Vlaamsen en Hollai
Crédit An versois
Handelsbank
NA OPSLORPING 'AN ANDERE BANKEN
Belgie en Holland
WEET GE WAT
de eerste Vlaamsche Bank
boekt,
25 millioen Fr, Kapitaal
15 millioen Fr. Reserves
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
53' Jaar. - Nummer 11. 35 Centiemen. Zaterdag 14 Maart 1931
Dixmndestraat, 18, YPER
Zeebrugge.
Werk voor werkloozen.
Kruisdood.
Val der prijzen.
Werkzame
bouwmaatschappij.
Gekleurd hout.
N. V.
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1.
Bijhuizen ANTWERPEN, Lange Nieuwstraat, 17.
BRUSSEL, Wetstraat, 84, enz.
253 Agentschappen en Kantoren
In Oost- en West-Vlaenderen en Brabant.
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6 fr
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel
ABONNEMENT V<X)R T BUITENLAND:
28 frank. Op het Upstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
0- casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Vlaanderen en Holland moeten
met elkaar vereenigd worden in een
Groot-Nederlandsche Staat, beiden
vormen immers slechts één taalge
bied, slechts één s am.
Zoo leeren de «Roomsch-Katholie-
ke Vlaamsche Nationalisten», maar.,
zij dolen en met hen de vele flamin
ganten, die hun leer zijn toegedaan.
Voor hen die Holland kennen en
er het Hollandsche leven hebben me
degemaakt, komt het voor om de
uitvinders van zulk een familie niet
van kwaadwilligheid te verdenken
dat deze laatste het nooit verder heb
ben gebracht dan Zeeland, Noord-
Brabant of Limburg, waar men in
derdaad veel gelijkenis met onze
vlaamsche zeden en gewoonten aan
treft, zooals men die eveneens aan
treft in de fransche streken die
Vlaanderen begrenzen.
Maar voor hen die eens de Moer
dijk overstaken, en zonder vooroor
deel de Hollandsche toestanden koel
onder de oogen durfden zien, staat
het als een paal boven water, dat
ieder geopenbaard Vlaming zich in
Holland als een kat in een vreemd
pakhuis zou bevinden. En die bewe
ring is niet gesteund op een zieke
verbeelding of op vooringenomen
heid, geenszins: ik zal slechts feiten
laten spreken.
Het eerste groot verschil dat
Vlaanderen van Holland scheidt en
zal blijven scheiden is he.'geen de
Vlaming het naast aan het hart ligt
zijn eenvoudig katholiek geloof
want wat men ook zegge, Holland is
en blijft in hart ien nieren een pro
test antsche natie, niettegenstaande
de stoeren arbeid van honderden
Hollandsche priesters en geestelij
ken, aan wie ik niet kan nalaten hier
hulde te brengen.
Holland protestant? - hoor ik reeds
iemand opmerken, die in eenige,
soms vlaamschgezinde bladen de in
wendige politiek van Nederland ge
volgd heeft - maar de Roomsch-Ka-
tholieken maken de sterkste partij
van de Staten-Generaal uit!
Ik ontken niet dat een oppervlak
kig beschouwer van vreemde toestan
den, mijn stelling gewaagd zou kun
nen noemen; maar iemand die Ne
derlands kiesstrijd over een paar
jaren van nabij heeft gevolgd, zal
mij volkomen gelijk moeten geven.
Eerst en vooral zou ik willen
doen opmerken dat er, om de gezind
heid eener bevolking te kennen, geen
slechter maatstaf bestaat dan de uit
slag eener verkiezing. Of wil men
misschien beweren dat, na de Ant-
werpsche verkiezing, er in die stad
tachtig duizend Vlaamsche Natio
nalisten waren die Borms' verraad
volkomen goedkeurden? Ofwel mocht
men uit de sterke voorui gang der
katholieke partij bij de laatste ver
kiezingen in het arrondissement
Luik besluiten dat er een massa kie
zers, die eerst rood of blauw s em-
den, zich plots tot het katholicisme
hadden bekeerd? Of mocht men niet
veeleer en met meer waarheid zeggen
dat de machtige poli.iek van onzen
minister-president Jaspar vele roode
en blauwe stemmen aan de Katho
lieke partij heeft bijgebracht om te
toonen da- zij volkomen met zijn po
litiek instemden? Zulke feiten en
toestanden gelden niet alleen voor
Belgie, maar men zou er in elk land
kunnen vinden, en zeker niet het
minst in Nederland.
Kenschetsend is het volgende: In
de stad Den Haag alleen waren niet
minder dan drie-en-twintig lijsten
voor de laatste verkiezingen voorge
steld, want in Holland kent men niet
zooveel de groote partijen als we
enkelingen met zeer uiteenloopend-
gedachten die elk voor eigen reke
ning propaganda voeren, en zich dan
later min of meer bij de een of de
andere partij voegen. Zoo voerde de
Roomsch-Katholieke par. ij vooral
een sterke propaganda voor haar
grootste staatsman, Jonkheer Ruys
de Beerenbroeck, en op een van hun
plakbrieven kon men lezen, niet
«Stemt voor de Roomsch-Katholieke
Staa Spartij», maar wel «Stemt voor
Nr 1 van lijst Nr 8: Jonkheer Ruys
de Beerenbroeck» en van Roomsch-
Katholiek was geen spoor te vinden...
