En zoo is er nog menige spreuk en zeg
wijs die den Vlaming als natuurlijk van
de lippen rolt en getuigenis, een spreken
de getuigenis geeft van zijn ingewortel-
den godsdienstzin. Geen wonder ook dus,
dat hij, bij den aanvang van een nieuw
jaar, vrienden en kennissen met een op
geruimd hart een Zalig Nieuwjaar toe-
wenscht Zalig, want hij weet dat alles
voor een mensch hier op r.eer komt in
zijn Zaligheid te voorzien, zijn Zaligheid
te bewerken, en als 't God wil, zalig te
sterven.
Aan allen dus, Zalig Nieuwjaar, zalig
in den tijd en zalig in de eeuwigheid
Een zeer wonderlijk phenomeen
ontstaat als wanneer de nationalistische
genade of openbaring iemand treft.
't Is bijna niet geloofbaarmaar van
dom wordt men zoo ineens verstandig...
de stommen en de totteraars worden wel
sprekend... en de lammen gaan aan het
vieren.
Hoeveel voorbeelden van dusdanige en
verbazende metamorphose hebben wij
reeds niet kunnen snappen sinds 't West-
land alias De Ypersche Bode in stad
tot stand kwam.
Leuridan, Butaye en zelfs Vandenbul-
cke worden zoo ineens specialisten in de
hoppecultuur zooals te zeggen waar
toe ze nochtans door hunne hooge stu
diën in rechten, pedagogie en... 'k weet
niet welke hooge studiën Vandenbulcke
deed... niet voorbereid waren.'Ne zwij-
nenkoopman voelt zich zoo ineens het
temperament van een talentvollen elegie
schrijver en zijne zwijntjes zelf doen aan
geestdriftige en erkentelijke litteratuur
Meester Butaye ter eere. Hebben wij ook
het geval niet van den uil uit Nieuwker-
ke die zich zoo vreezelijk geweldig hoo.
ren liet. Maar zijne hevigheid was zijne
doening... en gauw was hij uitge
schreeuwd en uitgepraat.
En hoe vele, piepjonge regent »-jes,
obnuliige broekventjes die in hunne
dagbladen en in Clossonhunne
diepe overtuiging en hunne platte
argumentjes weten te plukken.
Na zulke treffende voorbeelden mocht
de leider van het Vlaamsch Nationaal
Verweer - Afdeeling Yper (Oufge
weet van die antimilitarisjjes die met een
studentenpet op den kop en eenen duch-
tigen knuppel in den vuist zoo martiaal
op stap weten te gaan en zoo edelmoedig
iemand weten af te ranselen als ze met
twintig tegen een zijn toch niet ten
achter blijven en zooals Napoleon zaliger
richt hij tot zijne kameraden (bij ons zegt
men makkers) die Vlaamsch Nationaal
voelen (dat moet 'ne raar gevoel zijn
eenen dreunenden oproep die in de reeks
der Proclamations célèbres -> zijn plaats
vinden zal.
Die oproep begint met een bloempje
voor Leuridan. (Ge moet het van je fa
milie hebben, zegt een Vlaamsch spreek
woord).
Niet door roepen er. tieren zal ons
Vlaanderen gered zijn
We dragen dat graag aan Leuridan op
die in de Kamer zich zoo geweldig, bru
taal en... welsprekend weet aan te stellen.
Daden die niet roekeloos worden ge
steld maar goed overwogen en beraad
slaagd al voren die uit te voeren
Dat zijn me de kereltjes. Ze zijn niet
meer tevreden met Lielgie af te schaffen...
de werkwoorden in de zinsneden moeten
ook kapot.
Daar is het Vlaamsch Nationaal Ver
weer een geschikte vereeniging voor
Voor wat We vragen ons dat zeer be
kommerd af.
Immers, zoo gaat het voort, zij be
staat uit een kloeke schaar moedige jonge
mannen (eigen lof...) die alles veil heb
ben voor Vlaanderen.., en voor de vrij-
heidsboomen ook, en voor de vlaggen
van de ingezetenen var. stad die zij
's nachts met moed en onversaagd gaan
schenden en kapot maken.
