Handelsbank
NA OPSLORPING VAN ANDERE BANKEN
DE STRAF
Dat gaat te ver
Bluf en Waarheid
WEET QE WAT
de eerste Vlaamsche Bank
boekt,
40 millioen Frank
Kapitaal en Reserven
53'Jaar. - Nummer 48
35 Centiemen
Zaterdag 28 November 1931.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Handelaars
"HET YPERSCHE VOLK,,
N. V.
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1.
253 Agentschappen en Kantoren
in Oost- en West-Vlaenderen en Brabant.
Agentschappen te leper, Poperinge, Nieuwpoort, Komen, Wervik,
Wijtschate, West-Nieuwkerke, Proven.
Kantoren te Alveringem, Beselare, Beveren ijzer, Krombeke, Geluveld,
Kemmel, Leysele, Loo, Merkem, Passchendale, Pervijze, Poelkapelie,
Stavele, Vlamertinge, Westouter, Westvleteren, enz.
BANK BEURS WISSEL
ict ijpctöcljc Doll
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6 fr
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND
28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casibr)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden women.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Wat te lezen staat in een uit-
heemsch tijdschrift:
Men heeft destijds beweerd dat
men de geboorten beperken moest,
wilde men bekomen dat de aarde al
zijne inwoners voeden kon. Nauw-
gedane berekeningen stelden voor
ieder land het maximumgetal vast
der inwoners, die in dat land eer
lijk zouden kunnen bestaan.
De ikzuchtige genieter vond daar
in eene verontschuldiging voor zijn
misdadig handelen: «Waarom veel
kinderen hebben, als men ze doemen
moet tot de armoede? En de vijand
van menschen en God fluisterde de
ze snoode raadgevingenIedereen
zorge voor zijn eigen zeiven! 't Is
zinloos ontberingen te lijden voor
anderen!» En bijna in alle landen
boekte men schielijk een merkelijk
dalen in het geboorten-cijfer!
Heeft het welzijn der menschen
daarmede vooruitgang gedaan? Men
zou gissen van ja, maar 't is neen.
Hedendaags immers zijn wij getui
gen van een schouwspel, ten zeersten
onwaarschijnlijk en eenig in de ge
schiedenis: Het menschdom raadloos,
verarmd, zonder werk, sterft van
honger bij opeengestapelde koorn-
zakken, bij zijne stilliggende machie-
nen, en bij overgroote massas koper,
ito, lood, •"caoutchouc; xtte gear kba*
per vinden.
En in dezen tijd van duur-leven
en armoede, Brazilië wierp zakjes
koffie in zee per millioenen; Cuba
stak zijne landerijen in brand en ver
nietigde alzoo den oogst suiker-riet;
Canada warmde de stoomketels, met
graan in de ovens te verbranden!...
En elders stierf men van den hon
ger, bij gebrek aan brood
Waarom? Waarom dit alles?...
Niemand geeft uitleg van dit geheim
zinnig iets en nogthans voor wie we
ten WIL is de uitleg klaarDe
menschen hebben op_boosaardige ma
nier den stroom van het leven afge
damd, gestuit en als rechtveerdige
straf, schorste God den stroom zij
ner Voorzienigheid.
We kunnen wel verdragen dat de
Socialisten stoeten inrichten, op den
trommel slaan, ballonnekens opbla
zen, als betoog voor den wereldvrede
en tegen de bewapeningen.
Maar wat we niet zonder kracht
dadig protest laten voorbijgaan, het
zijn hunne talrijke verdachtmakin
gen jegens den Paus, wiens vredesak-
tie maar al te wel gekend is in alle
landen.
Laat Hij niet toe zoo schreef
t Volksrechtdat de kerk de wa
pens zegent om, op groote schaal,
onchristelijke broedermoord te ple
gen?
Luister, konfrater. We gaan niet
veel woorden den nekke breken. La
ten we zakelijk zijn. Gelief eens te
zeggen 1° welke Paus de wapens ge
zegend heeft waarmede de broeder
moord (vermoedelijk is hier de laat
ste oorlog bedoeld) op groote schaal
werd bedreven; 2° wanneer de zege
ning heeft plaats gehad3° voor welk
land de wapens werden gezegend4°
welke woorden bij die zegening wer
den uitgesproken.