Wat moet men vervolgens verstaan
onder «Roomsch Katholieke partij,
de sterkste partij der Staten-Gene
raal? Het volgende: dat de Neder-
landsche tweede kamer slechts hon
derd leden telt (zou men in Belgie
ook niet beter doen het ge hl volks
vertegenwoordigers merkelijk te ver
minderen, zou het dan niet veel nut
teloos gepraat en meningsverschil
vermijden?) en dat -er op die hon
derd leden der.ig katholiek zijn, die
dan nog meestal in Noord-Brabant
en Limburg gekozen zijn. De Katho
lieken vormen dus geen volledige
meerderheid; wel integendeel: de
zeventig overige leden, alhoewel in
kleinere partijen verdeeld, staan
nochtans hand in hand tegenover het
Katholicisme.
Velen hunner zijn en andere pro-
testantsch getint, ja zelfs deze wiens
naam hei officieel niet zouden aan
duiden. Of heeft men misschien nooit
van de «Anti revolutionnaire par.ij»
met haar hoofdman, staatsminister
Collyn gehoord, die alleen de fijnste
protestanten groepeert, die juis'; het
hevigst tegen dien Katholieke gods
dienst gekant zijn? En zelfs durf ik
beweren dat een groot deel der soda
lis en protestant is. Of heeft men
hier nog nooit van een protestant-
sche sekte gehoord, die zich socialis
tisch noemt? De onderlinge strijd en
verbrokkeling is op een ander gebied
zelfs zoo groot, dat men in de huidige
Nederlandsche kamer geen meerder
heid heeft kunnen vinden om een
gouvernemen, te vormen, en zoo
wordt Holland voor het oogenblik
door een min of meer kleurloos «ex
tra-parlementair» cabinet bestuurd.
En waar blijft dan de zoogezegde
katholieke meerderheid in de Neder
landsche eerste kamer? Ik weet het
nie:. Maar laat een enkel feit vol
doende zijn om de invloed der Hol
landsche Katholieken op politiek ge
bied te schetsen: Allerheiligen is in
Holland, zoowel als in Belgie, een
verplichtende katholieke feestdag,
maar... de protestanten kennen geen
heiligen en zoodoende is Allerheili
gen niet officieel als feestdag erkend,
en moeten de Katholieken op dien
dag, zooals op een gewone werkdag,
werken. Hiermee denk ik voldoende
aangetoond te hebben wat de politie
ke invloed der Katholieken in Neder
land beteekenen vraag ik aan hen
die de vereeniging van Vlaanderen
met Holland wenschen of ze 1815
reeds vergeten hebben, en de pro-
testantsche dwingelandij die daarop
volgde eveneens in het Katholiek
Vlaanderen terugwenschen
STELLA.
i
maan N. V.
BANK
BEURS
In 1930 bedroeg de uitvoer van Belgie
naar Holland eene waarde van 3 milliard
467 millioen fr., terwijl de uitvoer van
Holland naar Belgie eene weerde bereikt
van 4 milliard 15 millioen fr.
Daar Belgie in 1929 voor 4 millard 106
millioen fr. uitvoerde, valt er eene ver
mindering van 639 millioen fr. te betreu
ren en in te winnen.
WISSEL
De uitbating van Brugge-Zeehaven
onderging in 1930 een te kort van
400.000 f.
Maandag 11. stemde Belgie's Minister
raad een krediet van 60 millioen om door
enkele werken, enkele werkloozen werk
te verschaffen.
Mussolini schreef Maandag 11. ;n de
Popoio d'Italia dat alle nachtarbeid en
alle werkgelegenheid voor vrouwen en
kinderen volledig moeten afgeschaft wor
den, en dat aan alle bijverdiensten een
einde moet gesteld worden, waardoor
sommige aan anderen hunne broodwin
ning ontnemen.
Er worden nu te Birmingham en te
Londen, in de handel- en nijverheids-
ooren en uitstallingen van zware en
lichte voortbrengselen, van zijde en bij
zonderlijk van katoen voor millioenen
ponden sterling bestellingen gedaan, en
elk gelooft dat niet alleen Engeland, maar
geheel West-Europa, voor min dan 2
maanden den weg naar werkherneming
en voorspoed zullen inslaan.
Goe Vrijdag is 'tGod zelve stierf
de dood Wie dierv'er, ach,
schier leven, in de droefheid van
dien al te droeven dag
Geen woord en zij gesproken meer,
ons Heere hangt en bloedt,
gekropen zij ten kruise nu,
gebiddagd en geboet
Half Dec. 1929 waren de prijzen der
voortbrengselen ten hoogste, en wees
's Lands index, uitgerekend volgens de
prijzen van 56 voortbrengselen in 50 ge
meenten, 897.
Op 15Feb. 1931 waren de prijzen ten
leegste, en was het indexcijfer verminderd
tot 825 voor 't Land, en 811 voor West-
Vlaanderen.