De Jeugd is de toekomst Voor de
genen die het niet weten. We leeren alle
dagen
Daarom, mijn goede, brave laksche
mannen van Yperlaksch indolent, apo-
thique. 'n Ne compliment, hé? Zijn ze
laksch omdat ze goed zijn Of goed om
dat ze laksch zijn De Heer is het wijs.)
wordt toch eens Uzelf Wat voor 'ne
soorte van 'ne beeste is dat En we
vragen voor den leider van het VI. Natio
naal Verweer Afdee.ing Yper (Ouf!!)
den grooten prijs van Nederlandsche Let
terkunde en we classeeren dat fac
tum in ons Museum van Beestigheden!
Schoemaker, blijf bij je leest
Manneke, blijf bij jen vader
Ge zult daar best nuttig werk verrich
ten
ben uwe vrienden daar nog geen oplos
sing gevonden aan de crisis En houden
:e daar ook proteststoeten
En in Duitschland staan uw vrienden
nu aan 't roer, en daar zijn drie millioen
werkloozen. Houdt ge daar ook stoeten
Ongelukkige werklieden die zich hier la
ten ophitsen.
Ondertusschen doet Minister Heymnn
iets beter dan de werklieden ophitsen. Hij
helpt ze door den steun van 't Crisisfonds
te verlengen. De werklieden zijn meer
daarmee gediend dan met stoeten en op
ruierstaai.
Vrienden en kennissen lezen ons
weekblad met aandacht.
Vele anderen pluizen het uit tot in de
verste hoekjes. Alles wordt uitgepluisd,
gewikt en gewogen
En dat doet ons groot pleizier.
Niets ellendiger dan te prediken inde
woestijn.
't Westland heeft verleden week
een zuiver staaltje gegeven van zijne
kwade trouw en schaamtelooze oneerlijk
heid. Onder den titel Vergelijkt en oor
deelt liet dit zoo katholiek weekblad
uitschijnen dat denzelfden avond in het
VI. Huis een tooneelstuk opgevoerd werd
dat zuiver katholiek was. Wij zijn er
niet gaan naar zien, maar we willen ze
wel gelooven terwijl in het Christen
Volkshuis, cinemazaal door de geestelijk
heid aanbevolen, eenen film afgerold
werd, naar den roman La neige sous
les pas» van H.Bordeaux.
Volgens Westland was het eenen
«ongezonden film, dus schadelijk, dus
gevaarlijk en grootelijks af te keuren
Waarop steunden de padagogen van
't Westland om dezen film zoo te ken
schetsen
Op een oordeel van l'Abbé Bethleem
geput uit zijn werkRomans a
lire et a proscrir en niet Films a
voir et a proscrire werk dat zeker wel
verscheen voordat ervan dezen film ooit
spraak was en zelfs van cinema spraak
was.
't Westland zal ons zeker wel het
genoegen doen ons het oordeel van Abbé
Bethleem over dezen film mede te deelen
en daarna zullen we kunnen deze zaak
ernstig bespreken voor zooveel wel
te verstaan met zulke eerlijke kerel-
kens dit mogelijk is.
Wat vindc ge ervan, lezers
Misbruik maken van de verwarring die
ze met voorbedachten raad tusschen boek
en film scheppen om de geestelijkheid
aan te vallen 't Is proper, hé
Ieder zal zich nog wel herinneren, hoe
in 1920 in Noord-Italie werklieden opge
hitst door de communisten, zich meester
maakten van eenige fabrieken, waar eeni-
ge dagen daarna niets meer werd voort
gebracht omdat er geen leiding meer was.
Begin 1929 hebben de Sowjets, na een
zelfde proefneming, zich verplicht gezien
zulke maatregelen te nemen, waardoor zij
zelf de onwaarde van een hunner heiligste
beginselen hebben erkend. Zij hebben
eenige nijverheidshoofden die hun leven
onder het schrikbewind nog niet verloren
teruggeroepen en als techniekers aan
gesteld om toezicht op den arbeid uit te
oefenen.
Doch techniekers zonder gzage kun
nen maar weinig invloed hebben op den
gang van zaken van een fabriek, vooral
als daar volledige wanorde heerscht. Dit
schijnen de Sowjets dan ook begrepen te
hebben, want op 31 Januari 11. kondigden
zij af, dat voortaan iedere fabriek zou be
stuurd wurden door een bestuurder
die tevens technieker zou zijn en het recht
kreeg, op de werklieden straffen toe te
passen. Dit was het begin van de erken
ning van het patronaal gezag.