We vragen klaar en duidelijk ant
woord. Niet nevens de kwestie, als
't u belieft.
vraagt eene aankondiging in
De dag van 11 November, die had-
de moeten voor alle Belgen een na-
ffohuie hoogdag zijn, een dag van
eendrachtige vaderlandsliefde, een
dag van ingetogen en dankbare her
innering aan 't bloedig offer van zoo
veel Belgen ter bevrijding van 't va
derland, gedurende vier jaren duit-
sche bezetting onderdrukt en uitge
put, is wederom dit jaar onteerd en
ontheiligd geworden door de onvader-
landsche houding van twee omwen
telingspartijen die bij alle omstan
digheden het volk zoeken door mis
noegdheid op te ruien en het politiek
kleingeestig partijbelang stellen hoog
boven het algemeen welzijn van het
land. Wij bedoelen vooreerst de zoo
gezegde Vlaamsche Nationalisten
die geen verband meer hebben met
edele vlaamsche beweging van vóór
den oorlog, welke streefde naar uit
breiding van vlaamsche taal en kunst
in de omlijsting van een groot en
bloeiend Belgie; die echte Bolchevis-
ten, onder den dekmantel van
vlaamschgezindheid, willen een ge
vaarlijke afbrekingspolitiek door
drijven, waarvan zij in hunne oner
varen lichtzinnigheid de verderfelij
ke gevolgen niet berekenen. Wij be
doelen ook de Socialisten, die gelijk
de vorigen, ook op hun eigen en op
hun manier hebben willen vieren.
Reeds op den vooravond van 11 No
vember, richtten zij geen vaderland-
sche'vaaaY een louter politieke bëtOo-
ging in, waarin zij eischtenwerk
of brood!
Wij vragen het hun: waartoe
strekt en wat beteekent die eisch? Is
het met eischen dat de economische
en financieale crisis, waarin gansch
de wereld verzand ligt, zal opgelost
worden? Hebben de Socialisten in
Engeland die crisis in hun land, ver
van op te lossen nog niet veel ver
scherpt? En hebben zij hun waanzin
in de laatste verkiezing niet duur
betaald met een verpletterende ne
derlaag? Is er meer werk en brood
in 't ellendig Rusland, het luilekker
land van 't socialisme en communis
me, waar Papa Vandervelde zich zoo
goed t'huis en bij zijn volk gevoelt,
en waar socialist Vermeylen zoo diep
eerbiedig buigt voor puinen en bloed-
stapels
Wilden onze socialisten wat min
bluffen en in volle rechtzinnigheid
streven om aan ons volk werk en
brood te verschaffen, dan zouden zij
daartoe de middels gebruiken, uit
gaande, niet van politieke arrivisten
maar van bevoegde economisten.
Maar al hun eischen is enkel kiesre-
klaam. Daarmede willen zij de blinde
menigte doen gelooven dat, indien
zij mochten 't land bestieren, zij wel
de huidige moeilijkheden zouden op
lossen. En toch weet elk klaarziende
man dat zij in Belgie evenals in En
geland het land en 't volk nog veel
dieper zouden doen verzinken in ar
moede en ellende.
Een ander opschrift dat ons trof
bij de vredebetooging der socia
listen, was den zucht naar vrij
heid». Welke vrijheid bedoelen zij?
Welke slavernij moet er in ons land
afgeschaft worden? Moet misschien
de dwang der wetten ook wegvallen?
Of willen zij hier de vrijheid in
voeren van Rusland, waar de men
schen zelfs niet meer mogen vrij den
ken en door hun eigen kinderen in
hun eigen woning worden bespied en
bij de onverbiddelijke tcheka ver
klikt?
Eindelijk werd er, zoowel op de
plakbrieven als bij de betooging, op
roep gedaan tot: Ontwapening
Oorlog tegen den oorlog! Geen le
ger, geen soldateti! Al schoone ron
kende woorden om 't volk te vleien
en te bedriegen, maar hoogst ge
vaarlijk zelf voor de werkende klas.