Nu is het spek 44 goedkooper dan
[vroeger
eieren 34% 'd-
Brood 32% id.
Boter 28% id.
Zeep 28% id.
Zwijnsribber. 25
Sardinen 39
Be en 20
Olijfolie 20
Gebr. kotfie 20
Ossenvet 20
Rijst 15
Suiker 12
Kolen 12%
id.
id.
id.
id.
id.
id.
id.
id.
id.
In 1930 bouwde De Mandel te
Rousselare, 216 goedkoope woningen, en
sedert tien jaren 866 huizen die ruim 21
millioen fr. hebben gekost en waarvan
tot heden 165 wierden verkocht voor
4 1/2 millioen.
Mocht Yper het binnen tien jaren het
zelfde zeggen van Ons Onderdak
Wilt gij gekleurd hout doen groeien,
boort gaten in den grond tot aan de wor
tels der boomen legt in die gaten gum-
midermen die verbonden zijn met ketels
kleurstoffen de wortels zullen ze opzui
gen.
Hellende Torens: In Bologne (Ita
lië) zijn er twee. De toren genoemd
«Torre degli Asinelli», die 80 meters
hoog is, helt 1,60 meter buiten de
rechtstaande lijn en de toren «Gari-
senda» 2 m. 60. De marmeren to
ren van Pisa, die maar 54 m. hoog
is, helt 4 m. 40 en werd ten gebrui-
ke genomen door den geleerden Gali
lee, om de wetten der aantrekkings
kracht tusschen de lichamen vast te
stellen. Sedert eenige jaren voor
zichtigheidshalve zwaait men de ze
ven groote klokken niet meer, die er
in hangen en waarvan twee 4.000 ki
logrammen wegen.
Te Weenen in de oost-statië zelve,
is er eene kapel ingericht, waaf den
Zondag, 't volk van de statië alsook
reizigers en touristen hunnen Zon
dagplicht kunnen vervullen. Alles
werd in gang gebracht door de gees
telijke overheid, het bestuur van de
ijzerwegen en he: werk «ter bescher
ming der jonge meisjes.»
Meer dan één nieuwsblad, hier en
in den vreemde, hebben dezer tijden
met min of meer minachting ge
schreven nopens Koning Alphon-
se XIII van Spanje en vergeten dat
hij gedurende den oorlog, dank zijne
inrichting ten voordeele der krijgs
gevangenen, bij DUIZENDEN on-
gelukkigen uit de gevangenkampen
bevrijd heeft en 60.000 familiën met
van hunne leden in betrekking heeft
kunnen stellen.
rijk... reeds in gebruik in Oosten
rijk, Duitschland, England, Ameri
ka en Belgie... en dat maar 20.000
frank!! kost.
Roquefort-kaas komt van eene
hoogvlakte gelegen in 't center van
Frankrijk; haar gemiddelde hoogte
boven de zee is 800 meters en zij is
doornaaid met diepe enge bergpas
sen, waar er scherpe lucht is en waar
koude winden blazen na uren-lange
stikkende warmte. Veel van die kaas
is niet gewonnen in de streek maar
in den vreemde, daar er veel meer
gevraagd wordt dan de schapen der
streek kunnen leveren. Al de vreem
de kaas, samen met d'e inlandsche,
wordt geplaatst in de natuurlijke
kelders van Roquefort, bestaande uit
spelonken en gaanderijen, waar er
gestadig koude en wakke luchtstroo-
men blazen, 't Is de luchtgesteltenis
dier kelders, die den kaas zoo voor
treffelijk maakt.
Koper met tin gemengeld maakt
hrons en volgens het mengsel meer
of min vin bevat, bekomt men brons
goed geschikt voor kanons, klokken
en spiegels d. i. de spiegels der
Verrekijkers voor het bestudeeren
der sterren.
Koper met zink gemengeld geeft
geel koper (laiton) waarvan men
spelden maakt, veren, rivetten, pot-
:en en pannen voor de keuken.
In Parijs, de gekende Pierre
l'Ermite paster der parochie St
Franciscus de Sales die bij zijne
kerk geen plaats vond om een huis te
bouwen voor zijne kapelanen, zet er
een op de zij-beuk der kerke zelve.
Nieuwe uitvinding: Een klein pho
to l'oestel met lichtbron, die men kan
inzwelgen, werkende op man dan
'eene seconde en die gebruikt wordt
om de mage, langs binnen te photo-
grapheeren... uitgevonden in Oosten-
Lange Max van Couckelaere,
die schoot op Duinkerke, had een
anderen naam bij den Duitsch
Grosse Bertha Dat kanon was
gegoten en geklopt in de Krupp-fa-
briek van Essen en Madame Bertha
Krupp was er de meter van. Die
Ber.ha Krupp is nu overleden maar
lange Max heeft niet geschoten om
haar afsterven aan te kondigen.
Koetsier zijn wordt een zeldzame
post, sedert de auto gaande munt
geworden is. Joseph Walter was
de vermaarde koetsier van Keizer
Frans-Joseph, die in Weenen stierf
gedurende den oorlog. 36 jaar