Een besluit van 6 Maart heeft deze er
kenning volledigd. De arbeidsbeurzen,
welke lijsten uitgeven van beschikbare
arbeiders, moeten daarop vermelden wie
wegens tuchteloosheid werd doorgezon
den.
Terzelfdertijd wenden de Sowjets zich
tot machtige finantieele instellingen om
kapitalen te bekomen.
Zooals men ziet, kan het gezag over
meesterd en eenigen tijd zelfs verdreven
worden, doch het gezag komt steeds terug
omdat zonder dat, geen geordende maat
schappij mogelijk is.
Vele lezers vragen ons af waarom
wij De Werkman zoo regelmatig met
vrede laten
De reden daarvan is dat dit weekbladje
zoo lamentabel zoo plat zoo onbe
nullig zoo onnoozel 'k zal maar
ophouden want 't zou zonder einde
zijn.
De socialisten hervallen in hun oude
ziekte de werklieden opruien. Er is cri
sis, werkloosheid, en vele werklieden lij
den gebrek. Ze vinden daarin een bes'.e
gelegenheid om de groeiende misnoegd
heid uit te baten. En de manier is rap ge
vonden een stoet inrichten, een protest
stoet tegen de crisis
Een vraagske aan die heeren in Enge
land zijn een paar miilioen werkloozen.
De crisis duurt er sinds veel langer dan
hier en ze groeit dagelijks. Sinds acht
maanden is de Labourpartij daar aan het
hoofd van 't land. Zegt eens, heeren, heb
Missiën. - leder jaar sterven er
ongeveer 200 Missionarissen. M ie ver
vangt ze
In China zijn er 430 millioen zielen,
en... 2 millioen Katholieken!
In de Missie van Pater Lievens is
er één priester voor... 300.000 zielen!
Wij geven in verhouding het meest
voor de Missië. België telt 7.500.000
inwoners. Daarvan gaan er wekelijks
ongeveer 3.000.000 naar de cinema's,
die gouden zaken maken. In die cine
ma's verteren zij jaarlijks minstens
300.000.000 frank. En we geven een
beetje meer dan twee honderdsten
daarvan voor de onsterfelijke zaken
jare met eeuwenoude geplogenheden
o]) nieuw afgekondigd. Dit geschiedde
nogmaals vóór eenige dagen.
Dé zelfde gunsten w erden ten
eeuw ige dage toegekend aan de
pauslijke zouaven van 1860-1870 en
hunne familiën.
In Europa zijii er 48.000.000 meer
vrcawen dan mannen. Het grootste
verschil bestaat in Rusland. Xa Rus
land komt Duitschland met 4 millioen,
Frankrijk .met 2. In verhouding spant
Portugal de kroon, daar er te Lisboa
alleen 300.000 meer vrouwen zijn dan
mannen
In 1930 bracht Frankrijk 51.367.450
hectoliters wijn voort, waarvan 8 mil
lioen 750.000 voor het departement
Herault, 10 in de Ardennen en 5 in
(.'reuse.
In Bretoenland noemt een dorp «Né-
ant» en velen zouden het vertalen door
«Niks - niet»... Maar de beteekenis
is geheel anders. Néant is eene veran
dering van 't oud bretoensch woord
Néan dat beteekent Hemel... dus
iets als Hemelghem.
Het laatste wederlandsch Eucha
ristisch Congres werd in Carthago ge
houden, omdat 1930 de 15 honderste
verjaring was der doods van den be
roemden Kerkleeraar Augustinus. die
in Xoord-Afrika geboren, een groot
deel van zijn leven in die stad over
bracht.
Het eerst-komende Congres zal ge
houden worden, ten jare 1932, in Ier
land. 1932 is de '15 honderste ver
jaring der aankomst in dat land van
St Patrick, er naar toegezonden door
Paus Celestinus I. St Patrick bekeer
de de Ieren tot het waar Geloof en
hun land werd de bakermat van ontel-
baree missionarissen en Heiligen, zoo
danig dat het den bijnaam verwierf van
eiland der Heiligen In zijn eerste
sermoenen, om te spreken over de
H. Drievuldigheid miek St Patrick ge
bruik van een drievoudig klaverblad.