Want als gij een machtigen gebuur
hebt die dief en moordenaar is, die
reeds ingebroken heeft om te moor
den en te plunderen, en luidop be
dreigt van terug te komen, 't is niet
met schuifelen en zingen van vrede
dat gij hem zult buiten houden, maar
wel met de bedreiging van machtige
weerstand indien gij aangerand
wordt.
Daarom noemen wij de laffe land
verraders, die vlaamsche (Pees liever:
duitsche) nationalisten van Diest en
Lummen, die het weigeren van den
krijgsdienst aanprediken. Zulke be
toogingen zouden beter passen in de
straten van Berlijn en Moskou, van
waar alle oorlogsgevaar uitgaat,
maar zijn teenemaal misplaatst in
ons vredelievend Belgie, dat geen an
der oorlogsgeweld kent dan de held
haftige verdediging wanneer het ten
op rechte wordt aangerand. Dus, in
eeh land als het onze, aanzien wij als
ij delen bluf al die motie's in gemeen
teraden, het inzamelen van handtee-
kens ten voordëele van vrede en ont
wapening. Want wij gelooven niet
dat er in Belgie één mensch is, boos
en dwaas genoeg, om niet tegen den
corlog te zijn. Maar hoëvelen zijn er
bevoegd en klaarziende genoeg om
vast te stellen hoe de oorlog zou kun
nen tegengehouden worden? Daarom
ten einde aan d$n kreetOorlog te
gen den oorlog zijn praktische be-
tsskeni» te gew:i ,zou men moeten
roepenOorlog tegen hem die zou
oorlog willen! Allen te zamen scha
ren en vereenigen wij ons tegen den
aanvaller, wie hij ook weze Zulke
kreet zou weerdig zijn van hen die
streden en sneuvelden voor 't Va
derland.
Het buitengoed van Paus Pius XI
is Castelgandolfo, gelegen op eenige
kilometers van Rome. Daar zal de
Paus mogelijks reeds verblijven in
den zomer van 1932 en men bereidt
er niet alleenlijk zijne woonplaatsen,
maar nevens het park legt men ook
eene modelhoeve aan. Zoohaast die
hoeve in werking zijn zal, zal de klei-
ken in een hoek der hovingen en nooit
ne hoeve van 't Vatikaan, weggesto-
zichtbaar voor de vreemde bezoekers,
schorsen.
Velos. Uit Frankrijk meldt men
het afsterven van A. Ballmonet, die
zegt men vóór 40 jaar den he-
dendaagschen velo uitvond. Vóór
60 jaar, waren er in onze streek
eenige zeldzame velocipeerden, logge
stelsels, wegende tot 35 kilogram
men, en het was echt peerdewerk
daarmede eenige honderden meters
ver te rijden. Eene eerste verbetering
kwam, uit Anfebika en bestond in'
lichte wielen met dunne stalen spee-
ken Daarna vermeerde men het
voorwiel, omdat bij ieder stampen
de velo maar een afstand vooruit
schoof, gelijkstaande met den cir-
celomtrek van dat wiel: met zulken
velo kon men reeds een goeden af
stand vooruitrijden, op effene platte
banen, zooals de lanen in en rond de
hoofdstad. Eindelijk kwam de keten
of developpement en bij ieder stam
pen deed nu het achterwiel een ze
ker getal toerenDus kon men snel
ler en verder bollen. Men verlichte
de velo met de volle ijzeren staven
te vervangen door buisvormige, even
sterk; men deed de assen draaien op
stalen kogeltjes (billes) en de opge-
blazene banden bekroonden de uit
vinding.
In 1890, een lichte velo, met bil
len en developpement, maar zonder
opgeblazen banden, kostte ongeveer
700 frank.
In afwachting dat men boeken uit
geven zal, waarvan de bladen zeer
dunne stalen platen zullen wezen,
zoekt men naar nieuwe stelsels om
papier te maken. Eertijds miek men
het papier met vodden en strooi
later meest met hout, en nu denkt
men er aan het te verveerdigen met
vezels van wijngaardbladeren en
stammen.