Een blad zegde hij, één God en
drie bladekens drie Personen Daar
om komt het klaverblad voor in het
Iersch wapen en daarom op Patricks
naamdag, den 18 Maart, dragen jaar
lijks de Ieren klaverbladen als feest-
kenmerk.
woners 40 vragen zullen moeten be
antwoorden en de landbouwers 600.
Bij een gezonden mensch klopt het
hert 70 maal in de minuut. - - Bij den
konijn 200 en hij de muis 700 maal.
Dus hoe kleiner wezen, hoe sneller de
bloed-omloop.
Te Beaune is gestorven Adolphe
Reité, aarts-slechte schrijver, die na
derhand zich bekeerde. Xa zijne be
keering deed hi j te voete de bedevaart
naar Lourdes, hetgeen hij vertelde in
een afzonderlijken boek. Om gemak
kelijk de reis af te leggen gebruikte
hij een paar slappe schoen, zonder
kousen aan te doen en dagelijks goot
hij in iedere schoe een lepel olië, in
dewelke hij een ei geklutst had... dus
deed hij de reis, zoo noemt hij het zelf,
op mayonnaise-saus.
In de fransche gazet La Croix de
aris is eene studie verschenen no
pens den Belgischen Boerenbond en
het slotgedachte is: «De Boerenbond
is waarlijk een landbouwkundige
macth, door en door katholiek er. be-
drijfkundig. 't Is een voornaam en
troostend voorbeeld voor al onze ka
tholieke instellingen
14 Itafiaansche watervliegtuigen
gaan trachten samen de reis af te leg
gen Italie-Brazilie, langs Carthagène
(Spanje), Kemitra (Marok), Bolama
(Portugeesch Afrika), Xatal (Brazi
lië). De tocht behelst 2000 kilometers
en zal een 200 millioen kosten.
Te Brussel, den 17 dezer, plechtige
mis in St Goedele ter herdenking van
Bolivar, Zuid-Amerikaanschen held,
gestorven ten jare 1830 en die de on
afhankelijkheid bewerkstelligde van
Colombia (1811), Perou (1821) en Bo-
livie (1822). In 1831 werd Colombia
omzet in drie onafhankelijke Republie
ken, namelijk: Bolivie, Equator en Ve
nezuela. Al die landen waren vroeger
Spaansche Coloniën, eveanls Brazilië
eene Portugeesche was. De ministers»
van bovengemelde staten woonden,
den dienst bij in Ste Goedele, alsook
de vertegenwoordiger van onzen Ko
ning en veel ambassadeurs. Xa de nv'is
zong de pauselijke Nuncius. Mgr Vli-
cara, de absouten.
Alle landverhuizing naar de Ver-
eenigde Staten is stop gezet voor twee
jaar. Uitzondering is gemaakt voor
een bepaald getal lieden, waarvan de
familie in Amerika reeds gevestigd is.
Mij zijn in de periode der volksop
tellingen. Bij het teekenen onzer op
gaven zullen wij enkele vragen moeten
be-antwoorden. 't Zal een ander spel
wezen in Canada, waar de stedenbe-
De laatste Sultan, ook genoemd de
Roode Sultan, omdeswil zijner wreede
moordbevelen Abdul Hamid, afgezet
door de jonge Turken in 1909 en
gestorven in 1918 liet eene fortuin
achter van drie milliards ponden. Zjne
erfgenamen, zeven zonen, ééne doch
ter en vier weduwen eischten nog
bezittingen in Irak en Palestina.
Het tribunaal heeft ze zenden wande
len
De laatste Koningen van Frankrijk na
de fransche omwenteling waren Lodewijk
Met de oorlogen, die de Spanjaards
voerden tegen de Musuimanen, die
hun land overrompeld hadden, bekwa
men zij van Rome. bijzondere dispen-
satiës in vleeschderving. Die gunsten
werden hun toegekend bij middel der
Kruisvaarten bulle alzoo genoemd j
omdat zij voorrechten toekende, die
aan de Kruisvaarders toegestaan ge
weest waren. Sedert de jaren 1200i
wordt ze regelmatig vernieuwd en alle j