De tijd der gijzelaarsbreekt
opnieuw aan: In Rusland al wie ge
noemd wordt, om in het buitenland
een ambt te gaan vervullen, zal zijne
kinderen in Rusland moeten laten on
der de waakzaamheid van den staat.
en voldoet de uitgeweken Rus niet
aan het opgelegd commando, de kin
deren zullen het boeten.
Op deze wereld komt aan alles een
einde, zelfgs aan de beste zakenHet
toevluchtsoord van den Grooten St
Bernardsbergwaar zoo veel reizi
gers geherbergd werden en zoo veel
ongelukkigen hulp verworven, gaat
sluiten.
Ten jare 962 de H. Bernardüs van
Menton, die niet te verwarren is
met den H. Bernardüs van Clair-
vaux, dewelke in de XIIe eeuw den
tweeden kruisyaart in gang stak,
vluchtte uit het vaderlijk kasteel van
Menton, gelegen aan de boorden van
het Annecy-meer in Savoiën, den
nacht vóór den dag waarop zijn hu
welijk zoude ingezegend worden en
waartoe zijne ouders hem dwongen.
Hij vluchtte naar de bijgelegene Al
pen en in twee passen, d. i. de
laagste deelen van een bergketen,
richtte hij twee kloosters op, waar
van de Paters, geholpen door hunne
vermaarde honden, de verdoolde of
verongelukte reizigers zouden bij
staan. 't Waren de kloosters van
Grooten en Kleinen Bernardus-pas.
Langs die passen gingen de wegen
voorbij, langs dewelke men al over
da Alpenbergketen Italië kon berei
ken. Men reisde dan voor het alge
meen te voet en de reis over den berg
keten duurde meer dan één dag.
Alle reizigers kwamen aan 't kloos
ter aankloppen en ontvingen er gul-
hertige gastvrijheidmet het vallen
van den avond, deden de paters met
hunne honden tochten in het geberg
te: Vonden zij er sneeuwhopen,
voortkomencfe van eene lawine, dit
is sneeuwafschuiving, voorzichtig
boorden zij er ijzeren spiezen in, ga
ven die te rieken aan de honden en
lag er een mensch onder den hoop,
hondengeblaf gaf het te kennen.
Wanneer zij langs den weg slaper
achtige of slapende menschen vonden
zitten, als iemand begint te ver
vriezen hij voelt overgroote moed
heid en slaapzucht zij namen die
ongelukkigen mede en redden ze van
gewissen dood; en ontdekten ze een
lijk, zij brachten het naar 't kloos
ter en legden het onder een open af
dak, waar het bleef liggen tot dat
iemand der familie het kwam op-
eischen of tot de aanstaande lente.
In de voorgaande eeuw kwam een
fransche jongeling zich aanbieden in
't klooster van den grooten St Ber
nard, om er pater te worden. Ten
gevolge van zijn onderhoud met den
overste, die hem aanried in dë wereld
te blijven, keerde die jongeling huis
waarts, stichtte eene familie en werd
de vader van de Kleine Heilige The-
resia.
Hedendaags vinden die Paters, die
bijna gedurende 1000 jaren de
vreemdelingen herbergden en bij
stonden, de gelegenheid niet meer
hun samaritaan-werk uit te werken,
dit ten gevolge der autos en autobus
sen die snel den overtocht kunnen
maken en ten gevolge der vier tun
nels, langswaar veel reizigers hun
nen weg vorderen naar Italië toe.
Hun klooster heeft dus geen reden
meer van bestaan en daarom sluit
het.
In centraal Asia hebt ge de berg
achtige landstreek Thibet, met de
hoogste bergen dezer wereld, de Hi
malaya, waarvan de hoogste top zich
meer dan 8000 meters verheft. Daar
gaan de St Bernardus-paters een
nieuw klooster stichten en hun berm-
hertig werk voortzetten.
Olympic is eene stad van Zuid-
Griekenland waar in de oude tijden,
alle vier jaar, groote spelen of wed-
i
